veya yenilikçi reaktörler olarak anılan, üçüncü ve dördüncü nesil nükleer güç santralleri geliştirilmesine öncülük etmiştir.
|
|
- Ömer Karakaya
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 NÜKLEER GÜÇ SANTRALLERİ GELİŞİMİNDE NÜKLEER EMNİYET ve NÜKLEER GÜVENLİK Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Yeni nesil nükleer güç reaktörleri gelişiminde birincil önceliği nükleer emniyet ( nuclear security ) ve nükleer güvenlik ( nuclear safety ) konuları almaktadır. Nükleer reaktörlerin maliyeti göz önüne alındığında harcamaların yaklaşık dörtte üçünü, reaktörün inşaat ve nükleer güvenlik masrafları oluşturmaktadır. İlk yatırım maliyetleri açısından da nükleer santraller ve hidroelektrik santrallerin inşası ve de güvenliği hususunu içeren harcama bilançosu yada masraf dökümü benzerlik teşkil etmektedir. Diğer taraftan, enerji arz güvenliği ve küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleri sorunlarına dair dünyadaki hızlı gelişmeleri dikkate alan hükümetler, nükleer güç santrallerinin kurulması ve işletilmesi ile ilgili enerji satışına ilişkin kanun adı altında, yeni nükleer reaktörlerin giderleri hakkında çok yönlü teşvikleri yasalaştırmaktadır (*). Nükleer reaktörler, gelişme süreçleri zarfında son 30 yıl içinde, maalesef iki büyük kazaya uğramışlardır. Bu kazalardan ilki Amerika Birleşik Devletleri Pennsylvania eyaletinde 1979 yılında Three Mile Island nükleer santralında, reaktörün aşırı ısınması dolayısıyla meydana gelmiştir. Ancak nükleer santralde, reaktör koruma kabı veya reaktör koruyucu kabı (containment building) bulunması nedeniyle, çevrede herhangi bir radyoaktif kontaminasyon, radyasyon sızıntısı yada radyasyon kirliliği olmamıştır. Bir başka nükleer reaktör kazası, 1986 yılında Ukrayna Çernobil (Chernobyl) nükleer güç santralında vuku bulmuş, ortaya çıkan çok büyük yangının söndürülmesinde görev alan çoğunluğu itfaiyeci otuza yakın can kaybı olmuş ve santralde reaktör koruyucu kabı olmamasından dolayı, nükleer santral çevresinde meydana gelen radyoaktif kirlilik sebebiyle, on binlerce kişi de iyonlaştırıcı radyasyonların biyolojik etkileri yada iyonlayıcı radyasyonların zararları ile karşı karşıya kalmıştır. Bununla beraber, her iki büyük kazadan alınan önemli dersler; yepyeni bir nükleer güvenlik anlayışı içinde, genel olarak yeni nesil reaktörler 1
2 veya yenilikçi reaktörler olarak anılan, üçüncü ve dördüncü nesil nükleer güç santralleri geliştirilmesine öncülük etmiştir. Küresel düzeyde nükleer güvenlik çerçevesinde diğer bir önemli gelişme de, uluslararası nükleer emniyet ve nükleer güvenlik yönetimi veya rejimi adı altında yeni bir faaliyettir. Yeni politika sayesinde, yürürlükteki uluslararası anlaşmalara bağlı kalınmak kaydıyla, nükleer faaliyetlerdeki emniyet ve güvenliğin artırılması için yasal olarak bağlayıcı normların yada standartların oluşturulması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (International Atomic Energy Agency IAEA), en iyi endüstriyel uygulamalar konusuna dikkat çekmek için nükleer emniyet ve nükleer güvenlik standartları ile ilgili bünyesindeki grubu yeniden güncel hale getirmiştir. Daha önemlisi de, IAEA ve Dünya Nükleer İşleticiler Birliği ( World Association of Nuclear Operators WANO ) her ikisinin katkılarıyla, küresel düzeyde nükleer emniyet ve nükleer güvenlik performansları ve de kalitelerinin yükseltilmesi için, bağımsız eş kuruluşlara kendi kendini denetlettirmeler ( peer reviews ) dahil olmak üzere, nükleer işletmeler ile ilgili bilgi alış verişi temininde uluslararası mekanizmalar tesis edilmiştir. Uzunca bir süreden beri faaliyetlerine devam eden uluslararası nükleer emniyet ve nükleer güvenlik yönetimi, nükleer güvenlik risklerini en alt düzeye indirmek için yoğun bir şekilde görüş ve bilgi üretmektedir. Ancak bu faaliyetlerde sadece bilgi üretilmemekte, aynı zamanda gelecekteki nükleer güvenlik düzeylerinin yükseltilmesi açısından, yürürlükteki emniyet ve güvenlik standartları, süregelen nükleer reaktör işletme deneyimleri, nükleer santrallerin onaylanmış lisanslama ve denetim işlemleri, bazı durumlarda da sıkılaştırılan nükleer gözetimler temel alınmak sureti ile yeni nükleer düzenlemeler yapılmaktadır. Son yıllarda küresel düzeyde nükleer madde kaçakçılığı ve aynı zamanda dünya çapında terörist faaliyetlerin hızlı şekilde yükselişi, nükleer maddelerin fiziksel korunması ( physical protection - nuclear security ) konusundaki kaygıların artmasına neden olmaktadır. Dünyanın pek çok yerinde terörist grupların yaptıkları rastgele saldırılar, diğer endüstriyel kesimlerde olduğu gibi, nükleer sektörde de endişe ve kaygı uyandırmaktadır. IAEA, 2000 li yılların başından beri üye ülkelerle işbirliği yaparak, nükleer materyaller, radyoaktif maddeler veya iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları kontrol 2
