İNTERNET PROGRAMLAMA 2 A S P. N E T. Marmara Teknik Bilimler MYO / Hafta 5 Veri Tabanı İşlemleri

Transkript

1 İNTERNET PROGRAMLAMA 2 A S P. N E T Marmara Teknik Bilimler MYO / Hafta 5 Veri Tabanı İşlemleri

2 VERİTABANI BAĞLANTISI Site içindeki bilgilerin saklanması / düzenlenmesi ve kullanıcı etkileşiminin sağlanabilmesi için; veriler, ilişkisel veri depolama modeli kullanılarak tutulmalıdır. Bu yöntemde geliştirilen uygulamalara İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemi adı verilmektedir. Bu yöntemde veriyi saklamak ve tekrar kullanılmak üzere depolamak için kullanılan sistemler ise Veritabanı (Database) olarak tanımlanabilir. Verileri depolamak için farklı veritabanı uygulama yazılımları kullanılabilir. Programlama yazılımı ile bu veritabanlarına bağlantı kurularak veriler üzerinde işlem yapılabilir. 2

3 VERİTABANI BAĞLANTISI Veri Erişim Teknolojileri Uygulamalarda veriye erişmek için birçok veri erişim teknolojisi geliştirilmiştir: ODBC (Open Database Connectivity) DAO (Data Access Object) RDO (Remote Data Object) OLE DB (Object Linking and Embedding DataBase) ADO (ActiveX Data Object) ADO.NET 3

4 VERİTABANI BAĞLANTISI ADO.NET Mimarisi.NET platformunda kullanılan ortak bir katmandır..net ile geliştirilen tüm uygulamalar, veriye erişimde ADO.NET tiplerinden faydalanmaktadır. ADO.NET ile farklı veritabanları ve veritabanı yönetim sistemleri kullanılabilir. Bu nedenle.net platformu geliştirilirken farklı standartları destekleyen ayrı isim alanları (Namespace) oluşturulmuştur: SQL SQL Server Veri Sağlayıcı Oracle Oracle Veri Sağlayıcı (Oracle Data Provider) OLEDB OleDb.NET Veri Sağlayıcı ODBC ODBC.NET Veri Sağlayıcı 4

5 VT BAĞLANTISI / ADO.NET MİMARİSİ Connection Nesnesi Veri kaynağı ile uygulama arasında bağlantı kurmak, hangi veri kaynağına hangi güvenlik ayarlarıyla bağlanılacağını belirlemek için kullanılır. Visual Studio da veri kaynağının türüne bağlı olarak; SqlConnection OleDbConnection olmak üzere iki farklı yöntem kullanılır. 5

6 VT BAĞLANTISI / ADO.NET MİMARİSİ Command Nesnesi Bağlantı kurulan veri kaynağına müdahale etmeyi sağlar ve veri kaynağı ile uygulama arasında veri alma-verme isteklerini taşır. Command nesnesinin Visual Studio da veritabanı üzerinde komut yürütmesi için; ExuteNonQuery ExuteScalar ExuteReader olmak üzere 3 farklı kullanımı vardır. 6

7 VT BAĞLANTISI / ADO.NET MİMARİSİ DataReader Nesnesi Veritabanından Command nesnesi ile getirilen verileri okumak için kullanılır. DataAdapter Nesnesi Veritabanı ile bağlantı kurulduktan sonra veri tabanından alınan verileri, bellekte tutacak nesnelere aktarmak ve gerekli düzenlemelerden sonra tekrar veritabanına aktarmak için kullanılır. 7

8 VT BAĞLANTISI / ADO.NET MİMARİSİ DataAdapter Nesnesi Veritabanında işlem yapmak için 4 özelliği vardır: Seçme / SelectCommand Ekleme / InsertCommand Güncelleme / UpdateCommand, Silme / DeleteCommand DataSet Nesnesi DataAdapter nesnesi aracılığıyla alınan verileri bağlantısız olarak depolamak ve yönetmek için kullanılır. 8

9 VERİTABANI BAĞLANTISI Veritabanı Oluşturma Veritabanı, harici bir veritabanı uygulaması (Access, SQL Server, vb ) üzerinden oluşturulabileceği gibi Visual Studio aracılığıyla da oluşturulabilir. Veritabanı, web sitesi içindeki App_Data klasörüne yüklenmelidir. Solution Explorer alanında Web Site üzerinde sağ tuşla açılan menüden Add ASP.NET Folder / App_Data tıklanarak ilgili klasör eklenebilir. 9

