S GORTA ACENTELER YÖNETMEL B R NC BÖLÜM

Transkript

1 14 Nisan 2008 PAZARTES Resmî Gazete Say : (Mükerrer) YÖNETMEL K Ba bakanl k (Hazine Müste arl ) tan: S GORTA ACENTELER YÖNETMEL B R NC BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak, Tan m ve K saltmalar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmeli in amac, sigorta acenteli i yapacak gerçek ve tüzel ki ilerin niteliklerine ve faaliyetlerine dair usul ve esaslar düzenlemektir. (2) Bu Yönetmelik, acentelerin niteliklerine, kurulu lar na, faaliyetlerine, tesis edecekleri teminatlara, tutacaklar defter, belge ve kay t düzeni ile yapamayacaklar i lere ili kin usul ve esaslar kapsar. Dayanak MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, 3/6/2007 tarihli ve 5684 say l Sigortac l k Kanununun 23 üncü maddesine dayan larak haz rlanm t r. Tan mlar ve k saltmalar MADDE 3 (1) Bu Yönetmelikte yer alan, a) Acente: 5684 say l Sigortac l k Kanununun 2 nci maddesinin birinci f kras n n (l) bendinde tan mlanan gerçek veya tüzel ki i sigorta acentesini, b) cra komitesi: Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i nezdindeki Sigorta Acenteleri cra Komitesini, c) Kanun: 3/6/2007 tarihli ve 5684 say l Sigortac l k Kanununu, ç) Levha: Sigorta acenteleri için Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i taraf ndan düzenlenecek faal olarak çal anlara ili kin kay tlar gösterir Levhay, d) Müste arl k: Hazine Müste arl n, e) Sigorta irketi: Türkiye de kurulmu sigorta irketi ile yurt d nda kurulmu sigorta irketinin Türkiye deki te kilât n, f) Teknik personel: Acenteler ile Kanunun 23 üncü maddesinin onuncu f kras nda belirtilen kurumlarda sigortac l k i lemlerini yapan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i nezdinde tutulan listede kay tl ve kay tl oldu una dair belge olarak kendisine kimlik verilen yetkilendirilmi yönetici veya kadrolu personeli, g) TOBB: Türkiye Odalar ve Borsalar Birli ini, ) Oda: Ticaret ve Sanayi, Ticaret Odalar n, h) Uygunluk belgesi: Müste arl kça, Levhaya kayd uygun görülen acenteler için Türkiye Odalar ve Borsalar Birli ine gönderilen Kanunun 23 üncü ve geçici 7 nci maddesinde belirtilen belge niteli indeki yaz y, ) Yetkili: Sigorta acentelerinin yönetim ve denetiminde bulunan ki iler ile acenteler ad na imza atmaya yetkili olanlar, ifade eder.

2 K NC BÖLÜM Acentelerin Kurulu ve Faaliyet Esaslar Gerçek ve tüzel ki i acentelerde aran lan nitelikler MADDE 4 (1) Acentelik faaliyetinde bulunacak gerçek ki ilerde a a daki nitelikler aran r: a) Türkiye de yerle ik olmas, b) Medeni haklar kullanma ehliyetine sahip olmas, c) Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci f kras n n (a) bendinin dört numaral alt bendinde belirtilen suçlardan hüküm giymemi veya ceza almam olmas, ç) flas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas, d) Teknik personel vas flar n ta mas, e) Asgari malvarl art n yerine getirmi olmas, f) Fiziksel, teknik ve idari altyap ile insan kaynaklar bak m ndan yeterli olmas, (2) Acentelik faaliyetinde bulunacak tüzel ki ilerde a a daki nitelikler aran r: a) Merkezlerinin Türkiye de bulunmas, b) flas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas, c) Asgari sermaye art n n yerine getirilmi olmas, ç) Fiziksel, teknik ve idari altyap ile insan kaynaklar bak m ndan yeterli olmas. (3) Acentelik faaliyetinde bulunacak tüzel ki ilerin yetkililerinde, gerçek ki i ortaklar nda ve tüzel ki i ortaklar n n yetkililerinde a a daki nitelikler aran r: a) Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci f kras n n (a) bendinin dört numaral alt bendinde belirtilen suçlardan hüküm giymemi veya ceza almam olmas, b) flas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas, (4) Acentelik faaliyetinde bulunacak tüzel ki ilerin tüzel ki i ortaklar nda iflas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas art aran r. (5) Acentelik faaliyetinde bulunacak tüzel ki i yetkililerinden irketi sigorta i lemleri bak m ndan temsil ve ilzama yetkili olanlar n birinci f kran n (e) ve (f) bentlerinde say lanlar hariç di er nitelikleri ta mas gerekir. (6) Sözle me yapma veya prim tahsil etme yetkilerine sahip gerçek ki i acenteler ile tüzel ki ili i haiz acentenin müdürünün veya bu unvan ta masa bile fiilen bu görevi yerine getiren ki ilerin birinci f kran n (d), (e) ve (f) bentlerinde say lanlar hariç di er nitelikleri ta mas, ayr ca en az dört y ll k yüksekö retim kurumlar ndan veya en az iki y ll k aktüerya, pazarlama, risk yönetimi ve sigortac l k ile ilgili yüksek okullardan mezun olmas ve iki y ll k mesleki deneyimi kazanm olmas gerekir. Uygunluk belgesi, Levhaya kay t ve duyuru MADDE 5 (1) Sigorta acenteli i yapacak gerçek veya tüzel ki ilere Levhaya kay t öncesi Müste arl kça verilecek uygunluk belgesi için, düzenleni tarihleri son alt aydan eski olmamak kayd ile Ek:1 ila Ek:7 de belirtilen bilgi ve belgeler aran r. (2) Acentelerce uygunluk belgesi almak için ba vuru TOBB taraf ndan görevlendirilecek odalara yap l r. Uygunluk belgesi için gerekli belgelerden oda bünyesinde bulunanlar acentelerden ayr ca talep edilmez. (3) Ba vuru s ras nda istenilen bilgiler, ayr ca elektronik ortamda kaydedilir. (4) Belgeleri tamamlanm olan acentelerin talepleri TOBB taraf ndan Müste arl a intikal ettirilir. Müste arl kça yap lacak de erlendirmede durumu uygun

3 görülenler Levhaya kaydedilmek üzere TOBB a bildirilir. Bu bildirim, bildirime konu acenteler bak m ndan uygunluk belgesi niteli indedir. (5) Uygunluk belgesi alan ve TOBB internet sitesinde liste halinde duyurulan acenteler, Levhaya kay t olmak için en geç alt ay içinde TOBB a ba vuruda bulunur. (6) Gerekli tüm bilgi ve belgeleri tamamlanarak Levhaya kaydedilen acenteler TOBB internet sitesinde duyurulur. Bankalar, özel kanunla kurulmu ve kendilerine sigorta acenteli i yapma yetkisi tan nan kurumlar MADDE 6 (1) Bankalar hariç Kanunun 23 üncü maddesinin onuncu f kras nda belirtilen kurumlar sigorta acenteli i yap lan bölümü ve sigorta i lemlerinden sorumlu bir teknik personeli belirlemek, ayr ca yeter say da teknik personel çal t rmak zorundad r. (2) Bankalar, Genel Merkezlerinde sigortac l k i lemlerinden sorumlu bir personeli TOBB a bildirir, ayr ca sigorta acenteli i yapan tüm ubelerinde teknik personel niteliklerini haiz en az bir personeli belirler. Bu personele verilecek ve Müste arl kça belirlenecek e itim, bankalar ile i birli i yap larak e itimcilerin e itimi suretiyle sa lanabilir. Mesleki sorumluluk sigortas MADDE 7 (1) Acenteler, mesleki faaliyetlerinden dolay sigortal lar na verebilecekleri zararlara kar mesleki sorumluluk sigortas yapt rmak zorundad r. (2) Mesleki sorumluluk sigortas n n, beher tazminat talebi için teminat en az YTL ve bir y l boyunca tüm tazminat talepleri için teminat en az YTL olmak üzere yapt r lmas gerekmektedir. (3) Acenteler, sigorta irketleri ile yapt klar acentelik sözle mesini takiben en geç bir ay içerisinde mesleki sorumluluk sigortas n yapt rarak, bu hususta elektronik ortamda TOBB a veya uygunluk belgesi ba vurusunda bulundu u odaya bildirimde bulunur. Mesleki sorumluluk sigortas olmaks z n acentelik faaliyetinde bulunulamaz. (4) Mesleki sorumluluk sigortas n n asgari miktar her y l Türkiye statistik Kurumu taraf ndan aç klanan Tüketici Fiyatlar Endeksi y ll k art oran n a mamak kayd yla Müste arl kça artt r labilir. Asgari sermaye MADDE 8 (1) Tüzel ki i acenteler için asgari sermaye miktar irket türüne göre Sanayi ve Ticaret Bakanl nca belirlenen tutardan az olmamak kayd yla YTL dir. Gerçek ki ilerin beyan edecekleri mal varl klar bu miktar n alt nda olamaz. Bu tutar acentelerce arac l k edilen y ll k prim tutar n n %4 ünden a a olamaz. (2) Arac l k edilen y ll k prim tutar, y l sonlar itibariyle hesaplan r. Acenteler arac l k ettikleri y ll k prim tutarlar n en geç takip eden y l n ubat ay sonuna kadar elektronik ortamda TOBB a veya uygunluk belgesi ba vurusunda bulundu u odaya bildirirler. lave sermaye ihtiyac n n ortaya ç kmas halinde, eksik kalan sermaye en geç y l sonuna kadar tamamlan r. Sermaye aç n kapatmayan acenteler, bu aç kapatana kadar acentelik faaliyetinde bulunamazlar.

4 Teminat MADDE 9 (1) Sigorta irketlerinin faaliyetleri nedeniyle acentelerinden isteyebilecekleri teminat n miktar ve ko ullar taraflar aras nda serbestçe belirlenir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Acentelik Yetkileri, Sigorta Poliçeleri, Hesap Mutabakat ve Bilgi Kay tlar Acentelik yetkilerinin tescil ve ilan MADDE 10 (1) Acentelere verilecek acentelik yetkisi ile sözle me yapma ve/veya prim tahsil etme yetkilerine ve bu yetkinin verilmeyece i acentelerin hangi yetkili acentelere ba l bulunacaklar na dair hususlar n kapsam ve s n r sigorta irketlerince, usulü dairesinde tescil ve ilan n müteakip onbe i günü içinde Levhaya i lenmek üzere TOBB a bildirilir. (2) cra Komitesi taraf ndan, yerle im birimleri baz nda; en küçük birim olarak ta rada köy, ehirlerde ise mahalle muhtarl klar seviyesinde yetkili ve yetkisiz acentelerle ilgili listeler olu turulabilir. Yeterli say da yetkili acentenin bulundu u yerle im birimlerinde cra Komitesi nin önerisi üzerine, Müste arl kça yetkisiz acentelerin faaliyetleri k s tlanabilir veya kald r labilir. Sözle me yapma veya prim tahsil etme veya acentelik yetkilerinin kald r lmas MADDE 11 (1) Acentelerin sözle me yapma veya prim tahsil etme yetkilerinin kald r lmas hususu sigorta irketlerince usulü dairesinde tescil ve ilan olunur. (2) Sigorta irketlerince, acentelik yetkilerinin kald r lmas, acentelik sözle melerinin sona ermesi veya acenteler hakk nda dava aç lmas, soru turma ve kovu turma ba lat lmas halleri gerekçeleriyle birlikte, en geç üç i günü içinde sigorta irketleri taraf ndan, Levhaya i lenmek üzere, TOBB a ve ilgili acenteye bildirilir. (3) Mahkeme karar yla kesinle mi prim borcu nedeniyle acentelik yetkileri kald r lanlara, bu borçlar ödenmedikçe, sigorta irketlerince prim tahsil etme yetkisi verilemez. (4) Müste arl kça yap lan inceleme veya denetim sonucunda, Kanunun 32 nci maddesi hükümlerine uygun hareket etmedi i tespit edilen acentelerin, acentelik faaliyetleri Müste arl kça alt aya kadar geçici olarak durdurulabilir. Geçici durdurmay takip eden iki y l içinde ayk r l n tekrar halinde acentenin faaliyetleri Müste arl kça tamamen durdurulur ve kayd Levhadan silinir. (5) Bir daha acentelik yapamayacaklar na karar verilenler TOBB da ayr bir liste halinde tutulur. (6) Bu maddede s ralanan tüm hususlar ilgili acentenin Levha kay tlar na i lenir. Sigorta poliçelerinin düzenlenmesi ve primlerinin tahsili MADDE 12 (1) Sigorta poliçelerinde yetkili acentenin unvan ve Levha numaras ile i lemi yapan teknik personelin ad, soyad, kay t numaras ve imzas n n aç k olarak yer almas zorunludur.

