BORCU YOKTUR YAZILARI Perþembe, 12 Þubat 2009

Transkript

1 BORCU YOKTUR YAZILARI Perþembe, 12 Þubat 2009 BORCU SOSYAL BORCU Taþpýnar Muhasebe YOKTUR YAZILARI GÜVENLÝK KURUMUNDAN: YOKTUR YAZILARI A- Kamu Ýhale Kanununa Göre Düzenlenecek Borcu Yoktur Yazýlarý B- Borcu - Kapsama Giren Borç Türleri Yoktur Yazýlarýnýn Düzenlenmesi - Kapsama Girmeyen Borç Türleri C- Kamu Ýhale Kanunu Dýþýnda Düzenlenen Borcu Yoktur Yazýlarý D- 506 sayýlý Kanun e-borcu Yoktur Uygulamasý 83.maddesine istinaden uygulamaya konulan Sigorta Primlerinin Hakediþlerden Mahsup Edilmesi Ve Ödenmesi Ýle Kesin Teminatlarýn Ýadesi Hakkýnda Yönetmeliðin 6.maddesinin birinci fýkrasýna istinaden ihale konusu iþle ilgili iþverenin, Kuruma prim ve gecikme zammý bulunmadýðýna dair iliþiksizlik belgesi düzenlenmedikçe iþverene ait kesin teminat iadesi edilemez. Sonuç itibariyle ihaleli iþlerde teminatýn iade edilebilmesi, özel bina inþaatlarýnda yapý kullanma izin belgesi alýnabilmesi için; bu iþyerleri ile ilgili olarak iþverenin borcunun bulunmamasý gerekmektedir. Ýliþiksizlik Belgesi : Ýþverenin, sadece dilekçesinde belirttiði iþyerinden dolayý borcunun olmadýðýný gösteren belge, Borcu Yoktur Yazýsý : Ýþverenin Türkiye genelinde tüm iþyerlerinden Kurumumuza borcunun olup olmadýðý

2 hususunun araþtýrýlmasýndan sonra düzenlenen belge. Borcu yoktur yazýlarý teminatlarýn iadesi için deðil, ihalelere katýlmak isteyen veya ihaleli iþleri üstlenen iþverenler için düzenlenmektedir. Borcu yoktur yazýlarý ile iliþiksizlik belgesi iþlemleri itibariyle birbirlerinden farklýdýr. Ayrýca, ihaleli iþlerde, Kurumca yapýlan araþtýrma sonucunda yeterli iþçilik bildirmediði anlaþýlan iþverenlerin fark iþçilik matrahý üzerinden hesaplanan prim tutarýný ödemeyi kabul etmemeleri halinde defter ve belgeleri incelenmeden iliþiksizlik belgesi verilemez. Oysa borcu yoktur yazýlarý verilirken defter ve belgelerin incelenmesine gerek bulunmamaktadýr. Bir baþka fark, borcu yoktur yazýlarýna istinaden idarelerce (ihale makamlarýnca) iþverenlere teminatlarýnýn iadesi mümkün deðildir. Teminatlarýn iadesi için iliþiksizlik belgesinin ibrazý icap etmektedir. A-KAMU ÝHALE KANUNUNA GÖRE DÜZENLENECEK BORCU YOKTUR YAZILARI: sayýlý Kanunun 10.maddesi gereðince ihalelere iþtirak edebilmenin ön koþullarýndan biri de