10 VERİTABANI BAĞLANTISI Veritabanına Bağlanma Uygulamada kullanılan veritabanına; Connection nesnesiyle güvenlik ayarları belirtildikten sonra bağlanılabilir. Bağlantı açıldıktan sonra uygulama ile veri tabanı arasında veri aktarımı yapılabilir. Veri aktarımı tamamlandıktan sonra bağlantı kapatılmalıdır. Bağlantı kapatılmadığı zaman sunucu kaynaklarının gereksiz kullanımı uygulama çalışma zamanında sorunlara sebep olabilir. 10

11 VERİTABANI BAĞLANTISI Veritabanına Bağlanma Uygulama yazılımından harici bir Access veritabanına bağlanmak için öncelikle System.Data.OleDb isim alanının uygulamaya (default.aspx.cs) eklenmesi gerekmektedir. 11

12 VERİTABANI BAĞLANTISI Veritabanına Bağlanma OleDbConnection baglanti_adi = new OleDbConnection ("connection_string_ifadesi; Data Source=" + Server.MapPath("veritabanı_yolu_ve_adi")); OleDbConnection: Access veritabanına bağlanmak için kullanılan Connection nesnesini ifade eder. connection_string (Provider): Bağlantı sağlayıcının ismini tutar. OleDbConnection nesnesi ile birlikte kullanılır. Kullanılacak VT sürümüne göre değişir. Data Source: Veritabanı adını belirtmek için kullanılır. Server.MapPath: Veritabanı dosyasının sunucu üzerindeki yolunu eşleştirmek için kullanılır. 12

13 VERİTABANI İŞLEMLERİ Veritabanı ile bağlantı kurulduktan sonra veritabanı içindeki veriler seçilebilir, bir kontrole aktarılabilir; ya da veritabanı içinde veri ekleme / güncelleme / silme işlemleri gerçekleştirilebilir. Bağlantıyı Açma - Kapama Veritabanı bağlantı cümlesi yazıldıktan sonra bağlantının açılması gerekir. baglanti_adi.open(); Veritabanı ile veri alış-verişi tamamlandıktan sonra bağlantı mutlaka kapatılmalıdır. baglanti_adi.close(); 13

14 VERİTABANI İŞLEMLERİ Veri Ekleme Veritabanında bulunan bir veya birden fazla alana veri eklemek için INSERT SQL komutu kullanılır. Veritabanından veriler aşağıdaki komutla eklenir: OleDbCommand komut_adi = new OleDbCommand ("INSERT INTO tablo_adi (eklenecek_veriler) VALUES (form_arayuzundeki_kontrollere_bagli_parametreler)", baglanti_adi); 14

15 Bir web sitesi oluşturulur. (01_vt_uyg1) ö r n e k Adım1 Bu web sitesi içinde App_Data klasörü oluşturulur. 15

16 vt adında bir veritabanı oluşturulur. Veritabanı içine uyeler isimli bir tablo eklenir ve ilgili alanlar tanımlanır. Adım2 Tablo, içine kayıt eklenmeden kapatılır. 16

17 Veritabanı, kaydedilerek kapatılır. Web site altındaki App_Data klasörüne taşınır. Adım3 17

18 Adım4 Web sitesi içinde yeni bir Web Form sayfası açılır. Sayfa içine kullanıcı adı ve parola girişi için uygun kontroller eklenir. 18

19 Adım5 EKLE butonuna tıklanarak açılan CS sayfasının başına System.Data.OleDb isim alanı eklenir. 19

20 Adım6 EKLE butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısı için gerekli kod yazılır. Provider.. ifadesi Access sürümüne göre değişebilmektedir. 20

21 Adım7 EKLE butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısının açılması için gerekli kod eklenir. 21

22 Adım8 EKLE butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanına veri eklemek için gerekli SQL ifadesi yazılır ve bu ifade, tanımlanan OleDbCommand nesnesi içine aktarılır. 22

23 Adım9 INSERT ifadesi içinde tanımlanan parametrelere, web formundaki sunucu kontrollerine girilecek bilgilerin aktarılması için gerekli kodlama yapılır. 23

24 Adım10 Hazırlanan sorgunun çalıştırılması için gerekli kod satırı eklenir. 24

25 Adım11 Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısının kapatılması için gerekli kod eklenir. 25

26 Uygulama çalıştırılarak test edilir. Adım12 26

27 VERİTABANI İŞLEMLERİ Veri Güncelleme Veritabanında bulunan bir veya birden fazla veriyi güncellemek için UPDATE SQL komutu kullanılır. Veritabanındaki veriler aşağıdaki komutla güncellenir: OleDbCommand komut_adi = new OleDbCommand ("UPDATE tablo_adi SET degisecek_alan=parametre_değeri WHERE koşul_alani=parametre_degeri", baglanti_adi); 27

