ĠSTANBUL ÜNĠVERSĠTESĠ GÖZLEMEVĠ VERĠLERĠYLE 23. GÜNEġ LEKE ÇEVRĠMĠ NĠN ARDINDAN
|
|
- Mehmet Çağrı
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul ĠSTANBUL ÜNĠVERSĠTESĠ GÖZLEMEVĠ VERĠLERĠYLE 23. GÜNEġ LEKE ÇEVRĠMĠ NĠN ARDINDAN Selçuk BĠLĠR, Mevlânâ BAġAL, Hikmet ÇAKMAK, Korhan YELKENCĠ, Esma YAZ, Nurol AL ERDOĞAN, Asuman GÜLTEKĠN İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, Üniversite, İstanbul {sbilir; mbasal; hcakmak; yelkenci; esmayaz; al; asumang}@istanbul.edu.tr Özet: İstanbul Üniversitesi Gözlemevi nde 1951 yılından beri düzenli Güneş leke gözlemleri yapılmakta olup 16. günü aşkın fotosfer ve kromosfer gözlemiyle oldukça zengin bir arşivi bulunmaktadır. Bu çalışmada kullanılan çevrimsel veriler İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü çalışanlarının yıllık leke değerlendirme raporlarından alınmışlardır. 23. Güneş Leke Çevrimi nin kelebek diyagramından, yığılma ağırlığı itibariyle güney yarımküre gruplarının kuzey yarımküredekilere kıyasla daha geniş bir enlem ve boylam aralığına yayıldıkları görülmektedir. Bu durum belirgin bir kuzey-güney asimetrisinin görsel tezahürüdür. Aylık ortalama değerlerle çizilen rölatif sayı diyagramında çok belirgin bir şekilde görülen çift piklilik bu çevrimin bir diğer önemli özelliğidir. Önceki bir kısım çevrimde olduğu gibi 22. Çevrim de de görülen bu özellik, 23. Çevrim de çok daha bariz bir görünüm arz etmektedir. 1. GiriĢ Başlıca Güneş, yıldızlar ve galaktik yapı konularında çalışılan Bölümümüzde rutin gözlemsel faaliyetler Güneş üzerine olup, bünyesindeki İstanbul Üniversitesi Gözlemevi (İÜG) teleskopları kullanılarak günlük fotosfer (ışıkküre) ve kromosfer (renkküre) gözlemleri yapılmaktadır. Beyaz ışık izdüşüm fotosfer görüntülemesi ve çizimiyle dar bant Hα CCD ġekil 1. İÜG astrografı ve Güneş gözlemlerinde kullanılan beraberindeki refraktörler. kromosfer görüntülemesinden ibaret olan bu faaliyet kapsamında, Güneş lekeleri, filamentler (disk üzerinde ipliksi yapıda görünen manyetik karakterli oluşumlar), protüberanslar (ipliksi 151
2 İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Verileriyle 23. Güneş Çevriminin Ardından yapıların disk kenarındaki düzenli-düzensiz madde çıkışı görüntüleri), Hα flerleri (Hα da kendini gösteren parlamalar), plaj alanları (Hα da görünür olan kromosferik sıcak ve parlak bölgeler) ve faküla alanları (beyaz ışıkta görünür olan fotosferik sıcak ve parlak bölgeler) gözlenmekte, çizilmekte, sayısal olarak görüntülenmekte, sınıflanmakta, arşivlenmekte ve paylaşılmaktadır. Bu çerçevede, 1996 Mayıs ında başlayan 23. Güneş Leke Çevrim i, gerek 13 yıl civarındaki sıra dışı uzunluğu, gerek öncekilerden daha belirgin olan çift hörgüçlülüğü, gerekse bir sonraki çevrimle bir yılı aşkın bir süre iç içe devam etmesiyle, tahminleri alt üst eden beklenmedik bir çevrim olmuştur. 2. Gözlem ve Değerlendirme Çizimleri 13/2mm refraktörle elde edilen Güneş in 25cm çaplı iz düşüm fotosfer diski üzerinden yapılan Güneş lekeleri, McIntosh Güneş leke grubu sınıflaması ile (bkz. Solar- Geophysical Data, 1987; McIntosh, 199) evrimsel olarak tasnif ve takip edilmekte, ölçüm ve hesaplamalarla değerlendirilerek çalışmalar için hazırlanmakta ve arşivlenmektedir. Kromosfer Fotosfer ġekil Güneş Leke Çevrimi nin İÜG verileriyle gelişimini temsilen minimum, çıkış kolu ortası ve maksimum dönemlerine ait üç örnek kromosfer fotoğrafı ve fotosfer çizimi. Kromosferik Hα parlamaları ise, 12/232mm refraktörle elde edilen 21mm çaplı odak görüntüsünü tam disk olarak algılayabilen 35mm negatif film formatında CCD ye sahip bir kamera ve elektronik bir dar bant Hα filtresi kombinasyonuyla sayısal olarak görüntülenmekte, kaydedilmekte, Hα optik Güneş parlaması kriterleri kullanılarak sınıflanmakta ve arşivlenmektedir. Gözlemevimiz de, Güneş in aktivite çevrimi çalışmaları kapsamında, 1945 ten beri yapılan ve 1951 yılından bu yana 25cm çaplı disk üzerinden standart çizimle devam ettirilen fotosfer gözlem ve çizimlerine, Hα Lyot filtresinin alındığı 1956 yılından bu yana kromosferik gözlem ve fotoğraflama da eklenmiştir (örnek çizim ve fotoğraflar için bkz. Şekil 2). Bu şekilde 152
3 Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul 16. günü aşkın fotosfer ve kromosfer gözlemiyle çok uzun bir zaman dilimini kapsayan zengin ve paylaşıma açık bir fotosfer ve kromosfer arşivi oluşturulmuş bulunmaktadır. Çalışmamızda kullanılan çevrimsel veriler de bu arşive dâhil olup İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü çalışanlarının 23. Güneş Leke Çevrimi dönemine karşılık gelen yıllık leke değerlendirme raporlarından alınmışlardır (Sırma ve Bilir, 1998; Kılçık ve Al, 21; Esenoğlu, 26; Başal ve Güver, 28; Çay ve Çay, 28; Gülseçen, 28; Güver ve Güver, 28) Çevrimin Kelebek Diyagramı 23. Çevrim in İÜG verileriyle çizilen ve 18. Çevrim den sonrakilerle uyumlu bir enlem aralığına yayılan kelebek diyagramı (Şekil 3), özellikle güney yarımküre leke gruplarının çevrimin sonlarındaki ağırlıklı katkısı bakımından dikkat çekicidir: Lekesel kuzey-güney asimetrisine işaretle değişik enlem kuşakları için kayda değer derecede farklı olan yayılım ve yoğunlaşma, özellikle çevrim sonu itibariyle çok bariz görünmektedir. Güney yarımkürenin baskınlığı şeklindeki bu durum, 23 yılına kadar olan veriler itibariyle çevrim sonlanmadan da sergilenebilmiştir (Ataç ve Özgüç, 26). Yine İÜG verilerinden itibaren aynı grafikte resmedilen bir önceki çevrimin benzer dönemi için durum tersine olup yarıküresel asimetri bu defa kuzey yarımküre leke gruplarının hafif bir baskınlığı şeklinde tezahür etmektedir. ġekil 3. Bir önceki çevrimin sonu ile mukayeseli olarak 23. Güneş Leke Çevrimi nin kelebek diyagramı. 