3 ve denetimleri konusunda bilgi paylaşımlarını yoğunlaştırmış olup, nükleer tesisleri bulunan ülkelere bu nükleer tesislerin fiziksel korunması için yardım sağlamaktadır. Nükleer emniyet ve nükleer güvenliğin önemli bir bölümü olarak, güvenli şekilde nükleer atıkların yok edilmesi veya nihai depolanması ile son bulan radyoaktif atıkların idaresi veya yönetimi, nükleer güç endüstrisinin en ciddi ve en titiz konusu kabul edilmektedir. Kullanılmış yakıt veya tüketilmiş yakıt ve bertaraf edilmesi yada nükleer atık idaresi, nükleer sanayi dalında önemli konumunu hâlâ korumaktadır MWe megawatt lık bir nükleer reaktör yıllık yüksek seviyeli nükleer atık olarak 25 tonluk tüketilmiş yakıt veya kullanılmış yakıt üretmektedir. Dünya genelinde 1000 megawatt lık 400 nükleer ünitenin elektrik ürettiği göz önüne alındığında, tüm reaktörlerde senelik olarak meydana gelen yüksek düzeyli radyoaktif atık ( 25 ton x 400 reaktör = ton / yıl ) yaklaşık ton olmaktadır. Fosil yakıtlı termik santraller aracılıyla atmosfere doğrudan salınan, aynı zamanda da küresel ısınma ve iklim değişiklikleri faili kabul edilen sera gazı emisyonları içinde en büyük yüzdeye sahip karbon salınımları yada karbondioksit emisyonları miktarı, yılda takribi 28 milyar ton dur. İki atık arasında ton mertebesinde milyonlarca misli fark olup, en önemlisi de, karbon emisyonları çok yüksek oranlarda atmosfere direkt olarak salınmak suretiyle dünyanın geleceği açısından telafisi güç çevre kirliliği, ne yazık ki insan eli ile yaratılmaktadır. Nükleer atıklar ise, bilimsel ve teknolojik verilere uygun, en iyi yöntem ve nihai yada son radyoaktif atık depolama sahası tespiti yapılıncaya kadar, çevreye hiç zarar vermeden, geçici nükleer atık depolama alanı olarak belirlenen yerlerde muhafaza edilmektedir. Bu sahalarda korunan radyoaktif atıklar, emniyetli ve güvenli bir şekilde, çevreye kesinlikle radyoaktif sızıntı, radyoaktif bulaşma, bir başka deyişle, nükleer kontaminasyon veya nükleer kirlilik vermeden, nihai olarak radyoaktif atık muamelesi görmek üzere, sadece göz önünde tutularak bekletilmektedir. Konu ile ilgili uzmanlar, yüksek seviyeli uzun yarı ömürlü radyoaktif atıklar için, uygun jeolojik formasyonların, daimi nükleer atık depolama sahası seçiminde, emniyet ve güvenlik yönünden teknolojik fizibilitesinin müsait olduğu düşüncesinde hem fikirdirler. Tüm bunlara rağmen, jeolojik olarak uygun ilk nükleer atık depolama 3
4 alanları faaliyete geçirilinceye ve radyoaktif atıkları bertaraf etme teknolojileri her bakımdan emniyetli ve de güvenli olduğu kanıtlanıncaya kadar, muhtemelen kamuoyu kaygısı sürmeye devam edecektir. Son zamanlarda dünya çapında ülkelerin nükleer güç programları hızlı biçimde gelişme kaydederken, bu gelişmelere paralel olarak kamuoyunun nükleer silah yapımı ve nükleer silahların yayılması konularındaki endişeleri de gitgide artmaktadır. Örneğin, Kuzey Kore 2006 yılında nükleer bomba yapımının bir parçası olan nükleer deneme yada nükleer test programı gerçekleştirmiş olup, bazı ülkelerin nükleer enerji programları da, dünya gündeminin ilk maddesini işgal eder konuma gelmiştir. Tüm bu ilerlemeler karşısında, ilgili bütün tarafların katılımı ile, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması ( Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons NPT ), bir başka deyişle, Nükleer Silahsızlanma Antlaşmasında yer alan taahhütlerin ivedi olarak yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Yürürlükteki NPT Antlaşması; birincisi nükleer silahların yayılmasını önleme, ikincisi de nükleer silahsızlanma olmak üzere iki temel dayanak esas alınarak kurulmuştur. Yani, dayanaklardan biri nükleer silahı olmayan ülkelerin NPT Antlaşmasına taahhüt ettiği nükleer silah yapımına girişmemesi, diğeri ise, nükleer silaha sahip olan ülkelerin elindeki nükleer silahların tasfiyesi, başka bir deyimle, eş taahhüt olan dünyanın nükleer başlıklı füzelerden arındırılması veya nükleer silahsızlanmaya doğru adım atılması oluşturmaktadır. Bu taahhütlerin her ikisinin de karşılıklı olarak kuvvetlendirilmesi veya güçlendirilmesi zorunlu görülmektedir. Öte yandan, nükleer silahsızlanma yada nükleer silahların yok edilmesi adımları yavaş olarak atılmaktadır. Şu an itibari ile, dünyada nükleer savaş başlığı mevcuttur. Düşündürücü ve aynı zamanda acı olan gerçek, bazı ülkeler stratejik olarak sahip oldukları nükleer silahlara güvendikleri sürece, diğer ülkelerin de nükleer başlıklı silahlara sahip olmak için var gücüyle çalışacakları apaçık ortadadır. Bu konuda başka türlü düşünmeye de olanak bulunmamaktadır. Nükleer silahların yayılmasını önlemede, IAEA, önemli bir rol oynamaktadır. NPT nin öngördüğü nükleer madde güvenliği anlaşmaları ( safeguard agreements ) çerçevesinde, IAEA, ülkelerin barışçıl amaçlı nükleer programlarını paravana olarak kullanmak sureti ile, ellerinde bulundurdukları kritik materyali nükleer silaha dönüştürüp 4
