Veritabanı Tasarımı. Birincil Anahtar, İkincil Anahtar ve Kontrol Kısıtlamaları

Transkript

1 Veritabanı Tasarımı

2 Konular Birincil Anahtar, İkincil Anahtar ve Kontrol Kısıtlamasını tanımlamak ve örnek vermek Birincil Anahtar, İkincil Anahtar ve Kontrol Kısıtlamasının amacını tanımlamak CREATE TABLE komutunda tablo v sütun seviyesinde kısıtlama tanımlamak Birincil Anahtar ve İkincil Anahtar kısıtlaması eklemesi gerektiren bir iş problemini değerlendirme ve değişikliği çalıştırma için kod yazmak USER_CONSTRAINTS için veri sözlüğünü sorgulamak ve geri dönen bilgiyi yorumlamak 2

3 Amaç Son bölümde tartışıldığı üzere kısıtlamalar veritabanı tablolarına geçersiz veri girişinin önlenmesi için kullanılır. Şayet gizlice ya da sadece dikkatsiz bir hata ile kişisel benzersiz tanımlamanız başka bir kişiye verilirse ne olur? Okulunuzda başka biri mezuniyet için sizin derslerinizle kredilendirilirse ya da öğle yemeği kart numaranızı kullanarak öğle yemeğinizi yemeyi başarırsa ne olur? Veri bütünlüğü sağlanması kısıtlamaların ne olduğudur. Sonuçta, benzersiz olacaksınız! 3

4 Birincil Anahtar Kısıtlaması Birincil anahtar kısıtlaması bir sütundaki ya da sütunların birleşiminin tablodaki her bir satırı benzersiz olarak belirlemesidir. Birincil anahtar değeri tabloda birden fazla satırda görülemez. Birincil anahtar kısıtlamasını sağlamak için şu iki durum doğru olmalıdır: Birincil anahtar parçası olan bir sütun nulliçeremez. Bir tablo sadece bir birincil anahtar içerir. 4

5 Birincil Anahtar Kısıtlaması Birincil anahtar kısıtlaması sütun ya da tablo seviyesinde tanımlanabilir. Bununla birlikte birleşik birincil anahtar oluşturulursa tablo seviyesinde tanımlanmalıdır. Birinci anahtar sütunu tanımlanırken kısıtlama adının sonunda _pk eki kullanılabilir. Örneğin, DJs on Demand d_events tablosunda id ile belirtilen birincil anahtar sütunu için kısıtlama adı d_events_id_pk olabilir. 5

6 Birincil Anahtar Kısıtlaması CREATE TABLE komutunda sütun seviyesindeki birincil anahtar kısıtlaması sözdizimi şu şekildedir: Sütun seviyesi basitçe CREATE TABLE komutundaki tanımlanmış sütunların alanını gösterir. Tablo seviyesi, bireysel sütun adları listesinin altındaki açıklamanın son satırını gösterir. 6

7 Birincil Anahtar Kısıtlaması Birleşik birincil anahtar tanımlamak için sütun seviyesi yerine tablo seviyesinde kısıtlama tanımlanmalıdır. Birleşik birincil anahtar kısıtlama adlandırmasına bir örnek: 7

8 İkincil Anahtar Kısıtlaması İkincil anahtar kısıtlamaları bilgi tutarlılığı kısıtlaması anlamına gelir. İkincil anahtar kısıtlamaları bir sütunu ya da sütunların birleşimini ikincil anahtar olarak tasarlayabilir. İkincil anahtarlar başka bir tablodaki birincil anahtarla link kurar ve bu link tablolar arasındaki ilişkidir. 8

9 İkincil Anahtar Kısıtlaması İkincil anahtar kısıtlaması oluşturmak için şu ifadeler kullanılır: " çocuk tablo sütun adlı veri türü ile adında KISITLAMA içeren denilen üst tabloya başvuran adında bir sütun vardır." 9

10 İkincil Anahtar Kısıtlaması Tablo seviyesinde ikincil anahtar kısıtlam ası oluşturmak için şu ifadeler kullanılır: Tablo seviyesinde adında bir KISITLAMA vardır, ikincil anahtarı ( tablosunda); ana tabloya refere eden ( isimli bir sütuna sahip olan). 10

11 Bir İkincil Anahtar Görünümü İkincil anahtar içeren tablo çocuk tablo olarak adlandırılır ve tablo ana tablo olarak adlandırılan referans anahtarına sahiptir. 11

12 Veri-bütünlük Kısıtlaması Bir veri-bütünlük kısıtlamasını sağlamak için, bir ikincil anahtar değeri ana tablodaki var olan bir değerle eşleşmeli ya da NULL olmalıdır. 12

13 Veri-bütünlük Kısıtlaması Kuralı Kural: çocuk tabloda veri-bütünlük kısıtlaması tanımlamadan önce EŞSİZ ve BİRİNCİL ANAHTAR kısıtlaması ana tabloda hali hazırda tanımlanmış olmalıdır. 13