5 (2) Sigorta irketlerince yetkilendirilmemi acenteler prim tahsilat yapamaz. (3) Sigortal taraf ndan yetkili acenteye yap lan ödeme sigorta irketine yap lm say l r. Sigorta irketlerince acenteye yap lan ödeme hak sahibi taraf ndan tahsil edilmedikçe yap lm say lmaz. (4) Sigorta poliçelerinin düzenlenmesine ve primlerin tahsil edilmesine ili kin usul ve esaslar sigorta irketi ile acente aras nda akdedilen acentelik sözle mesinde aç kça belirtilir. Acente komisyonlar MADDE 13 (1) Sigorta bran lar itibar yla uygulanacak komisyonlar, sigorta irketleri ve acenteleri aras nda serbestçe belirlenir. Ancak, komisyonlara ili kin olarak ilgili mevzuat nda özel hükümler bulunan sigortalarda kendi hükümleri geçerlidir. (2) Sigorta irketleri ile acenteler aras nda yap lacak acentelik sözle melerinde komisyonun genel çerçevesi belirlenir. Sözle mede belirlenmemi bulunan komisyon ve ek komisyonlar ile ilgili esaslar ise sigorta irketlerince acentelere duyurulur. Hesap mutabakat MADDE 14 (1) Acentelerin hesap ve kay t düzeninin, irketler ile ilgili hesaplarda üçer ayl k dönemler itibariyle mutabakat sa layacak ekilde olu turulmas gerekir. (2) Acenteler ve sigorta irketleri kendi aralar ndaki ilgili hesaplarda, üçer ayl k dönemler itibariyle hesap mutabakatlar n sa lamak zorundad rlar. Unvan, ilan, reklam, afi ve pano MADDE 15 (1) Kanunun 32 nci maddesinin birinci f kras çerçevesinde acenteler, unvanlar nda sigorta ifadesi ile birlikte acentelik veya arac l k ifadelerinden birini kullanmak zorundad r. Acenteler, sigorta irketlerine ve sözle me yapt rmak isteyenlere yan lt c bilgi ve belge veremezler. Acenteler, unvanlar n acentelik fonksiyonlar n gizleyecek ekilde ve unvanlar nda sigorta irketi olarak faaliyet gösterdikleri anlam n ta yacak ifadeler kullanamazlar. (2) Acenteler, Levha kay t numaras n içeren bir plakay i yerlerinin giri bölümünde ve gözle görünür ekilde asmak zorundad r. Bu plakan n ekli Müste arl n uygun görü ü ile cra Komitesince belirlenir. (3) Acentelerin faaliyet gösterecekleri ba ka bir adresteki ubeleri acente ile ayn unvan ta mak zorundad r. Acenteler ubelerine ili kin bilgileri ube tesisinden itibaren en geç onbe i günü içinde Levha bilgilerine ilave ettirirler. ubelerin antet, afi, reklam ve tabelalar nda acente unvan na yer vermeleri zorunludur. De i ikliklerin bildirilmesi MADDE 16 (1) Acenteler, bu Yönetmelikte aran lan niteliklerinde ortaya ç kabilecek de i iklikleri elektronik ortamda TOBB a veya uygunluk belgesi ba vurusunda bulundu u odaya; sigorta irketleri ise, acentelere verecekleri yetkilere ili kin de i iklikleri, de i ikli i takiben en geç üç i günü içinde, Levhaya i lenmek üzere TOBB a bildirir.