23. Güneş Leke Çevriminin Gnevyshev-Ohl Kuralı na uymaması (Gnevyshev ve Ohl, 1948) bir başka önemli sonuçtur: Tek numaralı çevrimlerin magnetik leke aktivitesi itibariyle çift numaralı bir önceki çevrimlerden daha şiddetli olacağını öngören bu kuralın tersine, 23. Çevrim manyetikolarak 22. den daha zayıf bir çevrim olmuştur (Çakmak ve ark., 21). Başlıca çevrimlerin uzunluklarını ve şiddetlerini tayine yönelik olan çevrim tahmin metodları, 24. Çevrim in de 23. den zayıf olacağına işaret etmektedir (Hathaway ve ark., 22; Schüssler, 27; Brajša ve ark., 29). 153
4 Rölatif Sayı İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Verileriyle 23. Güneş Çevriminin Ardından 23. Çevrim in her iki yarımküredeki enlemsel ve boylamsal uzanımları, yaklaşık aynı enlemlerde ve zamanlarda başlayıp-bitmeleri itibariyle, uyumlu bir görünümdedir. Oysa bir önceki çevrimde, kuzey yarımkürede, düşük güney yarımküre enlemlerinde son leke gruplarının görünmesinden epeyce sonra dahi lekeler görünmektedir. Dolayısıyla, daha bariz olan kuzey-güney asimetrisi yalnızca leke gruplarının bölgesel yoğunlaşma farklarından ibaret olan 23. Çevrim in tersine, çevrim sonu için Şekil 3 te resmedildiği üzere, 22. Çevrim de bir faz farkı da vardır. Yarıküresel asimetri 11 yıllık aktivite çevrimi bazında çeşitli indeksler kullanılarak detayıyla çalışılmış bir konudur (Ballester ve ark., 25). 22. ve 23. çevrimler için yaklaşık bir yıl dolaylarında olan çevrimsel girişim (bir çevrimin bitişini belirleyen düşük enlemli son lekeler ile bir sonraki çevrimin başlangıcını işaretleyen yüksek enlemli ilk lekeler arasındaki ortak zaman aralığı) ortalama ile uyumludur. 23. Çevrim in özellikle iniş kolunun ortalamadan kayda değer derecede uzun ve tedrici gelişimi sebebiyle, 24. Çevrim le arasındaki bu ortak sürenin beklenenden daha uzun olması sürpriz değildir. 4. Genel Çevrimsel Özellikler 23. Güneş Leke Çevrimi nin İÜG verileriyle çizilen Şekil 4 teki aylık ortalama rölatif sayılar grafiğinden itibaren şunlar söylenebilir: Yıl ġekil Güneş Leke Çevrimi nin İÜG verileriyle çizilen aylık ortalama rölatif sayılar grafiği. a) 195 yılından bu yana gerçekleşen beş çevrimin son üçü (21, 22 ve 23. çevrimler), bariz bir çift hörgüçlü yapı sergilemektedirler. 23. Güneş Leke Çevrimi nde bu eğilim çok daha belirgindir. b) Yaklaşık 13 yıl civarındaki uzunluğuyla 23. Güneş Leke Çevrimi nin son 19 çevrimin en uzunu olduğu söylenebilir. c) Ortalama rölatif sayılar itibariyle Mart 2 ile Kasım 21 e denk gelen birinci ve ikinci hörgüçler arasındaki yaklaşık 1,8 yıllık süre, alışılmadık uzunluktaki çevrimden beklenenin tersine, iki yıl kadar olan ortalamayla uyumludur. d) 23. Çevrim, daha şiddetli olan birinci hörgücün 12,8 de kalan aylık ortalama rölatif sayı değeri itibariyle de sıra dışı bir özellik göstermemektedir. 154
5 Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul e) Ortalamadan çok daha uzun olan çıkış ve iniş kolları ise dikkat çekicidir. Alışılmadık derecede uzun dönemli, düzgün ve tedrici gidişatıyla iniş kolu özellikle kayda değer görünmektedir. f) Bariz olarak çevrim sonunda güney yarımküre leke gruplarının fazlalığıyla kendini gösteren yarıküresel asimetriye rağmen, 23. Güneş Leke Çevrim gruplarının her iki yarımküredeki enlemsel ve boylamsal dağılımları, yaklaşık aynı enlemlerde ve zamanlarda başlayıp-bitmeleri itibariyle, uyumlu bir görünümdedir. 5. Zürih Sınıflarına Dağılım A B C D E F H? A B C D E F H? ġekil 5. Leke gruplarının Zürih sınıflarına dağılımları. Uzun çevrimlerden beklendiği gibi ılımlı şiddetlerle seyreden 23. Güneş Leke Çevrimi nde, leke gruplarının Zürih sınıflarına dağılımları itibariyle; çevrimin ilerleyen safhalarında H sınıf leke gruplarının sayılarının arttığı, buna karşılık A ve B gruplarının sayılarının azaldığı görülmektedir (Şekil 5). Bu durum, çevrimin ilerleyen safhalarında, düşük enlemlere doğru giderek daha gelişkin leke gruplarının görünür olmaya başladığı görüşüyle uyumludur. 155