5 dönüştürmediklerini görevli uzmanları vasıtasıyla sürekli nükleer denetim ve nükleer gözetim altında tutmaktadır. Ancak daha etkin bir nükleer denetimin sağlanması için, IAEA nın yeterli otorite, bilgi, ileri teknoloji ve kaynaklarla donatılması yada teçhiz edilmesi gerekmektedir. Gitgide daha fazla ülkenin sanayileşmesi, nükleer teknolojinin kontrol ve denetimini hızlı bir biçimde güçleştirmektedir. Özellikle bu şekildeki bir durum, uranyum zenginleştirme ve kullanılmış yakıt yada tüketilmiş yakıt yeniden işleme tesisleri gibi hassas teknolojileri içinde bulunduran nükleer faaliyetlerde açıkça ortaya çıkmaktadır. Her ne kadar sözü edilen nükleer faaliyetler, barışçıl amaçlı nükleer programlar kapsamında olsa da, nükleer silah yapımı teknolojisinin en önemli parçası olan atom bombası nitelikli zenginleştirilmiş uranyum ve plütonyum üretilebilmektedir. Ülkeler, bu gibi nükleer teknolojik faaliyetler sayesinde, bir adım daha ötede bulunan nükleer silah kapasitesi tekniğine sahip olmaktadır. Yakın zamanda, uranyum zenginleştirme ve tüketilmiş yakıt veya kullanılmış uranyum yakıtlarının yeniden kazanılması teknolojileri konusunda uluslararası bir yaklaşım üzerinde durulmaktadır. Yeni bir küresel nükleer düzenleme sayesinde, hiçbir ülkenin hassas nükleer materyal üretmek için kendi başına yada bağımsız olarak hareket etme kapasitesine sahip olmaması amaçlanmaktadır. Yeni nükleer düzenleme iki aşamada düşünülmektedir. Birinci aşamada, IAEA tarafından yönetilen olası bir uranyum yakıt bankası kanalıyla nükleer yakıtta arz güvenliği mekanizması oluşturulmaktadır. Bu mekanizma; elektrik üretiminde nükleer yakıtı kullanan ülkelere çalışmakta olan nükleer güç reaktörleri için, güvenli uranyum yakıtı temini hususunda bir sigorta görevi icra edecektir. Oluşturulan uranyum yakıt bankası sayesinde, ülkelerin ticari olmayan nedenlerden dolayı kesintiye uğrayabilecek nükleer yakıt temini veya uranyum arzı aksamalarının önüne geçmek mümkün olabilecektir. Böylece, küresel düzeyde temin edilen nükleer düzenleme ile, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi hususunda önemli rol oynayan nükleer güç teknolojisi ve nükleer enerjinin, enerji arz güvenliği konusundaki vazgeçilmez bir seçenek olmayı sürdürmesi de amaçlanmaktadır. İkinci aşamada da, yeni faaliyete geçen uranyum zenginleştirme ve plütonyum ayrıştırma tesisleri için, çok uluslu nükleer kontrol ve nükleer denetim şartı 5
6 aranacaktır. Bu çok uluslu nükleer kontrol ve denetimler, tüm ülkelerin yeni nükleer düzenlemeler karşısında nükleer kapasitelerine göre eşit muameleye tabi kılınmasını sağlamak için, daha önce faaliyet gösteren nükleer tesisler de aynı nükleer gözetimler kapsamına alınacaktır. Nükleer güç santralleri ve nükleer enerjinin geleceği, gelişim sürecindeki yeni nükleer reaktörler ve uranyum yakıt çevrimi teknolojileri aracılıyla oluşan nükleer teknolojik yenilikler ile birlikte hızlı biçimde ilerlemesini sürdürmektedir. Şu anda mevcut Nükleer Araştırma Geliştirme faaliyetleri, bir başka deyişle, Nükleer Ar-Ge Projeleri ( Nuclear Research and Development R&D Projects ) kapsamında tüm nükleer araştırmalar; nükleer emniyet ve nükleer güvenliği artırma, küresel düzeyde nükleer silahların yayılması riskini azaltma, nükleer reaktörlerde oluşan nükleer atık üretimini en az seviyeye indirme ve nükleer santrallerin ekonomik performansları konularındaki gelişmelere uygun olarak yönlendirilmektedir. Yenilikçi Nükleer Reaktörler ve Nükleer Yakıt Çevrimleri Uluslararası Proje ( International Project on Innovative Nuclear Reactors and Fuel Cycles INPRO ) yardımıyla tüm ülkelerin gelecekteki nükleer gereksinimleri sağlamaya çalışılmaktadır. Değerlendirilen ve geliştirilen yenilikçi nükleer sistemler, özellikle gelişmekte olan ülkelerin durumu göz önünde bulundurulmak suretiyle yapılmaktadır. Burada sözü edilen Yenilikçi Nükleer Reaktörler adı altında Yeni Nesil Nükleer Güç Santralleri kastedilmektedir. Pek çok gelişmekte olan ülke, genellikle küçük ve orta büyüklükteki nükleer reaktör tasarımları ile ilgilenmektedir. Bu büyüklükteki nükleer tasarımlar, büyük nükleer reaktörler için gerekli yüksek meblağlar yerine daha küçük kademeli yatırımlara olanak vermekte olup, gelişmekte olan ülkelerin çoğunluğunda bulunan şebeke kapasitesine daha iyi bir uygunluk sağlamaktadır. Bu reaktörlerin, küçük ilçelerin ısıtılması ve deniz suyunu tatlı suya çevirme uygulamaları ( seawater desalination ) kapsamındaki teknolojilere adaptasyonu kolayca temin edilmektedir. Son derece gelişmiş teknolojiye sahip olan nükleer güç, buna karşılık gelen uygun ileri düzeyde bir nükleer altyapıya gereksinim duymaktadır. Nükleer güç teknolojisine girmeye hazırlanan yeni ülkeler, gereken altyapıya sahip olması temel olarak görülmektedir. Nükleer altyapı; 6