6 Bilgi kay tlar ve kay tlara eri im MADDE 17 (1) TOBB nezdinde tutulan Levhaya ili kin bilgiler ve bilgilere d ar dan eri im tan nacak yetkili kullan c lar ve eri ebilecekleri kay tlar n içeri i ile eri im ekli TOBB un görü ü al narak Müste arl kça belirlenir. Elektronik ortamda TOBB a veya odalara bildirim yap lmas na ili kin usuller TOBB taraf ndan belirlenir. (2) Acentelere Müste arl k talimatlar ile cra Komitesince gerekli görülen karar ve duyurular n iletilmesi için TOBB taraf ndan gerekli tedbirler al n r. Teknik personel DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Teknik Personel, E itim ve Kimlik MADDE 18 (1) Sigorta ürünlerinin, acenteler taraf ndan pazarlanmas, bilgilendirme ve sat i lemleri yaln zca acentelerin teknik personeli taraf ndan yap labilir. (2) Teknik personel olmak için a a daki artlar aran r: a) 4 üncü maddenin birinci f kras n n (d), (e) ve (f) bentlerinde say lanlar hariç di er niteliklerin ta nmas, b) En az lise veya dengi okul mezunu olmas, c) Sigortac l kla ilgili kurum veya kurulu lar n meslekle ilgili bölümlerinde en az iki y l mesleki deneyim kazan lm olmas. Ancak, en az 2 y ll k aktüerya, pazarlama, risk yönetimi ve sigortac l k ile ilgili yüksek okullardan veya dört y ll k yüksekö retim kurumlar ndan mezun olanlarda bu art aranmaz. (3) Acenteler teknik personeline ili kin bilgileri, kaydedilmek ve bu personelin kay t numaras ve kimliklerini almak üzere elektronik ortamda TOBB a veya uygunluk belgesi ba vurusunda bulundu u odaya bildirir. (4) Gerçek ki i acenteler ve tüzel ki i acente yöneticileri ile müdürünün veya bu unvan ta masa bile fiilen bu görevi yerine getirenlerin teknik personel unvan n ta mas gerekir. (5) Teknik personelin poliçe sat s ras nda sigortal ya hangi acenteye ba l olarak çal t klar n aç kça belirtmeleri, yapacaklar tan t mlarda ve bilgilendirme notlar nda ba l olduklar acentenin unvan n yazmalar gerekmektedir. (6) Teknik personelin yapt i lemlerden dolay üçüncü ki ilere verecekleri zararlardan ba l bulunduklar acenteler sorumludur. (7) Hayat sigortalar nda görev yapacak teknik personel hakk nda ilgili mevzuat hükümleri uygulan r. (8) Lise ve dengi okul mezunu olup, teknik personel olmak için di er gerekli nitelikleri ta yan, ancak deneyim art bulunmayanlar yard mc teknik personel unvan ile i e ba lat labilirler. Yard mc teknik personele en az alt ay çal mas ve esaslar Müste arl kça belirlenecek temel sigortac l k bilgileri s nav n kazanmas kayd ile sigorta i lemleri yapma yetkisi verilebilir. Yard mc teknik personel iki y ll k çal ma süresini doldurdu u takdirde teknik personel unvan n kazan r ve acenteler bu personeli sürelerinin dolmas n takiben en geç yirmi gün içinde kaydedilmek, kay t numaras ve kimlik almak üzere elektronik ortamda TOBB a veya uygunluk belgesi ba vurusunda bulundu u odaya bildirir.

