Nesne Tabanlı Programlama Dersi Edirne Kız Teknik ve Meslek Lisesi

Transkript

1 Nesne Tabanlı Programlama Dersi Edirne Kız Teknik ve Meslek Lisesi

2 Programlama Dili Nedir? 2

3 Programlama dili, yazılımcının bir algoritmayı ifade etmek amacıyla, bir bilgisayara ne yapmasını istediğini anlatmasının tektipleştirilmiş yoludur. 3

4 Sizce yer yüzünde kaç tane programlama dili vardır? Bildiğiniz programlama dilleri nelerdir? 4

5 2500 den fazla programlama dili var olduğu kabul edilmektedir. Bunlardan bazıları : Pascal, Basic, C, C#, C++, Java, Cobol, Perl, Python, Ada, Fortran, Delphi 5

6 İlk c# uygulamamız /* İlk C# uygulamamız... */ using System; class ornek { //C# programı main e çağrıda bulunarak başlar. public static void Main(){ Console.WriteLine( Merhaba 11 C "); } } 6

7 Visual c# ile hazırladığınız kodları 2 şekilde derleyip çalıştırabilirsiniz : 1. Birincisi komut satırından çalıştırılan derleyiciyi (csc.exe) kullanabilirsiniz. 2. İkinci olarak ta Visual Studio yu kullanabilirsiniz. 7

8 1. C# komut satırı derleyicisini (csc. exe) kullanmak C# komut satırı derleyici ile program yazıp çalıştırmak için 3 adım izleyeceğiz. a) Bir metin editörü kullanarak programı kodlayın. b) Programı derleyin. c) Programı çalıştırın. 8

9 a) Programı kodlamak : Notepad programı ile kodlarınızı yazıp c dizini altına ders1.cs uzantılı olarak kaydedin. b) Programı derlemek : Programı derlemek için kaynak dosyanın adını aşağıdaki gibi yazarak c# derleyicisini çalıştırın. C:\csc ders1.cs c) Programı çalıştırmak : Programı çalıştırmak için derleme işlemi sonucunda oluşan exe dosyasını çalıştırabilirsiniz. Programı çalıştırdığımızda aşağıda görüntü ekrana gelir : Merhaba 11 C 9

10 2. Visual Studio IDE yi kullanmak a) File>New>Project komutu ile boş bir proje oluşturun b) Visual C# Projects seçili iken Empty Project seçeneğini işaretleyin c) Solution Explorer panelinde yer alan proje isminin üzerine sağ tıklayarak add>add new item seçeneğini seçin. d) Son olarakta Code File seçeneğini işaretleyelim. e) Programı ders1.cs ismiyle kaydedin f) Build komutuyla Hazırlayan : Nuri derleyip, AVCI / debug 10

11 Satır satır ilk programı açıklayalım 1. İlk olarak dosya ismine istediğinizi yazabileceğinizi unutmayın. Geleneksel olarak c# programları *.cs uzantısını kullanırlar. 2. Program aşağıda satırlar ile başladı : /* İlk C# uygulamamız... */ Bu bir açıklamadır. Diğer birçok dilde olduğu gibi, c# programıda derleyici tarafından dikkate alınmayan fakat kullanıcı için açıklayıcı bazı bilgiler bu bölümde yer alabilir 11

12 3. Programdaki bir sonraki satır şudur : using System; Bu satır programın System isim uzayını kullandığını gösterir. Bir isim uzayı bir takım isimleri diğerlerinden ayırmaya yarayan yöntemlerden biridir. Using anahtar kelimesi sadece programın belirtilen isim uzayındaki isimleri kullandığını ifade eder. 12

13 4. Programda yer alan sonraki satır : class ornek { Bu satırda yeni bir sınıfın tanımlandığını deklare etmek için class anahtar kelimesi kullanılıyor. Ornek sınıfın ismidir. Sınıf tanımı açılış küme parantezi { ile başlar ve kapanış küme parantezi } sona erer. İki küme parantezi arasında yer alan elemanlar sınıfın elemanlarıdır. c# ta tüm program faaliyetlerinin tek bir sınıf içinde meydana geldiğini unutmayalım 13

