EVSEL KATI ATIKLARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJESİ. Dr. Bülent HALİSDEMİR Mersin Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı

Transkript

1 EVSEL KATI ATIKLARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJESİ Dr. Bülent HALİSDEMİR Mersin Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı

2 TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL DURUMU Kaynak : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü 2015

3 Kaynak : TEİAŞ 2015 yılı Faaliyet Raporu TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU

4 Kaynak : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU 2015 YILI YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ

5 Kaynak : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü EVSEL KATI ATIKLARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJESİ TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİM HEDEFLERİ KAYNAK ~ 2015 (MW) ~ 2016 (MW) ~ 2017 (MW) RÜZGAR GÜNEŞ JEOTERMAL BİYOKÜTLE HİDROLİK

6 TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU 2015 KATI ATIK POTANSİYELİ (TON/YIL) Kaynak : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Türkiye Biyokütle Enerjisi Potansiyeli Atlası

7 TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU 2015 YILI KENTSEL ORGANİK ATIKLARIN ENERJİ DEĞERİ (TEP/YIL) Kaynak : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Türkiye Biyokütle Enerjisi Potansiyeli Atlası

8 TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU 2015 YILI BİYOKÜTLE SANTRALLERİ (Çöp Gazı, Direk Yakma, Gazlaştırma, Atıksu Arıtma)(MWe) Kaynak : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Türkiye Biyokütle Enerjisi Potansiyeli Atlası

9 TÜRKİYE DE KATI ATIK VE ENERJİ DURUMU 2015 YILI ÇÖP GAZI ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİ SANTRALLERİ(MWe) Kaynak : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Türkiye Biyokütle Enerjisi Potansiyeli Atlası

10 BİYOGAZ. OLUŞUM SÜRECİ Biyogaz; Organik maddelerin ayrışması (çürümesi) sonucunda oluşan gaz ve sıvıdan gaz madde biyogaz olarak adlandırılır. Biyogaz, bileşiminde organik maddelerin bileşimine bağlı olarak yaklaşık; % metan, % karbondioksit, % 0-3 hidrojen sülfür ile çok az miktarda azot ve hidrojen bulunan bir gaz karışımdır. Biyogaz üç evrede oluşur: 1.Hidroliz 2.Asit oluşturma (asetojenez) 3.Metan oluşumu (metanojenez) dur. Anaerobik Fermantasyonun Şematik Tanımı

11 MERSİN TANITIMI Mersin; kişilik nüfusu ve Akdeniz e yaklaşık 320km kıyısı bulunan bir ilimizdir. Ülkemizin hemen hemen her bölgesinden hızlı göç alan ilimiz, beraberinde birçok sorunu da barındırmaktadır. Tüm bu sorunlara sürdürülebilir ve sağlıklı çözümler üretmek amacıyla yerel yönetimler ciddi eforlar sarf etmektedirler. Bu sorunların en önemlilerinden biri de çevre sorunudur. Mersin; konutlardan, işyerlerinden, sanayiden, tarımdan, gemilerden, vb. yerlerden üretilen katı atıklarla, hava kirleticilerle ve su kirliliği konularında ciddi sıkıntılarla yüz yüze olan bir ildir sayılı yasanın yürürlüğe girmesiyle 13 ilçemizde de Mersin Büyükşehir Belediyemiz; bu sorunlara kalıcı çözümleri üretirken, çözüm yöntemlerini de faydaya dönüştürmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Mersin il genelinde günlük üretilen 1.500ton katı atığı bertaraf ederken bu atıkların içermiş olduğu enerjiyi kullanmak amacıyla bir proje geliştirmiş ve bu projenin gerçekleşmesi için ihale ederek entegre katı atık yönetiminin gerçekleştirilmesini başlatmıştır.

12 PROJENİN AMACI Proje, fosil yakıtlara alternatif olarak, hâlihazırda katı atıkların düzenli depolanması aşamasında atmosfere yayılan, çoğunluğu Metan ve Karbondioksitten oluşan çöp gazının (biyogaz) toplanması ve elektrik dönüşümünde yenilenebilir yakıt olarak kullanılmasıyla, bağımsız enerji kaynaklarının oluşturulmasına katkıda bulunarak, ekonomik kalkınmaya katıkısıyla; temiz, sağlıklı, çevre dostu ve sürdürülebilir bir enerji üretim yöntemiyle elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamayı amaçlamaktadır.

13 PROJE SÜRECİ Mersin Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığınca; 15/10/2014 tarihinde 2886 sayılı Kanun çerçevesinde ihalesi yapılan Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm Ve Bertaraf Tesisleri İle Düzenli Depolama Sahası Yapımı Ve İşletilmesi işiyle ilgili Mersin Büyükşehir Belediyesi nin 15/10/2014 tarih ve 355 sayılı Encümen kararı gereği Hak Sahibi olarak Eman Enerji Elk. Ürt. San. ve Tic. Ltd. Şti. ihale edilmiş ve tarihinde sözleşme imzalanmıştır.

