İğasetu l-lahfan min Mesa id eş-şeytan (2/ )

Transkript

1 İğasetu l-lahfan min Mesa id eş-şeytan (2/ ) İbni Kayyım el-cevziyye ( H) 1

2 بسم هللا الرحمن الرحيم Pekçok kimseler zannediyorlar ki, Hak Dinin mensubları başka dinlere mensup kimselerin aksine- bu dünyada daima aşağılanmış, kahredilmiş ve mağlub edilmiş olurlar(!) Dolayısıyla, Yüce Allah'ın dinine ve (iman eden) kullarına olan zafer vaadi hususunda kati bir inançları yoktur, Yüce Allah'ın vaadine güvenip itimad etmezler. Bilakis, bunu dile getirmeseler bile, bu vaadin bazı kimselere yahut da bazı zamanlara mahsus olduğunu düşünürler ya da bunu Allah ın dilemesine bağlarlar. Şüphesiz bu (tutum ve anlayış), onların Allah Teala nın vaadine dair kati inançlarının olmamasının ve O nun kitabına dair kısır anlayışlarının neticesidir. Yani yanlış ve galattır. Çünkü Yüce Allah'ın Kitabı'ndaki mü'minlere olan vaadi, dünya ve ahirete şamildir! Yeter ki biz mü'miniz, diyenler; imanlarının şan ve izzetine layık olsunlar! (1- Allahu Teala, mü min kulunun bu dünyada ve ahirette yardımcısıdır:) Daha önce de gördüğümüz gibi, Yüce Allah'ın bu husustaki vaadini bildiren ayetlerden biri, şu mealdedir: "Elbette Biz, Rasullerimize ve mü'minlere, hem dünya hayatında, hem de şahitlerin şahitliğe duracakları günde mutlaka yardım ederiz." (Mü'min 40/51) Yine bir ayet-i celilede şöyle buyurulmaktadır: "Kim Allah'ı, O'nun elçisini ve mü'minleri dost tutarsa, bilsin ki, galib olacak olanlar ancak Allah'ın taraftarlarıdır." (el-ma ide 5/56) Yine bir ayet-i celilesinde Yüce Allah şöyle buyurmaktadır; "Allah ve Rasulüne düşman olanlar, elbette onlar en alçak kimseler arasındadır! Allah; "Elbette ben ve elçilerim galib geleceğiz" diye yazmıştır. Şüphesiz Allah güçlüdür, galiptir." (el-mücadele 58/20-21) Kur'an-ı Kerim'de, (bu manada) pek çok ayetler bulunmaktadır. (2- Kula isabet eden musibetler kulun günahları sebebiyledir:) Yüce Allah, Kur'an'da açıkça bildirdi ki, kula isabet eden belalar, acı mağlubiyetler ve benzeri tecelliler, ancak kulunun kusurları sebebiyledir. Allah (subhanehu ve teala) bu iki kaideyi kitabında açıklamıştır; bu ikisini bir arada düşündüğünde mesele sana berraklaşır, müşkil tamamen ortadan kalkar, gereksiz, zorlama teviller ile hakikate uzak iddialara 2