14 5. Programda gösterilen bir sonraki satır tek satırlık aşağıdaki açıklama satırıdır : //C# programı main e çağrıda bulunarak başlar. Bu c# tarafında desteklenen diğer açıklama satırı türüdür. Tek satırlık bir açıklama eklemek istersek // işareti ekliyoruz. 6. Bir sonraki kod aşağıdaki gibidir : public static void Main() { Bu satır main metodu ile başlıyor. Önceden bahsedildiği gibi C# ta alt rutinler metot olarak adlandırılır. C# uygulamalarının tümü main() i çağırarak çalışmaya başlar. 14

15 Void anahtar kelimesi sadece Main() in bir şey döndürmediğini derleyiciye bildiriyor. 7. Kodun bir sonraki satırı aşağıda gösterilmiştir. Bu kodun Main() içerisinde yer aldığını hatırlayın : Console.WriteLine( Merhaba 11 C "); Bu satır ekranda Merhaba 11c yazısını çıktı olarak gösterir. 15

16 ÖNEMLİ : C# programında büyük ve küçük harf ayrımı vardır. Bunu unutmak ciddi problemlere neden olabilir. Örneğin Main() yerine main() yazarsanız yada WriteLine yerine writeline yazarsanız yukarıdaki örneğimiz hata verecektir. Diğer önemli detay ise programın başında yer alan using System; ifadesinin kullanımının teknik olarak zorunlu olmamasıdır. Fakat böyle bir durumda program kodları bir sonraki sayfada olduğu gibi değiştirilmelidir : 16

17 /* İlk C# uygulamamız... */ class ornek { //C# programı main e çağrıda bulunarak başlar. public static void Main(){ System.Console.WriteLine( Merhaba 11 C "); } } 17

18 System isim uzayına ait bir üye kullanıldığında her seferinde system isim uzayını belirtmek sıkıcı olduğu için C# programcılarının birçoğu programlarının tümünde en başa using system ifadesini dahil eder. Bir sonraki sayfada ikinci basit programımıza geçiyoruz 18

19 using System; class ornek2 { public static void Main() { int x; int y; x = 100; Console.WriteLine("X in degeri = "+x); y = x / 2; Console.Write("y nin değeri = x / 2 = "); Console.WriteLine(y); } } 19

20 Programı çalıştırdığımızda şu çıktıyı alırız : X in değeri = 100 y nin değeri = x/2 = 50 Bu programda birkaç yeni kavram görüyoruz : int x; int y; yukarıdaki ifade x ve y isminde tam sayı türünde iki değişken tanımlar. C# ta bir değişkeni kullanmadan önce programa tanıtılmalıdır. Ayrıca değişkenleri tutacağı değer türleride mutlaka belirtilmelidir. Bu örnekte olduğu gibi tam sayı türünde tanıtmak istediğiniz değişkenin önüne int anahtar kelimesini yerleştirmelisiniz. 20

21 Aşağıdaki kod satıra X e 100 değerini atar : x = 100; C# da değer atama operatörü tek eşittir işaretidir. Atama operatörü sağ taraftaki değeri sol taraftaki değişkene kopyalar. Bir sonraki satır ise X in değeri yazısını ve x in rakamsal değerini ekranda gösterir : Console.WriteLine("X in degeri = "+x); Buradaki + işareti x in önündeki yazının ekrana gelmesinden sonra X in değerinin ekrana yazılmasını sağlar. + operatörünü kullanarak tek WriteLine() ifadesi içinde istediğiniz kadar çok sayıda öğeyi ekranda gösterebilirsiniz. 21