7 endüstriyel sektördeki imalat sanayi dalından, yasal ve düzenleyici lisanslama kuruluşuna, nükleer güvenlik nükleer emniyet ve nükleer maddelerin fiziksel korunmasını sağlayacak kurumsal tedbirlere ve de nükleer alanda yetişmiş insan gücü ve ülkenin mali kaynaklarına kadar, pek çok unsuru içinde bulundurmaktadır. Yeni bir nükleer altyapıya girişildiği zaman, üç önemli soruya yanıt verilmesi gerekmektedir. Birincisi; ne kadar ve ne çeşit bir altyapıya gereksinim duyulmaktadır? İkincisi; bu altyapıya ne kadar zaman içinde sahip olunacaktır? Üçüncüsü; sözü edilen ülke altyapıyı yerli kaynaklarla mı geliştirecek yada bazı parçaları ithal mi edecektir? Doğal olarak her ülke kendi kararını kendi başına vermelidir. Bununla beraber, IAEA, talep edildiği takdirde, yukarıda adı geçen alanlarda uzman yardımı sağlayabilmektedir. Dünyada faaliyet gösteren nükleer reaktörlerin sayısı ülke bazında aşağıda verilmektedir (Ağustos-2007). Amerika Birleşik Devletleri 104 Fransa 59 Japonya 55 Rusya Federasyonu Güney Kore 20 İngiltere 19 Kanada..18 Almanya 17 Ukrayna 15 Çin 11 İsveç 10 İspanya. 8 Belçika 7 Çek Cumhuriyeti 6 Slovak Cumhuriyeti... 5 İsviçre 5 Finlandiya..4 Macaristan.4 Arjantin..2 Brezilya.2 Bulgaristan.2 Meksika 2 Pakistan..2 Romanya...2 Güney Afrika.2 Ermenistan 1 Litvanya Cumhuriyeti...1 Hollanda 1 Slovenya.1 Hindistan..17 Toplam 439 nükleer güç reaktörü faaliyet göstermektedir. 5 nükleer reaktör uzun süreli kapatıldığından sayıma dahil edilmemiştir. Dünyada 30 nükleer reaktör de inşa halindedir. Tayvan da çalışmakta olan 6 nükleer reaktör ise, Çin e ilave edilmiştir ( Kaynak: IAEA ). 7
8 Nükleer gücün geleceği konusundaki tartışmalarda kamuoyu görüşü önem taşımaktadır. Kamuoyunun nükleer enerji hakkındaki kaygılarının giderilmesi, hiçbir yanlış almaya meydan vermeden, halkın doğru ve şeffaf bilgilerle aydınlatılması ile mümkün olmaktadır. IAEA, nükleer konuların kapsamlı şekilde iyice anlaşılabilmesi için, nükleer santraller hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi hususunda tüm ülkelere her türlü yardımı yapmaktadır. (*)Kaynaklar: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Bülteni, Eylül 2007, International Atomic Energy Agency IAEA Bulletin, Volume 49/1 September Nükleer Atıkların İdaresi veya Yönetimi, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 69.sayı, Nükleer Reaktörler, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 63.sayı, Nükleer Enerji, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 62.sayı, Radyoaktif Atıkların Yok Edilmesi veya Nihai Depolanması, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 58.sayı, Yeni Nesil Nükleer Güç Reaktörleri, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 57.sayı, İyonlaştırıcı Radyasyonların Biyolojik Etkileşme Mekanizmaları, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 55. ve 56. sayılar, İklim Değişiklikleri, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 53.sayı, Küresel Isınma, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 60.sayı, Nükleer Güç Santralleri ve Nükleer Enerjinin Geleceği, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 72.sayı, Atom, Radyoaktivite, Radyoizotoplar ve Radyasyon Türleri, Ahmet Cangüzel Taner, Çağın Polisi Dergisi, 73.sayı, İnternet site: 8
GELECEĞİN NÜKLEER GÜÇ PROJEKSİYONLARI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.
GELECEĞİN NÜKLEER GÜÇ PROJEKSİYONLARI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) GİRİŞ Bu yazı; enerji, elektrik üretimi ve nükleer güç projeksiyonları
Nükleer Enerji Santrali Nedir? Yararları ve Zararları
Nükleer Enerji Santrali Nedir? Yararları ve Zararları Nükleer enerji santrali, bilinenin aksine daha az zararlı olup termik ve hidroelektrik santrallerin çevreye verdiği zarardan daha az zarar vermektedir.
ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI
ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE Türkiye önümüzdeki yıllarda artan oranda enerji ihtiyacı daha da hissedecektir. Çünkü,ekonomik kriz dönemleri
NÜKLEER REAKTÖRLER Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr )
NÜKLEER REAKTÖRLER Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Avustralya nın nükleer güç ile ilgili politika değişikliği, Dünyadaki tüm hükûmetlere konu
NÜKLEER ATIKLARIN ĐDARESĐ VEYA YÖNETĐMĐ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (
NÜKLEER ATIKLARIN ĐDARESĐ VEYA YÖNETĐMĐ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Günümüzde yoğun şekilde elektrik enerjisi üreten güç tesisleri mutlaka
Fukushima Nükleer Güç Reaktörleri Kazaları Sonrası Modern Nükleer Santraller
Fukushima Nükleer Güç Reaktörleri Kazaları Sonrası Modern Nükleer Santraller Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com) Mart 2011 de Japonya depremi
NÜKLEER ENERJİ. Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı
NÜKLEER ENERJİ Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dünyada Elektrik Enerjisi Üretimi (2005) Biyomas ve atık: %1,3 Nükleer: %16,5 Kömür: %38,8 Diğer yenilenebilir:
Nükleer Teknoloji Tarihçesi, Gelişimi ve Elektrik Üretimi. Dr. Halil DEMİREL
Nükleer Teknoloji Tarihçesi, Gelişimi ve Elektrik Üretimi Dr. Halil DEMİREL Nükleer Teknoloji Tarihçesi ve Gelişimi (1) Zincirleme reaksiyondan kontrollü olarak enerji üretebilen ilk düzenek CP-1, Chicago
Yakın n Gelecekte Enerji
Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol
Türkiye ve Kitle İmha Silahları. Genel Bilgiler
Türkiye ve Kitle İmha Silahları Genel Bilgiler Nükleer Silahlar ABD nin nükleer güç tekeli 1949 a kadar sürmüştür. Bugün; Rusya, İngiltere, Fransa, Çin, İsrail, Hindistan ve Pakistan ın nükleer silahları
Çin; Nükleer Santraller, Elektrik Üretimi Politikaları Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.
