ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ARAÇ BAKIM VE ONARIMI

Transkript

1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ ARAÇ BAKIM VE ONARIMI Bu faaliyet sonucunda Araç Bakım Onarımı alanındaki meslekleri tanıyabileceksiniz. A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ İnsanoğlu yaratılışından beri yaşadığı arazinin şeklini değiştirmeye çalışmıştır. İlk yaptığı iş, el ile kazıyarak yer altında veya bir tepe kenarında kendini koruyabilecek bir delik açmak olmuştur. Eski Mısırlılar yollar ve büyük mabetler inşa ederek bunların bakımını da yapmışlardır. İnsan gücünün bol olması nedeniyle kazı işlerini elle yapmışlar ve malzemelerini de küfelerle taşımışlardır. İngiltere ve İskoçya da ilk defa 1819 yılında pulluk, toprak işleme aleti olarak yol inşaatında kullanılmıştır. İçten yanmalı motorların icadıyla makine atlı arabanın yerini almış ve toprak hafriyat metotları değişmiştir. Bu makinelerin gün geçtikçe geliştirilmesi ile hafriyat işlemleri daha da kolaylaşmıştır. Ülkemize ilk iş makineleri 1940 lı yıllardan sonra girmiş ve kazma kürekli çalışmanın yerini makineli çalışma almaya başlamıştır. Bugün ülkemizde gerek kamu kesiminde, gerekse özel sektörde büyük miktarda iş makinesi mevcuttur. Bu makinelerin bakımı, kullanılması ve tamirinde yetişmiş insan gücüne şiddetle ihtiyaç vardır. B. ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER Tarım Alet ve Makineleri Bakım ve Onarımcılığı İş Makineleri Bakım ve Onarımcılığı Liman Hizmet Makineleri Bakım ve Onarımcılığı TARIM ALET VE MAKİNELERİ TEKNİSYENİ Tarım alet ve makineleri teknisyeni, tarım alanında kullanılan makinelerin (Traktör, ekim-dikim, bitki koruma, sulama sistemleri, hasat ve harman, gübre dağıtım, toprak işleme alet ve makineleri vb.) bakım ve onarımını yapan meslek elemanıdır. 10

2 ARAÇ BAKIM VE ONARIMI ARAÇ BAKIM ve ONARIMI Tarım alet ve makineleri teknisyeni meslek ve eğitim standartları doğrultusunda, aşağıdaki iş ve görevleri yerine getirirler: Makinenin şemasını okumak. Bozulan kısmı belirlemek. Parça değiştirmek gerekiyorsa yeni parçayı sağlamak. Bozulan kısmı onarmak. Yeni veya onarılmış makineyi ayarlama ve denemek. Makinenin periodik bakımlarını yapmak. İŞ MAKİNELERİ TEKNİSYENİ İş makineleri teknisyeni inşaat, kazı, kaldırma ve yol yapım işlerinde kullanılan iş makinelerinin (dozer, greyder, kepçe vb.) bakımını yapan ve meydana gelen arızaları gideren kişidir. İş makinelerinin bakımını yapmak üzere parçalarını sökmek, temizlemek, yağlamak ve yerine monte etmek. 11

3 ARAÇ BAKIM VE ONARIMI İş makinesinde meydana gelen arızanın nedenini ve yerini belirlemek için aracın kontrolünü yapmak, arızalı parçayı tespit etmek. Arızalı parçayı tümüyle ya da kısmen sökmek. Parçaları onarmak veya onarılamayacak olanları yenisiyle değiştirmek. Parçaları yerine monte etmek, ayarlarını yapmak. Basınç ve verim testlerini yaparak çalışıp çalışmadığını kontrol etmek. Bakım ve tamir işlerini düzenli olarak yapabilmek için el takımlarını, ölçü aletlerini temiz tutmak. Sipariş listesini çıkarmak ve maliyet hesabı yapmak. Çıkabilecek arızaları önlemek için araçların periyodik bakım programlarına göre motor ayarı, yakıt donanımı, hidrolik ve pnömatik sistemlerinin vb. bakım ve ayarlarının yapmak. Yaptığı çalışmaların raporunu hazırlamak. 12 LİMAN HİZMET MAKİNELERİ TEKNİSYENİ Liman hizmet makineleri teknisyeni hava ve deniz limanlarında yükleme, boşaltma, lojistik destek için kullanılan makinelerin (vinç, kreyn, kepçe, forklift, konveyör, çekici vb.) bakımını yapan ve meydana gelen arızaları tespit eden ve gideren kişidir. Liman hizmet makinelerinin bakımını yapmak üzere parçalarını sökmek, temizlemek, yağlamak ve yerine montajını yapmak.

