MUSTAFA MERVAN DEMİR COĞRAFYA KPSS KONU TEKRARI

Transkript

1 MUSTAFA MERVAN DEMİR COĞRAFYA KPSS KONU TEKRARI

2 NÜFUS Türkiye deki nüfus sayımlar Türkiye de ilk nüfus sayımı1927 yılında yapılmıştır. İkincisi 1935 yılında, daha sonra her 5 yılda bir nüfus sayımları yapılmıştır dan sonra alınan kararla her 10 yılda bir sayım yapılacak. Günümüzde Merkezî Nüfus İdare Sistemi (MERNİS) Nüfusun dağılışında etkili olan faktörler 1. İklim 2. Yer şekilleri 3. Su varlığı 4. Sanayi Tuz gölü çevresi (kuraklık) Menteşe yöresi, Taşeli platosu, Teke yarımadası Fırat ve Dicle İstanbul, Bursa, İzmir, Adana 5. Ulaşım 6. Turizm 7. Yer altı kaynakları Afyon, Aksaray,G.antep Yaz ve Kış turizmi Soma, Ereğli, Karabük, Seydişehir 8. Tarım Akhisar, Çukurova, Bafra, Çarşamba 2

3 TÜRKİYE DE NÜFUS YOĞUNLUĞUNUN DAĞILIMI 3

4 Türkiye de Tarımsal Yöntemler İntansif (Modern) Tarım : o Sulama olanakları gelişmiştir. o Makina kullanılır. o Gübre kullanılır. o Birim alandan elde edilen üretim (verim) fazladır. o İklime bağımlılık azdır. o Tarımsal üretimde dalgalanma azdır. o Tohum ıslahı yapılır o Marmara ve Ege Bölgesi nde yaygındır. Ekstansif (Geleneksel) Tarım : o Sulama ve gübreleme yaygın değildir. o İnsan gücüne duyulan ihtiyaç fazladır. o İklime bağlılık fazladır. o Üretim de dalgalanmalar yaşanır. o Makine kullanımı azdır. o Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz ve İç Anadolu da görülür. Münavebeli (dönüşümlü) Tarım Nadas Seracılık (Örtü Altı) 4

5 TAHILLAR BUĞDAY: Konya, Diyarbakır, Ankara İç Anadolu bölgesi 1.dir. ARPA: Konya, Ankara, Urfa. İç Anadolu bölgesi 1.dir. 5

6 MISIR : Adana, Konya, Mardin. Akdeniz bölgesi 1.dir.. ÇELTİK : Edirne, Samsun, Balıkesir.. Marmara bölgesi 1.dir.. 6

7 YEŞİL MERCİMEK: Çorum, Yozgat, Kırşehir, Ankara BAKLAGİLLER KIRMIZI MERCİMEK: Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin Güneydoğu Anadolu bölgesi 1.dir. İl bazında baklagiller: NOHUT : Kırşehir, Ankara, Konya FASÜLYE : Konya, Karaman, Niğde YUMRULU BİTKİLER PATATES : Niğde, Konya, Afyon İç Anadolu bölgesi 1.dir. 7

8 SANAYİ (ENDÜSTRİ) BİTKİLERİ ŞEKERPANCARI : Konya, Yozgat, Aksaray İç Anadolu bölgesi 1.dir. AYÇİÇEĞİ (GÜNEBAKAN): Tekirdağ, Konya, Edirne Marmara bölgesi 1.dir. 8

9 TÜTÜN: Manisa, Denizli, Adıyaman Ege bölgesi 1.dir. ÇAY: Rize, Trabzon, Artvin Karadeniz bölgesi 1.dir. 9

10 KETEN - KENEVİR: Kenevir devlet kontrolü altındadır. (Uyuşturucu) İl bazında keten : Afyon İl bazında kenevir : Samsun HAŞHAŞ: Afyon, Konya, Denizli Ege bölgesi 1.dir. PAMUK: Urfa, Aydın, Hatay Güneydoğu Anadolu bölgesi 1.dir. 10

11 Meyveler ELMA: Isparta, Karaman, Niğde İç Anadolu bölgesi 1.dir. ÜZÜM: Manisa, Denizli, Aydın Ege bölgesi 1.dir. TURUNÇGİLLER (NARENCİYE) Adana, Mersin, Hatay Akdeniz bölgesi 1.dir. 11

12 ZEYTİN: Aydın, Balıkesir, Muğla Ege bölgesi 1.dir. FINDIK: Ordu, Samsun, Giresun Karanediz bölgesi 1.dir. 12

13 KAYISI: Malatya, Mersin, Elazığ Doğu Anadolu bölgesi 1.dir. MUZ: Mersin, Antalya, Hatay Akdeniz bölgesi 1.dir. İNCİR: Aydın, İzmir, Bursa Ege bölgesi 1.dir. 13

