Geçen ay meslektaşım, eğitmen arkadaşım Gülgün Koç ne güzel hatırlattı Peter Drucker ın meşhur tespitini : Ölçemediğiniz hiçbir şeyi yönetemezsiniz

Transkript

1 Peter Drucker çok doğru bir ifade seçmiş! Geçen ay meslektaşım, eğitmen arkadaşım Gülgün Koç ne güzel hatırlattı Peter Drucker ın meşhur tespitini : Ölçemediğiniz hiçbir şeyi yönetemezsiniz Ölçmek, yönetmek için yeterli mi? Bence değil. Ölçmek iyi bir başlangıç, kesinlikle ölçmemekten daha iyi, ama yönetmek için bir şeylere daha ihtiyaç var sanki. Ödül ve cezadan başlayalım mı, ne dersiniz? Ölçtük ölçmesine de, baktık sonuç iyi çıkmadı, eğer sistem sizi cezalandırmıyorsa, ya da tersi durumda ödüllendirmiyorsa neye yaradı ölçümlerimiz? Şimdi bir bakalım şu t=tl denklemine, vakit acaba gerçekten nakit mi? Muhasebe sisteminde şirketler hesap kalemlerini zaman (t) ile değil para (TL) ile ölçüyor; geliri, gideri, ciroyu, kârı... özetle başarıyı hep TL. ile oranlıyoruz. Bu durumda ölçümü en kolay birim olan TL yi az harcadıkça ve çok kazandıkça başarılı olarak değerlendiriliyoruz. Örnek olarak bizim en sık karşılaştığımız eğitimleri ele alalım; bir şirket planladığı eğitimlerini şirketin kendi toplantı salonu yerine dışarıda bir mekanda, mesela bir otelde yaparsa TL + t harcıyor, oysa şirket içinde yapılan eğitimlerde sadece t harcanıyor. Demek ki, şirkette eğitim yapmak daha

2 verimli. Daha az TL. harcayarak aynı sonuç... Aynı sonuç... mu acaba? Bu yazıyı okuyan ve her iki deneyimi de yaşamış kişiler çok iyi bilecekler ki, sonuç aynı değil. İş yerindeki fiziksel ve zihinsel bölünmelerle geçen bir eğitim gününden geriye kalan ile şirketin dışında bir mekandaki konsantrasyonu kıyaslamaya gerek bile yok. Peki seçimlerimizde bunu hesaba katıyor muyuz? Cevap : Nadiren. Sebep ise son derece basit; yapılan işin verimliliğini ölçme ve değerlendirme birimimiz TL. bazında olunca yapılan işin etkinliği hesaba katılmıyor. Bir başka örneği ele alalım; her geçen gün şirketlerde m2 ye düşen insan sayısı artıyor, çünkü TL bazında baktığımızda ofis ortamında herkese bir oda verebilecek lüksümüz yok. O zaman ne yapalım? Harika bir fikir var ortada: Açık ofis sistemi. Böylelikle hem herkes birbirini görsün, iletişim (ve biraz da denetim) kuvvetlensin, hem de mekan daha verimli kullanılsın. Fikir TL bazında açık ara iyi sonuç verse de acaba t ölçümünde neler oluyor, bir bakalım. Bu yazıyı okuyan ve her iki deneyimi de yaşamış kişiler çok iyi bilecekler ki, açık ofislerde çalışanlar çok sık bölünüyor ve konsantrasyon problemi yaşıyorlar. Aynı işi daha fazla t harcayarak yapıyorlar, işleri hatalı yaptıklarında da bolca TL boşa gidiyor. Eğer şu ana kadar yazdıklarıma hemfikirseniz hepinizin aklında şu soru vardır; peki madem vakit = nakittir, yani t = TL, o zaman neden seçimlerimizi TL bazında yapıyoruz? Cevabı çok açık değil mi? 1) t, yani zaman kaynağını boşa harcayanlar cezalandırılmıyor da ondan, yeter ki TL. kazanılsın 2) t, yani zaman kaynağını akıllı harcayanlar ödüllendirilmiyor da ondan, yeter ki TL. harcanmasın 3) t nin getirdiği kalite kazancını ölçmek zor, oysa TL yi ölçmek çok kolay 4) t nin getirdiği kalite kazancını ölçsek de vadesi çok uzun, oysa TL yi daha harcamadan bile ölçebiliyoruz. Gelin, kendinizi bir eğitim uzmanının yerine koyun. Acaba yöneticinize eğitim onaylatmaya gittiğinizde eğitimi şirket dışında yapmanın önemini anlatarak (ki nasıl ölçeceksiniz?) onu daha fazla TL harcamaya ikna etmek mi daha kolay, yoksa eğitimi şirkette yapmayı önererek tasarruf edeceğimiz TL. konusunda takdir almak mı? Belki bu tek örnek bile bize çok net bir şey gösteriyor; tercihlerimizi TL bazında yaptıkça kısa vadede net ispatlanabilir sonuçlar elde ediyoruz, oysa ölçüm kriterimizi biraz genişlettiğimizde, TL nin yanına t yi, hatta biraz da ortaya çıkan sonucun kalitesini dikkate aldığımızda ölçümü zor/imkansız ve ölçülebilse bile geri dönüşü çok uzun vadede olacak alanlara yelken açıyoruz.

