TOBB SEKTÖREL HABER BÜLTENİ

Transkript

1 2010 TOBB SEKTÖREL HABER BÜLTENİ Türkiye Hayvancılık Meclisi

2 HAYVANCILIK SEKTÖRÜ HABER BÜLTENİ İZMİR'DE KUŞ GRİBİ TATBİKATI YAPILDI (GÜNLÜK) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nın ortaklaşa yürüttüğü Salgın Yönetimi Eğitimi kapsamında İzmir'de "Kuş Gribi Tatbikatı" yapıldı. Çiğli ilçesine bağlı Kaklıç Mahallesindeki tatbikatta, kuş gribi görülmesi halinde yapılacaklar uygulamalı olarak ele alındı. Senaryo gereği bir yurttaşın tavuklarının öldüğü ihbarını alan sağlık görevlileri, tetkikler sonucunda tavuklarda kuş gribi belirledi. Bunun üzerine önce mahallenin giriş ve çıkışlarını kontrol altına alındı. Jandarma ekiplerinin de destek verdiği tatbikatta mahalleye giren ve çıkan araçlar dezenfekte edildi, canlı hayvan çıkışı engellendi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı ekipleri, ölen tavuklarla aynı kümesteki canlı tavukları itlaf edilmek üzere sahibinden aldı. Sağlık görevlileri mahalleye asılan afişler ve mobil sağlık araçlarıyla mahalle sakinlerine kuş gribi ve alınması gereken tedbirler hakkında bilgiler verdi. Mahalledeki kümeslerde dezenfekte çalışmaları yapıldı. Sağlık görevlileri insanlara bulaşma riskini göz önünde bulundurarak yurttaşlarda sağlık taraması yaptı. KURBAN PAZARLARI HAREKETLENDİ (ANAYURT) [2] Başkente Türkiye'nin dört bir yanından getirilen 100 binden fazla kurbanlık hayvan. 82 ayrı noktada kurulan alanlarda satışa sunuldu. Küçükbaş kurbanlıklar 400 ile 800, büyükbaşlar ise 3 bin 500 ile 9 bin lira arasında satılırken, vatandaşlar fiyatları yüksek buldu. Hayvan sahiplen ise büyükbaş kurbanlık fiyatlarında geçen yıla göre bin 500 lira artış olduğunu belirtti. EKER: ETİN KİLOSU 22 LİRA OLMALI (DÜNYA) Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, en çok et kesiminin yapıldığı 13 ilde ortalama karkas et fiyatının lira olduğunu açıklayarak, "Toptan etin fiyatı bu. Bunun üzerine bir miktar KDV ve kemik payı olur. Perakende fiyatının buna göre olması lazım. Bu da bize göre liradır. Perakende eğer bunun çok üzerindeyse bu kabul edilebilir bir şey değildir. İstismardır ve spekülasyondur" dedi. Kurban Bayramı için getirilen ithal kurbanlıklar ile et fiyatları konusunda Lütfü Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'ndaki Borsa Lokantası nda düzenlediği toplantının ardından gazetecilerin kurban ve et fiyatlarına ilişkin sorularını yanıtlayan Eker, Trakya'daki havyan nüfusu ve ithal hayvanlarla birlikte bölgede bir sıkıntı yaşanmayacağım belirtti. Anadolu tarafındaki besicilerin, Avrupa tarafına hayvan geçirmesine gerek olmadığını ifade eden Eker, "İstanbul'un Avrupa yakasında yaşayan vatandaşların, fiyat yönünden

3 endişeye kapılmalarına gerek yok. Onların da makul fiyattan et temin etmeleri için her türlü tedbir alındı. Et Balık Kurumu'nun satacağı 20 bin büyükbaş hayvan, gerek vatandaşlarımızın büyükbaş hayvan ithalatı, gerekse toplamda 700 binin üzerinde olan küçükbaş hayvan ithalatı Avrupa yakasında Trakya bölgesinin de kurbanlık ihtiyacını karşılar" dedi. Eker, her yıl Türkiye'de bin arasında büyükbaş hayvan, milyon arasında da küçükbaş hayvanın kesildiğini belirterek, "Türkiye'de genel manada kurbanlık hayvan varlığı ve temini açısından