14 PROJE KAPSAMI Bu sözleşme ile Mersin Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde; Evsel ve sanayiden kaynaklı katı atıklar; mekanik ayrıştırma tesislerinde organik ve geri dönüşüm niteliklerine göre ayrıştırılacak. Organik atıkların, anaerobik fermantasyonu (çürütme) sonucu çıkan gazdan elektrik enerjisi elde edilecektir. Fermantasyon tesisinden çıkan katı atıklardan ise kompost (toprak zenginleştirici madde) üretilecektir. Mersin hal atıkları değerlendirilerek organik gübre üretimi gerçekleştirilirken bu proseste ortaya çıkan ısı enerjisinin değerlendirilerek; Balık ve Topraksız Tarım Yetiştiriciliği Kombinasyon tesisinde tarımsal faaliyetler gerçekleştirilecektir.

15 EVSEL KATI ATIKLARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJESİ Tesis Adı : Mersin Sarıibrahimli Katı Atık Bertaraf ve Düzenli Depolama Tesisi Proje Adı Proje Alanı Hizmet Verilecek İlçeler Hizmette olan üniteler Hizmete Açılacak Tesisler Tesis Elektrik Saatlik Üretim Miktarı : Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm Ve Bertaraf Tesisleri İle Düzenli Depolama Sahası Yapımı Ve İşletilmesi : 320 dönüm (yaklaşık) : Mezitli, Yenişehir. Toroslar ve Akdeniz İlçeleri : Düzenli Depolama Alanı (1 Lot,2.Lot) ; Biyokütle Enerji Üretim Tesisi : Fermantasyon Ünitesi, Ayrıştırma Ünitesi, Piroliz Tesisi, Solucanlı Gübre Üretim Tesisi, Kompost Ünitesi ve Atık Isı kullanılan Sera Ünitesi : 6 MW Elektrik Üretimi Test Çalışmaları Başlangıç Tarihi : Ekim 2015 Bu Tesisten üretilecek elektrik miktarı yaklaşık olarak Biyokütle Elektrik Üretim Tesis Açılışı : Tesis, tarihinde açılışı gerçekleşmiştir konutun aydınlatma enerjisine eşdeğerdir.

16 EVSEL KATI ATIKLARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJESİ Tesis Adı: Tarsus Gürlü Katı Atık Bertaraf ve Depolama Tesisi Proje Adı : Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm Ve Bertaraf Tesisleri İle Düzenli Depolama Sahası Yapımı Ve İşletilmesi Proje Alanı : 98,5 dönüm (yaklaşık) Hizmet Verilecek İlçeler : Tarsus İlçesi Hizmette olan üniteler : Düzenli Depolama Alanı (1 Lot) ; Biyokütle Enerji Üretim Tesisi Hizmete Açılacak Tesisler : Atık Ayrıştırma Ünitesi, Fermantasyon Ünitesi, Kompost Ünitesi, Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi Tesis Elektrik Saatlik Üretim Miktarı : 2,4 MW Elektrik Üretimi Test Çalışmaları Başlangıç Tarihi : Temmuz 2016 Biyokütle Elektrik Üretim Tesisi Açılışı : Temmuz ayı itibariyle elektrik üretimi başlamıştır. Bu Tesisimizde üretilen elektrik miktarı yaklaşık olarak konutun aydınlatma enerjisine eşdeğerdir.

17 EVSEL KATI ATIKLARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ PROJESİ Tesis Adı : Silifke Göksu Katı Atık Bertaraf ve Düzenli Depolama Tesisi Proje Adı Proje Toplam Alanı Tesis Kapasitesi Hizmet Verilecek İlçeler Hizmette olan üniteler Hizmete Açılacak Tesisler Tesis Elektrik Saatlik Üretim Miktarı : Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm Ve Bertaraf Tesisleri İle Düzenli Depolama SahasıYapımı Ve İşletilmesi : 147 dönüm : 265,512 ton/yıl : Başlangıçta Silifke ve Erdemli ilçeleri; Katı Atık Aktarma İstasyonlarının yapımıyla Mut ve Gülnar ilçeleri : Düzenli Depolama Alanı (1.Lot) ; Biyokütle Enerji Üretim Tesisi : Atık Ayrıştırma Ünitesi, Fermantasyon Ünitesi, Kompost Ünitesi, Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi ; Düzenli Depolama Alanı (2.Lot,65dönüm) : 1,2 MW Elektrik Üretimi Test Çalışmaları Başlangıç Tarihi: Nisan 2016 Biyokütle Elektrik Üretim Tesis Açılışı : Tesis Sn. Burhanettin Kocamaz Başkanımız tarafından tarihinde açılışı gerçekleştirilmiştir. Bu tesisten üretilecek elektrik miktarı yaklaşık olarak 8000 konutun aydınlatma enerjisine eşdeğerdir.

