TÜP BEBEK ÜNİTESİ GÜVENLİK PROSEDÜRÜ Doküman No İlk Yayın Tarihi Revizyon Tarihi Revizyon No Toplam Sayfa Sayısı TYG_P10 09/03/2021.

Transkript

1 1. AMAÇ: Bu prosedürün amacı tüp bebek ünitesi çalışanlarının, çalışma ortamı, kullanılan cihaz ve malzemeler nedeniyle zarar görmelerini ve çevreye zarar vermelerini engellemek; çalışılan hasta örneklerinden bulaşabilecek hastalıklardan hem kendilerini hem de çevrelerini korumak amacıyla alınması gereken önlemler ve uyulması gereken kurallar için standart bir yöntem belirlemektir. 2. KAPSAM: Bu prosedür, tüp bebek ünitesinde güvenliğe yönelik faaliyetleri kapsar. 3. SORUMLULAR: Bu prosedürün uygulanmasından tüm laboratuvar çalışanları, laboratuvar sorumlusu sorumludur. 4. TANIMLAR: 5. PROSEDÜR AKIŞI: Tüp bebek ünitesi çalışanları kendilerini ve diğer çalışanları enfeksiyondan ve diğer fiziksel tehlikelerden korumak için aşağıda bildirilen kurallara uymak zorundadırlar. Bu kuralların uygulanması ve denetiminde laboratuar sorumlusu sorumludur Fiziksel Önlemler: Tüp bebek ünitesinin laboratuar ve ameliyathane (opu odası) alanına giriş, gerekli koşulları sağlayan yetkili personel ile sınırlıdır. Bu alana tüp bebek sorumlu hekimi veya işlemi gerçekleştirecek kadın doğum uzmanı, embriyoloji laboratuar sorumlusu, tüp bebek ünitesinde görevli biyolog, IVF hemşiresi ve gerekli hallerde bu alandan sorumlu temizlik personeli dışında giriş çıkış yapılamaz. Bu alanlara giriş çıkış kapıları şifreli kilit mekanizması ile donatılmıştır Tehlikeli alanlar işaretlenir, buralarda çalışanlar tehlike ve acil durumlarda yapılacaklar hakkında bilgilendirilir. Geçici tehlike durumlarında (kimyasal dökülmesi, sıvı azot transferi, bozuk aygıtlar vb.) uyarı yapılır, gerekirse yazılı olarak görünür şekilde asılır Uluslararası Biyotehlike İşareti kontamine alet, materyal, cihaz parçası ve atık kaplarında bulunur Kişisel Koruyucu Önlemler; 1/6

2 Laboratuar ve ameliyathane (opu odası)de görev yapan her personel için üzerini değiştirip kişisel eşyalarını koyabileceği, kilitli dolaplarla donatılmış soyunma giyinme odası düzenlenir. Palto, ceket gibi giyim eşyaları, çanta ve kitaplar laboratuar ve ameliyathane (opu odası) alanına sokulmaz, Çalışma ortamında koruyucu giysi olarak laboratuvar forması giyilir. Üniforma üzerine hırka, ceket gibi başka giysiler giyilmez. Her personelin yeteri kadar yedekli forması bulunur. Formanın herhangi bir nedenle kontaminasyonu sonrasında hemen yedeği ile değiştirilir Laboratuarlar ve ameliyathane (opu odası) tam steril alanlardır. Bu alanların öncesinde yarı steril alanlar oluşturulmuştur. Yarı steril alandan tam steril alana geçiş zonu kırmızı bant ile işaretlenmiştir. Tam steril alana girerken her personel Hijyenik ve Cerrahi El Yıkama Talimatı na uygun olarak ellerin hijyenini sağlar, tüm saçları kapatacak şekilde bone ve ağız ve burunu içine alacak şekilde maske takar. Tam steril alanda çalışan her personelin sadece bu alanda kullandığı terlikleri bulunur. Bu alana geçiş sadece bu terliklerle sağlanır. Saçlar kısa ya da uzun ise toplanmış olmalıdır. Tırnaklar kısa olmalıdır. Elde yara varsa su geçirmez bant ile kapatılmalıdır. Çalışmayı engelleyecek ya da aletlere takılabilecek takı kullanılmamalıdır Çalışma ortamından ayrılırken forma çıkarılır. Forma ile hastane dışına çıkılmaz. Enfekte materyal ile çalışılırken Kişisel Koruyucu Malzemeleri Kullanım Talimatı na uygun olarak eldiven, gözlük gibi standart önlemler alınır. Çalışma bittikten sonra Hijyenik ve Cerrahi El Yıkama Talimatı na uygun olarak ellerin el hijyeni sağlanır Kan ve enfekte materyal ile temas edilen çalışmalar sırasında eldiven kullanılır. Eldivenler tek kullanımlıktır. Delinir ya da yırtılırsa hemen değiştirilir. Eldiven takılı iken temiz yüzeylere dokunulmaz. Ağız, burun ve göze temas edilmez. Çalışma bitince eldivenler tıbbi atık torbasına atılır ve ellerin hijyeni sağlanır. Lateks allerjisinde pudrasız ya da lateks dışındaki malzemelerden yapılmış eldivenler kullanılabilir (polietilen, nitril...) Sıvı azotla çalışılırken mutlaka kriyojenik eldivenler kullanılır. Sıvı azotun vücut ile temasından kaçınılmalıdır. Sıvı azotla yapılan çalışmalar sırasında diğer personel gerekli şekilde uyarılır Laboratuvarda herhangi bir şey yenmez ve içilmez. Laboratuvar içindeki buzdolabı ve diğer dolaplara yiyecek içecek konulmaz Kan ve vücut sıvılarından korunmada yapılması gerekli önlemler: 2/6