bir sıkıntı yok" dedi. Türkiye'nin Trakya bölgesini şap hastalığından ari hale getirdiklerim, Türkiye'nin bu statüyü kazanmak için 3 yıl çalıştığını, bunun Avrupa Birliği ile gıda faslının müzakereye açılmasının şartlarından biri olduğunu ifade eden Eker, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye'nin bu durumunu muhafaza etmesi gerekiyor. Bu çerçevede aldığımız bazı tedbirler var. Bu durumdan Kurban Bayramı'nda Trakya bölgesinde yaşayan vatandaşların etkilenmemesi için birtakım tedbirler aldık. Trakya'da 453 bin büyükbaş, 768 bin küçükbaş hayvan varlığımız var ama geçişler kontrollü olacak Şap hastalığı riskine karşı ilave tedbirler aldık. Trakya bölgesine dünyada şap hastalığı görülmeyen ülkelerden Avustralya başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinden 721 bin küçükbaş hayvan için izin verildi. 150 bine yakım geldi, bu hafta sonu itibariyle 300 bine tamamlanmış oluyor." Anadolu tarafındaki besicilerin, Avrupa tarafına hayvan geçirmesine gerek olmadığını ifade eden Eker, "İstanbul'un Avrupa yakasında yaşayan vatandaşların, fiyat yönünden endişeye kapılmalarına gerek yok. Onların da makul fiyattan et temin etmeleri için her türlü tedbir alındı. EBK nın satacağı 20 bin büyükbaş hayvan, gerek vatandaşlarımızın büyükbaş hayvan ithalatı, gerekse toplamda 700 binin üzerinde olan küçükbaş hayvan ithalatı Avrupa yakasında Trakya bölgesinin de kurbanlık ihtiyacım karşılar" dedi. Gerçek fiyat bayrama 5 gün kala oluşur Anadolu yakasındaki fiyatın, arz ve talebe göre şekilleneceğini ifade eden Eker şu bilgileri verdi: "Bugünlerde esasen herkes birbirini kolluyor tabiri caizse. Bugünkü fiyatın gerçek fiyat olduğunu düşünmüyorum. Onun için eğer biraz yüksek gibi görünüyorsa da bu gerçek bir fiyat değildir. Bayrama 5-6 gün kala gerçek fiyatlar ortaya çıkar. Çünkü özellikle şehirde kurban kesecek vatandaşlarımızın bu hayvanı saklayacağı bir yer yok. O nedenle şu anda sadece insanlar piyasayı kontrol ediyor, fiyatları konuşuyor. Bu işin iki tarafı var. Satıcı fiyatın yükselmesini istiyor, beklenti oluşturuluyor. Psikolojik faktörler devreye giriyor. Alıcı da bunun düşük olmasını arzu eder. Piyasa fiyatının olacağını görmemiz için bir hafta da ha beklememiz gerekiyor." Spekülasyon yapılıyor Tarım Bakanı Eker, en çok et kesiminin yapıldığı 13 ilde ortalama karkas et fiyatının lira olduğunu açıklayarak, "Toptan etin fiyatı bu. Bunun üzerine bir miktar KDV ve kemik payı olur. Perakende fiyatının buna göre olması lazım. Bu da bize göre liradır. Perakende eğer [3]

4 bunun çok üzerindeyse bu kabul edilebilir bir şey değildir. İstismardır ve spekülasyondur. Gerek ithal etin, gerekse ithal hayvanların devreye girmesiyle birlikte perakende fiyatlarında makul bir düzeye inmeye başladığını müşahede ediyoruz. Önümüzdeki günlerde bu daha da etkisini hissettirecek" dedi. Amacımız tüketilen etin Türkiye'de üretilmesi Bakan Eker, ithalatla bir günde et piyasasının söndürülebileceğini söyleyerek, "Ancak 70 milyon yerli ve 30 milyon turistin beslendiği bir pazar dışa bağımlı hale gelirse gelecekte bugün bulduğumuz ucuz fiyatları da bulamayız. Bu yüzden Türkiye için tek çözüm kendi hayvancılığını geliştirmesidir. Bu yüzden teşvik tedbirlerini artırdık. Doğu ve Güneydoğu'daki teşvik kapsamındaki 25 ilde 50 hayvandan büyük projelere yüzde 40'ı hibe olan destekler verdik. Bu isletmeler yılsonunda faaliyete geçmiş olacak. 