3 Türkiyenin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümlerine göre kesinleþmiþ sosyal güvenlik prim borcunun olmamasýdýr. (Rs.Gz /25226 Uygulama Yönetmeliði-Ýhale Dýþý Býrakýlma) Bu uygulama daha sonra deðiþtirilmiþ ve idarelere, önyeterlik veya ihaleden önce olmak kaydýyla belgelerin aslýnýn yerine noter tasdikli suretlerini veya aslý görülerek iade edilmiþtir meþruatýna sahip suretlerin ibrazý mümkün hale gelmiþtir. Ayrýca, yine ihaleye katýlanlara, baþvuru veya teklif aþamasýnda idarece aranan ilgili mevzuatta kayýtlý þartlarda olmadýklarýný ortaya koyan yazýlý taahhütname sunma imkaný tanýnmýþtýr. Ýhaleyi kazanan isteklilerden aranan þartlara haiz olduðuna (Kanunca olunmamasý belirtilen durumlarda olmadýklarýný) dair belgelinin sözleþme imzalanmadan önce ibraz edilmesi istenilmektedir. Ve yine bu þartlarýn düzenlendiði Kamu Ýhale Kanunu Uygulama Yönetmeliklerinin Ýhale Dýþý Býrakýlma baþlýklý maddesinde sözleþme imzalanmadan önce sunulacak bu belgeleri de ihale tarihi itibariyle kendi mevzuatlarýnda öngörülen durumda olmadýklarýný belirtilmesi gerektiði özellikle vurgulanmaktadýr. Ortak giriþimlerde bu belgelerin bütün ortaklarca ayrý ayrý düzenlenerek sunulmasý ayrýca belirtilmiþtir. Sonuç itibariyle, daha önce ihaleye katýlanlarýn tamamýndan Borcu Yoktur Yazýsý istenilmekte iken yapýlan deðiþikliklerle, ihaleye katýlanlardan taahhütname; ihaleyi kazananlar dan Borcu Yoktur Yazýsý istenilmesi uygulamalarýna geçilmiþtir.

4 Esas durum bu olmakla birlikte, ihaleye katýlacak adaylarýn da istemeleri halinde borcu yoktur yazýlarý da düzenlenecektir. B- BORCU YOKTUR YAZILARININ DÜZENLENMESÝ Borcu Yoktur Yazýlarý talep edildiðinde; ihaleyi kazanan iþverenlerin; kesinleþmiþ sosyal güvenlik prim borçlarýnýn olup olmadýðýnýn tespiti amacýyla; TÜRKÝYE ÇAPINDA SORGULAMA YAPILMASI ZORUNLUDUR. Kapsama Giren Borç Türleri a)sigorta Primi b)sosyal Güvenlik Destek Primi c)ýþsizlik Sigortasý Primi C- KAMU ÝHALE KANUNU DIÞINDA DÜZENLENEN BORCU YOKTUR YAZILARI 1- Özel Nitelikteki Borcu Yoktur Yazýlarýnýn Talep Edilmesi Ýþyeri kayýtlarý incelenmeden, bu konudaki taleplerin Kurum kayýtlarýna intikal ettiði tarihe kadar verilmiþ olan prim belgelerinde kayýtlý, muaccel

5 olmuþ sigorta primi, iþsizlik sigortasý primi, aylýk sosyal güvenlik destek primi ile idari para cezalarý, fark iþçilik üzerinden tahakkuk ettirilen prim borcu, (kesinleþmemiþ olsa bile) EKP., KEY., ÖÝV.,DV. TTK. ve bunlara iliþkin gecikme zamlarý ve varsa faizleri borç kapsamýna dahil edilecektir. Örnek: (A) Süpermarket iþyeri iþvereni, iþyerindeki iþin bölümlerinden biri olan temizlik kiþini 1 yýl süreyle (B) firmasýna vermiþtir. (A) iþvereni aracýsý (B)den 1 yýl sonra Kuruma borcunun olmadýðýna dair yazý istemiþtir. Bu durumda, aracý (B)den sadece söz konusu iþten dolayý borcunun olup olmadýðý hususu kapsamdaki yukarda belirtilen borçlar dikkate alýnarak araþtýrma yapýlacak ve sonucuna göre iþlem düzenlenecektir. UYGULAMASI adresinden borcu yoktur belgelerini istenilen gün ve saatte internet üzerinden alabilmelerine imkan saðlamaktadýr. e-borcu yoktur uygulamasý kapsamýnda, Kurum bilgi iþlem programlarý tarafýndan elektronik ortamda üretilecek olan belge ile gerçek veya tüzel kiþi olan iþverenler, Kamu Ýhale Kanunu ve uygulama yönetmelikleri uyarýnca ihalelere katýlabilecekler, ihaleli bir iþi üstlenmiþler ise hakediþlerini alabilecekler veya ihale konusu olmayan iþlerde ilgili kamu kurum ve kuruluþlarý ile yaptýklarý sözleþme veya protokoller gereði verdikleri hizmetlerin karþýlýðý olan ödemelerini ya da aracý (taþeron) olarak faaliyette bulunduklarý iþlerde asýl iþverenden olan alacaklarýný alabileceklerdir. I- Baþvuru: e-borcu yoktur uygulamasýndan faydalanmak isteyen gerçek veya tüzel kiþi iþverenler, Kurum web sitesinde yayýmlanmýþ olan e-borcu Yoktur Taahhüt Belgesi ve e-borcu Yoktur Baþvuru Formlarýný eksiksiz ve gerçeðe uygun olarak doldurduktan sonra Kurumda tescilli iþyerlerinin bulunduðu Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerinden herhangi birine vermek suretiyle baþvuruda bulunacaklardýr.

