MECLİS ENGELSİZ TANITIM TÖRENİ ENGELSİZ MECLİS BİLGİLENDİRME

Transkript

1

2

3

4 ENGELSİZ MECLİS BİLGİLENDİRME VE TANITIM TÖRENİ 12 Mayıs İşitme Engelliler Günü nde Ankara daki İşitme Engelli Okullarından öğrenciler, Milli Ampüte Futbol Takımımız, milli sporcular, Federasyon temsilcileri ve bu alanda sosyal sorumluluk projesi yürüten özel bir kuruluşun yöneticileri ile Kore Cumhuriyeti Büyükelçiliği nden konukların katılımıyla Engelsiz Meclis Bilgilendirme ve Tanıtım Töreni düzenlenmiştir. Bu çerçevede, kamu kurum ve kuruluşları temsilcilerine TBMM tarafından verilen işaret dili eğitiminde başarı gösteren katılımcılara sertifikaları da verilmiştir. Tören sonrasında, işitme engelli öğrencilere işaret dili tercümanları eşliğinde rehberli Meclis turu düzenlenmiştir. TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı Tel: 0(312) e-posta: İşitme ve Konuşma Engelliler İletişim Merkezi: Tel: 0(312) Özel Hizmet Bankosu: Tel: 0(312) Baskı: TBMM Basımevi - 3. Baskı - Şubat 2016 Baskı Adedi: 1000 Yayın No: TBMM 2016/39-BYHİB/18 ENGELSİZ MECLİS

5 ÖNSÖZ Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından Engelsiz Meclis anlayışı çerçevesinde birçok uygulama hayata geçirilmiştir. Bunların önemli bir kısmı, alanında ilk olma özelliği taşımaktadır. Kamu kurum ve kuruluşları arasında en iyi, uluslararası alanda da örnek bir idari teşkilat olma amacı doğrultusunda gerçekleştirilen bu çalışmalar her geçen gün gelişerek devam etmektedir. Engelsiz Meclis uygulamaları kapsamında İnternet sitemizde görme engelli vatandaşlarımız için özel bir bölüm hizmete sunulmuştur. TBMM binaları engellilerin kolay erişimi için yeniden düzenlenmiştir. Engelli, yaşlı, hasta ve hamile ziyaretçilerimize yönelik özel banko hizmeti uygulaması başlatılmıştır. Ayrıca engelli ziyaretçilerimize refakatçi personel ve araç desteği de sağlanmaktadır. Milletvekili albümü, TBMM tanıtım kitapçığı ve TBMM nin el haritası Braille alfabesiyle basılmıştır. İşitme ve konuşma engelli vatandaşlarımıza yönelik iletişim merkezi kurulmuş; bu uygulama, tüm ulusal kanallarda yayınlanan bir kamu spotuyla kamuoyuyla paylaşılmıştır. Engellilerle doğru ve kolay iletişim broşürü hazırlanmış, personelimize eğitimler verilmiştir. Mavi kapak ve plastik toplama kampanyası sürdürülmektedir. Engellilerle spor etkinlikleri düzenlenmiştir. Engelli öğrencilerimizin öğrenim gördüğü okulların TBMM yi ziyaretleri devam etmekte, buna özel önem verilmektedir. Tüm engelleri birlikte aşmak dileğiyle... TBMM Başkanlığı İdari Teşkilatı

6 ENGELLİ VE Y AŞLI Z İYARETÇİLERE REFAKAT HİZMETİ TBMM ye yılda yaklaşık beş yüz bin ziyaretçi gelmektedir. Yaşlı ve engelli ziyaretçilere Halkla İlişkiler görevlilerince refakat hizmeti verilmektedir. Ayrıca gereksinim duyan ziyaretçilerimize ziyaretleri süresince tekerlekli sandalye temin edilmektedir. TBMM ZİYARETÇİ KABUL SALONU ÖZEL HİZMET BANKOSU TBMM Ziyaretçi Kabul Salonunda Özel Hizmet Bankosu oluşturulmuştur. Bankonun amacı; engelli, yaşlı, hamile, hasta, yeterli derecede okuma yazma bilmeyen kişiler gibi özel desteğe gereksinim duyacak ziyaretçilere yardımcı olmaktır. Bu Bankoda ayrıca, şehit yakınlarına ve gazilere de özel hizmet verilmektedir. Özel Hizmet Bankosuna yerleştirilen özel bir sistemle işitme cihazı kullanmakta olan ziyaretçilerin Bankodaki görevliyle, arka plandaki seslerden arınmış bir şekilde daha net iletişim kurması sağlanmaktadır. Özel Hizmet Bankosu, evrensel tasarım ilkesi göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERLE ENGELLİLER HAFTASI Mayıs Engelliler Haftası ve 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri çerçevesinde Ankara Kemal Yurtbilir İş Okulu ve Meslek Lisesi öğrencileri TBMM ye davet edilmiştir. İşitme engelli yaklaşık 200 öğrenci TBMM Genel Sekreteri Doç. Dr. İrfan Neziroğlu tarafından kabul edilmiştir. Öğrencilere TBMM de rehberli tur gerçekleştirilmiştir. Ziyaret süresince TBMM de görev yapmakta olan işaret dili tercümanı öğrencilere refakat etmiştir. Braille Alfabesiyle basılan yaka kartları görme engelli ziyaretçilerimize bu Bankodan sunulmaktadır.