Çin; Nükleer Santraller, Elektrik Üretimi Politikaları Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Yoğun enerji talebi ile karşı karşıya olan Çin, daha
AMERĐKA BĐRLEŞĐK DEVLETLERĐ NDE ÇEVRE KĐRLĐLĐĞĐ YASASI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.
AMERĐKA BĐRLEŞĐK DEVLETLERĐ NDE ÇEVRE KĐRLĐLĐĞĐ YASASI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Amerika da küresel ısınma ve iklim değişikliği ile
Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır.
1992 yılına gelindiğinde çevresel endişelerin sürmekte olduğu ve daha geniş kapsamlı bir çalışma gereği ortaya çıkmıştır. En önemli tespit; Çevreye rağmen kalkınmanın sağlanamayacağı, kalkınmanın ihmal
REAKTÖRLER, KARBON BORSASI
İLERİ REAKTÖRLER, KARBON BORSASI ve KÜRESEL FİNANSAL KRİZ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Gezegenimizde ivedi önlem alınmasını gerektiren
DA KÜRESEL ISINMA ĐLE ĐKLĐM DEĞĐŞĐKLĐKLERĐ NEDENĐ OLAN SERA GAZI EMĐSYONLARI HAKKINDA ÇEVRE EYLEM PLANI POLĐTĐKALARI
ÇĐN ve HĐNDĐSTAN DA KÜRESEL ISINMA ĐLE ĐKLĐM DEĞĐŞĐKLĐKLERĐ NEDENĐ OLAN SERA GAZI EMĐSYONLARI HAKKINDA ÇEVRE EYLEM PLANI POLĐTĐKALARI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu(
Çin, Yeni Kuşak Nükleer Enerji Santralleri, Global Yenilikçi Nükleer Santral İnşaatları ve Dünya Sera Gazı Emisyonları
Çin, Yeni Kuşak Nükleer Enerji Santralleri, Global Yenilikçi Nükleer Santral İnşaatları ve Dünya Sera Gazı Emisyonları Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com)
Ülkemizde Elektrik Enerjisi:
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Destekleyen Kuruluşlar: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği
Fransa da Nükleer Santraller ve Nükleer Enerji Perspektifleri acant@taek.gov.tr
Fransa da Nükleer Santraller ve Nükleer Enerji Perspektifleri Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Nükleer enerjide öncü bir rolü olan Fransa,
ENERJİ GÜVENLİĞİ ÇALIŞTAYI Türkiye Nükleer Güç Programı 2030
VİZYON BELGESİ(TASLAK) ENERJİ GÜVENLİĞİ ÇALIŞTAYI Türkiye Nükleer Güç Programı 2030 (03-05 Aralık 2015, İstanbul) BÖLÜM 1 Nükleer Güç Programı (NGP) Geliştirilmesinde Önemli Ulusal Politika Adımları Temel
Sona Erecek Kyoto Protokolü Öncesi Durban Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişikliği Müzakereleri
Sona Erecek Kyoto Protokolü Öncesi Durban Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişikliği Müzakereleri Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com) Sera gazı
ĐNGĐLTERE DE ENERJĐ ARZ GÜVENLĐĞĐ, ENERJĐ KAYNAKLARININ ÇEŞĐTLENDĐRĐLMESĐ, NÜKLEER SANTRALLER
ĐNGĐLTERE DE ENERJĐ ARZ GÜVENLĐĞĐ, ENERJĐ KAYNAKLARININ ÇEŞĐTLENDĐRĐLMESĐ, NÜKLEER SANTRALLER ve YENĐLENEBĐLĐR ENERJĐ KAYNAKLARI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
FOSĐL YAKITLI TERMĐK SANTRALLER Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr )
FOSĐL YAKITLI TERMĐK SANTRALLER Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Yürürlükteki Kyoto Protokolü ile söz konusu protokolün yerini alacak olası
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ TUTAR 1000$ 'NİN DAKİ 1.203.101 466.269 38,756% YE 'NİN TUTAR BİRİM TUTAR 1 1 Çin 755.033 399.367 62,7572% Dünya 755.033 3.857.570 196
Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015
Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Dünya Enerji Genel Görünümü Genel Görünüm Dünya Birincil Enerji Tüketimi 2013-2035 2013 2035F Doğalgaz %24 Nükleer %4 %7 Hidro %2 Yenilenebilir Petrol %33 Kömür
ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER
ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER DÜNYA & TÜRKİYE ENERJİ TALEBİ Dünya Enerji Talebi Değişimi (02-14) Türkiye Birincil Enerji Talebi (Milyon TEP) 76% 33% 1% -8% 77 61% 124 OECD Dışı Dünya
ĐTALYA DA NÜKLEER SANTRALLER, YENĐLENEBĐLĐR ENERJĐ KAYNAKLARI, ÇEVRE EYLEM PLANLARI
ĐTALYA DA NÜKLEER SANTRALLER, YENĐLENEBĐLĐR ENERJĐ KAYNAKLARI, ÇEVRE EYLEM PLANLARI ve ENERJĐ EYLEM PLANLARI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr
KYOTO PROTOKOLÜ SONRASI KÜRESEL ISINMA ve. Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu( acant@taek.gov.