3 Bugün kağıt üstünde ölçülebilir net bir kazancı mı tercih etmeliyim, yoksa uzun vadede (belki) görülebilecek, ispatı zor olanı mı? İlk bakışta küçük bir seçim gibi görünse de bu noktada yapacağınız tercih aslında sizin hayata bakış açınızdır ve yaratacağı sonuçlar uzun vadede yaşadığınız / çalıştığınız ortamın kalite standardını belirleyecektir. Bu sadece basit bir tercih değil, insanların, şirketlerin, hatta ülkelerin gelecekte nerede olacaklarını gösteren temel bir yol ayırımıdır. Çevrenize bakınız, nerede gıpta ettiğiniz bir ülke varsa kısa vadeli TL kazancına değil, uzun vadeli kaliteye odaklı seçimler yapmaktadır, nerede gıpta ettiğiniz bir şirket varsa yatırımlarını bu zihniyetle planlamaktadır ve eğer gıpta edilen bir insan olmak istiyorsanız, sizin de aynı şekilde iki seçim arasında uzun vadeli kalite yatırımını, kısa vadede kolayca görünen kazançlara tercih etmeniz gerekir. Buraya kadar hemfikirsek, geldik en önemli soruya; Bunu yapabilmek için neye ihtiyaç var? ; 1) Bilinç: Kısa vade yerine uzun vadeli getirilere odaklanmanın önemini anlamak; araştırmaya, planlamaya, insan ve sistem geliştirmeye harcanacak zamanı ve parayı bir sarfiyat değil bir yatırım olarak görmek. Çevremize de bu bilinci aşılamak. 2) İnisiyatif: Bu bakış açısından sapılan durumlara müdahale edebilecek cesarete, inanca ve yetkiye sahip olmak 3) Disiplin: Kısa vadenin hemen sonuç getiren cazibesine kapıldığımızda kendimizi kontrol altına alabilmek. 4) Şeffaflık: Uzun vadeli getirilerin kalitesini iyi ölçebilen sistemler kurmak, karar vericilere etkin sonuç üretmeyen sistemlerin günün sonunda verimli de olamayacağını rakamsal olarak ortaya koyabilecek donelerle gitmek. 5) Vade hesabı: Kararlarımızı verirken sonuçları hangi vadede değerlendireceğimizi baştan belirlemek. Bazen bu vadenin (ekoloji gibi, şirketimizin itibarı gibi) bizim ömrümüzden daha uzun olabileceğini hesaba katmak. Hepinize doğru denklemler üzerine kurulmuş isabetli tercihler dilerim. Sevgi ve Saygılarımla, Arzu İrez Eğitim ve Performans Gelişim Danışmanı

4