7 İŞİTME VE KONUŞMA ENGELLİLERE YÖNELİK İLETİŞİM MERKEZİ VE KAMU SPOTU BRAILLE ALFABESİYLE BASILAN 24. DÖNEM MİLLETVEKİLİ ALBÜMÜ İşitme ve konuşma engellilerin, cep ve ev telefonlarının mesajlaşma özelliğini kullanarak TBMM hizmetlerine erişebilmelerini sağlamak ve taleplerine cevap verebilmek amacıyla numaralı hat kullanıma açılmıştır. Milletvekili albümü ilk kez görme engellilerin erişimine uygun biçimde hazırlanmıştır. Bu kapsamda 24. Dönem Milletvekili Albümünün kabartma harflerle (Braille alfabesi) baskısı yapılmıştır. Albüm; TBMM Kütüphanesi, Milli Kütüphane, Türkiye Görme Engelliler Kütüphanesi ve engellilerle ilgili bazı sivil toplum kuruluşlarına gönderilmiştir. İşitme ve konuşma engelliler tarafından bu numaraya gönderilen SMS ler görevlilerce değerlendirilerek cevaplandırılmaktadır. Bu kapsamda; işitme ve konuşma engelliler, milletvekillerinden veya İdari Teşkilat birimlerinden randevu talebinde bulunduklarında iletişim merkezindeki operatörler, randevu taleplerini ilgili sekretaryaya iletmekte, randevu talebinin sonucunu talep sahibine bildirmektedir. Hattın hizmete girmesiyle, ülkemizde sayısı 3 milyonu bulan işitme ve konuşma engelli kişinin sosyal hayata katılımına katkı sunulması amaçlanmaktadır. Söz konusu uygulamaya ilişkin olarak hazırlanan kamu spotu tüm ulusal kanallarda yayınlanmıştır. BRAILLE ALFABESİYLE BASILAN TBMM TANITIM KİTAPÇIĞI TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığınca, Meclisi ziyaret eden görme engellilere sunulmak üzere bir TBMM Tanıtım Kitapçığı hazırlanmış ve söz konusu kitapçık görme engellilere hitap edebilmesi için kabartma harflerle (Braille alfabesi), az gören ya da okuma güçlüğü olan kişilere hitap edebilmesi için de büyük puntolu baskıyla hazırlanmıştır. İşitme engelli vatandaşlarımız, bu çağrımız sizlere. Türkiye Büyük Millet Meclisi ile iletişime geçmek sizin için artık çok daha kolay. Cep ve ev telefonlarınızla 0(312) a mesaj yazarak Meclise ulaşabilir ve randevu taleplerinizi iletebilirsiniz. Kitapçıkta; Meclisin tarihçesi, yapısı ve işleyişi hakkında özet bilgiler yer almaktadır. TBMM yi ziyarete gelen tüm görme engelliler Ziyaretçi Kabul Salonundan bu kitapçığı edinebilmektedir.

8 ENGELLİLERLE DOĞRU İLETİŞİM BROŞÜRÜ TBMM üyelerine, personele ve ziyaretçilere dağıtılmak üzere kamuda ilk kez engellilerle doğru iletişim yöntemlerini anlatan bir broşür çalışması yapılmıştır. Broşürde; görme engelli, işitme engelli, fiziksel engelli, konuşma engelli ve öğrenme - algılama güçlüğü çeken kişilerle doğru iletişim kurulmasını sağlamaya yönelik pratik bilgiler yer almaktadır.