6 e-borcu yoktur baþvurularýnýn Kurum tarafýndan incelenmesi sonucunda, aktivasyon iþlemi yapýlan iþverenler, iþyerlerine ait e-bildirge kullanýcý kodu ve þifrelerini kullanarak internet üzerinden borcu yoktur belgelerini alabileceklerdir. Öte yandan, e-borcu yoktur uygulamasýndan faydalanmak için tescilli iþyerlerinin bulunduðu Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerinden herhangi birine baþvuruda bulunan ve baþvurulan iþyeri sicil numarasý üzerinden e-borcu yoktur aktivasyon iþlemi yapýlan iþverenlerin, baþvuru formlarýnda gerçek kiþi iþverenler için 3)ADINIZA SSKDA KAYITLI DÝÐER ÝÞYERLERÝ, tüzel kiþi iþverenler için 2) AYNI TÜZEL KÝÞÝLÝK ÜNVANI ÝLE SSKDA TESCÝLLÝ ÝÞYERLERÝNÝZ bölümünde beyan ettikleri iþyerlerinin aktivasyon iþlemleri de otomatik olarak yapýlacaðýndan, bu iþyerleri için ayrýca e-borcu yoktur baþvurusu yapmalarýna gerek bulunmamaktadýr. Bu nedenle, gerçek veya tüzel kiþi olan iþverenler, e-borcu yoktur uygulamasýndan faydalanmak için baþvuruda bulunduklarý iþyeriyle birlikte, beyan ettikleri diðer iþyerleri (ayný gerçek kiþi adýyla veya ayný tüzel kiþilik unvanýyla Kurumda kayýtlý iþyerleri ve aracýsý olunan iþyerleri) ile aktivasyon iþleminden sonra ayný vergi kimlik numarasý ile tescil edilen yeni iþyerlerinden de (e-borcu yoktur baþvurusunda bulunmalarýna gerek olmadan) almýþ olduklarý e-bildirge kullanýcý kodu ve þifrelerini kullanarak e-borcu Yoktur Belgesi Hazýrlama menüsü altýnda bulunan seçeneklerden e-borcu yoktur belgelerini almalarý mümkün olacaktýr. II- e-borcu Yoktur Belgesi Hazýrlama Menüsünün Kullanýmý: e-borcu yoktur aktivasyon iþlemi yapýlan gerçek veya tüzel kiþi iþverenler daha önce kendilerine verilmiþ olan e-bildirge kullanýcý kodu ve þifrelerini kullanarak e-bildirge giriþ ana menüsünün altýndaki e-borcu Yoktur Belgesi Hazýrlama menüsüne ulaþacaklardýr.

7 e-borcu Yoktur Belgesi Hazýrlama menüsünde; ÝHALE KONUSU ÝÞLERLE ÝLGÝLÝ e-borcu YOKTUR BELGESÝ a- Ýhalelere Katýlmak Ýçin e-borcu Yoktur Belgesi b- Ýhaleli Ýþlerde Ýstihkak Ödemesi Ýçin e-borcu Yoktur Belgesi ÝHALE KONUSU OLMAYAN ÝÞLERLE ÝLGÝLÝ e-borcu YOKTUR BELGESÝ a- Türkiye Genelindeki Sorgulama Sonucu e- Borcu Yoktur Belgesi b- Tek Ýþyerinden e- Borcu Yoktur Belgesi hazýrlama seçenekleri bulunmaktadýr. Gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerin söz konusu seçenekleri kullanarak hangi türde borcu yoktur yazýsý alacaklarý ve bu yazýlarla hangi iþlemlerini yaptýrabilecekleri hususu aþaðýda açýklanmýþtýr. A- Ýhale Konusu Ýþlerle Ýlgili Borcu Yoktur Belgesi Hazýrlama: a- Ýhalelere Katýlmak Ýçin e-borcu Yoktur Belgesi Seçeneði:

8 Söz konusu seçenek, gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerin 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanununun 10 uncu maddesi hükmü uyarýnca Türkiye genelinde Kurumumuza kesinleþmiþ sosyal güvenlik prim borcunun bulunup bulunmadýðýna iliþkin borcu yoktur yazýsý almalarýna imkan saðlamaktadýr. Bu seçenek iþaretlendiðinde, bilgisayar ekranýndaki takvim kullanýlarak ihale tarihi girilmesi istenilmektedir. Ýhale tarihinin yazýlmasý halinde, ihale tarihi itibariyle daha önce e-borcu yoktur baþvurusu sýrasýnda aktivasyonu yapýlmýþ tüm iþyerlerinin borç sorgulamasý yapýlmaktadýr. Ýhale tarihinin yazýlmamasý halinde ise, söz konusu iþyerlerinin iþlem tarihinden bir önceki gün esas alýnarak borçlarý sorgulanmaktadýr. Sorgulamada, gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin e-borcu yoktur baþvurusu sýrasýnda beyan ettikleri ve Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlükleri tarafýndan yapýlan sorgulama sýrasýnda tespit edilen tüm iþyerlerinin ihale tarihi itibariyle sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, iþsizlik sigortasý primi, damga vergisi, eðitime katký payý ve özel iþlem vergisi borçlarýnýn olup olmadýðý hususu bilgi iþlem kayýtlarýndan araþtýrýlmaktadýr. Yapýlan araþtýrmada sonucunda; Gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin belirttikleri ihale tarihi ya da iþlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarýda belirtilen türde muaccel hale gelmiþ borçlarýnýn bulunmamasý halinde, 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanununun 10 uncu maddesi hükmü uyarýnca Türkiye genelinde Kurumumuz bilgi iþlem kayýtlarýnda &&&&. tarihi itibariyle yapýlan sorgulama sonucunda, Kurumumuza kesinleþmiþ sosyal güvenlik prim borcunuzun bulunmadýðý þeklinde, iþyerinin vergi kimlik numarasý, iþyeri unvaný/adý, iþyerinin adresi, borç sorgulamasýna esas alýnan tarih, belgenin internet ortamýnda alýndýðý tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasýný içeren Ýhalelere Katýlmak Ýçin e-borcu Yoktur Belgesi ni kendi bilgisayarlarýndan alabileceklerdir.

9 Gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin, belirttikleri ihale tarihi ya da iþlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarýda belirtilen türde muaccel hale gelmiþ borçlarýnýn bulunmasý halinde ise, daha önce aktivasyonu yapýlmýþ iþyerlerinden borcu olan ve olmayan iþyerlerinin sicil numarasý, borcun nedeni, borç türlerini ve borç asýllarýný gösteren; vergi kimlik numarasý, iþyeri unvaný/adý, iþyeri adresi, borç sorgulamasýna esas alýnan tarih, belgenin internet ortamýnda alýndýðý tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasýný içeren yazýlý dökümü kendi bilgisayarlarýndan alabilecekler, ancak ihale tarihi veya iþlem tarihinden bir önceki gün itibariyle borçlarýnýn bulunmasý nedeniyle, bu belge ile ihalelere katýlmalarý mümkün olamayacaktýr. b- Ýhaleli Ýþlerde Ýstihkak Ödemesi Ýçin e-borcu Yoktur Belgesi Seçeneði: Bilindiði gibi, 506 sayýlý Kanunun 83 üncü maddesinde belirtilen bazý kurum ve kuruluþlar tarafýndan ihale suretiyle yaptýrýlan iþlerle ilgili olarak istihkak ödenmesi sýrasýnda, iþverenlerden (yüklenicilerden) ihale konusu iþyerinden dolayý Kuruma borçlarýnýn bulunup bulunmadýðýna iliþkin yazý istenilmektedir. Bu durumda, istihkak ödemesi için borcu yoktur yazýsý baþvurusunda bulunulan Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerince ihaleli iþten kaynaklanan sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve iþsizlik sigortasý primi ile bunlara baðlý gecikme zammý borcunun bulunmamasý halinde, iþverenin Türkiye genelinde diðer iþyerleri sorgulanmaksýzýn yalnýzca ihale konusu iþyerinden dolayý hakediþ ödemesine esas olmak üzere borcu yoktur yazýsý verilmektedir. Ýhaleli Ýþlerde Ýstihkak Ödemesi Ýçin e-borcu Yoktur Belgesi Seçeneði, yapýlan iþin ihaleli iþ olmasý nedeniyle Kurumca iþyeri tescili iþlemi ihale kodu (1) verilerek yapýlmýþ olan iþyeri iþverenlerine istihkak ödemeleri için gerekli olan borcu yoktur yazýlarýný alabilmelerine imkan saðlamaktadýr.

10 Dolayýsýyla, bu seçenek iþaretlenmek suretiyle ihaleli iþlerde istihkak ödemesinde kullanýlmak üzere borcu yoktur belgesinin alýnabilmesi için, o iþyerinin daha önce e-borcu yoktur baþvurusu sýrasýnda aktivasyonu yapýlmýþ, iþyeri tescil iþlemleri sýrasýnda ihale kodu (1) olarak verilmiþ ve yine o iþyerine ait e-bildirge kullanýcý kodu ve þifresi ile e-bildirge giriþ menüsüne girilmiþ olmasý gerekmektedir. Bu seçenek iþaretlendiðinde, iþlem tarihinden bir önceki gün esas alýnarak sadece ihaleli iþin yapýldýðý iþyeri ile ilgili olarak tahakkuk etmiþ ve muaccel hale gelmiþ sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve iþsizlik sigortasý primi borçlarýnýn olup olmadýðý sorgulanmaktadýr. Yapýlan sorgulama sonucunda; Gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerin, iþlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarýda belirtilen türde muaccel hale gelmiþ borçlarýnýn bulunmamasý halinde, &&&&&&&&&.. sicil nolu iþyeri ile ilgili olarak Kurumumuza verilmiþ olan prim belgelerinden dolayý muaccel hale gelmiþ borcunuzun bulunmadýðý þeklinde, iþyerinin vergi kimlik numarasý, iþyeri unvaný/adý, iþyerinin adresi, borç sorgulamasýna esas alýnan tarih, belgenin internet ortamýnda alýndýðý tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasýný içeren Ýhaleli Ýþlerde Ýstihkak Ödemesi Ýçin e-borcu Yoktur Belgesi ni kendi bilgisayarlarýndan alabileceklerdir. Gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerin, iþlem tarihinden bir önceki gün itibariyle yukarýda belirtilen türde muaccel hale gelmiþ borçlarýnýn bulunmasý halinde ise, borcu olan iþyerinin; iþyeri sicil numarasý belirtilmek suretiyle borç türleri ve borç asýllarýný, iþyerinin vergi kimlik numarasýný, iþyeri unvanýný/adýný, iþyeri adresini, borç sorgulamasýna esas alýnan tarihi ve belgenin internet ortamýnda alýndýðý tarih ve saat ile Kurumca üretilen barkod ve referans numarasýný içeren yazýlý dökümü kendi bilgisayarlarýndan alabilecekler, ancak iþlem tarihinden bir önceki gün itibariyle borçlarýnýn bulunmasý ve borç asýllarýna baðlý gecikme zammýnýn da hesaplanmasýnýn gerekmesi nedeniyle, bu belge ile ihaleli iþlerde istihkak ödemelerini almalarý ve borçlarýný istihkak ödemelerinden kesinti yaptýrmalarý mümkün olmayacaktýr.

11 Dolayýsýyla, ihaleli iþlerden dolayý borcu bulunan iþverenlerin, Kuruma olan borçlarýnýn ihale makamý nezdindeki istihkaklarýndan mahsup edilebilmesi için, ihale konusu iþin yapýldýðý iþyerinin iþlem gördüðü ilgili Sigorta Ýl/ Sigorta Müdürlüðüne müracaat ederek, sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve iþsizlik sigortasý primi borçlarýný gecikme zamlý olarak hesaplatmalarý gerekmektedir. B- Ýhale Konusu Olmayan Ýþlerle Ýlgili Borcu Yoktur Belgesi Hazýrlama: a-türkiye Genelindeki Sorgulama Sonucu e-borcu Yoktur Belgesi Seçeneði: Söz konusu seçenek, ihaleye katýlma durumu olmadýðý halde, gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin e-borcu yoktur baþvurusu sýrasýnda beyan ettikleri ve Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerince yapýlan sorgulama sýrasýnda tespit edilen tüm iþyerlerinden dolayý Kuruma sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, iþsizlik sigortasý primi, damga vergisi, eðitime katký payý, özel iþlem vergisi, idari para cezasý, tasarrufu teþvik borçlarýnýn olup olmadýðýna iliþkin borcu yoktur yazýsý almalarýna imkan saðlamaktadýr. Gerçek veya tüzel kiþi olan iþverenlerin söz konusu seçeneði iþaretlemeleri suretiyle alacaklarý e-borcu yoktur belgesi ile ihalelere katýlmalarý mümkün bulunmamaktadýr. Zira, bu seçeneðin iþaretlenmesi üzerine yapýlan bilgi iþlem sorgulamasýnda kesinleþmiþ sosyal güvenlik prim borcu kavramýna girmeyen idari para cezasý, tasarrufu teþvik gibi borçlar da dikkate alýnmaktadýr. Dolayýsýyla, gerçek veya tüzel kiþi olan iþverenlerin bu seçeneði iþaretlemeleri halinde, kamu kurum ve kuruluþlarý ile ihale mevzuatýna tabi olmaksýzýn yapmýþ olduklarý protokol ve sözleþmelere istinaden (örneðin; özel hastaneler, gözlükçüler, görüntüleme merkezleri, eczaneler vd kiþi ve kuruluþlarýn) verdikleri hizmetlerin karþýlýðý olan ödemelerini alabileceklerdir.

12 b- Tek Ýþyerinden e-borcu Yoktur Belgesi Seçeneði: Söz konusu seçenek, ihaleye katýlma durumu veya ihaleli iþlerde istihkak ödemesi durumu olmadýðý halde, gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin e-borcu yoktur baþvurusu sýrasýnda beyan ettikleri veya Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerince yapýlan sorgulama sýrasýnda tespit edilen iþyerlerinin sadece birinden veya aracýsý olduðu bir iþyerinden dolayý Kuruma sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, iþsizlik sigortasý primi, damga vergisi, eðitime katký payý, özel iþlem vergisi, idari para cezasý, tasarrufu teþvik borçlarýnýn olup olmadýðýna iliþkin borcu yoktur yazýsý almalarýna imkan saðlamaktadýr. Bu seçenek iþaretlenmek suretiyle alýnacak borcu yoktur yazýsý ile gerçek veya tüzel kiþi olan iþverenlerin ihalelere katýlmalarý veya yaptýklarý ihaleli iþlerde istihkaklarýný almalarý mümkün deðildir. Bilindiði gibi, 506 sayýlý Sosyal Sigortalar Kanununun 87 nci maddesinde, bir iþte veya bir iþin bölüm veya eklentilerinde iþverenden iþ alan ve kendi adýna sigortalý çalýþtýran üçüncü kiþi aracý (taþeron) olarak tanýmlanmakta ve sigortalýlar üçüncü bir kiþinin aracýlýðý ile iþe girmiþ ve bununla sözleþme yapmýþ olsalar bile, bu Kanunun iþverene yüklediði ödevlerden dolayý aracý olan üçüncü kiþi ile birlikte asýl iþverenin de sorumlu olduðu öngörülmüþtür. Söz konusu düzenleme uyarýnca, aracýlar adýna ayrý bir iþyeri dosyasý açýlmamakta olup, aracýlar, 506 sayýlý Kanunla ilgili yükümlülüklerini asýl iþveren adýna tescil edilmiþ olan iþyeri dosyasý üzerinden yerine getirmektedirler. Buna göre, asýl iþveren tarafýndan, iþyerinde aracý olarak faaliyet gösteren ve kendi adýna sigortalý çalýþtýran gerçek veya tüzel kiþilerden Kuruma borçlarýnýn olmadýðýnýn belgelenmesinin istenilmesi halinde, aracý (taþeron) durumunda olan gerçek veya tüzel kiþiler, aracýsý olduklarý iþyerinden dolayý