7 Teknik personel e itimi MADDE 19 (1) Teknik personel, tarihi ve program Müste arl kça üç ay önceden duyurulacak ve en az üç y lda bir be i gününü geçmemek üzere verilecek e itime tabi tutulur. Verilecek e itimlerin Kanunun 31 inci maddesinde belirtilen Sigortac l k E itim Merkezi taraf ndan yap lmas esast r. Elektronik ortamda e itim verilmesi de mümkündür. Müste arl k gerek görülen hallerde bu e itimlerin yap lmas amac yla yurt içindeki veya yurt d ndaki kurum, kurulu, meslek örgütleri veya üniversitelerden yararlanabilir. (2) Birinci f krada belirtilen e itimi süresi içerisinde almam olan teknik personelin faaliyeti bu e itimi tamamlan ncaya kadar durdurulur. Kimlik MADDE 20 (1) Teknik personelin kimlikleri uygunluk belgesi ba vurusunda bulundu u oda taraf ndan verilir. Odalar, bu hizmet için TOBB taraf ndan belirlenecek bir ücret alabilir. Kimliklerin ekli ve içeri i, verilmesi ve geri al nmas na ili kin usul ve esaslar cra Komitesince belirlenir ve Müste arl n onay ile uygulamaya konulur. (2) Kimli i olmayanlar ile kimli i olup ibraz edemeyenler sigorta sözle melerine arac l k yapamazlar. (3) Acentelik sözle mesinin feshi halinde veya teknik personelin i akdinin sona ermesi veyahut yetki kald r lmas durumlar nda, acenteler keyfiyeti en geç üç i günü içinde uygunluk belgesi ba vurusunda bulunduklar odaya bildirirler ve verilen kimlikleri ilgili odaya iade ederler. ade edilmeyen kimliklerden acenteler sorumludur. BE NC BÖLÜM Geçici ve Son Hükümler Halen faal olan gerçek ki i acenteler ve tüzel ki i acente yöneticisi ile poliçe düzenlemekle görevli personel GEÇ C MADDE 1 (1) Bu Yönetmeli in yürürlü e girmesinden önce faaliyet gösteren acenteler, en geç 31/12/2008 tarihine kadar durumlar n bu Yönetmeli e uygun hale getirmek zorundad rlar. (2) Bu Yönetmeli in yürürlü e girdi i tarih itibariyle faal olarak acentelik yapt klar n kan tlayan; a) Gerçek ki i acenteler ile tüzel ki i acente yönetici ve poliçe düzenlemekle görevli personelinde, 18 inci maddenin ikinci f kras n n (b) bendinde aran lan lise veya dengi okulu mezunu olma, b) Sözle me yapma veya prim tahsil etme yetkilerine sahip gerçek ve tüzel ki i acente yöneticilerinde 4 üncü maddenin alt nc f kras nda aran lan en az iki y ll k aktüerya, pazarlama, risk yönetimi ve sigortac l k ile ilgili yüksek okullardan veya dört y ll k yüksekö retim kurumlar ndan mezun olma, artlar aran lmaz. Di er artlar ta malar halinde teknik personel kimli i verilecek bu ki iler, 31/12/2009 tarihine kadar 19 uncu maddede belirtilen e itimi tamamlamad klar takdirde faaliyetleri durdurulur ve e itimi alana kadar faaliyette bulunamazlar.

8 Bankalar n acentelik yapan ubelerindeki teknik personel GEÇ C MADDE 2 (1) Bankalar, acentelik yapan ubelerinin dörtte birinde 2008 y l sonuna kadar olmak üzere, takip eden üç y l içinde her y l en az dörtte birini tamamlamak suretiyle 2011 y l sonuna kadar tüm ubeleri için teknik personel niteliklerini haiz en az bir ki i olmak üzere yeterli personel istihdam n sa larlar. Yürürlük MADDE 21 (1) Bu Yönetmelik yay m tarihinde yürürlü e girer. Yürütme MADDE 22 (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müste arl n n ba l oldu u Bakan yürütür.