PAMUK ve İPLİK SEKTÖRÜ ARAŞTIRMA RAPORU Mayıs 2010

Transkript

1 PAMUK ve İPLİK SEKTÖRÜ ARAŞTIRMA RAPORU Mayıs 2010 DENİZLİ SANAYİ ODASI Atatürk Bulvarı No: 94/2-3 DENİZLİ Dr. Bülent UYGUN İsmail TİLLEM Tel : +90 (258) dso@dso.org.tr 2008 in sonundan bugüne pamuk fiyatlarındaki artış, ipliğin gerisinde 250 Emtia Fiyatları (Aralık 2008 = 100) Bakır; +%152, Pamuk; +%58, SANKO İpl.; +%53, Çelik ürünleri; -%17,4 50 Ara.08 Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 May.09 Haz.09 Tem.09 Ağu.09 Eyl.09 Eki.09 Kas.09 Ara.09 Oca.10 Şub.10 Mar.10 Nis.10 Bakır ( $/mt) Pamuk ( /kg) Çelik Ürünleri Endeksi, 2000=100 SANKO İplik Fiyatları (20/1 - $) Aralık 2008 Nisan 2010 periyodunda pamuk fiyatları %58,43 artış gösterirken, iplik fiyatları (SANKO, 20/1) %53,19 artarak pamuk fiyatındaki artışın gerisinde kaldı. Aynı periyotta bakır fiyatlarındaki artış %152,12 ile pamuk ve ipliğe göre neredeyse üç kat daha hızlı gerçekleşti. Bu dönemde fiyatı gerileyen emtialardan biri olan çelik ürünlerinde fiyatlar %17,4 düştü. Türk Lirası bazında bakıldığında da; pamuk fiyatlarındaki artış, ipliğin üzerinde Pamuk ve İplik Fiyatlarında Gelişim TL Bazında (Aralık 2008=100) Pamuk (Liv); +%55,44 SANKO İplik; +%49, Ara.08 Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 May.09 Haz.09 Tem.09 Ağu.09 Eyl.09 Eki.09 Kas.09 Ara.09 Oca.10 Şub.10 Mar.10 Nis.10 Cotton (Liverpool) SANKO İplik Fiyatları (20/1) TL bazında Pamuk (CIF-Liverpool) ve iplik (SANKO-20/1) fiyatları incelendiğinde; Aralık 2008 Nisan 2010 döneminde pamuk fiyatlarının %55,44 oranında arttığı görülüyor. İplik fiyatlarındaki artış ise pamuktan daha yavaş gerçekleşiyor ve aynı dönem içinde %49,96 oranında artış gösteriyor. Denizli Sanayi Odası 1

2 Artan büyüme oranları, pamuk ve iplik fiyatlarında artışı da yanında getiriyor İplik Fiyatları (2009 I.ç.=100) - Türkiye Büyüme Oranı Türkiye Büyüme SANKO İplik -5,0-8, I. ç II. ç III. ç IV. ç. -17,0 SANKO İplik Türkiye Büyüme Pamuk (Liv.) (2009 I.ç=100) - Büyüme Oranı Büyüme 6, Pamuk (Liv.) - -6,0-9, I. ç II. ç III. ç IV. ç. Pamuk (Liv.) Büyüme -15,0 Beklentiler, dünyada pamuk üretimi miktarının sezonunda artacağı yönünde 2009 yılı içinde pamuk ve iplik fiyatlarında artış yaşanırken, yılın I.çeyreğinde %14,5 oranında daralan Türkiye IV.çeyrekte %6,0 oranında büyüdü. Aynı dönemde nin büyüme oranı da benzer şekilde -%6,4 ten +%5,6 ya yükseldi. Dünya ve Türkiye ekonomisindeki büyümenin, tüketici talebindeki olumlu artışla birlikte pamuk ve iplik fiyatlarını yukarı çektiği görülüyor. 25,0 Dünya Pamuk Üretimi (milyon ton) 26,6 21,5 22,4 24,8 15,0 5,0 2001/ / / / / / / / /10 Mayıs 2010/11 Mayıs (Bek.) 2001/02 rakamlarına göre dünyada 21,5 milyon ton düzeyinde olan pamuk üretimi 2006/07 de en yüksek noktası olan 26,6 milyon tona kadar yükseldi. 2009/10 dönemine kadar gerileyen üretim bu dönemde 22,4 milyon tona düşse de, 2010/11 için beklentiler olumlu ve üretimin 24,8 milyon tona yükseleceği yönünde. Denizli Sanayi Odası 2