3 Kan ve vücut sıvıları ile bulaş riski varsa uygun olarak eldiven giyilir Kan ya da vücut sıvısı sıçrama riski varsa gözlük ve/veya özel giysi giyilir Personel yaralanmalarında Personel Yaralanmaları Bildirim ve Takibi Talimatı na göre işlem yapılır Tüm personel, ne kadar önemsiz veya küçük olursa olsun laboratuvar güvenliğini ilgilendirebilecek her durumu rapor etmekle yükümlüdür Kimyasal maddeler: Tüm kimyasal maddeler, Tehlikeli Madde Yönetim Planı doğrultusunda saklanır. Etiketlenemeyecek kadar küçük kaplar ayrı bir etiketli kap içinde tutulur ve tek kullanımlık hazırlanır. Etiketler Türkçe olmalıdır. Etiketsiz kaplar açılmadan ve en kısa sürede tehlikeli atık sayılarak Atık Yönetim Planı na göre uzaklaştırılır Kimyasallar taşınırken mutlaka iki el kullanılır Kimyasal maddeler kesinlikle birbiri ile karıştırılmaz Katı haldeki maddeler şişelerden daima temiz spatül ile alınır. Spatül temizlendikten sonra başka madde alınabilir. Şişe kapakları hiçbir zaman alt tarafları ile masa üzerine konulmaz. Yabancı maddelerle kirleneceğinden şişe içindeki maddeyi de bulaştırır Tüm asitler ve alkaliler sulandırılırken daima suyun üzerine yavaş yavaş dökülür Şişelerden sıvı akıtılırken etiket tarafı yukarı gelecek şekilde tutulur. Aksi halde şişenin ağzından akan damlaların etiketi ve üzerindeki yazıyı silme olasılığı vardır Asitler, ağızları sıkıca kapalı olarak ve yeri belirli alt dolapta muhafaza edilir, alkaliler aynı dolapta saklanmaz IVF işlemlerinde kullanılan medyumlardan tarihi geçmiş, açık olarak kullanım süresi dolmuş veya kontamine olmuş olanlar ve diğer kimyasallar da Tıbbi Atık Prosedürüne göre imha edilir Cihazlar: Cihazların her biri kendi kullanım talimatlarına göre çalıştırılır Dekontaminasyon: Laboratuvarlar rutin dekontaminasyonlarından sorumludur. 3/6

4 Lavabo, sabun, personel için koruyucu malzeme (eldiven, yüz maskesi, önlük...) bulundurulur. Kontamine materyalle temas sonrası hemen temas eden bölge (el, yüz vb.) bol su ile yıkanır. Eller eldivenler çıkarıldığında ve çalışma alanı terk edilmeden önce Hijyenik ve Cerrahi El Yıkama Talimatı na uygun olarak yıkanır Dekontaminasyon için uygun malzeme bulundurulur. (dezenfektan, atık kabı..) Çalışma alanı her gün sabah akşam ve her bulaş olduğunda dezenfekte edilir Kimyasal veya enfektif madde döküldüğünde yaymadan, uygun dezenfektanla fiziksel temizlik yapılır. Yüzeylere enfektif materyal dökülmeler ve sıçramalarında dezenfektan solüsyonlar kullanılır. Enfekte materyal önce kuru havlu ile yaymadan alınır, sonra dezenfektanla temizlenir. Eğer enfekte olan yüzey steril çalışma kabinleri gibi yüzeylerse dezenfektan uygulaması sonrası distile su ile durulanıp kurulanır. Kullanılmış havlular tıbbı atık kutusuna atılır Aletler ve malzemeler üzerinde görünür toz, organik madde, leke temizlenir. El ile temas edecek malzemeler yere ya da kirli zeminlere konmaz Telefon, klavye, kapı kolu vb aletler kullanılmadan önce kirli eldivenler çıkarılır ve eller yıkanır. Kontamine eldivenlerle hiçbir yüzeye temas edilmez Buzdolabı, su banyosu gibi aletler görünür kontaminasyon olduğunda temizlenir Onarım için laboratuvar dışına çıkacak aletlerin kimyasal ve biyolojik tehlike taşımadığı kontrol edilir Kullanılmış lam ve lameller, enjektörler, bisturi, cam pipetler özel kesici delici atık kaplarına atılır. IVF laboratuarında üretilen bütün kağıt dışı atıklar tıbbi atık poşeti içeren çöp kovalarında biriktirilir. Kan, vücut sıvısı içeren çöp kovaları dolmasa bile işlem bitiminde hemen boşaltılır. Tüm atıklar Atık Yönetim Planı na uygun olarak atılır Havalandırma: IVF laboratuarları ve ameliyathane (OPU odası) hastanenin sadece tam steril alanlarını havalandıran ayrı bir havalandırma ünitesi tarafından havalandırılır. Tüm havalandırma menfezlerinde hepa filtre sistemi kullanılır. Ayrıca dışarıdan alınan hava hepa filtreli menfezlerden geçmeden önce hijyenik tip klima santralinde bulunan uçucu organik bileşikleri tutan voc filtresinden geçirilir. Tüm bunlara ilaveten embriyoloji laboratuarı ve ameliyathane(opu odası) ortamı 4 aşamalı filtre sistemine 4/6