14 TÜRKİYE DE HAYVANCILIK HAYVANCILIK YÖNTEMLERİ Mera Hayvancılığı: o Geleneksel bir yöntemdir. o İklime bağlılık fazladır. o Et ve süt üretiminde dalgalanma yaşanır. o Birim hayvandan elde edilen üretim (verim) azdır. Ahır ve Besi Hayvancılığı: o Modern bir yöntemdir. o Çiftlik yada modern ahırlarda yapılan hayvancılıktır. o Et ve süt verimi yüksektir ve yıllar arasında dalgalanma göstermez. o Tüketici nüfusunun fazla olduğu alanlarda ve şeker fabrikaları çevresinde gelişme gösterir. 14

15 Kümes Hayvancılığının Yayılışı Kümes Hayvancılığı: o En çok Marmara, Ege, İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde yapılır. o Tüketici nüfusa yakın olmak için tesisler şehirlerin çevresine kurulur. o İklim ve bitki örtüsünden etkilenmez. 15

16 İpek Böcekçiliğinin Yayılışı İpek Böcekçiliği o Dut ağacının yaygın olduğu yerlerde yapılır. o 2017 TÜİK verilerine göre il bazında 1. Diyarbakır. o Bölge olarak Güney Doğu bölgesi 1. sıradadır. o Suni ipek üretimin artması doğal ipek üretiminin azalmasına yol açmaktadır. 16

17 ARICILIK Arıcılığın Bölgelere Dağılışı: o Bitki örtüsünün çeşitli olduğu ve temiz hava şartlarının olduğu alanlarda yapılır. o En fazla yapıldığı iller Ordu, Muğla, Adana, Aydın, Mersin. o Ege de Menteşe Yöresi, Doğu Karadeniz yaylaları aracılığın ekonomik getirisinin en yüksek olduğu yerlerdir. o Bölge olarak Karadeniz il bazında Ordu bal üretiminde 1.dir. 17

18 BALIKÇILIK Açık Deniz Balıkçılığı o Modern bir yöntemdir. o Avlanan balıklar soğuk hava depolarında muhafaza edilir. o Modern gemiler kullanılır. o Ülkemizde yaygın değildir. Kıyı Balıkçılığı o İlkel bir yöntemdir. o Küçük tekneler kullanılır. o Soğuk hava depoları yetersizdir. o Küçük aile şirketleri şeklindedir. o Ülkemizde yaygındır. Bölge bazında sırasıyla: Karadeniz, Ege, Marmara ve Akdeniz Kültür Balıkçılığında Ege. Sünger avcılığında Menteşe. Van gölünde inci kefali yetiştiriciliği 18

19 MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI DEMİR BAKIR o En fazla çıkartıldığı yer Doğu Anadolu Bölgesi nde Divriği dir. o Taş kömürüne yakın ve taş kömürünün deniz yoluyla alınabildiği alanlara demir-çelik tesisleri kurulmuştur. En fazla çıkarıldığı yer: Karadeniz Bölgesi dir. * Çıkarılmamasına rağmen Samsun da da işlenir. 19

20 KROM BOKSİT (ALÜMİNYUM) İhraç ürünüdür. Demir-Çelik sanayisinde kullanılır. Boksit, Alüminyumun hammaddesidir. İşletmesi Seydişehir dedir. 20

21 KURŞUN - ÇİNKO CİVA KÜKÜRT- VOLFRAM Kurşun ve Çinko birlikte bulunan madenlerdir. Ülkemizin ihtiyacını karşılar. En fazla Doğu Anadolu Bölgesi nden çıkartılır. MANGANEZ Sert sanayi metali yapımında kullanılır. 21

22 MERMER OLTU TAŞI LÜLE TAŞI BOR ZIMPARA TAŞI 22

23 ENERJİ KAYNAKLARI TAŞ KÖMÜRÜ o o o o Ülkemizde Zonguldak ve Ereğli de bulunur. Demir çelik fabrikalarında enerji kaynağıdır. Ülkemizde yeterli değildir. Çatalağzı Termik Santralinde elektrik elde edilir. LİNYİT Önemli enerji kaynağımızdır. Termik santrallerde hammadde olarak kullanılır. En fazla Ege Bölgesi nde çıkartılır. (Kalite) Türkiye de çok yaygındır. PETROL o o o Ülkemizde en çok Güneydoğu Anadolu da çıkartılır. (Batman) Ülkemizin üretimi ihtiyacımızı karşılamaz. Petrol boru hatlarıyla ithal edilir. Tükenebilir Enerji Kaynakları DOĞALGAZ Ülkemizde Hamitabat (Kırklareli), Akçakoca(Düzce) ve Çamurlu (Mardin) da çıkartılır. Ülkemiz dışa bağımlıdır. Hamitabat Ambarlı ve Ovaakça da doğalgaz çevrim santralleri vardır. 23