28 Bir web sitesi oluşturulur. (02_vt_uyg2) Bu web sitesi içinde App_Data klasörü oluşturulur. Önceden hazırlanmış veritabanı dosyası App_Data klasörüne taşınır. Web sitesi içinde yeni bir Web Form sayfası açılır. Sayfa içine kullanıcı adı ve parola güncelleme işlemi için uygun kontroller eklenir. Adım1 28

30 Adım3 GÜNCELLE butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısı için gerekli kod yazılır. Provider.. ifadesi Access sürümüne göre değişebilmektedir. 30

31 Adım4 GÜNCELLE butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısının açılması için gerekli kod eklenir. 31

32 Adım5 GÜNCELLE butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanında istenen veriyi güncellemek için gerekli SQL ifadesi yazılır ve bu ifade, tanımlanan OleDbCommand nesnesi içine aktarılır. 32

33 Adım6 UPDATE ifadesi içinde tanımlanan parametrelere, web formundaki sunucu kontrollerine girilecek bilgilerin aktarılması için gerekli kodlama yapılır. 33

35 8 Adım Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısının kapatılması için gerekli kod eklenir. 35

36 Uygulama çalıştırılarak test edilir. Adım 9 36

37 VERİTABANI İŞLEMLERİ Veri Silme Veritabanında bulunan bir veya birden fazla veriyi silmek için DELETE SQL komutu kullanılır. Veritabanındaki veriler aşağıdaki komutla silinir: OleDbCommand komut_adi = new OleDbCommand ("DELETE from tablo_adi WHERE kosul_alani=parametre_degeri", baglanti_adi); 37

38 Bir web sitesi oluşturulur. (03_vt_uyg3) Bu web sitesi içinde App_Data klasörü oluşturulur. Önceden hazırlanmış veritabanı dosyası App_Data klasörüne taşınır. Web sitesi içinde yeni bir Web Form sayfası açılır. Sayfa içine kullanıcı adına göre parola silme işlemi için uygun kontroller eklenir. Adım1 38

39 Adım2 SİL butonuna tıklanarak açılan CS sayfasının başına System.Data.OleDb isim alanı eklenir. 39

40 Adım3 SİL butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısı için gerekli kod yazılır. Provider.. ifadesi Access sürümüne göre değişebilmektedir. 40

41 Adım4 SİL butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısının açılması için gerekli kod eklenir. 41

42 Adım5 SİL butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanında istenen kaydı silmek için gerekli SQL ifadesi yazılır ve bu ifade, tanımlanan OleDbCommand nesnesi içine aktarılır. 42

43 Adım6 SİL ifadesi içinde tanımlanan parametrelere, web formundaki sunucu kontrolüne girilecek bilginin aktarılması için gerekli kodlama yapılır. 43

47 VERİTABANI İŞLEMLERİ Veri Seçme Veritabanında bulunan bir veya birden fazla veriyi seçmek için SELECT SQL komutu kullanılır. Veritabanından veriler aşağıdaki komutla seçilir: OleDbCommand komut_adi = new OleDbCommand("SELECT secilecek_veriler FROM tablo_adi", baglanti_adi); 47

48 Bir web sitesi oluşturulur. (04_vt_uyg4) Bu web sitesi içinde App_Data klasörü oluşturulur. Önceden hazırlanmış veritabanı dosyası App_Data klasörüne taşınır. Web sitesi içinde yeni bir Web Form sayfası açılır. Sayfa içine kullanıcı adı ve parola giriş işlemi için uygun kontroller eklenir. Adım1 48

50 Adım3 GİRİŞ butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısı için gerekli kod yazılır. Provider.. ifadesi Access sürümüne göre değişebilmektedir. 50

51 Adım4 GİRİŞ butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanı bağlantısının açılması için gerekli kod eklenir. 51

52 Adım5 GİRİŞ butonuna tıklanarak açılan aspx.cs sayfasındaki Button_Click olayının içine veritabanından veri seçmek için gerekli kod eklenir. 52

53 Adım6 Veritabanından seçilen verileri okumak ve TextBox içindeki değerlerle karşılaştırmak için gerekli kodlar yazılır. 53

56 İlçe alanındaki veriler, İl alanı içindeki değere göre otomatik olarak değişecektir. Bunun için İl kontrolünün AutoPostBack özelliği TRUE olarak düzenlenmelidir. Ekran görüntüsü verilen sayfa içindeki kontrollere uygun veritabanını oluşturduktan sonra kontroller içine girilen bilgilerin veritabanı içindeki ilgili tabloya eklenmesini sağlayacak kodlamayı yapınız. 56