KYOTO PROTOKOLÜ SONRASI KÜRESEL ISINMA ve ĐKLĐM DEĞĐŞĐKLĐĞĐ ĐLE ĐLGĐLĐ OLASI SON GELĐŞMELER Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu( acant@taek.gov.tr ) Küresel ısınma
TÜM ÜLKELER NÜKLEER SANTRALLARIN YAPIMINDAN VAZGEÇERKEN, BĐZDE NEDEN HALA NÜKLEER SANTRAL(LAR) YAPILMASINA ÇALIŞILIYOR?
Bugün hem gelişmiş ülkelerde hem de gelişmekte olan ülkelerde hızlı nüfus artışı, sanayileşme, gelişen teknolojinin doğal ihtiyacı gibi bir çok nedenden dolayı enerjiye olan talep hızla artmaktadır. Klasik
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA
Kömür Yakan Termik Santraller Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası
Kömür Yakan Termik Santraller Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com) Kömür yakıtlı termik santraller vasıtasıyla elektrik üretimi dünyada rağbet
Amerika Birleşik Devletleri Enerji Politikası ve Evrimsel Nükleer Santraller
Amerika Birleşik Devletleri Enerji Politikası ve Evrimsel Nükleer Santraller Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com) Amerika Birleşik Devletleri;
Nükleer Enerji Üretim Teknolojilerinin Dünyadaki Gelecegi vetürkiye. Mehmet Tombakoglu Ph.D Nükleer Mühendislik Hacettepe Üniversitesi
Nükleer Enerji Üretim Teknolojilerinin Dünyadaki Gelecegi vetürkiye Mehmet Tombakoglu Ph.D Nükleer Mühendislik Hacettepe Üniversitesi Nükleer Teknolojinin Şu Andaki Konumu İlk ticari nükleer reaktör 1950
İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1
İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 1.1. Dünya da Enerji...1 1.1.1. Dünya Birincil Enerji Arzındaki Gelişmeler ve Senaryolar...1 1.2. Türkiye de Enerji...4 1.2.1. Türkiye Toplam Birincil Enerji
(*Birincil Enerji: Herhangi bir dönüşümden geçmemiş enerji kaynağı) Şekil 1 Dünya Ekonomisi ve Birincil Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki
Nüfus artışı, kentsel gelişim ve sanayileşme ile birlikte dünyada enerji tüketimi gün geçtikçe artmaktadır. Dünya nüfusunun 2040 yılına geldiğimizde 1,6 milyarlık bir artış ile 9 milyar seviyesine ulaşması
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA TUTARI DÜNYADAKİ 1.264.850 452.261 36% DÜNYA 1 1 Amerika Birleşik MEVCUT YE TUTARI NİN NİN DÜNYA MEVCUT DEKİ LAR TUTAR TUTAR
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA DÜNYA PAZARINDA 1.406.544 2.178 0,155% DÜNYA ÇI ÇI NİN MEVCUT YE ÇI NİN DÜNYA INDAKİ ÇI MEVCUT DEKİ RAKİP ÇILAR MİKTAR 1 - Çin 521.837 0
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARI ve ENERJİ
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARI ve ENERJİ LİTİ Gürcan SEÇGEL Uzman 01 Mart 2010, GEBZE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN NEDENLERİ Fosil Yakıtların kullanılması (ısınma, ulaşım, sanayi, enerji) Endüstriyel üretim, Atık,
Küresel Karbon Salımları ve Küresel Karbon Ticareti
Küresel Karbon Salımları ve Küresel Karbon Ticareti Ahmet Cangüzel TANER Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Son zamanlarda küresel ısınma ve iklim değişiklikleri faili sera gazı emisyonları
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN
ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı
ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL
Dünyada Enerji Görünümü
09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden
YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete
YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI (21.01.2016 tarihi İtibariyle) Taraf Devlet Anlaşmanın İmza Edildiği Tarih Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih No Yürürlük Tarihi Vergiler Açısından
A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123
Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB
RÜZGAR ENERJĐSĐ. Erdinç TEZCAN FNSS
RÜZGAR ENERJĐSĐ Erdinç TEZCAN FNSS Günümüzün ve geleceğimizin ekmek kadar su kadar önemli bir gereği; enerji. Son yıllarda artan dünya nüfusu, modern hayatın getirdiği yenilikler, teknolojinin gelişimi
Kısa Süreli Rüzgar Enerjisi Tahmini Giriş
Kısa Süreli Rüzgar Enerjisi Tahmini Giriş Murat DURAK Yönetim Kurulu Başkanı (Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği-TÜREB) md@enermet.com.tr www.tureb.com.tr 5 Mart, 2010 ANKARA 1 1. Giriş (TÜREB) 2. RES Projelerinin
Nükleer Santral Projelerinde Yerlileştirme
Nükleer Santral Projelerinde Yerlileştirme Rıfkı ODABAŞI Şube Müdürü Proje Altyapı Geliştirme Müdürlüğü Nükleer Enerji Endüstrisinin Yerlileştirilmesi Toplantısı Kocaeli, 22 Nisan 2014 Dr. Ahmet EGE Şube
Gökmen ÖZER-Elazığ Kovancılar Çok Programlı Anadolu Lisesi
Gökmen ÖZER-Elazığ Kovancılar Çok Programlı Anadolu Lisesi Kazanım No: D.11.2 Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 2 Toprak, orman, madenlerdir. Enerji kaynaklarından petrol ve kömürün kullanımı diğer yer altı
Karbondioksit Emisyonları ve Salınımlarının Yok Edilmesi ya da Depolanması
Karbondioksit Emisyonları ve Salınımlarının Yok Edilmesi ya da Depolanması Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Fosil yakıtlı termik santraller
Türkiye nin Nükleer Enerji Politikasına bakış
Türkiye nin Nükleer Enerji Politikasına bakış Önsöz... 2 Türkiye de Enerji Sektörüne genel bakış... 3 Türkiye de Nükleer Enerji için atılan adımlar... 4 Dünyada Enerji Sektörüne genel bakış... 6 Dünya
Nükleer Enerjiye Geçişte Türkiye Modeli Raporu:
Nükleer Enerjiye Geçişte Türkiye Modeli Raporu: Nükleerde risklerin giderilmesi için ilave adım atılması gerek Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi (EDAM) koordinasyonunda bağımsız bilim insanları
Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi
Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi İbrahim M. Yağlı* Enerji üretiminde Rüzgar Enerjisinin Üstünlükleri Rüzgar enerjisinin, diğer enerji üretim alanlarına göre, önemli üstünlükleri bulunmaktadır:
2: RADYOAKTİF ATIKLAR...11
İÇİNDEKİLER Bölüm1: TEMEL KAVRAMLAR...1 1.1. İyon ve İyonizan Radyasyonlar...1 1.2. Radyoaktivite...3 1.3. Işınlama...3 1.4. Yarılanma Süresi...3 1.5. Radyolojik Birimler...4 1.6. Radyasyon Dozu...4 1.7.