3 gereksinim duymazsın. Allah (subhanehu ve teala) birinci makamla ilgili bazı vecihleri birçok şekilde (yukarıda bahsi geçen) ayetler de de olduğu üzere Kur'an'da açıklamıştır. Bu cümleden olmak üzere; mü'minlerden başkasından yardım ve izzet istemeyi zemmetmiştir, tıpkı şu buyruğunda olduğu üzere: " Ey iman edenler! Yahudileri ve hıristiyanları dost edinmeyin. Zira onlar birbirinin dostudurlar (birbirinin tarafını tutarlar). İçinizden onları dost tutanlar, onlardandır. Şüphesiz Allah, zalimler topluluğuna yol göstermez. Kalblerinde hastalık bulunanların: "Başımıza bir felaketin gelmesinden korkuyoruz" diyerek onların arasına koşuştuklarını görürsün. Umulur ki Allah bir fetih, yahut katından bir emir getirecek de onlar, içlerinde gizledikleri şeyden dolayı pişman olacaklardır. (O zaman) iman edenler: "Bunlar mıdır sizinle beraber olduklarına bütün güçleriyle yemin edenler?" diyeceklerdir. Onların bütün yaptıkları boşa gitmiştir de kaybedenlerden olmuşlardır. Ey iman edenler! Sizden kim dininden dönerse (bilsin ki) Allah, sevdiği ve kendisini seven müminlere karşı alçak gönüllü (şefkatli), kafirlere karşı onurlu ve zorlu bir toplum getirecektir. (Bunlar) Allah yolunda cihad ederler ve hiçbir kınayanın kınamasından korkmazlar (hiçbir kimsenin kınamasına aldırmazlar). Bu, Allah'ın, dilediğine verdiği lütfudur. Allah'ın lütfu ve ilmi geniştir. Sizin dostunuz (veliniz) ancak Allah'tır, Resulüdür, iman edenlerdir; onlar ki Allah'ın emirlerine boyun eğerek namazı kılar, zekatı verirler. Kim Allah'ı, Resulünü ve iman edenleri dost edinirse (bilsin ki) üstün gelecek olanlar şüphesiz Allah'ın tarafını tutanlardır." (el-ma ide 5/51-56) Görüldüğü üzere, Allah (azze ve celle) kendi fırkası dışında başkalarından yardım isteyenleri zemmetmekte ve kendi fırkasının üstün gelip zafer elde edeceğini bildirmektedir. Bu manadan olmak üzere şöyle buyurmaktadır: "Münafıklara, kendileri için acı bir azap olduğunu müjdele! Onlar mü'minleri bırakıp kafirleri dost tutuyorlar. Onlar, onların yanında izzet mi arıyorlar? Bütün izzet, tamamen Allah'a aittir." (en-nisa 4/ ) "Onlar: Andolsun, eğer Medine'ye dönersek, üstün olan, zayıf olanı oradan mutlaka çıkaracaktır, diyorlardı. Halbuki asıl üstünlük, ancak Allah'ın, Peygamberinin ve müminlerindir. Fakat münafıklar bunu bilmezler." (el-münafikun 63/8) "Kim izzet ve şeref istiyor idiyse, bilsin ki, izzet ve şerefin hepsi 3

4 Allah'ındır. O'na ancak güzel sözler yükselir (ulaşır). Onları da Allah'a amel-i salih ulaştırır. Kötülüklerle tuzak kuranlara gelince, onlar için çetin bir azap vardır ve onların tuzağı bozulur." (Fatır 35/10) Herkim izzet ve şeref arıyorsa, güzel konuşma ve salih amelle Allah a itaat yoluyla arasın. "O (Allah), müşrikler hoşlanmasalar da (kendi) dinini bütün dinlere üstün kılmak için Resulünü hidayet ve Hak Din ile gönderendir." (et-tevbe 9/33; es-saff 61/9; el-feth 48/28) "Ey iman edenler! Sizi acı bir azaptan kurtaracak ticareti size göstereyim mi? Allah'a ve Resulüne inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihad edersiniz. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır. İşte bu takdirde O, sizin günahlarınızı bağışlar, sizi zemininden ırmaklar akan cennetlere, Adn cennetlerindeki güzel meskenlere koyar. İşte en büyük kurtuluş budur. Seveceğiniz başka bir şey daha var: Allah'tan yardım ve yakın bir fetih. Müminleri (bunlarla) müjdele." (es-saff 61/10-13) Allah onlara, günahlarını bağışlama ve onları cennete sokma nimetinden başka onlara yardım etme ve zafer verme nimetlerini de verecektir. "Ey iman edenler! Allah'ın yardımcıları olun. Nitekim Meryem oğlu İsa havarilere: Allah'a (giden yolda) benim yardımcılarım kimdir? demişti. Havariler de: Allah (yolunun) yardımcıları biziz, demişlerdi. İsrailoğullarından bir zümre inanmış, bir zümre de inkar etmişti. Nihayet biz inananları, düşmanlarına karşı destekledik. Böylece üstün geldiler." (es-saff 61-14) Yüce Allah, İsa (as) a şöyle buyurur: "Ey İsa, ben seni vefat ettireceğim, bana yükselteceğim, seni inkar edenlerden temizleyeceğim ve sana uyanları ta kıyamet gününe kadar inkar edenlerin üstüne tutacağım." (Al-i İmran 3/55) İşte bu ayet gösteriyor ki; Hıristiyanlar İsa (as) a uyduklarından dolayı - kıyamete kadar- Yahudilerden daha üstün durumdadırlar. Müslümanlar ise, Hıristiyanlardan daha çok İsa (as) a uyduklarından ta kıyamete kadar onlardan üstün durumdadırlar. Yüce Allah, mü'minler için de şöyle buyurmaktadır: "Eğer (Mekkeli) kafirler sizinle savaşsalardı, arkalarına dönüp kaçarlardı. Sonra ne bir 4

5 koruyucu, ne de bir yardımcı bulamazlardı. Allah'ın öteden beri kanunudur bu! Allah'ın kanununda bir değişme bulamazsın." (el-feth 22-23) Bu hitap, imanın hem zahiri ve hem de batıni (hakikat ve) gereklerini yerine getiren mü minleredir. "İyi sonuç (sabredip) sakınanlarındır." (Huud 11/49) ve "Güzel sonuç, takva iledir." (Ta-Ha 20/132) Burada sonuçdan maksat ahiretten önce dünyada elde edilecek kazanımdır. Çünkü Allah, bunu Nuh (as) ın kavmine karşı elde etmiş olduğu zaferin ve kavmine karşı sabretmelerinin (anlatıldığı) kıssasının akabinde zikretmiştir. Şöyle buyurmaktadır: "(Resulüm!) İşte bunlar sana vahyettiğimiz gayb haberlerindendir. Bundan önce onları ne sen biliyordun ne de kavmin. O halde sabret. Çünkü iyi sonuç (sabredip) sakınanlarındır." (Huud 11/49) Yani, (ey Muhammed) sana ve seninle birlikte olanlara (sabretmelerinin sonucu olarak verilecek) yardım (vardır) tıpkı Nuh (as) a ve ona iman edenlere (sabretmelerini karşılığı olarak) yardım edildiği gibi. Yine şöyle buyurmaktadır: "Ailene namazı emret; kendin de ona sabırla devam et. Senden rızık istemiyoruz; (aksine) biz seni rızıklandırıyoruz. Güzel sonuç, takva iledir." (Ta-ha 20/132); "Size bir iyilik dokunsa, bu onları tasalandırır; başınıza bir musibet gelse, buna da sevinirler. Eğer sabreder ve korunursanız, onların hilesi size hiçbir zarar vermez. Şüphesiz Allah, onların yaptıklarını çepeçevre kuşatmıştır." (Al-i İmran 3/120); "Evet, siz sabır gösterir ve Allah'tan sakınırsanız, onlar (düşmanlarınız) hemen şu anda üzerinize gelseler, Rabbiniz, nişanlı beş bin melekle sizi takviye eder." (Al-i İmran 3/125) Yüce Allah Yusuf (as) ın da takvası ve sabrı sebebiyle nusret ve zafere erdiğini haber vermek üzere, onun şöyle dediğini bildirmiştir: "...Ben Yusuf'um, bu da kardeşimdir, dedi. Allah bize lütfetti (bizi korudu ve yüceltti), kim Allah'tan korkar ve sabrederse, şüphesiz Allah iyilik edenlerin ecrini zayi etmez." (Yusuf 12/90) Bütün mü'minlerin takvası ile ilgili olarak da şöyle buyurur: "Ey mü'minler, Allah'tan korkar da hakkıyla takvada bulunursanız, O size, Furkan ı (iyiyle kötüyü ayırdedecek bir anlayış) verir, kötülüklerinizi örter ve sizi bağışlar. Allah, büyük lütuf sahibidir." (el-enfal 8/29) İşte Yüce Allah'ın bu ayetiyle mü'minlere va'dettiği Furkan; izzet ve nusrettir, kurtuluş ve zaferdir, hakla batılı, menfeatle mazarratı birbirinden ayırdedecek olan nurdur. 5