6 Rölatif Sayı χ² Değerleri İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Verileriyle 23. Güneş Çevriminin Ardından 6. Gözlemevi Faktörünün Çevrimsel Tayini R=k(1g+f) bağıntısındagözlemevi indirgeme faktörü olarak adlandırılan k, coğrafi konuma, gözlemciye ve gözlem aletlerine bağlı olarak her gözlemevi için farklı değerler alır. İÜG rölatif sayı hesaplarında bir olarak alınan bu sayı, en iyi uyum noktası Şekil 6 ile verildiği üzere, İÜG ve Dünya Veri Merkezi 1 (World Data Center-WDC) aylık rölatif sayılarının χ 2 min analizi kullanılarak 23. Güneş Leke Çevrimi bazında hesaplanmıştır k.67 ġekil 6. İÜG ve WDC günlük rölatif sayılarının χ 2 min analizi ile karşılaştırılması suretiyle gözlemevi indirgeme faktörü k nın hesaplanması WDC Aylık Rölatif Sayı İÜG Aylık Rölatif Sayı Yıl ġekil 7. WDC ve indirgenmemiş İÜG rölatif sayıları ile 23. Çevrim. Buna göre; Şekil 7 ile verilen grafikteki kırmızı çizim WDC verilerini ve mavi çizim İÜG değerlerini göstermek üzere, her iki veri seti arasında, beklendiği gibi, İÜG nde k=1 alınıyor olmasından kaynaklanan ve verilerimizin yüksekliği şeklinde cereyan eden sistematik bir fark dikkat çekmektedir
7 Rölatif Sayı Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul WDC Aylık Rölatif Sayı İÜG Düzeltilmiş Aylık Rölatif Sayı Yıl ġekil 8. WDC verileri ile ve hesaplanan gözlemevi indirgeme faktörü ile indirgenmiş İÜG rölatif sayıları kullanılarak çizilen 23. çevrim grafiklerinin uyumu. WDC verileri beklenen değer kabul edilerek χ 2 min analizi uygulandığında Gözlemevimiz için k=,67 bulunur (Şekil 6). Rölatif sayı değerlerimiz bu faktörle çarpılarak indirgendiğinde, Şekil 8 de görüldüğü gibi, her iki çizim arasında tam bir uyum sağlanmaktadır. TeĢekkür: Bu çalışma BYP 4419, BYP 443 ve normal 621 numaralı projeleriyle İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Kaynaklar -Ataç, T., Özgüç, A., 26, SoPh 233, Ballester, J. L., Oliver, R., Carbonell, M. 25. A&A 431, L5. -Başal, M., Güver, B.F., 28, Journal of Mathematics, Physics and Astronomy, New Series, Vol. 2. -Brajša, R., Wöhl, H., Hanslmeier, A., Verbanac, G., Ruždjak, D., Cliver, E., Svalgaard,L., Roth, M., 29, A&A 496, No.3, Çakmak, H., Başal, M., Al Erdoğan, N., Gültekin, A., 21, XVII. Ulusal Astronomi Kongresi, Kongre Kitabı (Baskıda). -Çay, H.İ., Çay, T., 28, Journal of Mathematics, Physics and Astronomy, New Series, Vol. 2. -Esenoğlu, H., 26, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik, Fizik ve Astronomi Dergisi, 1. -Gnevyshev, M.N., Ohl, A.I., 1948, Astron. Zh. 25, 18. -Gülseçen, H., 28, Journal of Mathematics, Physics and Astronomy, New Series, Vol. 2. -Güver, T., Güver, F., 28, Journal of Mathematics, Physics and Astronomy, New Series, Vol. 2 -Hathaway, D.H., Wilson, R. M., Reichmann, E. J., 22. SoPh 211, Kılçık, A., Al, N., 21, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Fizik Dergisi, 63-64, McIntosh, P., 199, Sol. Phys. 125, Shüssler, M., 27, Astron. Nachr. 328, No.1, Sırma, M., Bilir, S., 1998, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Fizik Dergisi, 61, Solar Geophysical Data (Explanations of data reports), July 1987, Number 515, (Supplement). 157
KROMOSFERĠK YARI AKTĠF BĠR BÖLGEDE GÖZLENEN ĠNCE YAPILARDAKĠ PLAZMA HAREKETLERĠ
KROMOSFERĠK YARI AKTĠF BĠR BÖLGEDE GÖZLENEN ĠNCE YAPILARDAKĠ PLAZMA HAREKETLERĠ Asuman GÜLTEKĠN İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü,3119 Üniversite asumang@istanbul.edu.tr
DetaylıGELİŞTİRİLEN İÜG GÜNEŞ GÖZLEM SİSTEMLERİ, YAZILIMLARI, ÜRÜNLERİ VE HEDEFLERİ
GELİŞTİRİLEN İÜG GÜNEŞ GÖZLEM SİSTEMLERİ, YAZILIMLARI, ÜRÜNLERİ VE HEDEFLERİ Mevlânâ BAŞAL, Asuman GÜLTEKİN, Hikmet ÇAKMAK, Nurol AL İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü,
DetaylıTÜRKİYE DE BİR İLK: CAII K KROMOSFERİK CCD GÖRÜNTÜLEME
TÜRKİYE DE BİR İLK: CAII K KROMOSFERİK CCD GÖRÜNTÜLEME Mevlânâ BAŞAL, Hikmet ÇAKMAK, Asuman GÜLTEKİN, Nurol AL İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü İstanbul Üniversitesi
DetaylıĠSTANBUL ÜNĠVERSĠTESĠ GÖZLEMEVĠ NDEKĠ RASAT DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ
ĠSTANBUL ÜNĠVERSĠTESĠ GÖZLEMEVĠ NDEKĠ RASAT DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ Hikmet ÇAKMAK İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 34119 Üniversite, Beyazıt-İSTANBUL hcakmak@istanbul.edu.tr
DetaylıYıldızımız GÜNEŞ. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü
Yıldızımız GÜNEŞ Serdar Evren Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü e-konferans: 13 Nisan 2016 Bolu İl Milli Eğitim Müdürlüğü Bilime Yolculuk Projesi Amaterasu, Japon Güneş Tanrıçası Arinna,
DetaylıTürkiye de Astronomi, Astrofizik ve Uzay Bilimleri Çalışmalarının Bugünü ve Geleceği
Türkiye de Astronomi, Astrofizik ve Uzay Bilimleri Çalışmalarının Bugünü ve Geleceği İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 14-15 Mayıs 2008 A.Talat SAYGAÇ Türkiye de
DetaylıGÜNEŞ. Güneş Tanrısı-Helios. Serdar Evren
GÜNEŞ Güneş Tanrısı-Helios Serdar Evren Güneş in Temel Özellikleri Yarıçap = 695 990 km = 109 Yer yarıçapı Kütle = 1.989x10 30 kg = 333 000 Yer kütlesi Işınım gücü = 3.846x10 33 erg/s = 3.846x10 26 W/s
DetaylıİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİNİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE GELECEĞİ