18

19 Atıkların Oluşumu Atıkların Toplanması ELEKTRİK ELDESİ SÜRECİ : Atıklar(Çöpler) ev ve işyerlerinden(kaynağından) oluştuktan sonra çöp konteynırlarına atılır. : Çöp konteynerlerindeki atıklar günlük olarak İlçe Belediyelerince toplanarak Mersin Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Tesislerine getirilir. Elektrik Elde Edilmesi Süreci : Katı atık düzenli depolama alanlarında kendiliğinden çürüme sonucu oluşan biyogaz, düzenli depolama yapılan alanlar içerisine döşenmiş olan gaz toplama sistemleri toplanır. Toplanan çöp gazı (LFG), ilk önce Isı Eşanjörü ünitesinden geçirilerek belirli sıcaklığa kadar soğutulmakta ve nemini salması sağlanmaktadır, hemen ardından gelen Demister ünitesi ile buluşmaktadır. Son olarak ; arıtılmış olan çöp gazı, içten yanmalı her biri 1,2 MW güce sahip olan gaz jeneratörleri ile yakılarak önce mekanik enerjiye, ardından da elektrik enerjisine çevrilmektedir.

20 3. LOT 2. LOT GİRİŞ- KANTAR 1. LOT ŞALT SAHASI ENTEGRE ATIK DEĞERLENDİRME PROJE ALANI MERSİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ MERKEZİ KATI ATIK DÜZENLİ DEPOLAMA ALANI SIZINTI SUYU LAGÜNÜ

21 ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİMİ İŞ AKIŞI

22 ATIK BERTARAF MİKTARLARI İLÇE ÜRETİLEN ELEKTRİK ENERJİSİNİN EKONOMİK BOYUTLARI 2016 YILI TOPLAM ATIK MİKTARI (t/yıl) AKDENİZ YILI DEPOLANAN KATI ATIK MİKTARLARI (t) TARSUS ; SİLİFKE ; MEZİTLİ ; AKDENİZ ; ELEKTRİK ÜRETİMİ İLE BİRLİKTE GÜNÜMÜZE KADAR BELEDİYEMİZİN ELDE TOROSLAR ETMİŞ OLDUĞU NET GELİR ; ,38 TL DİR YENİŞEHİR TOROSLAR ; MEZİTLİ SİLİFKE YENİŞEHİR ; TARSUS GENEL TOPLAM

23 ÜRETİLEN ELEKTRİK ENERJİSİNİN ÇEVREYE OLAN KATKISI Bu projeler kapsamında kurulan sistemlerle, depolama alanlarında oluşan ve karbondioksite (CO2) göre 21 kat daha zararlı olan metan (CH4) gazının neden olduğu sera gazı etkisinin önüne geçilmektedir. Proje sayesinde, depolanan çöplerden yayılan, H2S gibi, gaz veya sıvı emisyonlarından kaynaklanan kötü kokular da, tercih edilmiş olan biyogaz toplama ve yönetim sistemi ile azalmış olacaktır. Projede üretilen elektrik, şebekeden kullanılan elektriğin yerini aldığından, kömür yakıtlı elektrik üretiminden kaynaklanan sülfür oksidi, nitrojen oksidi ve partikülleri emisyonlarını azalmasına olanak sağlamış olacaktır. Ayrıca, Belediyemiz, bütçe çalışmalarında önemli bir gelir kaynağı elde etmiş olacaktır.

24 ÜRETİLEN ELEKTRİK ENERJİSİNİN ÇEVREYE OLAN KATKISI -SERA GAZI EMİSYONLARI AZALTIMI- Elektrik Üretimine başlanmasından bugüne geçen süre zarfında elde edilen verilere göre; Toplamda 6 ilçenin depolanan atık miktarı = ton Ton başına LFG(Depo Gazları) üretimi 8 m3/t*yıl LFG nin %50 si METAN GAZI içermektedir. Gaz Toplama Sitemleri ile Depo Alanında %75 kadar LFG toplanabilir. Metan Gazı Üretimi: My= ton x 8 m3 / yıl x 0,5 x 0,75 = x 0,21 (elektirik üretimi proses seyreltme oranı) = ,76 m3/yıl sera gazı emisyonu azaltma miktarı Ayrıca Karbon Piyasasında 1 m3 gaz için ödenen satış miktarı ortalama 6 dur ,76 * 6 = ,96 / yıl * 3,41 TL/ = ,87 TL yıllık karbon satışı geliri hedeflenerek, Büyükşehir Belediyemizce ; karbon kredimizin birikmesi sağlanmış olacak, kredimiz karbon borsasında artış gösterecektir.

25 MERSİN TIBBİ ATIK STERİLİZASYON TESİSİ 2015 YILI ÇEVRECİ TESİS ÖDÜLÜNE SAHİP OLDU ( )

26 İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER..