GENEL MUHASEBE SKY 102 MUHASEBE-II

Transkript

1 GENEL MUHASEBE SKY 102 MUHASEBE-II GELİR TABLOSU 14. Hafta Ders İçeriği Gelir Tablosunun Tanımı ve Kapsamı Gelir Hesapları Gider Hesapları Gelir Tablosu nun Kar/Zarar İle İlgili Hesapları Gelir Tablosu Örnekler Genel Tekrara İlişkin Örnekler PAYZİNER 1

2 3 Temel finansal tablolardan ikincisi Gelir Tablosu dur. Gelir ve Gider Tablosu veya Kar ve Zarar Tablosu da denir. Gelir Tablosu: Bir işletmenin belli bir dönemine ait faaliyet sonuçlarını (kar/zararını) gösteren tablodur. Gelir Tablosu ise dinamiktir ve işletmenin belli bir dönemine ilişkin filmini gösterir. 4 PAYZİNER 2

3 Gelir Tablosu, o dönemin gelir ve gider kalemlerini ayrıntılı olarak göstererek yöneticilere ve diğer finansal tablo kullanıcılarına karar vermede yardımcı olur. Gelir Tablosu nun kapsamını Gelirler ve Giderler oluşturur. 5 Gelir Tablosu, bir işletmenin belli bir dönemine ilişkin gelirlerini ve giderlerini raporlar. GELİRLER GİDERLER = KAR veya ZARAR Gelirler > Giderler ise KAR Giderler > Gelirler ise ZARAR Ülkemizde Rapor Tipi Gelir Tablosu kullanılır. 6 PAYZİNER 3

4 THP Kodu 60 A. BRÜT SATIŞLAR 61 B. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) C. NET SATIŞLAR A İŞLETMESİ 2015 YILI GELİR TABLOSU (000 TL) 62 D. SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ (-) BRÜT SATIŞ KARI (ZARARI) 63 E. FAALİYET GİDERLERİ (-) 630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri 631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 632 Genel Yönetim Giderleri FAALİYET KARI (ZARARI) 64 F. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR 65 G. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) 66 H. FİNANSMAN GİDERLERİ (-) OLAĞAN KAR 67 I. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR 68 İ. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 690 DÖNEM KARI (ZARARI) 691 J. DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KARŞ.(-) 692 DÖNEM NET KARI (ZARARI) 7 Gelir tablosu hesapları, Tek Düzen Hesap Planı nda 6 kodu ile başlayan hesaplardır. Gelir tablosunda bulunan gelir hesapları ortaya çıktığında alacaklandırılır. Gelir tablosunda bulunan gider hesapları ortaya çıktığında borçlandırılır Dönem sonunda 6 ile başlayan bütün hesaplar (Gelir Tablosu hesapları) 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. 8 PAYZİNER 4

5 GELİR HESAPLARI Gelir hesaplarında, aynı pasif hesaplardaki gibi, ilk kayıt alacak tarafına yapılır. Artışlar alacağa; düzeltmeler veya azalışlar borca kaydedilir. Dönem sonunda bu hesaplar alacak bakiyesi verirler. Dönem sonu bakiyeleri, borç kaydedilmek suretiyle, Dönem Kar/Zararı hesabına (690 no lu hesaba) aktarılır. Dolayısıyla Dönem K/Z hesabının alacak toplamı, dönemin gelir ve karlarını gösterir. 9 THP Kodu 60 A. BRÜT SATIŞLAR 61 B. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) C. NET SATIŞLAR A İŞLETMESİ 2015 YILI GELİR TABLOSU (000 TL) 62 D. SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ (-) BRÜT SATIŞ KARI (ZARARI) 63 E. FAALİYET GİDERLERİ (-) 630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri 631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 632 Genel Yönetim Giderleri FAALİYET KARI (ZARARI) 64 F. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR 65 G. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) 66 H. FİNANSMAN GİDERLERİ (-) OLAĞAN KAR 67 I. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR 68 İ. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 690 DÖNEM KARI (ZARARI) 691 J. DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KARŞ.(-) 692 DÖNEM NET KARI (ZARARI) 10 PAYZİNER 5

6 GELİR HESAPLARI Gelir Tablosunda yer alan gelir hesapları; hasılat (satış gelirleri), diğer olağan gelir ve karlar ve diğer olağandışı gelir ve karlardan oluşur BRÜT SATIŞLAR İşletmelerin ana faaliyetleri ile ilgili mal ya da hizmet satışlarından elde ettiği gelirlerin kaydedildiği hesap grubudur. İşletmenin esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında alınan yada tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsar. Satılan mal ve hizmetlerle ilgili sübvansiyonlar, satış tarihindeki vade farkları, dönem içinde ortaya çıkan kur farkları brüt satışlar içinde gösterilir. Brüt Satışlara Katma Değer Vergisi dâhil edilmez. 12 PAYZİNER 6

7 60. BRÜT SATIŞLAR YURTİÇİ SATIŞLAR ÖR PAYZİNER 7

8 64. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR İşletmelerin ana faaliyetleri dışındaki iş ve işlemleri nedeniyle elde ettiği ve sürekli olarak her yıl karşılaştığı gelirlerinin izlendiği hesap grubudur. İşletmenin esas faaliyeti dışında iştiraklerden ve bağlı ortaklıklardan elde edilen temettü geliri ile faiz ve diğer temettü gelirleri, temerrüt faizleri, kambiyo kârları, kira gelirleri, menkul kıymet satış kârları gibi diğer faaliyetlerden elde edilen olağan gelir ve kârlardan oluşur. 64 nolu grupta bulunan hesaplarda artış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına, azalış meydana 15 geldiğinde hesabın borç tarafına kayıt yapılır. 64. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR 16 PAYZİNER 8

9 64. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR ÖRNEKLER OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR İşletmenin ana faaliyetleri dışındaki iş ve işlemlerinden ve arızî olarak, arada sırada, birkaç yılda bir elde edilen gelirleri ile önceki dönem gelir ve karlarının izlendiği hesap grubudur. İşletmenin olağan faaliyetlerinden bağımsız olan ve bu nedenle arızi nitelik taşıyan, duran varlıkların satışlarından elde edilen kârlar ile olağan dışı olay ve gelişmeler nedeniyle ortaya çıkan gelir ve kârların yer aldığı hesap grubudur. 18 PAYZİNER 9

10 67. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR ÖRNEKLER 20 PAYZİNER 10

11 GELİR HESAPLARI ÖRNEK 21 GİDER HESAPLARI İşletmelerin faaliyetlerinde kullandıkları varlıkları elde edebilmek için katlanmak zorunda oldukları unsurlara gider, bu unsurların izlendiği hesaplara da gider hesapları denir. Örneğin, işçilere ödenen ücretler, telefon, elektrik gibi giderler, faiz giderleri, komisyon giderleri vb. Giderler, işletmenin öz kaynaklarını azaltıcı nitelikte olup, bir gelirin elde edilmesi için katlanılan fedakarlıkları ve faydası tükenmiş maliyetleri ifade ederler. 22 PAYZİNER 11

12 GİDER HESAPLARI Gider hesapları, gelir hesapları ile birlikte tekdüzen hesap planının 6. grubunda yer alır. İşletmeler faaliyet giderlerini ve finansman giderlerini dönem içerisinde 7 ile başlayan ilgili maliyet (gider) hesaplarında takip ederler ve dönem sonlarında 6 ile başlayan ilgili gelir tablosu hesaplarına, yansıtma hesapları aracılığıyla devrederler. 23 GİDER HESAPLARI Gider hesaplarında ilk kayıt borç tarafına yapılır. Artışlar borca; düzeltmeler veya azalışlar alacağa kaydedilir. Dönem sonunda bu hesaplar borç bakiyesi verirler. Dönem sonu bakiyeleri, alacak kaydedilmek suretiyle, dönem Kar/Zararı hesabına (690 nolu hesaba) aktarılır. Dolayısıyla Dönem K/Z hesabının borç toplamı, dönemin maliyet, gider ve zararlarının toplamını gösterir. 24 PAYZİNER 12