9 KAMU KURUM VE KURULUŞ TEMSİLCİLERİNE VE İDARİ TEŞKİLAT PERSONELİNE İŞARET DİLİ EĞİTİMİ Ziyaretçi Kabul Salonu ile Rehberlik biriminde görev yapan ve Türkiye nin çeşitli illerinden gelen vatandaşları karşılayan TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı personelinin TBMM ye gelen konuşma ve işitme engellilere daha hızlı hizmet vermelerini sağlamak amacıyla İşaret Dili Eğitimi düzenlenmiştir. TBMM NİN ENGELLİ ERİŞİMİNE GÖRE YENİDEN DÜZENLENMESİ VE GÖRME ENGELLİLER KABARTMA EL HARİTASI İÇİN TBMM nin ve binalarının engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesi amacıyla birçok düzenleme gerçekleştirilmiştir. İşaret Dili Eğitimi İdari Teşkilat geneline yayılarak tüm personel ile kamu kurum ve kuruluş temsilcileri için de düzenlenmiştir. Ana binada ziyaretçilerin TBMM içi yaya yollarından girdiği kapıya engelli asansörü ve engelli rampaları tesis edilmiştir. TBMM Ana Binası nın, engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesi için portatif engelli rampası hizmete sunulmuştur. Engellilerin hiçbir yardım almadan hareket edebilmelerine imkân sağlamak amacıyla söz konusu değişiklikler engellilerin görüşleri de alınarak gerçekleştirilmiştir. ÖZEL HİZMET BANKOSU PERSONELİNE ENGELLİLERLE DOĞRU İLETİŞİM VE TUTUM EĞİTİMİ Ziyaretçi Kabul Salonunda bulunan Özel Hizmet Bankosunda görev yapan 15 personele, engellilerle doğru iletişim ve tutum eğitimi verilmiştir. Eğitim kapsamında; Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü uzmanı tarafından toplumdaki engellilik algısı, toplumsal önyargılar, Birleşmiş Milletler (BM) Engelli Hakları Sözleşmesi gibi temel konularda bilgiler aktarılmıştır. Engelliler ile doğru iletişim yöntemleri üzerine interaktif bir çalışma ile eğitim tamamlanmış olup, çalışma dönemsel olarak tekrarlanmaktadır. TBMM içerisinde refakatçisiz dolaşmayı tercih eden görme engelli ziyaretçileri ulaşmak istediği yere yönlendirmek amacıyla Braille baskılı el haritaları hazırlanmıştır. Yararlanmak isteyen ziyaretçiler Ziyaretçi Kabul Salonundan bu haritaları edinebilmektedir.

10 KAMU KURUM VE KURULUŞ TEMSİLCİLERİNE VE İDARİ TEŞKİLAT PERSONELİNE İŞARET DİLİ EĞİTİMİ Ziyaretçi Kabul Salonu ile Rehberlik biriminde görev yapan ve Türkiye nin çeşitli illerinden gelen vatandaşları karşılayan TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı personelinin TBMM ye gelen konuşma ve işitme engellilere daha hızlı hizmet vermelerini sağlamak amacıyla İşaret Dili Eğitimi düzenlenmiştir. TBMM NİN ENGELLİ ERİŞİMİNE GÖRE YENİDEN DÜZENLENMESİ VE GÖRME ENGELLİLER KABARTMA EL HARİTASI İÇİN TBMM nin ve binalarının engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesi amacıyla birçok düzenleme gerçekleştirilmiştir. İşaret Dili Eğitimi İdari Teşkilat geneline yayılarak tüm personel ile kamu kurum ve kuruluş temsilcileri için de düzenlenmiştir. Ana binada ziyaretçilerin TBMM içi yaya yollarından girdiği kapıya engelli asansörü ve engelli rampaları tesis edilmiştir. TBMM Ana Binası nın, engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesi için portatif engelli rampası hizmete sunulmuştur. Engellilerin hiçbir yardım almadan hareket edebilmelerine imkân sağlamak amacıyla söz konusu değişiklikler engellilerin görüşleri de alınarak gerçekleştirilmiştir. ÖZEL HİZMET BANKOSU PERSONELİNE ENGELLİLERLE DOĞRU İLETİŞİM VE TUTUM EĞİTİMİ Ziyaretçi Kabul Salonunda bulunan Özel Hizmet Bankosunda görev yapan 15 personele, engellilerle doğru iletişim ve tutum eğitimi verilmiştir. Eğitim kapsamında; Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü uzmanı tarafından toplumdaki engellilik algısı, toplumsal önyargılar, Birleşmiş Milletler (BM) Engelli Hakları Sözleşmesi gibi temel konularda bilgiler aktarılmıştır. Engelliler ile doğru iletişim yöntemleri üzerine interaktif bir çalışma ile eğitim tamamlanmış olup, çalışma dönemsel olarak tekrarlanmaktadır. TBMM içerisinde refakatçisiz dolaşmayı tercih eden görme engelli ziyaretçileri ulaşmak istediği yere yönlendirmek amacıyla Braille baskılı el haritaları hazırlanmıştır. Yararlanmak isteyen ziyaretçiler Ziyaretçi Kabul Salonundan bu haritaları edinebilmektedir.