1 Ağustos'ta Cumhuriyet tarihinin faizsiz en büyük destekleme programı başlatıldı. 2 ay içinde 1 milyar 400 milyon lira faizsiz kredi kullandırıldı. Bu teşviklerde 20 bin 400 kışı istifade etti" diye konuştu. 21 LİRALIK KIYMAYI 27'YE SATIYORLAR, BU İSTİSMARDIR (HABERTÜRK EKONOMİ) Her gün en çok kesim yapılan 13 ilden karkas fiyatı aldıklarını dile getiren Bakan Eker, et fiyatlarında anormallik olduğunun altını çizerek, "13 ilde ortalama bir kilo karkas et kesim maliyeti lira. Kasap ya da perakendeci bu fiyata yüzde 8 KDV, yüzde kemik payı koysa kıymanın olması gereken fiyatı liradır. Ancak bunu 27 liraya satanlar var" dedi. Türkiye'deki en büyük 9 zincir markette fiyat araştırması yapıp fiyatları incelediklerini dile getiren Eker, "Fiyatlar 17 lirayla 27 lira arasında değişiyor. Yüksek fiyatın sebebi et kalitesinden değil fazla kâr elde etme isteğinden" dedi İTHAL HAYVAN GELDİ "Yanlış fiyatlarla" mücadele ettiklerini de belirten Eker "İthalata bu yüzden izin verdik. Son satıcı kârı speküle ediyor, maliyeti 16.39'luk et 27 lira olur mu. Bu kabul edilebilir bir şey değildir. İstismardır ve spekülasyondur" Besiciye EBK uyarısı Et ve Balık Kurumu, 20 bin büyükbaş hayvanı İstanbul Avrupa yakasına getirip 8.5 liradan satacağını belirterek, "Besicinin buraya hayvan getirmesine gerek yok" dedi. diye konuştu. Et ihtiyacını iç piyasadan karşılamak için çalıştıklarını belirten Eker, "Türkiye 70 milyonluk bir ülke her yıl 30 milyona yakın turist geliyor. Et talebini yurtdışından sürekli karşılarsak 3-5 yıl sonra dışarıdan da aynı fiyatlarla et alamayız. Orta ve uzun vadede üretimi artırmaya yönelik çalışmalar yapıyoruz" dedi. Et ithalatına izin verildiği günden bu yana 10 bin 600 ton etin Türkiye'ye girdiğini dile getiren Eker ithal et konusunda şunları söyledi: "255 bin ton karkas et için ve yaklaşık 16 bin büyükbaş hayvanın ithalatı için izin belgesi çıktı. 721 bin küçükbaş hayvan için izin belgesi çıktı. Bunların 134 bini Türkiye'ye giriş yaptı" diye konuştu. Burası Sovyetler Birliği mi! [4]

5 Basın mensuplarının kurbanlık fiyatlarını ne olması gerektiğini sorması üzerine Bakan Eker, "Fiyatı piyasa oluşturur. Burası Sovyetler Birliği mi fiyatı bakan belirlesin" dedi. Kurbanlık fiyatının arz talebe göre belirlendiğini ifade eden Eker, şu anda konuşulan kurban fiyatlarının yapay fiyatlar olduğunu söyledi. Eker, "Herkes birbirini kolluyor tabiri caizse. Konuşulan fiyatın gerçek fiyat olduğunu düşünmüyorum. Her zaman olduğu gibi bayrama 5-6 gün kala gerçek fiyatlar ortaya çıkar. İnsanlar sadece piyasayı kontrol ediyor. Bence gerçekte fiyatın ne olacağını görmemiz için bir hafta daha beklememiz lazım" dedi. EKER: İTHAL ETTEN BEN DE YEDİM, GAYET SAĞLIKLI (HÜRRİYET) TÜRKİYE de et fiyatlarının düşüş seyrine girdiğini savunan Tarım Bakanı Mehdi Eker, "Sadece Türkiye değil Avrupa'da ve Amerika gibi ülkelerde de et ithalat yapılıyor. Avrupa'da ucuz olmasının sebebi domuz eti tüketimidir. İthal etten ben de yedim, gayet sağlıklı" dedi. Atçılık cirosu 1 milyar Euro TÜRKİYE Jokey Kulübü'nden (TJK) Türk