6 Keza Talak Suresi 2 ve 3. ayeti bu manayı desteklemektedir. Ve şu mealdedir: "... Kim Allah'tan korkarsa, Allah ona bir çıkış yolu yaratır. Ve onu ummadığı yerden rızıklandı-rır. Kim Allah'a güvenirse, O ona yete! Allah, emrini yerine getirendir. Allah, her şey için bir ölçü (bir sınır) koymuştur." (et-talak 65/2-3) İbni Mace ile İbni Ebi'd-Dünya'nın Ebu Zerr (ra) dan rivayetine göre, Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem), bu ayet hakkında şöyle buyurmuştur: "Bütün insanlar bu ayetle amel etmiş olsalar, elbette kendilerine bu kafi gelirdi!" (Müsned, 5/ ; Tefsir-i İbni Kesir, 7/37) İşte buraya kadar verdiğimiz bu ayetler ve bu hadis-i şerif, birinci makam hakkında yeterli bilgiyi vermekte; mü'minlerin ne gibi vecibeleri bulunduğunu, bu bedeni ve kalbi vecibeler ihmal edilecek olursa ne gibi neticeler vereceğini, Allah'tan korkup hakkıyla takva da bulunanların, ise; dünyada da ahirette de Allah'ın yardımına mazhar olacaklarını bildirmektedir. İkinci makam(la ilgili ayetlere) gelince: Bu hususta da pek çok ayetler bulunmaktadır. Yüce Allah, Uhud kıssası hakkında şöyle buyurmuştur: "(Bedir de) iki katını (düşmanınızın) başına getirdiğiniz bir musibet, (Uhud'da) kendi başınıza geldiği için mi "Bu nasıl oluyor!" dediniz? De ki: O, kendi kusurunuzdandır. Şüphesiz Allah'ın her şeye gücü yeter." (Al-i İmran 3/165) Keza bu hakikat, Al-i İmran Suresi ayet 155, eş-şura 42/30, er-rum 30/41, eş-şura 42/48, er-rum 30/36, eş-şura 42/34 ayetlerinde de açıklanmış bulunmaktadır. "(Uhud'da) iki ordu karşılaştığı gün, sizi bırakıp gidenleri, sırf işledikleri bazı hatalar yüzünden şeytan (yerlerinden) kaydırmıştı. Yine de Allah onları affetti. Çünkü Allah, çok bağışlayıcıdır, halimdir." (Al-i İmran 3/155) "Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir. (Bununla beraber) Allah çoğunu affeder." (eş-şura 42/30) "İnsanların bizzat kendi işledikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu, ki Allah yaptıklarının bir kısmını onlara tattırsın; belki de (tuttukları kötü yoldan) dönerler." (er-rum 30/41) 6

7 "Eğer yüz çevirirlerse, bilesin ki biz seni onların üzerine bekçi göndermedik. Sana düşen sadece duyurmaktır. Biz insana katımızdan bir rahmet tattırdığımız zaman ona sevinir. Ama elleriyle yaptıkları yüzünden başlarına bir kötülük gelirse, işte o zaman insan pek nankördür!" (eş-şura 42/48) "İnsanlara bir rahmet tattırdığımızda ona sevinirler. Şayet yaptıklarından ötürü başlarına bir fenalık gelse hemen ümitsizlige düşüverirler." (er-rum 30/36) "Yahut yaptıkları yüzünden onları helak eder. Birçoğunu da affeder (kurtarır)." (eş-şura 42/34) en-nisa Suresi ayet 79'da da şöyle buyurulmuştur: "Sana isabet eden güzellik ve iyilik Allah'tandır! Sana isabet eden kötülük ise sendendir! Seni (ey Muhammed) insanlara elçi gönderdik; şahit olarak da Allah yeter." (en-nisa 4/79) İşte bu sebebledir ki Yüce Allah; Rasülü'ne ve mü'minlere, kendilerine inzal buyurulmuş olana tabi olmalarını emretmiştir ki bu Allah'a itaattir! Bu, birinci kaidedir. Ayrıca Allah'ın vaadinin beklenmesi emredilmiştir ki, bu da ikinci kaidedir. Sonra Allah'a istiğfarda bulunmak ve hakkıyla sabır ve metanet göstermek de emderilmiştir. Çünkü kullar(ın kusursuz olması mümkin değildir) doğal olarak kusurludurlar ve istiğfar etmek kusurları (izale ve telafi etmiş olur) temizler. Yine bunun gibi, Allah'ın vaadinin gerçekleşmesini beklerken sabır (göstermek de) gereklidir. İtaat istiğfar ile tamamlanır ve vaade olan yakin de sabırla kemale erer ve tamamlanır. İşte Yüce Allah, bu ikisini şu ayetinde birlikte emretmiştir: "Ey Muhammed, sen sabret, Allah'ın va'di mutlaka gerçektir. Günahına da istiğfar et ve akşam-sabah Rabb'ini överek tesbih eyle!" (Mü'min 40/55) Gerçekten Yüce Allah, enbiyanın ve onların ümmetlerinin kıssalarını Kur'an'da bizlere anlatmış, sabır ve taat ile onlara nasıl kurtuluş ve zaferler verdiğini bildirmiştir. Bunları anlattıktan sonra da buyurmuştur ki: "...Elbette onların kıssalarında (hayat hikayelerinde) akıl sahipleri için büyük bir ibret vardır." (Yusuf 12/111) 7