Türkiye ve Dünyada Güneş Enerjisi Mevcut Durum ve Gelecek

Transkript

1 Türkiye ve Dünyada Güneş Enerjisi Mevcut Durum ve Gelecek Sercan KESKİNEL ELSE Enerji İş Geliştirme Yöneticisi Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Mevcut Durum, İmkanlar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Mart 2017.

2 İçerik 1. BÖLÜM Güneş Enerjisi Neden Güneş Enerjisi? Fotovoltaik Güç Sistemleri (FGS) Dünyada Mevcut Durum Almanya Japonya Çin ABD Türkiye de Mevcut Durum ELSE Enerji Uygulama Örnekleri

3 Güneş Enerjisi

4 Neden Güneş Enerjisi? Temiz, çevreye zararsız, atık oluşturmayan bir enerji türü, Kaynağı bedava ve sınırsız, CO2 artışına bağlı olarak sera gazı emisyon artışına ve küresel iklim değişikliğine neden olmaz, Modülerdir, taşınabilir. İhtiyaç halinde sisteme ilaveler yapılabilir, Son kullanıcıların yakınına kuruldukları için, iletim ve dağıtım cihaz gereksinimi azaltır (kayıpları azaltır), yerel elektrik hizmetinin kalitesini ve güvenilirliğini artırır,

5 Neden Güneş Enerjisi? İşletme & Bakım maliyetleri diğer sistemlere göre yok denecek kadar azdır, Gereken enerji her yerde bulunabilir ve ücretsizdir, Gerekli düzeneklerle AC ve DC yükler, aküler beslenebilir (on-grid & off-grid sistemler)

6 Megavat [MW] Fotovoltaik Güç Sistemleri Dünyada Mevcut Durum Küresel Fotovoltaik Kurulu Güç Kümülatif Değişimi *IEA, 2016.

7 Dünyada Mevcut Durum Bölgelere Göre Fotovoltaik Kurulu Güç Değişimi Diğer Ortadoğu-Afrika Çin Amerika Asya-Pasifik Avrupa *IEA, 2016.

8 Dünyada Mevcut Durum Küresel Yıllık Fotovoltaik Kurulum Gelişimi Diğer Ortadoğu-Afrika Çin Amerika Asya-Pasifik Avrupa *EPIA, 2013.

9 Almanya 1991; 1000 Solar Çatı Programı; 1-5 kw evsel projelere %70 devlet yatırım desteği, 2003 bitiş (435 MW). 2004; EEG Programı, Feed-in tariff değeri 0,09 /kwh ten 0,51 /kwh e, 20 yıl boyunca, hem evsel hem arazi üzeri GES ler için. Feed-in tariff değerinde yıllık kapasiteye göre maksimum %5 azalma yılında 7,4 GWp e ulaşılması sonrası FiT değerinde toplamda %24 lük düşüş. 2012; yeni EEG Programı, 32 GWp e ulaşılması sonrası FiT değerinde düşüş (0,14 /kwh) Mevcut durum ~0,065 /kwh. *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

10 Almanya *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

11 Japonya 1992; Net Faturalama Programı 1993; Şebeke bağlantı prensipleri 1994; Evsel kullanım desteği: <5 kw evsel projelere %50 devlet yatırım desteği, 2005 bitiş (1422 MW) 2003; Yenilenebilir Portföy Standardı: Minimum %1,35 yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik alımı (kamu şirketleri) 2009; Evsel kullanım için (<10 kw) Feed-in tariff; 48 JPY/kWh 2012; Fukuşima kazası sonrası, yeni Feed-in tariff 40 JPY/kWh, 20 yıl süreli. Güneş Alış Birim Fiyatı (JPY/kWh) (vergiler hariç)** Nisan - Haziran 2015 Temmuz- Mart 2016 <10 kw <10 kw (enerji depolama dahil) Alım Süresi 10 yıl >10 kw yıl *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., ** IEA, 2017.

12 Japonya *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

13 Çin 2005; Yenilenebilir Enerji Kanunu; güneş enerjisi birincil önemde, özellikle kırsal bölge uygulamaları. 2009; Solar çatı programı ve Golden Sun Programı (evsel projeler), yatırıma %70 e kadar devlet desteği, 2011; ihale dışı GES projeleri, 1,15 CNY/kWh (0,18 USD/kWh) 2013; orta ve büyük ölçekli GES projeleri, 0,9/0,95/1 RMB/kWh (bölgeye göre değişmekte) 1 Ocak 2016 sonrası bu değerler: 0,8/0,88/0,98 RMB/kWh 1 Ocak 2017 sonrası bu değerler: 0,65/0,75/0,85 RMB/kWh *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

14 Çin *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

15 ABD 2005; U.S. Energy Policy Act, hedef 2010 da %7,5 yenilenebilir enerji payı, 2008; Yenilenebilir Enerji Teşvik Planı, 6 milyar USD ye kadar borç garantisi 2009; Obama Yenilenebilir Enerji Politikası (2008 ekonomik krizi sonrası) 2010; 10 Milyon Solar Çatı Programı 2012; Yenilenebilir Portföy Standardı Toplam 31 eyalet, yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik enerjisi satın alma zorunluluğu, Toplam 7 eyalet, yenilenebilir eneriji kullanımını artırma hedefi, Feed-in Tariff değerleri, eyaletten eyalete değişkenlik göstermekte, yıl süre zarfları 0,15-0,25 USD/kWh *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

16 ABD *A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

17 Çeşitli pazarlarda PV bileşen yatırım maliyetlerinin değişimi* *IEA, World Energy Outlook 2016.