24 Su Gücü (Hidroelektrik) Akarsuların yüksekten aktığı alanlarda hidroelektrik potansiyeli yüksektir. En fazla potansiyel Doğu Anadolu bölgesindedir. Güneş Enerjisi En çok konutlarda ve iş yerlerinde sıcak su elde etmek için kullanılır. Güneşlenme süresi en fazla Güneydoğu, Akdeniz, Ege ve İç Anadolu bölgelerindedir. Tükenmeyen Enerji Kaynakları Rüzgar Enerjisi Türkiye nin batı kıyılarında rüzgar enerjisi elde edilir. Ülkemizde rüzgar enerjisi ile İzmir (Alaçatı) da ilk santral kurulmuştur. Jeotermal Enerji Sıcak su kaynaklarından elde edilen enerjidir. Sarayköy (Denizli), Germencik (Aydın) jeotermal santrallerde elektrik üretiminde kullanılır. 24

25 Gıda Sanayi Yukarıda şeker ve çay fabrikalarının dağılışı verilmiştir. 1- Şeker Fabrikaları: Şeker fabrikalarında hammaddeye yakınlık önemlidir. 2- Çay Fabrikaları: Çayın hemen işlenmesi gerekir. Bu yüzden sadece Doğu Karadeniz de fabrika vardır. 3- Unlu mamüller: Tahıl üretiminin yoğun olduğu İç Anadolu Bölgesi nde yaygındır. Özellikle Konya. 25

26 Tütün ve İspirtolu İçkiler Sanayi Sigara Fabrikaları: Tütün tarımının yapıldığı yerlerde sigara fabrikaları kurulmuştur. Alkollü İçki Sanayi: Alkollü içkiler sanayi üzüm tarımının yoğun olarak yapıldığı ve üretim tüketim esasında dayalı olarak büyük şehirlerin etrafında kurulmuştur. 26

27 Dokuma, Deri ve Giyim Sanayi Pamuklu Pamuklu Dokuma: Adana, Antalya, İzmir, Bursa, Aydın, Kayseri, İstanbul, Malatya, Gaziantep önemli sanayi alanlarıdır. Halı ve Kilim Dokumacılığı: Uşak, Denizli, Isparta, Burdur, Manisa, Kayseri, Nevşehir, Niğde, Sivas, Konya ve Erzurum da yapılır. İpekli Dokuma: Bursa, İstanbul ve Gemlik te yapılır. Not: Dokuma, deri ve giyim endüstrisi ülkemizde en yaygın ve gelişmiş sanayi koludur. 27

28 Ulaşım Araçları Endüstrisi Sivas Adana Otomotiv Fabrikaları: İzmir, Ankara, İzmit, İstanbul,Kayseri, Adapazarı, Bursa, Adana, Aksaray ve Konya da bulunur. Demiryolu Taşıtı Fabrikaları: Eskişehir, Sivas, Ankara ve Adapazarı nda bulunur. Tersaneler: En büyük tersaneler İstanbul, İzmit ve İzmir de bulunur. Uçak Fabrikaları: Ankara, Eskişehir bulunur. 28

29 Kimya Sanayi Karabük Mardin Türkiye de çıkartılan yerli petrol sadece Batman Rafinerisi nde işlenir. 29

30 Orman Ürünleri Endüstrisi Kağıt Fabrikaları: İzmit, Çaycuma (Zonguldak), Aksu (Giresun), Dalaman (Muğla), Çay (Afyon), Balıkesir, Taşköprü (Kastamonu), Taşucu (Mersin) nda bulunur. Mobilya Sanayi: Ankara, İstanbul, İzmir, Kayseri ve Bursa da bulunur. 30

31 Çimento, Cam Sanayi Çimento ve Cam Fabrikaları: Çimento fabrikaları ülkemizin her bölgesinde bulunur. Not: Taşra ve toprağa dayalı bir sanayi üretimi iklimden etkilenmez Ülkemizin geneline yayılmıştır. 31