11 TBMM İNTERNET SİTESİNDE ENGELSİZ MECLİS İÇİN ÖZEL BÖLÜM TBMM İnternet sitesinin yenilenmesiyle birlikte görme ve işitme engellilere yönelik özel bir bölüm hizmete sunulmuştur. İnternet sitesi, görme engellilerin ekran okuma programlarıyla uyumlu hale getirilmiştir. Ayrıca siteye, I. Meşrutiyet döneminden başlayarak Meclisin tarihçesi, görev ve yetkileri, seçim sistemi, yasama ve denetim içerikleri, dış ilişkiler ve yayınlar ana başlıkları altında zengin içerikli sesli kayıtları eklenmiştir. Yayınlar bölümünde ise Yasama El Kitabı, Milletvekili Rehberi ve TBMM İçtüzüğü gibi birçok sesli kitap yer almaktadır. İnternet sitesinin bu bölümünden Genel Kurul tutanaklarına da sesli olarak ulaşmak mümkündür. İşitme ve konuşma engellilerin yararlanabilmesi amacıyla TBMM personeli olarak görev yapan işaret dili tercümanları tarafından Genel Kurul Tutanak Özetleri işaret diline çevrilmiştir. Tutanak özetlerinin sesli ve işaret diline çevrilmiş formatlarına Tutanaklar başlığından erişilebilmektedir. İşitme engelli çocukların TBMM Çocuk internet sayfasında ( bulunan çizgi filmleri izleyebilmesi amacıyla çizgi filmler de işaret diline çevrilmiştir. ENGELSİZ MECLİS LİNKİ

12 İŞİTME VE KONUŞMA ENGELLİLERE YÖNELİK İLETİŞİM MERKEZİ VE KAMU SPOTU BRAILLE ALFABESİYLE BASILAN 24. DÖNEM MİLLETVEKİLİ ALBÜMÜ İşitme ve konuşma engellilerin, cep ve ev telefonlarının mesajlaşma özelliğini kullanarak TBMM hizmetlerine erişebilmelerini sağlamak ve taleplerine cevap verebilmek amacıyla numaralı hat kullanıma açılmıştır. Milletvekili albümü ilk kez görme engellilerin erişimine uygun biçimde hazırlanmıştır. Bu kapsamda 24. Dönem Milletvekili Albümünün kabartma harflerle (Braille alfabesi) baskısı yapılmıştır. Albüm; TBMM Kütüphanesi, Milli Kütüphane, Türkiye Görme Engelliler Kütüphanesi ve engellilerle ilgili bazı sivil toplum kuruluşlarına gönderilmiştir. İşitme ve konuşma engelliler tarafından bu numaraya gönderilen SMS ler görevlilerce değerlendirilerek cevaplandırılmaktadır. Bu kapsamda; işitme ve konuşma engelliler, milletvekillerinden veya İdari Teşkilat birimlerinden randevu talebinde bulunduklarında iletişim merkezindeki operatörler, randevu taleplerini ilgili sekretaryaya iletmekte, randevu talebinin sonucunu talep sahibine bildirmektedir. Hattın hizmete girmesiyle, ülkemizde sayısı 3 milyonu bulan işitme ve konuşma engelli kişinin sosyal hayata katılımına katkı sunulması amaçlanmaktadır. Söz konusu uygulamaya ilişkin olarak hazırlanan kamu spotu tüm ulusal kanallarda yayınlanmıştır. BRAILLE ALFABESİYLE BASILAN TBMM TANITIM KİTAPÇIĞI TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığınca, Meclisi ziyaret eden görme engellilere sunulmak üzere bir TBMM Tanıtım Kitapçığı hazırlanmış ve söz konusu kitapçık görme engellilere hitap edebilmesi için kabartma harflerle (Braille alfabesi), az gören ya da okuma güçlüğü olan kişilere hitap edebilmesi için de büyük puntolu baskıyla hazırlanmıştır. İşitme engelli vatandaşlarımız, bu çağrımız sizlere. Türkiye Büyük Millet Meclisi ile iletişime geçmek sizin için artık çok daha kolay. Cep ve ev telefonlarınızla 0(312) a mesaj yazarak Meclise ulaşabilir ve randevu taleplerinizi iletebilirsiniz. Kitapçıkta; Meclisin tarihçesi, yapısı ve işleyişi hakkında özet bilgiler yer almaktadır. TBMM yi ziyarete gelen tüm görme engelliler Ziyaretçi Kabul Salonundan bu kitapçığı edinebilmektedir.

13 ENGELLİ VE Y AŞLI Z İYARETÇİLERE REFAKAT HİZMETİ TBMM ye yılda yaklaşık beş yüz bin ziyaretçi gelmektedir. Yaşlı ve engelli ziyaretçilere Halkla İlişkiler görevlilerince refakat hizmeti verilmektedir. Ayrıca gereksinim duyan ziyaretçilerimize ziyaretleri süresince tekerlekli sandalye temin edilmektedir. TBMM ZİYARETÇİ KABUL SALONU ÖZEL HİZMET BANKOSU TBMM Ziyaretçi Kabul Salonunda Özel Hizmet Bankosu oluşturulmuştur. Bankonun amacı; engelli, yaşlı, hamile, hasta, yeterli derecede okuma yazma bilmeyen kişiler gibi özel desteğe gereksinim duyacak ziyaretçilere yardımcı olmaktır. Bu Bankoda ayrıca, şehit yakınlarına ve gazilere de özel hizmet verilmektedir. Özel Hizmet Bankosuna yerleştirilen özel bir sistemle işitme cihazı kullanmakta olan ziyaretçilerin Bankodaki görevliyle, arka plandaki seslerden arınmış bir şekilde daha net iletişim kurması sağlanmaktadır. Özel Hizmet Bankosu, evrensel tasarım ilkesi göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERLE ENGELLİLER HAFTASI Mayıs Engelliler Haftası ve 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri çerçevesinde Ankara Kemal Yurtbilir İş Okulu ve Meslek Lisesi öğrencileri TBMM ye davet edilmiştir. İşitme engelli yaklaşık 200 öğrenci TBMM Genel Sekreteri Doç. Dr. İrfan Neziroğlu tarafından kabul edilmiştir. Öğrencilere TBMM de rehberli tur gerçekleştirilmiştir. Ziyaret süresince TBMM de görev yapmakta olan işaret dili tercümanı öğrencilere refakat etmiştir. Braille Alfabesiyle basılan yaka kartları görme engelli ziyaretçilerimize bu Bankodan sunulmaktadır.

14 ENGELLİLERLE SPOR ETKİNLİKLERİ Engellilerle, milletvekilleri ve TBMM çalışanları birçok etkinlikte bir araya gelmektedir. Bu kapsamda 3 Aralık Dünya Engelliler Günü nde engelli sporcularla milletvekilleri arasında bir bovling turnuvası düzenlenmiştir. MAVİ KAPAK VE PLASTİK TOPLAMA KAMPANYASI TBMM deki plastik malzemenin toplanmasına devam edilmektedir. TBMM deki tüm çay ocaklarına ve mutfaklara yerleştirilen plastik atık kutularında mavi kapakların yanı sıra plastik bardak, tabak, şişe, kutu vb. atıklar toplanmaktadır. Toplanan plastik malzemeyle tekerlekli sandalye bağışı yapılmaktadır.

15 ENGELSİZ MECLİS BİLGİLENDİRME VE TANITIM TÖRENİ 12 Mayıs İşitme Engelliler Günü nde Ankara daki İşitme Engelli Okullarından öğrenciler, Milli Ampüte Futbol Takımımız, milli sporcular, Federasyon temsilcileri ve bu alanda sosyal sorumluluk projesi yürüten özel bir kuruluşun yöneticileri ile Kore Cumhuriyeti Büyükelçiliği nden konukların katılımıyla Engelsiz Meclis Bilgilendirme ve Tanıtım Töreni düzenlenmiştir. Bu çerçevede, kamu kurum ve kuruluşları temsilcilerine TBMM tarafından verilen işaret dili eğitiminde başarı gösteren katılımcılara sertifikaları da verilmiştir. Tören sonrasında, işitme engelli öğrencilere işaret dili tercümanları eşliğinde rehberli Meclis turu düzenlenmiştir. TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı Tel: 0(312) e-posta: İşitme ve Konuşma Engelliler İletişim Merkezi: Tel: 0(312) Özel Hizmet Bankosu: Tel: 0(312) Baskı: TBMM Basımevi - 3. Baskı - Şubat 2016 Baskı Adedi: 1000 Yayın No: TBMM 2016/39-BYHİB/18 ENGELSİZ MECLİS

16

17 Engellilerle Doğru İletişim ENGELLİLERLE DOĞRU İLETİŞİM Doğuştan veya sonradan engelli olmuş bireyler, kronik hastalıklar nedeni ile hareket kısıtlılığı yaşayanlar, görme, işitme ve yürüme güçlüğü çeken yaşlılar, hamileler ve çocuklu anneler günlük yaşam etkinlikleri içerisinde çeşitli zorluklarla ve engellerle karşılaşırlar. Medikal ve psikolojik yaklaşıma ek olarak önyargılar da toplumsal dışlanmayı ve engellenmiş olma durumunu güçlendirir. Eğitim, istihdam, kültür ve sanat, spor gibi bütün sosyal yaşam alanları, tüm bireylerin, engelli ve engelsiz gibi ayrımlara düşülmeden, tam ve eşit haklarla yararlanmasına açık olmalıdır. Sokağa çıkmak, günlük yaşama katılmak, gezmek, alışveriş yapmak, sosyal-kültürel etkinliklere katılmak herkesin hakkıdır. Eğer engelliler ile iletişime alışık değilseniz ve herhangi bir çekinceniz veya endişeniz varsa öncelikle, unutmayın ki karşınızdaki de sizin gibi bir insandır. Sağduyunuzu dinleyin, kibar, düşünceli ve sabırlı olun. Unutmayın ki, engelin ne olduğuna ya da nasıl bir desteğe ihtiyacı olduğuna dair en doğru bilgiyi kişinin kendisinden alabilirsiniz. Bu rehber aşağıdaki engellilik durumları ile ilgili doğru yaklaşım stratejilerini içermektedir: Görme Engelliler İşitme Engelliler Fiziksel Engelliler Konuşma Engelliler Algılama/Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler Farklı Özel Hassasiyetleri Olan Bireyler 2

18 Engellilerle Doğru İletişim Görme Engelli Kişilerle İletişim Görme engelli bir kişiyle karşılaştığınızda (ihtiyaç olduğunu düşündüğünüz durumlarda) öncelikle yardım isteyip istemediğini sorun. Görme engelli bir kişiyi karşılarken her zaman kendinizi tanıtın ve orada bulunan diğer kişileri de takdim edin. Görme engelli bir kişiyi yabancı olduğu bir alanda yalnız bırakmayın. Konuşma esnasında, kişiye ismi ile hitap edin. Kişiyle doğrudan doğruya konuşun. Görme engelliler ile yüksek sesle konuşmanın tekrar edilen bir hata olduğu gözlemlenmiştir. Görme engelliler ile konuşurken normal bir ses tonu kullanın. Görme engelli kişiler hâkim oldukları alanlarda bağımsızca dolaşıp gezebilirler. Görme engelli bir kişi ile birlikte yürürken onun, sizin kolunuzu ya da dirseğinizi tutmasına izin verin. Görme engelli bir kişinin oturmasına yardımcı olurken oturacağı yerin arkasını eliyle tutmasını sağlayın. 3

19 Engellilerle Doğru İletişim Görme engelli bir kişiyle yürürken önüne çıkan engeller hakkında ona bilgi verin. Yön bilgisi verirken açık ve net olun (Sağ ve sol kelimelerini kullanabilirsiniz ama orada, ileride gibi ifadeler kullanmayın). Görme engelli bir kişinin eline verdiğiniz objeyi tarif edin. Bulunduğunuz ortamdan ayrılırken görme engelli kişiye bilgi verin. Görme engelli kişilerin tamamı Braille alfabesini okuyamayabilir. Günlük konuşmanın bir parçası olan Bak!, Gördün mü? Görüşürüz. gibi ifadelerin kullanılması gayet normaldir. 4