18 Şebeke ölçekli Güneş elektrik ihale fiyatlarının değişimi* *IRENA, Rethinking Energy 2017.

19 Türkiye de Mevcut Durum

20 Türkiye de Mevcut Durum

21 Türkiye de Mevcut Durum 2005 yılı : Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun 2011 yılı : Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik Lisansız santral kurulum üst sınırı 500 kw (2013 yılında 1000 kw) 0,133 USD/kWh Lisanslı FGS 1. Paket (2013) 600 MW kapasite, 9000 MW başvuru Nisan 2015 sürecin bitişi. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı ( 2015) 1000 MW kapasite. Yarışma tarihi 20 Mart Toplamda 28 Şubat 2017 itibariyle toplam kurulu güç: ~899 MW.

22 Türkiye de Mevcut Durum 28 Şubat 2017 itibariyle; Türkiye toplam kurulu gücü: ,50 MW Güneş enerjisi kurulu gücü: 899 MW (886 MW lisanssız) (12,9 MW lisanslı) Toplam dağıtılan lisanssız güneş elektrik kapasitesi: ~7000 MW* Toplam lisanslı güneş elektrik kapasitesi: 600 MW Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı: 1000 MW Resmi hedef, 3000 MW (2019)** * ETKB, 2017 Yılı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Sunuş Metni, Kasım ** ETKB, Stratejik Planı.

23 Türkiye de Mevcut Durum Engeller Kapasite tahsisi sorunu Gözetim Vergisi ve Anti-Damping Süreci (Kasım 2015) 265 Wp Poly güneş paneli (Çin harici diğer Uzakdoğu ülke üretimi) Panel Fiyatı: 265 Wp x 0,45 USD/Wp = 119,25 USD Gözetim Vergisi: 18,5 kg x 35 USD/kg x 0,18 = 116,55 USD İthal güneş panellerine Yatırım Teşvik Belgesi düzenlemesinin kaldırılmasını düzenleyen karar (Haziran 2016)

24 Türkiye de Mevcut Durum Teşvik Mekanizmaları Örnekleri: Ülke Destek Mekanizması Toplam Destek Süre (yıl) Uygulama Fransa Vergi teşviği %50 vergi indirimi ( arası) ve %5.5 KDV indirimi - <3 kwp Şebeke besleme 0,46 /kwh 20 <9 kwp Şebeke besleme 0,4025 /kwh kwp Şebeke besleme 0,3035 /kwh 20 >36 kwp İtalya Vergi teşviği %10 KDV indirimi - Tüm FGS için Şebeke besleme 0,32 /kwh 20 <3 kwp (çatı üzeri) Şebeke besleme 0,288 /kwh 20 <20 kwp (çatı üzeri)

25 Türkiye de Mevcut Durum Ülke Destek Mekanizması Toplam Destek Süre (yıl) Uygulama Almanya Şebeke besleme 0,2874 /kwh 20 <30 kwp Şebeke besleme 0,2501 /kwh 20 <30 kwp (öz tüketim sistemler için) Kıbrıs Rum Kesimi Sermaye desteği %55 (maksimum ) - <20 kwp Yunanistan Vergi teşviği Gelir vergisi muafiyeti - <10 kwp Vergi teşviği %20 vergi indirimi (maksimum 700 ) - <110 kwp TÜRKİYE Şebeke besleme 0,133 ABD$/kWh 10 <1000 kw

26 Türkiye de Mevcut Durum Teşvik belirsizliği, 10 yıl sonrası? 1 kw 1000 kw tek yönetmelik, Uygulama türüne göre değişiklik yok, Kapasite bazlı teşvik yok, Sermaye ve vergi indirimi teşviği,

27 ELSE Enerji Uygulamaları Özkoyuncu GES, 6,4 MWp

28 ELSE Enerji Uygulamaları Omega Enerji GES, 5,72 MWp

29 ELSE Enerji Uygulamaları Hasçelik Kablo GES, 2,3 MWp

30 ELSE Enerji Uygulamaları Besa Grup GES, 4,58 MWp

31 ELSE Enerji Uygulamaları Türkmen-Türkoğlu GES, 4,42 MWp

32 ELSE Enerji Uygulamaları YBT Enerji GES, 2,34 MWp

33 ELSE Enerji Uygulamaları YBT Enerji GES, 5,95 MWp

34 ELSE Enerji Uygulamaları Astor&Yentek GES, 11,36 MWp

35 Teşekkürler Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Mevcut Durum, İmkanlar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Mart 2017.