32 TÜRKİYE DE ULAŞIM Karayolu Ulaşımı: o Yer şekillerinin engebeli olması ve yolların doğu batı istikametinde uzanması ulaşım maliyetini arttırmıştır. o Türkiye de en çok gelişen ulaşım tarzıdır. o Karayolu en riskli ulaşım yöntemidir. o Karayolu yapımın en zor ve maliyetli olduğu bölgeler Doğu Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz bölgeleridir. Önemli Geçitler: o Trabzon u Gümüşhane ye bağlayan Kalkanlı (Zigana) o Bayburt u Erzurum a bağlayan Kop o Antalya yı Isparta ya bağlayan Çubuk o Silifke yi Karaman a bağlayan Sertavul o Mersin i Niğde ye bağlayan Gülek (Demiryolu da bulunur) o İskenderun u Antakya ya bağlayan Belen o Ovit Tüneli Rize Erzurum arasında ülkemizin en uzun tünelidir. 32

33 Deniz ve Demiryolu Ulaşımı Demiryolu Ulaşımı: Türkiye de yer şekillerinin olumsuz durumu demiryolu ulaşımının gelişmemesine sebep olmuştur. Demiryolu kara hava yolu ulaşımına göre ucuzdur fakat ülkemizde gelişmemiştir. Denizyolu Ulaşımı: En ekonomik ve ucuz taşımacılıktır. Türkiye nin dış ticaretinde en fazla kullanılan ulaşım aracıdır. 33

34 Hava Yolu Ulaşımı En pahalı ve hızlı ulaşım yoludur. Özel şirketlerin sayısının artması hava ulaşımının gelişmesini sağlamıştır. Önemli Hava Limanları: Atatürk (İstanbul), Esenboğa (Ankara), Adnan Menderes (İzmir), Dalaman (Muğla), Şakirpaşa (Adana) ve Antalya hava limanlarıdır. 34

35 TÜRKİYE DE TİCARET İç Ticaret: Türkiye içerisindeki ticarete denir. Bölgeler arası gelişmişlik farkı ve üretilen malların farklılığı ve iklim çeşitliliği bölgeler arasında ticaretin yaşanmasına sebep olur. Dış Ticaret : İhracat: Bir ülkenin diğer ülkelere mal satmasıdır. İthalat: Bir ülkenin diğer ülkelerden mal almasıdır. Dış Ticaret Açığı: İthalatın ihracattan fazla olmasıdır. Dış Ticaret Fazlası: İhracatın, ithalattan fazla olmasıdır. Not: Ülkemiz uzun yıllardan beri dış ticaret açığı vermektedir. Bunun sebebi gelişmekte olan bir ülke olmasıdır. EN FAZLA İTHALAT YAPILAN ÜLKELER Çin, Almanya, Rusya, ABD, İtalya 2017 yılı TÜİK verilerine göre: EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKELER Almanya, İngiltere, BAE, Irak, ABD. EN ÇOK İTHAL ETTİĞİMİZ ÜRÜNLER İmalat Sanayi : %80,5 Madencilik ve Taş Ocakçılığı: %13,3 Tarım ve Ormancılık: %3,5 EN ÇOK İHRAÇ ETTİĞİMİZ ÜRÜNLER İmalat Sanayi : %93,4 Tarım ve Ormancılık: %4 Madencilik ve Taş Ocakçılığı: %1,9 35

36 En çok İthal Ettiğimiz Ürünler: o Otomotiv o Ham petrol o Doğalgaz o Askeri araç ve gereçler o Elektronik eşya o Fabrika parçaları o İlaç o Kağıt o Tropikal tarım ürünleri En çok İhraç Ettiğimiz Ürünler: o Otomotiv o Dokuma ve giyim ürünleri o Demir- çelik endüstri ürünleri o Beyaz eşya o Mobilya o Tarım ve hayvancılık ürünleri o Madencilik (Krom, bakır, bor, tuz ve doğal taşlar) Not: Dış ticaretimizde en az pay madencilik sektörüne aittir. En fazla ihracat yapan il: İstanbul / Bursa / İzmir / Kocaeli En fazla ithalat yapan iller: İstanbul / Ankara / İzmir / Bursa Dış Ticaret hacminin en fazla olduğu ülke: ALMANYA Bölge bazında ithalat ve ihracatta 1. Marmara, sonuncu Doğu Anadolu bölgesidir. 36

37 UNESCO TARAFINDAN KORUMA ALTINA ALINAN VARLIKLARIMIZ o Ani Harabeleri (KARS / 2016) o Afrodisias (AYDIN / 2017) o Göbeklitepe (ŞANLIURFA / 2018) Kapadokya ve Pamukkale hem doğal hem de kültürel varlıklardır, diğerleri sadece kültüreldir. 37

38 Bu sınav kazanılacak. Herkes memur olacak. 38

39 39

40 40

41 41