13 almýþ olduklarý e-bildirge kullanýcý kodu ve þifrelerini kullanarak kendilerine ait sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, iþsizlik sigortasý primi, damga vergisi, eðitime katký payý, özel iþlem vergisi, idari para cezasý ve tasarrufu teþvik borçlarýnýn olup olmadýðýna iliþkin borcu yoktur yazýlarýný bu seçenek vasýtasýyla alabileceklerdir. III- e-borcu Yoktur Belgelerinin Doðruluðunun Ýhale Makamlarý ile Diðer Kurum ve Kiþiler Tarafýndan Kontrol Edilebilmesi: Ýhale makamlarý ile diðer kurum ve kuruluþlarca, gerçek veya tüzel kiþilerin ibraz ettikleri e-borcu yoktur belgesinin doðruluðundan tereddüt edilmesi halinde, Kurumun adresindeki Ýnteraktif Uygulamalar menüsünden iþveren baþlýðý altýnda yer alan e-borcu Yoktur Belgesi Kontrol Uygulamasý seçeneði iþaretlendikten sonra e-borcu yoktur belgesinin sað üst köþesinde yer alan Kurumca üretilmiþ olan barkod/referans numarasý girilerek kontrol edilmesi ve söz konusu e-borcu yoktur belgesinin görüntülenmesi mümkün bulunmaktadýr. IV- e-borcu Yoktur Baþvuru Aktivasyonu Yapýlmýþ Olmakla Birlikte Kuruma Borcu Bulunan Ýþverenlerce Yapýlacak Ýþlemler: 1- Bilindiði gibi, 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanununa istinaden çýkarýlmýþ olan uygulama yönetmeliklerinde, Türkiyedeki kesinleþmiþ sosyal güvenlik prim borcunun deðerlendirilmesinde, isteklinin; -Prim borcuna karþý dava açýlmýþsa bu dava kesin hükme (karar düzeltme aþamasý dahil) baðlanana kadar kesinleþmiþ prim borcu olmadýðý, -Vadesi geçtiði halde ödenmemiþ, ancak ilgili kurum tarafýndan belli bir vadeye baðlanarak tecil edilmiþ prim borçlarýnýn, vadesindeki ödemeler aksatýlmadýðý sürece, kesinleþmiþ prim borcu olmadýðý,

14 -Prim borcunun 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanuna göre tahsili için ilgili kurum tarafýndan yapýlan her türlü iþleme karþý dava açýlmasý halinde, açýlan dava kesin hükme baðlanana kadar (karar düzeltme aþamasý dahil) kesinleþmiþ prim borcu olmadýðý, Kabul edilmektedir. Buna göre, e-borcu yoktur uygulamasýndan yararlanmak amacýyla baþvuruda bulunan ve baþvuru aktivasyon iþlemleri yapýlmýþ olan gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin, gerek kendi adlarýna veya ayný tüzel kiþilik unvaný ile tescil edilmiþ, gerekse aracý, üst düzey yönetici veya ortak olduklarý iþyerlerinin ihale tarihi itibariyle ya da iþlem tarihinden bir önceki gün itibariyle Kuruma borçlarý olmakla birlikte; -Söz konusu borçlara karþý dava açýlmýþ ve bu dava henüz kesin hükme baðlanmamýþsa, -Vadesi geçtiði halde ödenmemiþ ve ihale tarihinden önce ilgili kanunlara istinaden (6183, 4958 vd.) belli bir vadeye baðlanýp tecil ve taksitlendirme iþlemi yapýlmýþ olan borçlarýn, vadesindeki ödeme yükümlülükleri aksatýlmamýþsa, -Yine, prim borcunun 6183 sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanuna göre tahsili için Kurum tarafýndan yapýlan her türlü iþleme karþý ihale tarihinden önce dava açýlmýþ ve açýlan bu dava kesin hükme baðlanmamýþsa, Bu durumda olan gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin, internet üzerinden e-borcu yoktur uygulamasý kapsamýnda ihalelere katýlmalarýna imkan verecek içerikte yazý almalarý þimdilik mümkün olmadýðýndan, bu iþverenlerin önceden olduðu gibi, ilgili Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerine bizzat müracaat ederek, yukarýda belirtilen durumda olup olmadýklarýný açýklayan belge almalarý

15 gerekmektedir. 2- e-borcu yoktur baþvuru aktivasyon iþlemi yapýlmýþ olan gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin kendi adlarýna ya da ayný tüzel kiþilik unvanýyla tescilli olan iþyerleri ile aracýsý olduklarý iþyerlerinden borçlarýnýn olmamasýna ve ortaðý olduklarý tüzel kiþi iþyerlerinin borçlarýndan da kendi hisselerine düþen bölümü ödemiþ olmalarý durumunda, bu iþverenlerin daha önce olduðu gibi borcu yoktur belgelerini, Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerine bizzat müracaat ederek, gerçekten ortaklýktan kaynaklanan ve kendi sorumluluk paylarýna düþen borcu ödeyip ödemediklerinin araþtýrýlmasý sonucunda almalarý gerekmektedir sayýlý Kanunun 80 inci maddesinin onikinci fýkrasý uyarýnca sigorta primlerini haklý sebepleri olmaksýzýn, birinci fýkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluþlarýnýn tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, mesul muhasip, sayman ile tüzel kiþiliði haiz diðer iþverenlerin üst düzey yönetici veya yetkilileri kuruma karþý, iþverenleri ile birlikte müþtereken ve müteselsilen sorumludur. Buna göre, e-borcu yoktur baþvuru aktivasyon iþlemi yapýlmýþ olan gerçek kiþi iþverenlerinin kendi adlarýna tescilli iþyerleri ile aracýsý ve ortaðý olduklarý iþyerlerinden kaynaklanan borçlarýnýn olmamasý ve üst düzey yönetici olduklarý iþyerlerinde görev yaptýklarý süre içerisinde de borçlarýnýn bulunmamasýna raðmen, ortaklýk veya üst düzey yöneticilik iliþkisi sona erdikten sonra söz konusu iþyerinin Kuruma borcunun bulunmasý durumunda, bu iþverenlere daha önce olduðu gibi borcu yoktur belgeleri, Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüklerine bizzat müracaat edilmesi üzerine, gerçekten ortak veya üst düzey yönetici olduklarý süre içinde tahakkuk eden borçlarýnýn ödenip ödenmediðinin ilgili mevzuatýna göre araþtýrýlmasý sonucunda verilecektir. Diðer taraftan, e-borcu yoktur baþvurusu sýrasýnda veya daha sonraki bir tarihte ortak veya üst düzey yönetici olarak aktivasyonu yapýlmýþ olan iþyerlerinden kaynaklanan borçlarýn bulunmadýðýnýn yukarýda belirtildiði þekilde yapýlan araþtýrma sonucunda anlaþýlmasý ve ortaklýk veya üst düzey yöneticilik iliþkisinin sona erdiðinin de belgelenmesi halinde, e-borcu yoktur baþvuru

16 aktivasyonunu yapan Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüðünce bu iþyerleri aktivasyonu yapýlmýþ iþyerleri grubundan çýkarýlacaktýr. 4-19/8/2005 tarihli, Ek sayýlý Kurum Genelgesi ile, iþveren ve aracýlarýn, ihale tarihi itibariyle Türkiye genelinde Kuruma toplam sigorta primine esas aylýk kazanç alt sýnýrýna kadar borçlarýnýn olmasý ve söz konusu borçlarýn ödenmesi kaydýyla, kendilerine ihale tarihi itibariyle borcu yoktur yazýsý verileceði talimatlandýrýlmýþtýr. Buna göre, e-borcu yoktur uygulamasýndan yararlanan iþverenlerin, aktivasyonu yapýlmýþ olan tüm iþyerlerinden kaynaklanan borçlarýnýn sigorta primine esas aylýk kazanç alt sýnýrýnýn altýnda olmasý durumunda, söz konusu borçlarýný ödedikten sonra borcu yoktur belgelerini almalarý gerektiðinden, bu durumda olan iþverenlerin önceden olduðu gibi ilgili Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüðüne bizzat müracaat etmeleri ve gecikme zamlý olarak hesaplanacak toplam borçlarýnýn sigorta primine esas aylýk kazanç alt sýnýrýný aþýp aþmadýðýna göre borcu yoktur belgesi almalarý gerekmektedir. 5- e-borcu yoktur baþvuru aktivasyonu yapýlmýþ olan gerçek veya tüzel kiþi iþverenlerinin, gerçekte borçlarýnýn olmamasýna raðmen yaptýklarý ödemelerin emanet veya tasfiye edilecek hesaplara iþlenmiþ olmasýna baðlý olarak e-borcu yoktur seçeneklerinden aldýklarý belgelerde borç görünmesi halinde, borcu olduðu görünen iþyerinin baðlý bulunduðu Sigorta Ýl/Sigorta Müdürlüðüne gerekli düzeltme iþlemlerinin yapýlmasý için müracaat etmeleri gerekmektedir. Uygulamaya iliþkin diðer hususlar Kurum web sitesinde de yayýmlanmýþ olan 22/11/2005 tarih ve , tarih ve Ek sayýlý Genelgelerde ayrýntýlý olarak açýklanmýþtýr.