20 Engellilerle Doğru İletişim İşitme Engelli Kişilerle İletişim İşitme engelli bir kişinin dikkatini çekmek için kibarca omuzuna dokunabilir ya da elinizle işaret edebilirsiniz. Konuşurken yüz yüze bakıp normal bir ses tonu ile konuşun. Birçok işitme engelli dudak okuduğundan, konuşurken elinizle ağzınızı kapatmak ya da sakız çiğnemek gibi konuşmanızın anlaşılmasını engelleyecek hareketler yapmayın. Tahmin etmeye çalışmak yerine, en iyi iletişim kurabileceği yöntemi kendisine sorun. Kullanabileceğiniz yöntemler: İşaret dili aracılığı ile anlaşmak. Resim ya da çizimlerle anlaşmak. Eğer anlaşılmadığınızı düşünüyorsanız esnek olun ve kendinizi farklı bir kelime seçerek, vücut dili kullanarak ya da yazarak ifade edin. 5

21 Engellilerle Doğru İletişim - Toplantı esnasında, işitme engelli kişi ile aynı anda sadece bir tek kişi konuşmalıdır. - İşitme engelli kişinin söylediklerinizi düşünüp anlaması için ona biraz zaman verin. - İşaret dilini çeviren tercümanla değil, doğrudan işitme engelli bireyin yüzüne bakarak konuşun. - İşitme engelli kişinin iletmek istediklerini anlamadığınız zaman, anlamış gibi davranmayın. 6

22 Engellilerle Doğru İletişim Fiziksel Engelli Kişilerle İletişim Çalışma yerlerinde dikkat edilmesi gerekenler: Çalışma mekânlarına yakın park yeri olmasını sağlayın. Çalışma mekânlarına yakın tuvalet olmasını sağlayın. Alternatif ulaşım yolları ile ilgili bilgi verin. İşle ilgili bir organizasyon ya da iş gezisi düzenlerken dikkat edilmesi gerekenler: Ulaşılabilir girişler. Çalışan asansörler. Ulaşılabilir tuvaletler. Yiyecek ve içeceklerin ulaşılabilir düzeyde sunulması ya da servise yardım eden kişilerin bulunması. Tekerlekli sandalyelere yaslanmayın, dokunmayın ya da dinlenmek için oturmayın. Tekerlekli sandalyede oturan kişilere yaslanmayın. Tekerlekli sandalyede oturan kişiye sormadan sandalyesini hareket ettirmeyin veya itmeyin. 7

23 Engellilerle Doğru İletişim Tekerlekli sandalyede oturan bir kişiden ceketinizi ya da içeceğinizi tutmasını istemeniz uygun bir davranış değildir. Tekerlekli sandalyede oturan bir kişiyle sohbet ederken göz seviyesine gelmeye dikkat edin. Tekerlekli sandalye kullanıcısıyla konuşurken, yanındaki refakatçisi ile değil, doğrudan kendisiyle konuşunuz. Yardım etmeden önce mutlaka sorun. Farklı özelliklere sahip tekerlekli sandalye çeşitleri vardır. Tekerlekli sandalyenin özelliklerini bilmiyorsanız kullanıcısına sorun ve söylediklerini uygulayın. Tekerlekli sandalyeli kişiyi bir basamaktan ya da rampadan indirmeniz gerekiyorsa sandalyeyi geri geri indirin. Bazı tekerlekli sandalye kullanıcıları tekerlekli sandalye dışında oturmayı tercih edebilirler. Eğer böyle bir talepleri olursa kibarca yardım teklif edin ve tekerlekli sandalyelerinin ulaşabilecekleri mesafede durmasına özen gösterin. Koltuk değneği ya da baston kullanan kişiler oturduğunda veya bir yere yaslandığında, bu cihazlara kolay ulaşabilecekleri mesafede olmalarını sağlayın. Koltuk değneği ya da baston kullanan ve yavaş yürüyen kişilerle yürürken, onların temposuna göre yürüyün. Kişi, zaman zaman şarj edilmesi gereken akülü tekerlekli sandalye kullanıyorsa ve sandalyesini şarj etmesi gerekiyorsa, kendisine kibarca prize yakın bir yer gösterin. 8

24 Engellilerle Doğru İletişim Konuşma Engelli Kişilerle İletişim Ağır işitme kaybı, kekemelik, afazi (Psikiyatrik, nörolojik ya da otolarengolojik nedenlere bağlı olarak meydana gelen konuşma bozuklukları) ya da felce bağlı konuşma engelleri meydana gelebilir. Sabır ve yoğun dikkat, konuşma engeli olan bir kişiyle iletişim kurarken en önemli yaklaşımlardır. Kişi konuşurken tüm dikkatinizi verin ve kendisini ifade etmesi için teşvik edin. Sizden istenmedikçe yardımcı olmayın ve cümleleri onun yerine siz bitirmeyin. Konuşma engeli olan kişiyi dinlerken onu anladığınızı belirtmek için gülümseyin ya da başınızı sallayın; ona da kısa cevaplar verilebilecek türde sorular sorun. Konuşurken lafını kesmeyin ve acele ettirmeyin. Konuşma engeli olan kişinin onayı olmaksızın grup içinde konuşma yapmasını kesinlikle istemeyin. Bire bir iletişim kurun. Anlıyormuş gibi yapmayın; dedikleriyle ilgili varsayımlar yapmak işinizi daha zorlaştırır. Anlamadığınızda tekrar etmesini ya da yazmasını isteyebilirsiniz. Konuşurken sessiz ortamları tercih edin. 9

25 Engellilerle Doğru İletişim Algılama/Öğrenme Güçlüğü Olan Kişiler Net bir şekilde konuşun, karmaşık cümleler kurmaktan kaçının. Destekleyici ve dostça davranın. Bütün soruların cevaplarının anlaşıldığından emin olun. Öğrenme güçlüğü olan yetişkinlere çocuk gibi değil, yetişkin gibi davranın. Gerektiği kadar yardımda bulunmaya özen gösterin. Abartılı bir ilginin algılama/öğrenme güçlüğü olan kişileri rahatsız edeceğini unutmayın. Düşünmek için zamana ihtiyaç duyduklarında karar vermeleri için acele ettirmeyin ya da baskıcı bir şekilde yönlendirme yapmayın. Farklı Özel Hassasiyetleri Olan Kişiler Epilepsi Epilepsi hastası nöbet geçirirken öncelikle sakin kalmaya çalışın. Soğukkanlılığınızı koruyamayacağınızı hissettiğiniz bir durumda yardım etmeye çalışmayın. Doktoruna bildirmek üzere zamanı, nöbetin süresini ve tipini kaydedin. Çevresine çok fazla insanın toplanmasını engelleyin. Hastanın kafasının altına, zarar görmesini engellemek için yumuşak bir şeyler (ceket, hırka vb) koyun. 10

26 Engellilerle Doğru İletişim Sadece, kişi tehlikeli bir yerdeyse yerini değiştirin (merdivenlerin en tepesi ya da yakıcı bir maddenin yanı vb.). Aksi takdirde nöbet bitene kadar kişiyi taşımaya çalışmayın. Eğer etrafta kişiye zarar verecek şeyler varsa onları uzaklaştırın. Nöbet hareketlerini kısıtlamaya çalışmayın, nöbetin bitmesini bekleyin. Kendine zarar verici hareketler yapıyorsa çok baskı yapmadan yavaşlatmaya çalışın. Kişinin ağzına hiçbir şey sokmayın, dilini tutmaya çalışmayın. Halk arasında yaygın olan, soğan koklatmak, soğuk su dökmek gibi yollara başvurmayın. Nöbet Bittikten Sonra; Mümkünse kişiyi iyileşme pozisyonuna -yan tarafına- yatırın. Eğer kişinin solunumu hâlen sorunlu ise boğazını protez veya yemek türü şeylerin tıkayıp tıkamadığını kontrol edin. Mahcubiyeti azaltmak için elinizden gelen her şeyi yapın. Kişi tam anlamıyla iyileşene kadar onunla birlikte kalın. Tam anlamıyla iyileşmeden, kişiye içecek teklif etmeyin. Tüm bu genel kategorilerin dışında kalan, fark edilmesi güç birçok sosyal dezavantaj durumu söz konusudur; kimyasal madde hassasiyeti, güneş, hava, gıda, su alerjileri vb. Bu kişilerin ihtiyaçları ile ilgili en iyi bilgi kaynağı kendileridir. Ayrıca davranış bozukluğu, astım, epilepsi gibi kronik hastalıklara sahip kişilerin yardıma ihtiyaç duyduğu zamanlarda yararlanılabilecek bazı genel ipuçları aşağıda verilmektedir. Davranış Bozukluğu Olan Kişiler Eleştiri, tartışma gibi şiddete yol açabilecek herhangi bir durumdan uzak durun. Durumlarını anlamaya çalışın. 11

27 TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı Tel: (0 312) Faks: (0 312) e-posta: twitter.com/tbmmgenelkurulu twitter.com/tbmmresmi facebook.com/tbmmgenelkurulu facebook.com/tbmmresmi TBMM Basımevi Aralık 2015