atçılığına yaptığı hizmetlerden dolayı şükran plaketi alan Tarım ve Köyişleri Bakam Mehdi Eker, atçılık sektöründe dünyada 12'nci sırada olduğumuzu belirterek, "Bugün ciromuz 1 milyar Euro civarında yılında ciroyu 5 milyar Euro'ya çıkartmamız gerekiyor" dedi. Eker, Türkiye'de toplam 27 bin 800 safkan yarış atı olduğunu ve yılda 2 bin 600 tayın yetiştirildiğini vurguladı. TÜRKİYE'de hayvancılığın profesyonelleşmeye başladığını, fiyatların is; düşüş seyrine girdiğini savunan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, "Avrupa ülkeleri de ithalat yapıyor. Burada etin ucu; olmasının sebebi domuz eti tüketimidir. Kimsenin şüphesi olmasın ithal et gayet sağlıklıdı ben de yedim" dedi. İstismar ve spekülasyon 3 Kasım itibariyle karkas et fiyatları hakkında bilgi veren Mehdi Eker, şöyle konuştu: "Türkçe'de günlük et kesimi en yüksek 13 il fiyatların belirlenmesinde etkili oluyor. 3 Kasım itibariyle karkas etin ortalama fiyatı TL. Kasaplar buna normalde yüzde 8 KDV yüzde kemik payı koyuyor. Perakende fiyatının buna göre olması lazım. Perakende eğer bunun çok üzerindeyse bu kabul edilebilir bir şey değildir. İstismardır ve spekülasyondur. Geçen ay daha yüksekti. Kıymanın market fiyatı 16.90'dan başlayıp 26.90'a kadar çıkıyor. 9 zincir markette fiyatlar farklı. Bu tüketici açısından doğru değil." Fiyatlar düşüyor Fiyatların düşüş seyrine girdiğini söyleyen Mehdi Eker, şu bilgileri verdi: "Türkiye'deki et tüketiminin birinci elden Türkiye'den üretilmesini temin etmek istiyoruz. Mevcut üretimi düşürmeden tümüyle ithal etle düzenlemeye kalkarsanız. Piyasanın ateşini hemen söndürürsünüz. Ama 2-3 yıl sonra dışarıya bağımlı hale gelir ucuz bulamasınız. Tek boyutlu mesele değil. Üretimin sürdürülmesi ve gelişmesini tüketicinin de bunundan zarar [5]

6 görmemesini hedefliyoruz. Teşvik tedbirleri getirdik 2010 yılında 25 ilde 217'nin üzerinde projeye destek verdik. En az 50 büyükbaş hayvan var. Büyük işletmeler var bunlar devreye girdi. Bu yıl yüzde 40 hibe verdik. 2 ay içerisinde 1 milyar 400 milyon lira kredi kullandırıldı. 20 bin 400 kişi bu kredilerden istifade etti. Faizsiz 7 yıl vadeli bir krediydi." İşletme sayısı 4 kat arttı Dünyada hayvan hastalıkları meydana çıkana kadar Türkiye'nin et ithalatı yaptığını hatırlatan Mehdi Eker, şöyle konuştu: "2002 yılında 4 bin 300 işletme içinde 50'den fazla büyükbaş hayvana sahipti sonunda bu rakam 18 bin 600'e ulaştı. Yani işletme sayısı 4 kattan fazla artış gösterdi. Bu da sektörün profesyonelleşmeye başladığını gösteriyor. Daha büyük işletmelere dönüşüyor." Kombinalara 70 milyon lira yatırım yapıldı GÜNEYDOĞU illerinde hayvancılığı geliştirmek için önemli adımlar atıldığını dile getiren Tarım Bakanı Mehdi Eker, "Et Balık Kurumu'nun 90'lı yıllarda başlayan süreçte 2005'e kadar 28 kombinası satılmış durumdaydı. Büyük kısmı binaları arsaları değerlendirilmiş sektörün hizmetinden çıkmıştı. 7 kombina kaldı. Özelleştirme kapsamından çıkardık. 