13 THP Kodu 60 A. BRÜT SATIŞLAR 61 B. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) C. NET SATIŞLAR A İŞLETMESİ 2015 YILI GELİR TABLOSU (000 TL) 62 D. SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ (-) BRÜT SATIŞ KARI (ZARARI) 63 E. FAALİYET GİDERLERİ (-) 630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri 631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 632 Genel Yönetim Giderleri FAALİYET KARI (ZARARI) 64 F. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR 65 G. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) 66 H. FİNANSMAN GİDERLERİ (-) OLAĞAN KAR 67 I. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR 68 İ. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 690 DÖNEM KARI (ZARARI) 691 J. DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KARŞ.(-) 692 DÖNEM NET KARI (ZARARI) 25 GİDER HESAPLARI Gelir Tablosunda yer alan gider hesapları 26 PAYZİNER 13

14 61. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) İşletmelerde net satış tutarına ulaşmak için, brüt satış hâsılatından indirilmesi gereken giderler satış indirimleri olarak adlandırılmaktadır. Net satış hâsılatına ulaşabilmek için brüt satışlardan indirilmesi gereken değerleri kapsar. Satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimler şeklinde bölümlenir. Satışlardan herhangi bir indirim söz konusu olduğu zaman bu hesap borçlandırılır SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 28 PAYZİNER 14

15 62. SATIŞLARIN MALİYETİ (-) Satış sonucu gerçekleşen maliyetlerin izlendiği hesap grubudur. İşletmenin dönem içindeki stok hareketleri ile satılan mamul, yarı mamul, ilk madde ve malzeme ile ticari mal gibi maddelerin ve satılan hizmetlerin maliyetini kapsar. Başka bir ifadeyle dönem içinde alıcılara satılan ya da devredilen mal ve hizmetlerin üretimi (imalatı) ya da satın alınması için yapılan tüm giderleri içerir. İşletmelerde, net satışlardan indirilerek brüt satış kârına ulaşmayı sağlayan maliyet giderlerinin yer aldığı gruptur SATIŞLARIN MALİYETİ (-) Yapılan maliyetler bir gider olduğu için bu gruptaki tüm hesapların açılış kaydı borç taraflıdır. Satışların maliyeti hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır. 30 PAYZİNER 15

16 61. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) ÖRNEKLER SATIŞLARIN MALİYETİ (-) Satışların maliyeti grubunda yer alan hesaplar, stokların izlenmesinde kullanılan yöntemlere göre ya satış anında ya da dönem sonunda kayda alınır. Eğer işletme sürekli envanter yöntemi izliyorsa satışın hemen arkasından maliyet kaydı yapılır. Eğer aralıklı envanter yöntemi kullanılıyorsa dönem sonunda hesaplanarak maliyet kaydı yapılır. 32 PAYZİNER 16

17 62. SATIŞLARIN MALİYETİ (-) SATIŞLARIN MALİYETİ (-) ÖRNEKLER 34 PAYZİNER 17

18 63. FAALİYET GİDERLERİ (-) İşletmelerde brüt satış kârından indirilerek faaliyet karına ulaşmayı sağlayan faaliyet giderlerinin yer aldığı gruptur. Dönem sonunda maliyet hesaplarındaki ilgili giderlerin gelir tablosuna aktarılması için kullanılır. İşletmenin esas faaliyeti ile ilgili bulunan ve üretim maliyetlerine yüklenmeyen araştırma ve geliştirme giderleri, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderlerinden oluşan hesap grubudur FAALİYET GİDERLERİ (-) Gider hesapları olduğu için açılış kayıtları daima borç taraflıdır. 63 Faaliyet Giderleri grubunda yer alan hesaplara yıl içinde kayıt yapılmaz. Tekdüzen Hesap Planı (THP)de yer alan 7 nolu Maliyet Hesapları grubuna dönem içinde kayıt yapılır. THP de 7.inci grupta izlenen esas faaliyet dönem giderleri, yansıtma hesapları alacağı ile dönem sonlarında bu grupta yer alan hesaplara (borçlandırılarak) devredilir. Dönem sonunda 690 Dönem Karı veya Zararı hesabına devredilerek kapatılırlar. 36 PAYZİNER 18

19 63. FAALİYET GİDERLERİ (-) FAALİYET GİDERLERİ (-) ÖRNEKLER 38 PAYZİNER 19

20 65. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) İşletmenin esas faaliyetleri dışında kalan olağan faaliyetlerle ilgili gider ve zararları içerir. İşletmenin ana faaliyetleri dışındaki iş ve işlemleri nedeniyle oluşan ve süreklilik arz edecek şekilde her yıl karşılaşılan giderlerin yer aldığı gruptur. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına kayıt yapılır. Dönem sonunda 690 Dönem Karı veya Zararı hesabına devredilerek kapatılırlar DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) 40 PAYZİNER 20

21 65. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-) ÖRNEKLER 41 ÖRNEK 1. GİDER HESAPLARI 42 PAYZİNER 21

22 66. FİNANSMAN GİDERLERİ(-) İşletmenin borçlandığı yabancı kaynak tutarları nedeniyle katlandığı faiz ve benzeri giderlerin yer aldığı gruptur. Her türlü faiz giderinin vade sonunda maliyet hesaplarından gelir tablosuna aktarılması için kullanılır. İşletmenin borçlandığı tutarlarla ilgili olarak katlanılan ve varlıkların maliyetine eklenmemiş bulunan faiz, kur farkları, kredi komisyonları ve benzeri diğer giderleri kapsar FİNANSMAN GİDERLERİ(-) 66 Grubunda yer alan hesaplara yıl içinde kayıt yapılamaz. 7/A seçeneğini kullanan işletmeler, yıl içerisinde 780 Finansman Giderleri hesabına kayıt yapar. 7/B seçeneğini kullanan işletmeler, yıl içerisinde 797 Finansman Giderleri hesabına kayıt yapar. Yıl sonunda bu hesaplar, 781 veya 798 nolu hesaplar aracılığıyla 66 nolu gruba yansıtılarak kapatılır. Finansman giderleri hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt44 yapılır. PAYZİNER 22

23 66. FİNANSMAN GİDERLERİ(-) FİNANSMAN GİDERLERİ(-) ÖRNEKLER 46 PAYZİNER 23

24 68. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR(-) İşletmenin olağan faaliyetlerinden bağımsız olan ve bu nedenle sık sık ve düzenli olarak ortaya çıkması beklenmeyen işlem ve olaylardan kaynaklanan gider ve zararların yer aldığı hesap grubudur. Olağan dışı gider ve zararlar hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR(-) 48 PAYZİNER 24

25 68. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR(-) ÖRNEKLER 49 GİDER HESAPLARI ÖRNEK 2. Derin İşletmesi nin yukarıdaki gider hesaplarına ilişkin dönem sonu kapatma kaydını yapınız. 50 PAYZİNER 25

26 KAR/ZARAR İLE İLGİLİ HESAPLAR Dönem sonunda gelir hesapları ile gider hesapları karşılaştırılarak dönemin faaliyet sonucu olan kara veya zarara ulaşılır. Tüm gelir ve giderler gelir tablosuna kaydedildikten sonra ilk ulaşılan Dönem Kar veya Zararı sonucudur. Bu tutar brüt tutardır diğer bir ifadeyle vergi henüz içerisinden kesilmemiştir. Eğer işletme dönemi kar ile kapatmış ise döenm karından vergi kesintisi yapılır. Vergi kesildikten sonra ulaşılan kara Dönem Net Karı denir. Zarar ile sonuçlanmış ise vergi söz konusu olmayacağından dönem zararı aynı zamanda Dönem Net Zararı dır. 51 THP Kodu 60 A. BRÜT SATIŞLAR 61 B. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) C. NET SATIŞLAR A İŞLETMESİ 2015 YILI GELİR TABLOSU (000 TL) 62 D. SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ (-) BRÜT SATIŞ KARI (ZARARI) 63 E. FAALİYET GİDERLERİ (-) 630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri 631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 632 Genel Yönetim Giderleri FAALİYET KARI (ZARARI) 64 F. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR 65 G. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) 66 H. FİNANSMAN GİDERLERİ (-) OLAĞAN KAR 67 I. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR 68 İ. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 690 DÖNEM KARI (ZARARI) 691 J. DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KARŞ.(-) 692 DÖNEM NET KARI (ZARARI) 52 PAYZİNER 26

27 KAR/ZARAR İLE İLGİLİ HESAPLAR ÖR 1. ÖR 2. ÖR GELİR TABLOSU HESAPLARI İLE İLGİLİ ÖRNEKLER 54 PAYZİNER 27

28 SON 55 PAYZİNER 28