3 Son dönemde pamuk üretiminde meydana gelen düşüş neticesinde stoklarda da azalma söz konusu Dünya Pamuk Bilançosu Kapanış Stokları Tüketim / / / / / / / / / /11 Arz 2001/ / / / / / / / /10 May. 2010/11 May. (Bek.) Başlangıç Stokları 10,2 11,9 9,9 10,5 13,2 13,6 13,8 13,7 13,8 11,5 Üretim 21,5 19,2 20,7 26,5 25,4 26,6 26,1 23,4 22,4 24,8 Arz 31,7 31,2 30,6 36,9 38,6 40,1 39,9 37,1 36,2 36,3 Tüketim 20,6 21,4 21,3 23,7 25,4 26,9 26,8 23,9 25,2 25,9 Kapanış Stokları 11,3 9,9 9,6 13,2 13,6 13,8 13,7 13,8 11,5 10,9 Çin ve Hindistan pamuk üretiminde lider Üretimdeki artışlar neticesinde 2006/07 de 40,1 milyon tona kadar yükselen pamuk arzı, 2009/10 da 36,2 milyon tona kadar geriledi. 2008/09 da global krizin etkisiyle tüketimin de azalması sonucunda bu düşüş kapanış stoklarını fazla etkilemese de, 2009/10 da tüketimin toparlanmasıyla kapanış stokları 13,8 milyon ton seviyelerinden 11,5 milyon ton seviyelerine kadar düştü. Beklentiler bu azalmanın önümüzdeki döneme de yansıması ve 2010/11 in 10,9 milyon ton stok ile kapanması yönünde. 8,0 7,0 Dünya Pamuk Üretimi (milyon ton) Çin 6,9 7,2 6,0 5,0 Hindistan 5,1 5,4 2,6 Pakistan; 2,1 3,6 2,3 Brezilya; 1,3 1,5 Özbekistan ;0,9 0,5 Türkiye;0,4 2001/ / / / / / / / / /11 Çin Hindistan Pakistan Brezilya Özbekistan Türkiye 2009/10 da Çin ve Hindistan sırasıyla 6,9 ve 5,1 milyon tonla pamuk üretiminde ilk iki sırayı alırken onları 2,6 milyon tonla izledi. Hindistan ın pamuk üretimindeki düzenli artış dikkat çekerken, 2005/06 ya kadar pamuk üretiminde Çin den sonra ikinci sırada yer alan, bu dönemden itibaren üretimini anlamlı miktarda düşürerek üçüncü sıraya gerilemiştir. 2010/11 döneminde Çin ve Hindistan ın üretimlerinin sırasıyla 7,2 ve 5,4 milyon ton, nin ise 3,6 milyon ton olması beklenmektedir. Grafikten de görüleceği üzere Türkiye pamuk üretiminde dünyadaki önemli oyunculardan biri olmadığı gibi 2001 den bu güne üretimi 0,9 milyon tondan, 0,4 milyon tona gerilemiştir. Türkiye için 2010/11 pamuk üretimi beklentisi ise 0,5 milyon tondur. Denizli Sanayi Odası 3

