TEMEL SPICE KULLANIMI. OrCAD programını çalıştırıp, File New Project e tıklayalım. Analog or Mixed A/D seçip proje ismi ve yerini girelim

Transkript

1 TEMEL SPICE KULLANIMI OrCAD programını çalıştırıp, File New Project e tıklayalım Analog or Mixed A/D seçip proje ismi ve yerini girelim 1

2 Create a blank project e tıklayıp OK diyelim Yeni bir şematik otomatik olarak açılır 2

3 Place Part komutuyla devreye eleman eklemeye başlayabiliriz. İlk kullanımda bu ekranda hiç eleman yoktur. Add Library seçeneğine tıklayarak kütüphane ekleyelim. 3

4 Tasarımımızda gerekecek olan analog, ebipolar ve source kütüphanelerini PSpice klasöründen ekleyelim. EBIPOLAR kütüphanesinden BC546A NPN transistorunu seçerek OK diyelim. 4

5 Transistorumuzu şematiğin ortasına ekleyelim Tekrar Place Part diyerek ANALOG kütüphanesinden direnç elemanını ekleyelim. 5

6 Direnci yatay olarak eklemek istemediğimizden direnci eklerken sağ tuşla tıklayıp açılan menüden Rotate seçeneğini seçelim Böylelikle direncimizi düşey olarak ekleyelim 6

7 Direncimizin değerini değiştirmek için 1k yazan yere çift tıklayalım. Yeni değer olarak 5k girerek ok diyelim. 7

8 Sonra aşağıdaki gibi dirençleri ekleyelim ANALOG kütüphanesinden C elemanını ekleyerek değerini belirleyelim. 8

9 SOURCE Kütüphanesinden VAC ve VDC ekleyelim. Place Ground a tıklayalım. 9

10 Çıkan pencereden 0 ı seçerek toprak ekleyelim. Bu aşamayla birlikte devremizdeki tüm elemanları yerleştirmiş bulunuyoruz. 10

11 Place Wire a tıklayarak ara bağlantıları yapalım. Ara bağlantılardan sonra devremiz şu hali alıyor: 11

12 Şimdi iki düğüme aynı ismi vererek onların kısa devre olmasını sağlayacağız. Bu da gereksiz bağlantı karmaşasını önleyecek. Bunun için Place Net Alias a tıklayalım. Net e isim verelim. 12

13 VCC nin yerleştirilmesi gereken iki tarafa da tıklayarak buralardaki kablolara aynı isimleri verelim. Artık devre simülasyon için hazır durumda. PSpice New Simulation Profile a tıklayalım. 13

14 Açılan pencerede simülasyon profilimize bir isim verelim. Sonraki pencereden hangi simülasyonu yapacağımızı seçerek ayarlarını yapalım. DC çalışma noktaları zaten her durumda hesaplandığından DC analiz için ayrıca bir şey seçmemize gerek yoktur. Biz devrenin bir de AC özelliklerine bakalım. 14

15 Simülasyon ayarlarını bitirdikten sonra PSpice Run a tıklayalım. Bu noktada PSpice A/D penceresi açılacaktır. Açılan pencereyi bir kenara bırakıp esas pencereye geri dönelim. Burada DC çalışma noktalarına bakacağız. Bunun için PSpice Bias Points Enable Bias Voltage Display e tıklayalım. 15

16 Görüldüğü gibi devrenin her düğümünün yanında DC çalışma noktası gerilimi yazmakta. Aynı adımı tekrar yaparak gerilimleri kapatalım. Bu sefer akımlara bakmak için PSpice Bias Points Enable Bias Current Display e tıklayalım. 16

17 Görüldüğü gibi her koldan akan akımlar devrede gösterilmekte. Şimdi PSpice A/D ekranına gelelim. Trace Add Trace e tıklayalım. 17

18 Sol tarafta çizdirebileceğimiz değişkenler sağ tarafta ise bazı fonksiyonlar yer almakta. Biz şimdilik sadece sol taraftan V(Q1:c) (1. transistorun kolektörünün gerilimi) seçelim. OK e tıkladığımızda analiz sonucunu yatay eksen logaritmik frekans ekseni, düşey eksen AC gerilim olmak üzere verdiğini görüyoruz. 18

19 Yeni bir grafik çizdirmek için Trace Delete All Traces a tıklayarak grafikleri silelim. Tekrar Trace Add Trace yapalım. Bu sefer db cinsinden çizdirmek için önce sağ taraftan DB() fonsiyonuna tıklayalım. 19

20 Sonra da sol taraftan V(Q1:c) gerilimine tıklayalım. OK dediğimizde düşey eksen db, yatay eksen logaritmik frekans ekseni olacak şekilde grafiği çizecektir. 20

21 Şimdi grafiğin hangi frekansta hangi değeri aldığını görmek için Tarce Cursor Display e tıklayalım. Bu işlem sonucunda iki adet cursor çıkacaktır. Sol tuşla birinci cursor ı, sağ tuşla ikinci cursor ı hareket ettirerek birini orta frekans bölgesinde uygun bir yere, ötekini de birincisinden 3dB aşağıda olacak yüksek frekans bölgesine taşıyalım. 21

22 Görüldüğü gibi dif değerinin (cursor lar arasındaki fark) y ekseninde 3dB e ulaştığı yerde ikinci cursor ın değeri 7.94 MHz. Demek ki devremizin üst kesim frekansı 7.94 MHz miş. Şimdi ekran görüntüsü almak için gerekli işlemleri yapalım. Bunun için Plot Label Mark a tıklayalım. Görüldüğü gibi üst kesim frekansında x ve y değerlerini gösteren bir yazı çıktı. 22

23 Birinci cursor i alt kesim frekansına getirip alt kesim frekansı için Mark Label yapalım Bir de orta frekans bölgesine Mark Label yaparak kazancını görelim. 23

24 Trace-Cursor-Display yaparak cursorları kaldıralım. Label ların yazılarını ve çizgilerini sürükleyip bırakarak label ları düzenleyelim. Şimdi ekran görüntüsünün okunaklı olması için grid leri kaldıralım. Bunun için önce Plot - Axis Settings e gelelim. İsterseniz buradan X ve Y nin üst ve alt sınırları da ayarlayabilirsiniz. 24

25 X grid inde hem major hem de minor gridleri None yapalım. Y için de aynısını yapıp OK diyelim 25

26 Çizgiye sağ tuşla tıklayalım, Properties e gelelim Rengi pembe yapıp kalınlığı biraz arttıralım 26

27 Böylelikle grafiğimizin son şekli aşağıdaki gibi oldu: Grafiği büyütmek için View Alternate Display e tıklayalım. 27

28 Görüldüğü gibi grafiğimiz neredeyse tüm ekranı kapladı. Paint gibi bir programda kesip renkleri ters çevirelim (Paint için Image-Invert Colors) Artık simülasyon sonucumuz hazır. (Şimdi niye pembe yaptığımızı anladınız mı?) 28