22 Bir sonraki satırda x in 2 ye bölünmüş hali y ye atanıyor y = x/2; Bu satır x deki değeri 2 ye böler, sonucu y de saklar. Böylece bu satır çalıştıktan sonra y 50 değerini içerecektir. X in değeri ise değişmeyecektir. Diğer programlama dillerinde olduğu gibi c# da aşağıda gösterilen aritmetik operatörleri destekler : + toplama - çıkarma * çarpma / bölme 22

23 Programın diğer 2 satırı şu şekildedir Console.Write("y nin değeri = x / 2 = "); Console.WriteLine(y); Burada 2 yeni durum söz konusudur. Önce y nin değeri=x/2= ifadesini göstermek için standart Write() metodu kullanılır. Bu karakter katarının peşinden yeni bir satır gelmez. Bunun anlamı şudur, bir sonraki çıktı ekranda aynı satırdan başlayacaktır. Write() komutu WriteLine() gibidir. Yanlızca Write() metodu, her çağrıdan sonra yeni bir satırdan başlamaz. C# da tanımlı herhangi bir standart tipteki değerlerin çıktısını almak için hem Write() hemde WriteLine() Ḥazırlayan : Nuri AVCI / kullanılabilir

24 C# programında aynı türde farklı değişkenler tanımlayacak olduğumuzda aynı satırda değişkenleri tanımlayabiliriz. Sadece değişken isimlerini virgül ile ayırmamız yeterlidir. Örneğin x ve y şu şekilde tanımlanabilir : int x, y ; 24

25 Veri Türleri Bir önceki örnek uygulamamızda int tipinde değişken kullanmıştık. İnt tipinde bir değişken sadece tam sayıları tutabilir. Yani ondalık kısım gerekli olduğunda int kullanılmaz. Örneğin bir int değişkeni 18 değerini tutabilir, fakat 18.3 değerini tutamaz. Ondalık kısmı olan sayıları tanımlamak için float ve double türlerinde tanımlarız. Bu ikisinden double genellikle daha yaygın bir kullanıma sahiptir. 25

26 Double türünde bir değişkeni tanımlamak için aşağıdaki gibi bir ifade kullanırız : double sayi; Buradaki sayi, double tipindeki değişkenin ismidir. Sonraki derimizde Bütün veri türleri detaylı olarak inceleyeceğiz İnt ve double arasındaki farkı daha iyi anlamak için bir sonraki sayfadaki programı inceleyelim. 26

27 /* Bu program, int ve double arasındaki farkı ortaya koyar. */ using System; class ornek3 { public static void Main(){ int sayi1; double sayi2; sayi1=100; sayi2=100.0; Console.WriteLine("Sayı1 in değeri="+sayi1); Console.WriteLine("Sayı2 in değeri="+sayi2); Console.WriteLine(); // Boş bir satır yazdırır. //şimdide her iki satırı 3 e bölelim. sayi1=sayi1/3; sayi2=sayi2/3; Console.WriteLine("Bölmeden sonra Sayı1 in değeri="+sayi1); Console.WriteLine("Bölmeden sonra Sayı2 in değeri="+sayi2); } } 27

28 Programın çıktısı aşağıdaki gibi olur : Sayı1 in değeri=100 Sayı2 in değeri=100 Bölmeden sonra Sayı1 in değeri= 33 Bölmeden sonra Sayı2 in değeri= Sayi1 tam sayı olarak tanımlandığı için ondalık kısım atılıp sadece tam kısmı tutuluyor. 28

29 SORU : Bir dairenin alanını hesaplayan programın c# kodlarını yazınız. Pi sayısı 3,1416 olarak tanıtılacak. Dairenin yarıçapı program içerisinde tam sayı olarak cap değişkenine atanacaktır. 29

30 Dairenin alanını hesaplayan program : using System; class daire { static void Main() { double cap, alan, pi; cap=10.0; pi=3.1416; alan = cap * cap * pi; Console.WriteLine("Dairenin Alanı="+alan); Console.ReadKey(); } } 30

31 31