14 Veri-bütünlük Kısıtlaması Kuralı Diğer bir ifadeyle önce ana birincil anahtar tanımlanmalı daha sonra çocuk tabloda ikincil anahtar oluşturulabilir. 14

15 İkincil Anahtar Kısıtlaması İkincil anahtar kısıtlaması tanımlamak için kısıtlama adının sonunda _fk son eki kullanılabilir. Örneğin DJs on Demand d_track_listings tablosundaki song_id ikincil anahtar sütunu için kısıtlama d_track_list_ song_id_fk olarak adlandırılabilir. 15

16 İkincil Anahtar Kısıtlaması İkincil anahtar kısıtlaması tanımlamak için gerekli sözdizimi ana tabloda eşleşecek tablo ve sütun gerektirir. CREATE TABLE komutundaki ikincil anahtar kısıtlaması şu şekilde tanımlanır: Sütun seviyesi sözdizimi: Tablo seviyesi sözdizimi: 16

17 Veri Bütünlüğünü Sağlama: ON DELETE CASCADE İkincil anahtar tanımlarken ON DELETE CASCADE seçeneği kullanılarak ana tablodaki bir satır silindiğinde çocuk tablosundaki bağımlı satır silinecektir. İkincil anahtar ON DELETE CASCADE seçeneğine sahip değilse ana tablodaki referans satırlar silinemez. Diğer bir ifadeyle, çocuk tablo ikincil anahtar kısıtlaması ON DELETE CASCADE iznine izin vererek an tablonun refere ettiği satırları silmesini sağlar. 17

18 Veri Bütünlüğünü Sağlama: ON DELETE CASCADE 18

19 ON DELETE CASCADE Şayet D_TRACK_LISTINGS tablosundaki song_id sütunu ON DELETE CASCADE seçeneği ile oluşturulursa D_SONGS tablosunda gerçekleştirilen DELETE komutu çalışacaktır. Şayet D_TRACK_LISTINGS tablosundaki song_id sütunu ON DELETE CASCADE seçeneği ile oluşturulmazsa song_id=47 silme işlem başarısız olacaktır. 19

20 ON DELETE CASCADE Sözdizimi Sütun seviyesi ON DELETE CASCADE sözdizimi: Tablo seviyesi ON DELETE CASCADE sözdizimi: 20

21 ON DELETE SET NULL ON DELETE CASCADE seçeneğini kullanırken çocuk tabloda silinen satırlara sahip olmanın yerine çocuk satırlar ON DELETE SET NULL seçeneği kullanılarak null değerler ile doldurulur. Bir satırı silmektense değerlerini null atamayı ne zaman seçeriz? Örnek olarak, bir ana tablo değerinin yeni bir değere değiştiği (envanter numarasının barkod numarasına dönüşmesi) zaman verilebilir. Yeni barkod numaraları ana tabloya girildiği zaman daha sonra her çocuk tablo tekrar oluşturulmadan çocuk tabloya eklenebilirler. 21

22 CHECK Kısıtlamaları CHECK kısıtlaması karşılanması gereken açık bir durumu tanımlar. Bu kısıtlamayı sağlamak için, tablodaki her satır durumunu doğru ya da null yapmalıdır. Bir CHECK kısıtlaması durumu belirtilen tabloda herhangi bir sütuna refere edebilir ancak diğer tabloların sütunarına değil. 22

23 CHECK Kısıtlaması Örneği Her kısıtlama neyi sınırlar? Cd_numbers 10 ile 999 arasında olmalıdır; yıl 1996 büyük olmalıdır; üretici gösterilen listede olmalıdır. 23

24 CHECK Kısıtlaması Koşulları Bir CHECK kısıtlaması kısıtlamanın tanımlandığı satırda olmalıdır. Bir CHECK kısıtlaması diğer satırlardaki değerleri gösteren sorgularda kullanılamaz. CHECK kısıtlaması fonksiyonları SYSDATE, UID, KULLANICI ya da USERENV işlevlerini içeremez. CHECK (SYSDATE> '05 -MAY-1999 ') ifadesine izin verilmez. CHECK kısıtlaması CURRVAL, NEXTVAL, LEVEL ya da ROWNUM sözde sütunlarını kullanamaz. CHECK(NEXTVAL> 0) ifadesine izin verilmez. Bir tek sütun tanımındaki sütunu gösteren birden fazla CHECK kısıtlamasına sahip olabilir. Sütun üzerinde tanımlayabileceğiniz CHECK kısıtlaması sayısında bir sınır yoktur. 24

25 CHECK Kısıtlaması Sözdizimi CHECK kısıtlamaları sütun yada tablo seviyesinde tanımlanabilir. CHECK kısıtlaması tanımlamak için sözdizimi: Sütun seviyesinde sözdizimi: Tablo seviyesinde sözdizimi: 25