4 Liman hizmet makinesinde meydana gelen arızanın nedenini ve yerini belirlemek için aracın kontrolünü yaparak arızalı parçayı tespit etmek. Arızalı parçayı tümüyle ya da kısmen sökmek. Parçaları onarmak veya onarılamayacak parçaları yenisiyle değiştirmek. Parçaları yerine monte etmek, ayarlarını yapmak. Basınç ve verim testlerini yaparak çalışıp çalışmadığını kontrol etmek. Bakım ve tamir işlerini düzenli olarak yapabilmek için el takımlarını, ölçü aletlerini temiz tutmak. Sipariş listesini çıkarmak ve maliyet hesabı yapmak. Çıkabilecek arızaları önlemek için araçların periyodik bakım programlarına göre, yakıt donanımı, hidrolik ve pnömatik sistemlerinin vb. bakım ve ayarlarının yapılmasını sağlamak. Yaptığı çalışmaların raporunu hazırlamak. C. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER Meslek elemanlarının; Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine sahip, Göz, ayak ve ellerini ustalıkla kullanabilen, Bedence güçlü ve dayanıklı, Dikkatli ve sabırlı, Makine parçaları arasındaki ilişkiyi görebilen, Ellerini ustalıkla kullanabilen, el-göz eşgüdümü yapabilen, Aletlerle ve malzemelerle çalışmaktan hoşlanan, Yönergeyi izleyebilen, Normal düzeyde genel yeteneğe sahip olmaları gerekir. 13

5 D. ÇALIŞMA ORTAMI KOŞULLARI Araç bakım ve onarımcıları atölyelerinde çalışırlar. Meslek elemanları çoğunlukla hareket hâlinde olup ayakta ve eğilerek çalışırlar. Bu mesleği yürütenler birinci derecede alet, makine ve malzemelerle ilgilidirler. Birlikte görev yaptığı kimselerle ve müşterilerle iletişim kurarlar. E. İŞ BULMA İMKÂNLARI İstihdam durumuna sektörel açıdan bakıldığında yoğunluğun özel sektörde olduğu ve mesleğin kendi işini kurmaya elverişli olduğu görülür. Kamu sektöründe çalışma imkânı sınırlıdır ve erkeklerin bu alanda yoğunlukla çalıştığı belirlenmiştir. Tarım sektörünün ülkemizde özel bir yeri bulunmaktadır. Tarımda üretim kalite ve verimliliğinin artması büyük ölçüde makinelerle bu makinelerin endüstriyel gelişmelere paralel olarak sürekli yenilenip geliştirilmesine bağlıdır. Bu yüzden ziraat alet ve makineleri alanında alt yapı teşkil edecek eğitim ve öğretim görmüş insanlara ihtiyaç vardır. Tarımın ağırlıklı olduğu yörelerde iş bulma imkânı daha fazladır. Ülkemizde köylerden şehirlere olan göçler, hızlı kentleşmeye dolayısıyla inşaat sektörünün gelişmesine neden olmaktadır. Ayrıca yol, su, kanalizasyon ve baraj yapımıyla ilgili çalışmalar sırasında iş makinelerinin kullanılması gerekmektedir. İş makinelerinin kullanımındaki artış bağlı olarak, iş makineleri teknisyenlerine olan ihtiyaç da artmaktadır. Bu mesleğe sahip olan kişiler kamu veya özel iş yerlerinde kolayca iş bulabilirler. İş makineleri tamircileri, MTA (Maden Teknik Arama), TEK (Türkiye Elektrik Kurumu), DSİ (Devlet Su İşleri), karayolları, orman işletmeleri ve belediye gibi kamu kuruluşlarıyla; inşaat firmaları, yol ve baraj yapımı ile ilgili mühendislik firmaları, maden şirketleri gibi atölyelerde çalışabilirler. Ülkemizdeki ticaret hacminin artmasına bağlı olarak, liman hizmet makineleri teknisyenlerine olan ihtiyaç da artmaktadır. Bu mesleğe sahip olan kişiler kamu veya özel hava ve deniz limanlarında kolayca iş bulabilirler. F. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI Ziraat fakültelerinde tarım makineleri bakım ve onarımcılığı konusunda lisans eğitimi ve akademik kariyer yapma imkânı vardır. İş makineleri ve liman hizmet makineleri bakım ve onarımcılığı konusunda meslek yüksek okullarında ön lisans eğitimi yapma imkanı vardır.ayrıca teknik eğitim fakültelerinde (otomotiv, makine bölümlerinde) makine mühendisliği fakültelerinde lisans ve akademik kariyer yapma imkânı vardır. 14 Alanı ile ilgili işletmelerde çalışarak (işletme şefliği vb.) mesleğinde yükselme ve kariyer yapma imkânı vardır.