Nükleer reaktörler. Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Nükleer reaktörler Nükleer reaktör, zincirleme çekirdek tepkimesinin başlatılıp sürekli ve denetimli bir biçimde sürdürüldüğü aygıtlardır. Nükleer reaktörler bazen nükleer enerjiyi başka bir tür enerjiye
Thorium Reactor LFTR) olarak adlandırılmaktadır. LFTR tipi toryum reaktörleri sistemlerinin en önemli özelliği, normal atmosferik basınç altında
Dünya Toryum Rezervleri ile Küresel Karbonsuz Toryum Kaynaklı Nükleer Elektrik Reaktörleri Geliştirilmesi için Yapılan Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik
KARBONDĐOKSĐT EMĐSYONLARI
KARBONDĐOKSĐT EMĐSYONLARI veya SALINIMLARININ YOK EDĐLMESĐ yada DEPOLANMASI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Fosil yakıtlı termik santraller
Nükleer Reaktörler. Özgür AYTAN
Nükleer Reaktörler Özgür AYTAN Bu sunuda anlatılacak olanlar Fisyon Nedir? Nükleer Reaktörler Çalışma Prensipleri Dünyadaki Durum Neden Nükleer Reaktör? Dünyadaki Enerji Kaynakları Dünyadaki Enerji Projeksiyonu
Amerika Birleşik Devletleri Petrollü Kaya Gazı Üretimi, Petrollü Şeyl Gazı Sanayi ve Küresel Doğalgaz Fiyatları
Amerika Birleşik Devletleri Petrollü Kaya Gazı Üretimi, Petrollü Şeyl Gazı Sanayi ve Küresel Doğalgaz Fiyatları Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri Odası (canguzel.taner@gmail.com)
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Şubat - 2019 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1 TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Ekim - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1.TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA
DEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ
DEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ Kemal Gürüz Atılım Üniversitesi 12 Mart 2012 Yirmi beş yaş üstü nüfus içinde ortaöğrenim görmüş olanların oranı, %. 2007.
Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
2011 YILI DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNÜN DURUMU
2011 YILI DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNÜN DURUMU Dünya Üretimi Dünya ham çelik üretimi 2011 yılında 1,5 milyar ton olarak gerçekleşmiş ve bir önceki yıla göre %6,2 oranında artış kaydetmiştir. Küresel kriz ile
Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz
EWEA-TWEA Policy Workshop Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz Mustafa Özgür Berke, WWF-Türkiye 27.03.2013, Ankara 27-Mar-13 / 1 Photo: Michel Roggo / WWF-Canon KISACA WWF +100 5 kıtada,
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Haziran - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA
SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU
1. Dünya Seramik Sektörü 1.1 Seramik Kaplama Malzemeleri SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU 2007 yılında 8,2 milyar m 2 olan dünya seramik kaplama malzemeleri üretimi, 2008 yılında bir önceki yıla oranla %3,5 artarak
BATMAN TİCARET BORSASI
BATMAN TİCARET BORSASI 10-14 KASIM 2014 EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI & HANNOVER/ALMANYA İŞ SEYAHATİ RAPORU 1.EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI 1.1. FUAR İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER Euro
Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU
Rapor tarihi:10/02/2014 İhracat Miktar Miktar İhracat İhracat Euro 250610 Kuvars 3 Hollanda 0 490.700 0 0 180.149 136.413 4 Almanya 429.387 336.598 64.931 47.605 173.941 131.141 5 İtalya 18.984.512 23.250
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2017 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan itibaren ekimi yapılarak üretilen besin grubudur.
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
Hidroelektrik santrallerden üretilen elektrik enerjisi, atmosferi ve yeryüzünü kirletmediğinden ötürü elektriğin temininde cazibesini
NÜKLEER ENERJİ SANTRALLERİ, YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ GELECEĞİ ve ENERJİ KAYNAK ÇEŞİTLİLİĞİ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Kainat;
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 30 Mart 2016 Pazar 2016 yılı Ocak-Şubat döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı, 2015 yılındaki pozitif performansını sürdürdü ve yüzde 15 artış
World Energy Outlook Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011
World Energy Outlook 2011 Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011 Bağlam: halihazırda yeterince kaygı verici olan eğilimlere yeni zorluklar ekleniyor Ekonomik kaygılar dikkatleri enerji
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Kasım - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1.TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.