70 milyon lira yatırım yaptık. Bir tane Ağrı'da açtık. Amaç bölgede hayvancılığın gelişimine katkı sağlamaktı." Et Balık Kurumu'nun kapatılması doğru değil ET Balık Kurumu'nun hayvancılığın gelişimine katkısı olduğunu dile getiren Eker, "Bizim de Et Balık Kurumu'nun perakendeci olması niyetimiz yok. Et üretimi açısından kurumun pazar kurumu olarak faaliyet vermesi Türkiye için yararlıdır. Kurumunu kapatılmasının fayda sağlayamayacağını düşünüyorum " dedi. "ET İTHALATI DEVAM EDECEK" (YENİGÜN) Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eke., et sıkıntısıyla ilgili kısa vadede aldıkları tedbirler arasında, ihtiyaç duyuldukça et ithalatının sürdürülmesinin de yer aldığını ifade etti. Bakan Eker, et fiyatlarının artmasındaki bir etkeni de, "Benim zabıtam yok, benim Bakanlık olarak denetim mekanizmam yok. O nedenle kasap eti kaça almış kaça satıyor, kontrol edemiyoruz. Bu yüzden de et fiyatlarında edinilmesi gerekenden fazla kar elde edilebiliyor" diye açıkladı. Ankara Sanayi Odası'nın (ASO) Ekim ayı Meclis toplantısına katılan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker burada et fiyatlarının artması ile ilgili görüşlerini ve tarım sektöründeki son rakamları dile getirdi. "DENETİM YETKİM YOK" Bakan Eker, et fiyatlarının dünyada ortalama yüzde 23 oranında arttığını ifade ederek, Türkiye'de fiyat artışının dünyadakinin gerisinde kaldığını ifade etti. Eker, et fiyatlarının artmasındaki temel nedenlerden biri olarak da Bakanlık olarak kendilerinde denetim yetkisi olmamasını gösterdi. Bakan Eker, "Bana balı zabıta [6]

7 yok, denetim mekanizmam yok, bu nedenle de hangi kasap eti kaça almış kaça satıyor. Kontrolünü yapamıyoruz. Şu an da Karkas ette bile kasap maliyetinin üzerinden elde etmesi gereken kardan çok daha fazla kar elde etmek için eti pahalıya satabiliyor" dedi. Türkiye'de yaşanan et fiyatlarındaki artışın indirgemeci yaklaşımla açıklanamayacağını ifade eden Bakan Eker, 2002 ve 2009 yıllarında et fiyatlarında enflasyon üzerinde bir artışın olmadığını savundu. Bakan Eker, "Türkiye yıllarında en şiddetli kuraklıklarından birini yaşadı. Bu durum hayvancılığın aleyhine gelişti. Ama bu memlekette kesilecek hayvan sıkıntısı yok" dedi. Bakan Eker, mevcut et kombinesinin yılda yüzde 30'una kadar kesilebildiğini ifade ederek, "Türkiye'de 11 milyon sığırın varsa, bunun 3.3 milyonunu kesebilirsin demektir. Her hayvanda kg. et olduğu hesaplanırsa, yılda 800 bin ton büyük baş hayvandan et getirişi olur. TÜİK rakamlarına göre de Türkiye'de 27 milyon keçi ve koyun var. Koyun ve keçide kasaplık et yıllık yüzde 48'dir. Bu kesimin yapılması ile de 200 bin ton et sağlanır ve bu şekilde Türkiye'de mevcut 1 milyon ton yıllık et üretim potansiyeli var. Kaçak ve kayıt dışı etlerde bu rakamlara dahil değil tabi ki" dedi. elde edilirken bugün bin 800 litre süt elde ediliyor. Türkiye'nin 8.5 milyon ton olan süt üretimi bugün 12. Milyon tona çıktı" dedi. Bakan Eker, Türkiye'nin 50 milyon ton kaba yeme ihtiyacı olduğunu ifade ederek, "Türkiye'de 25 milyon ton yani ihtiyacın yarısı kadar kaba yem üretiliyordu. Biz bunun 35 milyon tona çıkmasını sağladık. Eğer biz tarımı ihmal etmeseydik Türkiye'nin 2005 yılına kadar bir tarım kanunu olurdu. Bu kanunu da biz çıkardık" dedi. "TÜRKİYE'DE BÜYÜKBAŞ HAYVAN SAYISI YÜZDE 10'A YAKIN ARTTI" Türkiye'de sığır varlığı sayısının yüzde 9.3 oranında arttığını ifade eden Bakan Eker, "Biz geldiğimizde 9.8 milyon olan büyükbaş hayvan sayısı şimdi 11 milyona çıktı. 1 hayvandan yılda bin 700 litre süt [7]