4 2001 den bugüne pamuk üretimini Hindistan 1,9, Brezilya 1,6 kat arttırdı Dünya Pamuk Üretimi (2001/02=100) Hindistan 188,89 Brezilya 162, , Çin 130,19 135,85 Pakistan 116,67 127, Özbekistan 81,82 59,09 90,91 81,82 55, Türkiye 44, / / / / / / / / / /11 Çin Hindistan Pakistan Brezilya Özbekistan Türkiye Geçtiğimiz dokuz yıl içerisinde pamuk üretimini %89 oranında arttırarak, üretim artışında birinci sırayı alan Hindistan için beklentiler bu oranın seneye tam iki kata ulaşacağı yönünde. Bu orana daha önce 2007/08 de ulaşan Brezilya da ise artış hızı inişli çıkışlı bir seyir izlese de 2001/02 üretimini 2009/10 da 1,63 katına çıkarıyor ve önümüzdeki sene de 1,88 katına ulaşacağı bekleniyor. Bu dönemde Çin ve Pakistan sırasıyla %30 ve %17 lik artışlar kaydederken ve Türkiye nin üretimlerinin yarıya düştüğü görülüyor. Türk Pamuğu kan kaybediyor: Ekim alanı, üretim, verimlilik düşüyor 130 Türkiye Pamuk Ekim Alanı-Üretim-Verimlilik (2000=100) 110 Verim; +% 6, Üretim; -%19,50 Ekim Alanı.; - %24, Ekim Alanı (Ha) Verimlilik (Hg/Ha) Üretim (ton) periyodunda Türkiye de pamuk ekim alanları %25 oranında azaldı. Buna paralel olarak pamuk üretiminde de %20 lik bir daralma meydana geldi yılına kadar daralan ekim alanlarına rağmen verimliliğini yükselterek üretimini artırmaya çalışan Türkiye de 2006 dan sonra verimliliğin de azalmasıyla üretimdeki düşüş hız kazandı. Denizli Sanayi Odası 4

5 En büyük pamuk ithalatçısı Çin 2006 dan sonra hız kesti Pamuk İthalatı (milyon ton) Çin Türkiye Bangladeş Endonezya Pakistan Çin ; 2,2 2,5 Bangladeş; 0,9 0,9 Türkiye; 0,8 0,6 End.; 0,5 0,5 Pakistan; 0,4 0,4 2005/ / / / /10 Mayıs 2010/11 Mayıs Çin Türkiye Bangladeş Pakistan Endonezya Özellikle periyodunda pamuk ithalatını dörde katlayan Çin, dünyanın en büyük pamuk ithalatçısı konumunda. Ancak Çin in 2005/06 döneminden başlayarak ithalatını azalttığı dikkat çekiyor. Bu azalmayı yukarda aynı dönemde yükselen üretim değerleri ile ilişkilendirmek mümkün. 2009/10 da 2,2 milyon ton pamuk ithalatı yapan Çin için önümüzdeki yıl beklentisi 2,5 milyon ton düzeyinde. Bangladeş, Türkiye, Endonezya ve Pakistan diğer önemli pamuk ithalatçıları arasında yer alırken Bangladeş in özellikle 2004 den bugüne artan ithalatı ile pamuk ithalatında Türkiye yi geçerek ikinci konuma geldiği görülüyor. Türkiye nin 0,8 milyon ton düzeyinde olan pamuk ithalatının önümüzdeki yıl 0,6 milyon tona düşmesi bekleniyor. Denizli Sanayi Odası 5

6 Pamuk ihracatında lider, Hindistan atakta Pamuk İhracatı (milyon ton) Hindistan Özbekistan Avustralya Brezilya ; 2,6 2,9 Hindistan; 1,3 1,2 Özbekistan; 0,8 0,8 Brezilya; 0,4 0,4 Avustralya; 0,4 2005/ / / / /10 Mayıs 2010/11 Mayıs Hindistan Özbekistan Brezilya Avustralya Dünyanın en büyük pamuk ihracatçısı, periyodunda ihracatını ikiye katladı. Ancak 2005/06 dönemi ile üretiminin azalmasının bir sonucu olarak pamuk ihracatı da azalmaya başladı ve 2009/10 da 2,6 milyon ton olarak gerçekleşti. nin 2010/11 pamuk ihracatının 2,9 milyon ton olması öngörülüyor. Pamuk ihracatında en büyük atağı yapan ülkelerden biri olan Hindistan, 2000 yılında 10 bin ton düzeyinde olan pamuk ihracatını 2007/08 de 1,5 milyon tona kadar yükseltti. Bu dönemden sonra dalgalı bir seyir izleyen Hindistan ın pamuk ihracatı 2009/10 da 1,3 milyon ton olarak gerçekleşti ve önümüzdeki yıl beklentisi de 1,2 milyon tona gerileyeceği yönünde. Pamuk ihracatında ve Hindistan ı, sırasıyla Özbekistan, Brezilya ve Avustralya izliyor. Denizli Sanayi Odası 6