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİNİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE GELECEĞİ M. Türker ÖZKAN İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, 34452 Beyazıt İSTANBUL (e-posta: ozkant@istanbul.edu.tr)
DetaylıSAKĠN KROMOSFERĠK ĠNCE YAPILARDA GÖZLENEN SALINIMLAR
Sakin Kromosferik İnce Yapılarda Gözlenen Salınımlar SAKĠN KROMOSFERĠK ĠNCE YAPILARDA GÖZLENEN SALINIMLAR Z. Funda BOSTANCI 1, Nurol AL ERDOĞAN 2 1 National Solar Observatory, 950 N. Cherry Avenue, Tucson,
DetaylıUAK Ulusal Astronomi Kongresi Erzurum 5-9 Eylül TÜRKSAT Gözlemevinde Gerçekleştirilen GEO Kuşak Uydu Gözlem Faaliyetleri
UAK-2016 20. Ulusal Astronomi Kongresi Erzurum 5-9 Eylül 2016 TÜRKSAT Gözlemevinde Gerçekleştirilen GEO Kuşak Uydu Gözlem Faaliyetleri SUNUM İÇERİĞİ Türksat Gözlemevi Uzay Trafiği Türksat Uyduları GEO
DetaylıNGC 225 KÜMESİNİN CCD UBVRI FOTOMETRİK GÖZLEMLERİ
NGC 225 KÜMESİNİN CCD UBVRI FOTOMETRİK GÖZLEMLERİ Z. Funda BOSTANCI 1, Tansel AK 2, Tolga GÜVER 1, Selçuk BİLİR 2, Serap AK 2, Talar YONTAN 2, Zeki EKER 3 1 Sabancı Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri
DetaylıAST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI
AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI Öğrenci Numarası: I. / II. Öğretim: Adı Soyadı: İmza: HAFTA 02 1. KONU: KOORDİNAT SİSTEMLERİ 2. İÇERİK Küresel Koordinat Sistemleri Coğrafi Koordinat
DetaylıTÜBİTAK TUG RTT150 ve T100 Gaia Gözlemlerindeki Bazı Kataklismik Değişen Adaylarının Işık Eğrileri
TÜBİTAK TUG RTT150 ve T100 Gaia Gözlemlerindeki Bazı Kataklismik Değişen Adaylarının Işık Eğrileri Hasan H. Esenoğlu 1, Almaz Galeev 2, 3, Niyaz Nuryev 3 1 İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi
DetaylıGÜNEġ BENZERĠ ÇĠFT YILDIZLARIN FOTOMETRĠK ÇÖZÜMÜ
Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul GÜNEġ BENZERĠ ÇĠFT YILDIZLARIN FOTOMETRĠK ÇÖZÜMÜ Mehmet TANRIVER Erciyes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü mtanriver@erciyes.edu.tr
DetaylıDAG PROJESİ ÇERÇEVESİNDE GALAKSİ DIŞI ASTRONOMİ ÇALIŞMALARI İÇİN BİRKAÇ ÖRNEK
DAG PROJESİ ÇERÇEVESİNDE GALAKSİ DIŞI ASTRONOMİ ÇALIŞMALARI İÇİN BİRKAÇ ÖRNEK Sinan ALİŞ, Korhan YELKENCİ İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, 34119 Beyazıt, İstanbul
DetaylıRASATHANEMİZİ TANIYALIM. Ankara Üniversitesi Rasathanesi
RASATHANEMİZİ TANIYALIM Ankara Üniversitesi Rasathanesi Ankara Üniversitesi Rasathanesi TARİHÇE 1954 yılında, Ankara'da gözlemsel astronomiyi başlatmak amacıyla Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ne bağlı
DetaylıRASATHANEMİZİ TANIYALIM. Ankara Üniversitesi Rasathanesi
RASATHANEMİZİ TANIYALIM Ankara Üniversitesi Rasathanesi Ankara Üniversitesi Rasathanesi TARİHÇE 1954 yılında, Ankara'da gözlemsel astronomiyi başlatmak amacıyla Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'ne bağlı
DetaylıGÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi
GÜNEŞİMİZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Genel Özellikleri Çapı ~ 700000 km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin 333000 katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.4 g/cm
DetaylıAB Dor un Çoklu Dalgaboyu Gözlemleri
AB Dor un Çoklu Dalgaboyu Gözlemleri Erkan, N; Slee, O B; Budding, E; Johnston Hollitt, M Özet Bu çalışmada kapsamında AB Dor manyetik aktif çoklu yıldız dizgesi, Kasım 2006 ve Ocak 2007 tarihlerinde Avustralya
DetaylıAGN lerin. Korhan Yelkencİ 1, Ömür Çakırlı 2. İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü
AGN lerin Tayfsal Olarak İncelenmesi Korhan Yelkencİ 1, Ömür Çakırlı 2 1 İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 2 Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 114F062 UAK 2016,
Detaylı3 Kasım 2013 Hibrit Güneş Tutulması
3 Kasım 2013 Hibrit Güneş Tutulması 3 Kasım 2013 Pazar günü bir hibrit Güneş tutulmasına şahitlik edeceğiz. Hibrit tutulmalar, Dünya nın bazı bölümlerinde tam, bazı bölümlerinde halkalı, bazı bölümlerinde
DetaylıGÜNEŞ ĐN YAPISI VE MANYETĐK ETKĐNLĐĞĐ
GÜNEŞ ĐN YAPISI VE MANYETĐK ETKĐNLĐĞĐ Güneş in Özellikleri Temel Özellikler Işınımsal Özellikler Kütle 1.99x10 33 gram ~ 2x10 30 kg 1 M ( = 333 000 M ) Yarıçap 6.96x10 10 cm ~ 700 000 km 1 R ( = 110 R
DetaylıEGE ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİ TELESKOPLARIYLA KROMOSFERİK AKTİF YILDIZ GÖZLEMLERİ
EGE ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİ TELESKOPLARIYLA KROMOSFERİK AKTİF YILDIZ GÖZLEMLERİ Hasan Ali DAL Ege Üniversitesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, 35100, Bornova İzmir (e-posta: ali.dal@ege.edu.tr) Özet:
DetaylıGÜNEY YARIM KÜRESİ İÇİN ŞEKİL
GÜNEY YARIM KÜRESİ İÇİN ŞEKİL Bu şekilde, gözlemcinin zeniti bundan önceki şekillerdeki gibi yerleştirilir. Bu halde gök ufku şekildeki gibi olur. Güney yarım kürede Q güney kutbu ufkun üzerindedir. O
DetaylıTÜRKİYEDE İLK YAKIN KIRMIZIÖTE GÖZLEMLER
TÜRKİYEDE İLK YAKIN KIRMIZIÖTE GÖZLEMLER Sacit ÖZDEMİR, Ceren YILDIRIM, H. Gökhan GÖKAY Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, Tandoğan, Ankara (e-posta: sozdemir@ankara.edu.tr)
DetaylıİNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE LİSANS SONRASI AKADEMİK EĞİTİM: SAYILARLA TÜRKİYE DEKİ MEVCUT DURUM
- 169 - İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE LİSANS SONRASI AKADEMİK EĞİTİM: SAYILARLA TÜRKİYE DEKİ MEVCUT DURUM Cemalettin Dönmez * Özet Türkiye de inşaat mühendisliğinde lisans sonrası eğitimin hacim ve temel uzmanlık
DetaylıKİTABIN REHBERLİK PLANLAMASI. Bölümler. Bölümlere Ait Konu Kavrama Testleri KONU KAVRAMA TESTİ DOĞA VE İNSAN 1 TEST - 1
Sunum ve Sistematik SUNUM Sayın Eğitimciler, Sevgili Öğrenciler, ilindiği gibi gerek YGS, gerekse LYS de programlar, sistem ve soru formatları sürekli değişmektedir. Öğrenciler her yıl sürpriz olabilecek
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİ
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİ Tuncay ÖZDEMİR İnönü Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, MALATYA (e-posta: tuncay@inonu.edu.tr) Özet: İnönü Üniversitesindeki Astronomi ve Astrofizik çalışmalarının
Detaylıİzostatik Sistemlerin Hareketli Yüklere Göre Hesabı
İzostatik Sistemlerin Hareketli Yüklere Göre Hesabı Hareketli Yük Çeşitleri: a) I. tip hareketli yük: Sistemin tümünü veya bir bölümünü kaplayan, boyu değişken düzgün yayılı hareketli yüklerdir (insan,
DetaylıGÜNEġ-BENZERĠ YILDIZLARDA ÇEVRĠMSEL DAVRANIġLAR
Güneş Benzeri Yıldızlarda Çevrimsel Davranışlar GÜNEġ-BENZERĠ YILDIZLARDA ÇEVRĠMSEL DAVRANIġLAR Serdar EVREN Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, Bornova, İzmir serdar.evren@ege.edu.tr
Detaylı23. Güneş Çevrimi Çıkış Kolunda Güneş Etkinliği İndekslerinin Dönemli Değişimleri. Tamer Ataç, Atila Özgüç
23. Güneş Çevrimi Çıkış Kolunda Güneş Etkinliği İndekslerinin Dönemli Değişimleri Tamer Ataç, Atila Özgüç Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Astronomi Laboratuvarı,
DetaylıKış Vaktinde Yaz Saati ve Astronomik Zaman Ölçümleri
Kış Vaktinde Yaz Saati ve Astronomik Zaman Ölçümleri Yaz saati, kış saati, saatler ileri geri derken, ülkemizde son yıllarda, büyükten küçüğe herkes aslında astronomik bir olguyu konuşuyor. Saat dilimimizin
DetaylıBize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011
Bize En Yakın Yıldız GÜNEŞ Defne Üçer 30 Nisan 2011 Sayılar sayılar Güneş Kütlesi = 300.000 Dünya Kütlesi Güneş çapı = 110 Dünya çapı Güneş yoğunluğu = Dünya yoğunluğu/4 Güneş Uzaklık= 1 Astronomik Birim
DetaylıSoğuk Yıldızların Üst Atmosferleri için Moleküler Band Analizi
20. Ulusal Astronomi Kongresi 9. Ulusal Astronomi Öğrenci Kongresi Soğuk Yıldızların Üst Atmosferleri için Moleküler Band Analizi Doç.Dr. Hakan Volkan ŞENAVCI Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi
DetaylıAmerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.
Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu
DetaylıÖrnek. Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız.
Örnek Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız. i. ii. X 1 2 3 4 1 2 3 4 Y 2 3 4 5 4 3 2 1 Örnek Aşağıdaki veri
Detaylı2009 DÜNYA ASTRONOMİ YILINDA O.M.Ü. ASTRONOMİ MERKEZİ FAALİYETLERİ
2009 DÜNYA ASTRONOMİ YILINDA O.M.Ü. ASTRONOMİ MERKEZİ FAALİYETLERİ Hüseyin KALKAN1, Cumhur TÜRK1, Aslı ŞENSOY1 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü {kalkanh, cturk}@omu.edu.tr;
DetaylıMerkezi Yığılma ve Dağılım Ölçüleri
1.11.013 Merkezi Yığılma ve Dağılım Ölçüleri 4.-5. hafta Merkezi eğilim ölçüleri, belli bir özelliğe ya da değişkene ilişkin ölçme sonuçlarının, hangi değer etrafında toplandığını gösteren ve veri grubunu
DetaylıÇOMÜ DE SOĞUK YILDIZLAR ÜZERĠNE ARAġTIRMALAR
ÇOMÜ DE SOĞUK YILDIZLAR ÜZERĠNE ARAġTIRMALAR Faruk SOYDUGAN 1,2, Ahmet ERDEM 1,2, Edwin BUDDING 3, Esin SOYDUGAN 1,2, Caner ÇĠÇEK 1,2, Osman DEMĠRCAN 1,2 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Edebiyat
DetaylıHİPPARCOS KATALOĞUNDAKİ ALGOL YILDIZLARININ KİNEMATİĞİ. T. Özdemir *, A. İskender * * İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü
HİPPARCOS KATALOĞUNDAKİ ALGOL YILDIZLARININ KİNEMATİĞİ T. Özdemir *, A. İskender * * İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Algol tipi sistemler (klasik algol) *Örten çift yıldız sistemi
DetaylıÇOK HIZLI DÖNÜCÜ AP 118 ve AP 124 YILDIZLARININ IġIKÖLÇÜMÜ ve LEKE AKTĠVĠTESĠ
Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul ÇOK HIZLI DÖNÜCÜ AP 118 ve AP 124 YILDIZLARININ IġIKÖLÇÜMÜ ve LEKE AKTĠVĠTESĠ Hasan Ali DAL, Esin SĠPAHĠ Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi
DetaylıHandan Tanyıldızı 1, Nami Yeyin 2, Aslan Aygün 2, Mustafa Demir 2, Levent Kabasakal 2 1. İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Nükleer Fizik ABD 2
Yttrium-90 mikroküre tedavisinde radyasyon kaynaklı karaciğer hastalığı (RILD) analizi ve terapötik aktivite miktarı ile karaciğer fonksiyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi Handan Tanyıldızı 1, Nami
DetaylıŞekil 1: Güneş ve yüzeyindeki lekeler. Şekil 2: Uydumuz Ay ve kraterleri.
