ÖLÇÜLENDİRME. Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA

Transkript

1 ÖLÇÜLENDİRME Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA

2 Ölçülendirme elemanları Dim Text Ölçü yazısı Offset from dim line Ölçü çizgisinden uzaklık 250 Dimension Line Ölçü çizgisi Dim Arrow Ölçü oku Extension Line Sınır çizgisi.. Defpoints Tanımlama noktaları 2

3 Ölçülendirme seçenekleri Not: Continued, chain olarak yenilendi. 3

4 Ölçülendirme komutları Radius (R) Leader Diameter ( ) 4

5 Ölçülendirme (dimension-annotate) menüsü 5

6 Ölçülendirme (dimension) menusü 6

7 Dimension Style Manager 7

8 Ölçülendirme (dimension) ayarları 8

9 Ölçülendirme 9

10 Ölçülendirme Ölçülendirilecek boyutu seçip (1) ölçü çizgisinin yerini tanımlayarak (2) ölçülendirme yapabilirsiniz. Ölçü sınır çizgisinin başlangıç noktalarını tanımlayarak da ölçülendirme yapabilirsiniz. 10

11 Dimension Text 11

12 Doğrusal (linear) ölçülendirme 12

13 Ayarlanmış (aligned) ölçülendirme Ölçülendirilecek boyutu seçip (1) ayarlanmış ölçü çizgisinin yerini tanımlayarak (2) ölçülendirme yapabilirsiniz. Ölçü sınır çizgileri otomatik olarak çizilir. Çemberde çapın iki ucu ölçü sınır çizgilerinin başlangıcı olarak kullanılır. Çemberin seçildiği nokta çapın bir ucu olarak algılanır. 13

14 Döndürülmüş (rotated) ölçülendirme Döndürülmüş ölçülendirmede ölçü rakam ve yazıları orijin noktalarına göre tanımlanan bir açıyla yerleştirilir. Dimension menüsünden Linear i seçiniz. Birinci ve ikinci ölçü tanımlama noktalarını işaretleyiniz. Ölçü çizgisini döndürmek için, r (Rotated) yazarak enter yapınız. Ölçü çizgisi açısını yazınız. Ölçü çizgisinin yerini tanımlayınız. 14

15 Baseline ve continued ölçülendirme 15

16 Açısal (angular) ölçülendirme Birinci çizgiyi (1), ikinci çizgiyi (2) ve ölçü çizgisinin yerini (3) seçiniz. 16

17 Leader ve açıklama Leader açıklaması çok satırlı bir yazı, bir özellik kontrol çerçevesi veya bir blok referansı olabilir. Yeni bir leader çizebilir veya mevcut leadere ekleme yapabilirsiniz. Yazı açıklaması komut hattında her defasında bir satır olarak veya Multiline Text Editor dialog kutusunda yazılabilir. Ölçü yazısını komut hattına yazarsanız, text yaymasız oluşturulur (genişliği sıfıra ayarlanır). Yazı veya özellik kontrol çerçevesi açıklaması leader uç noktasından tanımlanmış değer kadar kaçık yerleştirilir. 17

18 Ölçülendirme değişiklikleri Ölçüleri AutoCAD editing komutlarıyla ve grip değişiklik modlarıyla yapabilirsiniz. Grip değişikliği ölçülendirme değişikliğinin hızlı ve kolay yoludur. Ölçüleri ayrıca dimension style override ile değiştirebilirsiniz. 18

19 Tanımlama noktaları (definition points) 19

20 Eğik (oblique) ölçülendirme 20

21 Ölçülendirme yazısının yeri 21

22 Ölçülendirme yazısının yerine uydurulması 22

23 Ölçülendirme yazısı değişikliği 23

24 Ölçülendirme çizgisi aralıkları 24

25 Ölçü ön ekleri (prefix) Ölçü rakamlarının önüne (Ø,R, vb. yazdırabilirsiniz). 25

26 Tolerans 26

27 Yan toleransların biçimlendirilmesi Tolerans değerlerinin ana ölçüye göre düşey konumlamasını kontrol edebilirsiniz. 27

28 Ölçülerin yuvarlatılması 28

29 Geometrik tolerans diyalog kutusu 29

30 Datum referans çerçeveleri Özellik kontrol çerçevesindeki tolerans değerleri üçe kadar datum referans harfi ve onların değişiklik sembollerini içerir. Datum, ölçülendirmelerin yapılacağı veya doğrulanacağı teorik olarak tam nokta, eksen veya düzlemdir. Genellikle üç temel izdüşüm düzlemi bu iç için en uygunudur. Üç düzlem birlikte datum referans çerçevesi datum reference frame olarak bilinir. 30

31 Yansıtılmış tolerans kuşakları Toleransı daha belirgin yapmak için, çıkma yapılan toleranslar konum toleranslarına ilave olarak tanımlanır. 31

32 Kompozit toleranslar Kompozit tolerans, farklı datum gereksinimine sahip, aynı geometrik karakteristiğe sahip bir özellik veya özelliklerin iki toleransını belirtir. Bir tolerans özelliklerin deseniyle, diğeri desen içindeki toleransla ilişkilendirilir. Bağımsız özellik toleransı desen toleransından daha kısıtlayıcıdır. 32

33 Tolerans ölçülendirme 33

34 Geometrik tolerans Geometrik tolerans çerçeveleri Geometrik özellik sembolleri 34

35 Geometrik tolerans Tolerans sembol menüsü 35

36 Geometrik tolerans Geometrik tolerans ve malzeme diyalog kutuları 36

37 Ölçülendirme sembolleri Symbol Abbreviation Description Ø DIA Diameter SØ SPHER DIA Spherical Diameter R R Radius CR CR Controlled Radius SR SR Spherical Radius CBORE Counterbore SFACE Spotface CSK Countersink DP Depth SQ Dimension Origin Square ( ) REF Reference PL Places, Times Arc Length Slope Conical Taper 37

38 Ölçülendirme kuralları Faturalı delik 38

39 Ölçülendirme kuralları 39

40 Ölçülendirme kuralları 40

41 Dimtext ile birlikte kullanılan semboller %%c çap işareti %%d derece işareti %%o üstü çizilen yazı %%p tolerans işareti %%u altı çizilen yazı %%% yüzde işareti 41

42 42