RAKAMLARLA AKKUYU NÜKLEER SANTRALİ
RAKAMLARLA AKKUYU NÜKLEER SANTRALİ Türkiye enerji konusunda son birkaç yıldır önemli girişimlerde bulunuyor. Kömürden hidroelektriğe, rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına kadar geniş
GENEL BAKIŞ. Petrol ve Doğal Gaz Üretimi 2004 Senaryosu. Fosil Yakıt Rezervleri: Ekonomik olarak Kullanılabilir Kaynaklar Bilinen Tüm Kaynaklar
BÖLÜM M 5 NÜKLEER KİMYA ÖZET Genel Bakış Radyoaktivite Çeşitleri Radyoaktivite Nasıl Ölçülür Çekirdek Kararlılığı Radyoaktif Bozunma Hızı Radyasyon Yağmurundan Nasıl Korunulur? Nükleer Füzyon Nükleer Fizyon
YENİ NESİL NÜKLEER GÜÇ REAKTÖRLERİ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr )
YENİ NESİL NÜKLEER GÜÇ REAKTÖRLERİ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Amerika da nükleer güç reaktörlerinin promosyonundan sorumlu bir kuruluşun
Kanada Küresel İklim Değişikliği Politikası ve 2011 Güney Afrika Durban İklim Değişiklikleri Zirvesi Müzakereleri Sonrası Kyoto Protokolü Açmazı
Kanada Küresel İklim Değişikliği Politikası ve 2011 Güney Afrika Durban İklim Değişiklikleri Zirvesi Müzakereleri Sonrası Kyoto Protokolü Açmazı Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri
Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
Endişeye mahal yok (mu?)
tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Endişeye mahal yok (mu?) Güven Sak İstanbul, 19 Ekim 2011 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 Reel milli gelir (1960=100) www.tepav.org.tr
Asya Kıtası Elektrik Üretimi Perspektifi Kapsamında Temel Enerji Kaynağı Kömür Kullanımı ile Çin ve Hindistan da Kömürle Çalışan Termik Santraller
Asya Kıtası Elektrik Üretimi Perspektifi Kapsamında Temel Enerji Kaynağı Kömür Kullanımı ile Çin ve Hindistan da Kömürle Çalışan Termik Santraller Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri
SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU
SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU İçindekiler DÜNYA ÜRETİMİ... 3 DÜNYA TİCARETİ... 4 TÜRKİYE DE İLAÇ ve ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ... 5 Türkiye de Sağlık Harcamaları... 5 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET... 6 İhracat... 7 İthalat...
Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik Ve Spor Alanlarında Mevcut İşbirliği Anlaşmaları
Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik Ve Spor Alanlarında Mevcut İşbirliği Anlaşmaları - Türkiye ile Afganistan arasında 7 Kasım 1959 tarihinde Ankara'da "Kültür
İZMİR KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÜNEŞ SANTRALİ UYGULAMASI
İZMİR KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÜNEŞ SANTRALİ UYGULAMASI Mustafa Orçun ÖZTÜRK mustafaozturk@kosbi.org.tr ÖZET Günümüzde fosil yakıtlarının sonunun gelecek olması maliyetlerinin fazla olması ve
TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PAZARLAMA SATIŞ DAİRE BAŞKANLIĞI 2006; EYLÜL ANKARA. Mustafa AKTAŞ
TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2006; EYLÜL ANKARA Mustafa AKTAŞ DÜNYA BİLİNEN FOSİL REZERVLERİN ÖMRÜ (R/Ü,YIL) 2005 SONU 250 227 Y I L 200 150 100 50 0 136 65,1 40,6 14 16 PETROL DOĞALGAZ
PAGEV - PAGDER. Dünya Toplam PP İthalatı
1 DÜNYA ve TÜRKİYE POLİPROPİLEN ( PP ) DIŞ TİCARET ANALİZİ Barbaros Demirci ( Genel Müdür ) Neslihan Ergün ( Teknik Uzman Kimya Müh. ) PAGEV - PAGDER DÜNYA TOPLAM PP İTHALATI : Dünya toplam PP ithalatı
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (EnVer) & KANUNU
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (EnVer) & KANUNU Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar henüz ekonomik
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı
SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI
SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en
TÜRKİYE'DE VE DÜNYADA ENERJİ KRİZİ VE BU KRİZİN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK ÖNEMLİ BİR ALTERNATİF
TÜRKİYE'DE VE DÜNYADA ENERJİ KRİZİ VE BU KRİZİN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK ÖNEMLİ BİR ALTERNATİF Enerji, dünya siyasetine yön veren, sınırların çizilmesini sağlayan, ülkelerin ekonomik gelişmişlik göstergesi olan
Çin Nükleer Enerji Programı Çerçevesinde Karbonsuz Temel Yük Kaynağı Nükleer Güç Santralleri NGS Nükleer Güvenlik Kriterleri Açmazı ve İkilemi
Çin Nükleer Enerji Programı Çerçevesinde Karbonsuz Temel Yük Kaynağı Nükleer Güç Santralleri NGS Nükleer Güvenlik Kriterleri Açmazı ve İkilemi Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Fizik Mühendisleri
Enerji ve İklim Haritası
2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.
ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI. Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1. Konu :
ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1 Konu : Hükümetlerarası Konferans Nihâi Senedi ne ek Bildirgeler ve Nihâî Senet NİHÂÎ SENET NS / Anayasa 1 30
KARBONDĐOKSĐT DÖNGÜSÜ ARAŞTIRMALARI
KARBON ÇEVRĐMĐ (CARBON CYCLE) veya KÜRESEL KARBONDĐOKSĐT DÖNGÜSÜ ARAŞTIRMALARI Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Dünyada küresel ısınma ve iklim
KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU
KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU İki metal parçayı ısıl yolla birleştirme işleminde kullanılan kaynak makine ve malzemeleri, üretim sanayinde önemli bir paya sahiptir. Geliştirilen her teknolojik malzemenin
2019 MART DIŞ TİCARET RAPORU
2019 MART DIŞ TİCARET RAPORU ATSO AR-GE VE DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2019
HALI SEKTÖRÜ. Mart Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1
2018 HALI SEKTÖRÜ Mart Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2018 MART AYI İHRACAT PERFORMANSI 2018 yılı Ocak-Mart döneminde Türkiye nin toplam ihracatı