Güneş ile birlikte etrafında dolanan gezegenler ve uydular, günümüzden yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, gökadamız Samanyolu nun sarmal kollarındaki gaz ve toz bulutlarından oluşmuştur. Oluşan bu gezegenlerden
DetaylıKUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ
KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ Bilim adamlarınca, geçtiğimiz yıllarda insan faaliyetlerindeki artışa paralel olarak, küresel ölçekte çevre değişiminde ve problemlerde artış olduğu ifade edilmiştir. En belirgin
DetaylıKÜRESEL VE ELİPSOİDAL KOORDİNATLARIN KARŞİLAŞTİRİLMASİ
KÜRESEL VE ELİPSOİDAL KOORDİNATLARIN KARŞİLAŞTİRİLMASİ Doç. Dr. İsmail Hakkı GÜNEŞ İstanbul Teknik Üniversitesi ÖZET Küresel ve Elipsoidal koordinatların.karşılaştırılması amacı ile bir noktasında astronomik
DetaylıYıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü 4. HAFTA KOORDİNAT SİSTEMLERİ VE HARİTA PROJEKSİYONLARI Coğrafi Koordinat Sistemi Yeryüzü üzerindeki bir noktanın konumunun enlem
DetaylıGÜNEŞ ĐN YAPISI VE MANYETĐK ETKĐNLĐĞĐ 1. GÜNEŞ ĐN GENEL ÖZELLĐKLERĐ
GÜNEŞ ĐN YAPISI VE MANYETĐK ETKĐNLĐĞĐ 1. GÜNEŞ ĐN GENEL ÖZELLĐKLERĐ Yer e olan uzaklık Ortalama 1 AB 149600000 km Maksimum 152000000 km Minimum 147000000 km Güneş Işığının Yer e ulaşma zamanı 8 dk 19.2
DetaylıFİZ209A OPTİK LABORATUVARI DENEY KILAVUZU
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ ORTAÖĞRETİM FEN VE MATEMATİK ALANLARI EĞİTİMİ BÖLÜMÜ FİZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI FİZ209A OPTİK LABORATUVARI DENEY KILAVUZU TÇ 2007 & ҰǓ 2012 Öğrencinin Adı
DetaylıKROMOSFERĠK AKTĠF ÇĠFT YILDIZ SV Cam ın YÖRÜNGE DÖNEMĠ ANALĠZĠ
Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul KROOSFERĠK AKTĠF ÇĠFT YILDIZ SV Cam ın YÖRÜNGE DÖNEĠ ANALĠZĠ Fahri ALĠÇAVUġ 1,2, Ahmet ERDE 1,2 1 Çanakkale Onsekiz art Üniversitesi, Astrofizik Araştırma
DetaylıMEVSİMLER VE OLUŞUMU
MEVSİMLER VE OLUŞUMU Mevsimler Güneş in gün dönümü ve gece gündüz eşitliği noktaları arasından geçişleri arasındaki sürelerdir. Mevsimlerin oluşmasının temel sebebi eksen eğikliği ve Dünya nın Güneş çevresindeki
DetaylıMIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 11 Çözümler
Adam S. Bolton bolton@mit.edu MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 11 Çözümler 15 Mayıs 2002 Problem 11.1 Tek yarıkta kırınım. (Giancoli 36-9.) (a) Bir tek yarığın genişliğini iki katına çıkarırsanız, elektrik
DetaylıEKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ
EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ Dünya nın yüzeyi üzerindeki bir noktayı belirlemek için enlem ve boylam sistemini kullanıyoruz. Gök küresi üzerinde de Dünya nın kutuplarına ve ekvatoruna dayandırılan ekvatoral
DetaylıTeleskop: gökyüzüne açılan kapı
Teleskop: gökyüzüne açılan kapı Teleskop sözcüğü, uzak anlamına gelen tele ve uzağa bakmak anlamına gelen skopein Yunanca sözcüklerinden oluşmuştur. En basit tanımıyla teleskop, gözlerimizle göremeyeceğimiz
DetaylıCOĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI
COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini
DetaylıASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ
ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ ( 4.5.6.7.8. Sınıflar) Yaz Okulu Kodu: YO/ASTRO Tarih: 22 Haziran 10 Temmuz 2015 Süre: 3 Hafta Saat: 10:00-16:00 Ücret: 1100 TL Kontenjan: 25 Yer: İstanbul Üniversitesi Beyazıt
DetaylıGÜNEŞ LEKE GÖZLEMLERİ GÜNEŞ İN MANYETİK ETKİNLİĞİ. Yrd. Doç Dr. Özgür BAŞTÜRK Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi
GÜNEŞ LEKE GÖZLEMLERİ GÜNEŞ İN MANYETİK ETKİNLİĞİ Yrd. Doç Dr. Özgür BAŞTÜRK Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Güneş Yer e uzaklık Ortalama 1 AB 149600000 km Maksimum 152000000 km Minimum 147000000
DetaylıKUTUP IŞINIMI AURORA. www.astrofotograf.com
KUTUP IŞINIMI AURORA www.astrofotograf.com Kutup ışıkları, ya da aurora, genellikle kutup bölgelerinde görülen bir gece ışımasıdır. Aurora, gökyüzündeki doğal ışık görüntüleridir. Genelde gece görülen
DetaylıTürkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri
Türkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri Ömer Lütfi Şen Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Mercator-İPM Araştırma Programı & Katkıda bulunanlar: Ozan Mert Göktürk Deniz Bozkurt Berna
DetaylıAnkara Üniversitesi Rasathanesi Yarım Asırlık Maceramız
Yarım Asırlık Maceramız Gazi Eğitim Enstitüsü binası Prof. Dr. Okyay Kabakçıoğlu Rasathanemizin kökeni, Ankara Fen Fakültesi bünyesinde 1944 yılında kurulan "Astronomi Enstitüsü"ne dayanmaktadır. O tarihlerde
DetaylıIR/mm-altı ile YILDIZ OLUSUMU,
IR/mm-altı ile YILDIZ OLUSUMU, Umut A.Yıldız Ewine van Dishoeck, Lars Kristensen Universiteit Leiden Leiden Gözlemevi Türkiye'de IR Astronomisi ve Doğu Anadolu Gözlemevi Erzurum, Türkiye, Nisan 2, 2011
DetaylıTEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ
TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ FOTOGRAMETRİDE ALGILAMA SİSTEMLERİ, ÖZELLİKLERİ ve SAĞLADIKLARI VERİ BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF345 TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/
DetaylıUlusal. Gözlemevi. www.tug.tubitak.gov.tr
TÜBİTAK İ Ulusal Gözlemevi TUG, TÜBİTAK bünyesinde yer alan bir AR-GE Merkezi dir. www.tug.tubitak.gov.tr Misyon Gözlemevi nin teleskop ve donanımını uluslararası düzeyde geliştirmek, yürütülecek Astronomi
DetaylıIĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU
Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde
DetaylıCOĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA
COĞRAFİ KONUM COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA Yeryüzünün belli bir bölümünü FİZİKİ coğrafya BEŞERİ ve gösterir. EKONOMİK -Doğa olaylarını -Kıtalar coğrafya konu alır. -Ülkeler -İnsanlar ve -Klimatoloji
DetaylıH-R DİYAGRAMI. Bir yıldızın Hertzsprung-Russell diyagramındaki yeri biliniyorsa, o yıldızın;
H-R DİYAGRAMI Bir yıldızın Hertzsprung-Russell diyagramındaki yeri biliniyorsa, o yıldızın; Etkin Sıcaklığı Renk ölçeği Tayf Türü Işınım sınıfı Toplam ışınım gücü Mutlak parlaklığı Yüzey çekim ivmesi Uzaklığı
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Prof. Dr. Yurdanur ÜNAL 18 MART 2014 ANKARA
DetaylıVerilerin Özetlenmesinde Kullanılan Sayısal Yöntemler
Verilerin Özetlenmesinde Kullanılan Sayısal Yöntemler Merkezi Eğilim Ölçüleri Merkezi eğilim ölçüsü, bir veri setindeki merkezi, yada tipik, tek bir değeri ifade eder. Nicel veriler için, reel sayı çizgisindeki
Detaylı4. GÖRSEL ÇİFT YILDIZLAR: Gözlemler, Yörünge Parametreleri ve Genel Özellikleri
4. GÖRSEL ÇİFT YILDIZLAR: Gözlemler, Yörünge Parametreleri ve Genel Özellikleri W. Herschel, optik çift yıldızlardan çok daha fazla sayıda birbirlerine fiziksel olarak bağlı çift yıldız sisteminin olduğunu
DetaylıAST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI
AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI Öğrenci Numarası: I. / II. Öğretim: Adı Soyadı: İmza: HAFTA 08 1. KONU: TAYFSAL GÖZLEM 1 2. İÇERİK Doppler Etkisi Kirchhoff Yasaları Karacisim Işınımı
DetaylıAlgol Türü TX UMa, R CMa ve RW Per'in Dönem Analizi
9. Ulusal Astronomi Kongresi, 5-7 Eylül 1994. ODTÜ-Fizik Bölümü, ANKARA (POSTER) Algol Türü TX UMa, R CMa ve RW Per'in Dönem Analizi Selim SELAM ve Osman DEMİRCAN A.Ü. Gözlemevi, Fen Fakültesi, 06100,
DetaylıFOTOYORUMLAMA UZAKTAN ALGILAMA
FOTOYORUMLAMA VE UZAKTAN ALGILAMA (Photointerpretation and Remote Sensing) 1 Görüntü özellikleri Uzaktan algılamada platformlar Uydu yörüngeleri Şerit genişliği, yeniden ziyaret periyodu 2 Görüntünün özellikleri:
DetaylıGEMİ ÇELİK TEKNE AĞIRLIK DAĞILIMININ MODELLENMESİNDE BİR YAKLAŞIM: HACİMSEL ORANLAR YAKLAŞIMI
GEMİ İNŞAATI VE DENİZ TEKNOLOJİSİ TEKNİK KONGRESİ 08 BİLDİRİLER KİTABI GEMİ ÇELİK TEKNE AĞIRLIK DAĞILIMININ MODELLENMESİNDE BİR YAKLAŞIM: HACİMSEL ORANLAR YAKLAŞIMI Ertekin BAYRAKTARKATAL 1, Alican KILINÇ
DetaylıTürkiye deki Teleskoplarla Bilim Sempozyumu
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ ASTRONOMİ ve UZAY BİLİMLERİ BÖLÜMÜ Türkiye deki Teleskoplarla Bilim Sempozyumu 14-15 Mayıs 2012 İSTANBUL 2013 İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri
DetaylıEKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ_devam. Serap Ak
EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ_devam http://star-www.st-and.ac.uk/~fv/webnotes/chapter5.htm http://star-www.st-and.ac.uk/~fv/webnotes/chapter4.htm Gök küresinde bulunan önemli yıldızların ekvatoral koordinatları
Detaylı31.10.2014. CEV 361 CBS ve UA. Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri. Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli
CEV 361 CBS ve UA Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli 1 Yerin Şekli Ekvator çapı: 12756 km Kuzey kutuptan güney kutuba çap: 12714 km
DetaylıBÖLÜM 6 MERKEZDEN DAĞILMA ÖLÇÜLERİ
1 BÖLÜM 6 MERKEZDEN DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Gözlenen belli bir özelliği, bu özelliğe ilişkin ölçme sonuçlarını yani verileri kullanarak betimleme, istatistiksel işlemlerin bir boyutunu oluşturmaktadır. Temel
DetaylıENFLASYON YOKSULU VURUYOR. Yönetici özeti
Araştırma Notu 10/68 26 Mart 2010 ENFLASYON YOKSULU VURUYOR Seyfettin Gürsel * ve Onur Altındağ ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon sepeti ağırlıklandırması
DetaylıİZOKRONLAR İLE YAŞ TAYİNİ NURTEN FİLİZ
T.C. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNIVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS SEMİNERİ İZOKRONLAR İLE YAŞ TAYİNİ NURTEN FİLİZ DANIŞMAN Prof. Dr. Zeki EKER İzokronlar ile Yaş Tayini
DetaylıKlasik Nova GK Per in H-beta Profilinde İlginç Bir Yapının Varlığı ve Çözüm Uğraşıları
Klasik Nova GK Per in H-beta Profilinde İlginç Bir Yapının Varlığı ve Hasan H. Esenoğlu 1,2,, Antonio Bianchini 3 1 İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 2 İstanbul Üniversitesi
DetaylıDers 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin
Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin Kitle ve Örneklem Örneklem Dağılımı Nokta Tahmini Tahmin Edicilerin Özellikleri Kitle ortalaması için Aralık Tahmini Kitle Standart Sapması için Aralık
DetaylıGökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları
Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları Gökcisimlerinden elde edilen tek kaynak IŞIKTIR Atmosferimizi pencereye benzetip gökcisimlerinden gelen ışığın yoluna dev etmesini inceleyelim Bilinen
DetaylıDOĞURGANLIĞI BELİRLEYEN DİĞER ARA DEĞİŞKENLER 7
DOĞURGANLIĞI BELİRLEYEN DİĞER ARA DEĞİŞKENLER 7 Banu Akadlı Ergöçmen ve Mehmet Ali Eryurt Bu bölümde gebeliği önleyici yöntem kullanımı dışında kadının gebe kalma riskini etkileyen temel faktörler incelenmektedir.