5 sahip coda tower lar tarafından sürekli filtre edilir. Ortamdaki partikül sayısının optimizasyonu için tüm IVF laboratuar alanındaki kapılar sürekli kapalı tutulur. Kapıların arkasında, kapıların sürekli kapalı kalmasını sağlayan mekanizmalar bulunur Yangın Güvenliği: Mimari yapı ve kullanım ile ilgili ayrıntılar yangın yönetmeliğine uygun olarak hazırlanır Çıkış kapıları ve koridorlar tıkanmaz. Laboratuvarın her yerinden duyulabilecek yangın alarmları sistemi kurulur, teknik servis tarafından periyodik olarak kontrol edilir Yangın durumunda Yangın Güvenlik Planı na uygun olarak hareket edilir Gaz kaçaklarına dikkat edilmelidir. Yanıcı ve patlayıcı maddelerle çalışma uygun havalandırma koşullarında ve alev/kıvılcımdan uzakta yapılır Bek alevinde çalışırken yanıcı maddeler yakında bulundurulmaz Yanıcı maddeler küçük hacimlerde ve yanmayan bölmelerde depolanır Çalışanlar yangın güvenliği, alarm, yangın söndürücülerin kullanımı konusunda eğitim alır Ortamdaki yangınlara müdahalelerde sadece CO 2 içeren yangın söndürme tüpleri kullanılır Deprem: Aletler sarsıntıda devrilmeyecek şekilde sabitlenir, malzemeler uygun şekilde raflara yerleştirilir. Personel Acil Eylem Planı na uygun olarak hareket eder Elektrik tesisatı ve elektrikli cihazlar: Standartlara uygun malzeme kullanılır. Hasarlı malzeme hemen değiştirilir Tüm prizlerin ve cihazların (tüm yüzeyleri plastik olan cihazlar dışında) topraklaması yapılır ve topraklama yıllık olarak kontrol edilir Uzatma kablosu ve tek prize takılmış çoklu prizler kullanılmaz. Tesisatın ve cihazların düzenli olarak kontrolleri yapılır Yeni gelen aletler yetkili firma teknik servisi tarafından yapılacak kontrolden sonra kullanılmaya başlanır. Tesisatın bakım ve onarımı, görevli personel tarafından yapılır Elektrikli cihazların onarımı sırasında elektrik kaynağına bağlantıların olmamasına dikkat edilir. 5/6

6 5.11. Enfeksiyon: Enfektif ajanlarla bulaş veya bulaş riski sonrası Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Prosedürü doğrultusunda bir program hazırlanır (Kazanın araştırılması, tekrarın önlenmesi için önlemler alınması, çalışanın tıbbi danışmanlığı ve tedavisi) Laboratuvar çalışanlarına rutin tarama ve aşılamaları Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Prosedürü ne göre planlanır ve uygulanır Eğitim: Uzman kişi tarafından Eğitim Prosedürü ne uygun olarak laboratuar güvenliği (genel güvenlik prosedürleri ve tehlikeli madde yönetimi) hakkında yeni başlayan personelin oryantasyonunda ve daha sonrasında hizmet içi eğitim olarak eğitim verilir Denetim: Laboratuvar Güvenlik Sorumlusu tarafından her gün saat 18:00 de denetim yapılır ve Laboratuvar Güvenlik Kontrol Çizelgesi ne kayıt edilir. İki haftada bir Laboratuvar Sorumlusu tarafından kontrol edilir ve onaylanır. 6. İLGİLİ DOKÜMANLAR: 6.1 Kişisel Koruyucu Malzemeleri Kullanım Talimatı 6.2 Hijyenik ve Cerrahi El Yıkama Talimatı 6.3 Personel Yaralanmaları Bildirim ve Takibi Talimatı 6.4 Tehlikeli Madde Yönetim Planı 6.5 Atık Yönetim Planı 6.6 Yangın Güvenlik Planı 6.7 Acil Eylem Planı 6.8 Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Prosedürü 6.9 Eğitim Prosedürü 6.10 Laboratuvar Güvenlik Kontrol Çizelgesi 6.11 Tıbbi Atık Prosedürü 6/6