DetaylıAraştırma Notu 14/161
Araştırma Notu 14/161 22 Ocak 2014 EĞİTİM KALİTESİNDE YÜKSEK AMA YETERSİZ ARTIŞ Seyfettin Gürsel * ve Mine Durmaz ** Yönetici Özeti Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2012 yılı raporunu
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi,
DetaylıDik İzdüşüm Teorisi. Prof. Dr. Muammer Nalbant. Muammer Nalbant
Dik İzdüşüm Teorisi Prof. Dr. Muammer Nalbant Muammer Nalbant 2017 1 Dik İzdüşüm Terminolojisi Bakış Noktası- 3 boyutlu uzayda bakılan nesneden sonsuz uzaktaki herhangi bir yer. Bakış Hattı- gözlemcinin
DetaylıTOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER
TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER Dersin ipuçları Harita bilgisi Ölçek kavramı Topografya haritaları ve kesitleri Jeoloji haritaları ve kesitleri Jeolojik kesitlerin yorumları Harita, yeryüzünün
DetaylıTUG Gözlem Koşulları İstatistiği
XIV. Ulusal Astronomi Kongresi - 31 Ağustos 4 Eylül 2004, Kayseri Editörler: F.F.ÖZEREN ve İ.KÜÇÜK TUG Gözlem Koşulları İstatistiği Zeki Aslan 1,2, Murat Parmaksızoğlu 2, Varol Keskin 2,3, Selim O. Selam
DetaylıGenel olarak test istatistikleri. Merkezi Eğilim (Yığılma) Ölçüleri Dağılım (Yayılma) Ölçüleri. olmak üzere 2 grupta incelenebilir.
4.SUNUM Genel olarak test istatistikleri Merkezi Eğilim (Yığılma) Ölçüleri Dağılım (Yayılma) Ölçüleri olmak üzere 2 grupta incelenebilir. 2 Ranj Çeyrek Kayma Çeyrekler Arası Açıklık Standart Sapma Varyans
DetaylıPROF. DR. FATMAGÜL KILIÇ GÜL HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ PROF. DR. ERKAN GÖKAŞAN DOĞA BİLİMLERİ MERKEZİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2018, İSTANBUL
HRT5207Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Yeryüzü Şekillerinin Değerlendirilmesi PROF. DR. FATMAGÜL KILIÇ GÜL HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ PROF. DR. ERKAN GÖKAŞAN DOĞA BİLİMLERİ MERKEZİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
DetaylıGörünmeyeni Görüntülemek...
Görünmeyeni Görüntülemek... Gökyüzü Fotoğrafçılığı? Ne Tür Objeleri Görüntülüyoruz? Nasıl Gökyüzü Fotoğrafı Çekilir? Yapmak! Görüntüyü Örnek Fotoğraflar Diğer Gökyüzü Fotoğrafçılığı? Gökyüzü olayları ve
DetaylıKONU2 MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ ANALİTİK ORTALAMALAR ANALİTİK OLMAYAN MERKEZİ. Aritmetik ortalama **Medyan(median)
KONU2 MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ 1 MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ ANALİTİK ORTALAMALAR Bir örneklemde mevcut olan tüm veriler hesaba katılır. ANALİTİK OLMAYAN MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ Bir örneklemdeki verilerin bir
Detaylı2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek
GÜNEŞ 1- Büyüklük Güneş, güneş sisteminin en uzak ve en büyük yıldızıdır. Dünya ya uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometre, çapı ise 1.392.000 kilometredir. Bu çap, Yeryüzünün 109 katı, Jüpiter in de 10
DetaylıMETEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı
METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu
Detaylı7. Orta Vadeli Öngörüler
7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç
DetaylıGÜNEġ NEREYE? Mevlânâ BAġAL
Güneş ve Güneş Benzeri Yıldızlar Sempozyumu - İstanbul GÜNEġ NEREYE? Mevlânâ BAġAL İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, 34119 Üniversite, İstanbul. mbasal@istanbul.edu.tr
DetaylıJEODEZİK VERİLERİN İSTATİSTİK ANALİZİ. Prof. Dr. Mualla YALÇINKAYA
JEODEZİK VERİLERİN İSTATİSTİK ANALİZİ Prof. Dr. Mualla YALÇINKAYA Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü Trabzon, 2018 VERİLERİN İRDELENMESİ Örnek: İki nokta arasındaki uzunluk 80 kere
DetaylıYıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Müh. Bölümü Yapı Anabilim Dalı ÇELİK YAPI TASARIMI PROJE ÇİZİM AŞAMALARI
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Müh. Bölümü Yapı Anabilim Dalı ÇELİK YAPI TASARIMI PROJE ÇİZİM AŞAMALARI ÇİZİMLER Vaziyet Planı (1/100 veya 1/50) Detaylar Paftası (1/5 veya 1/2) Yarım Çerçeve (1/10 veya
DetaylıFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS)
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS) 1.Yarıyıl GÜZ YARIYILI DERSİN DERS KURAMSAL UYGULAMA TOPLAM ULUSAL KREDİSİ DERSİN ADI OPTİK KODU
DetaylıTÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :
TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.
Detaylı