ÇALIŞMA EKONOMİSİ KISA ÖZET

Transkript

1 DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETĠN ĠLK ÜNĠTESĠ SĠZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERĠLMĠġTĠR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNĠTELERĠ ĠÇĠNDEKĠLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBĠLĠRSĠNĠZ. ÇALIŞMA EKONOMİSİ KISA ÖZET

2 3 3

3 İÇİNDEKİLER Ünite 1: Çalışma Ekonomisine Giriş ve Temel Kavramlar 4 Ünite 2: Emek Arzı.5 Ünite 3: Emek talep eğrisi.7 Ünite 4: Emek Piyasası Dengesi.9 Ünite 5: Ücret ve Ücret Teorileri 10 Ünite 6: Eğitim Ekonomisi..12 Ünite 7: Emek piyasası ve sendikalar.14 Ünite 8: İşsizlik ve ve Emek Piyasası Politikaları

4 1 Çalışma Ekonomisine Giriş ve Temel Kavramlar Emek piyasalarını diğer piyasalardan ayıran özellikler nelerdir? Emek piyasasını mal ve diğer piyasalardan ayıran belki de en önemli özellik, emeğin istihdamının çalıģan ve çalıģtıran arasında kiģisel bir iliģkiyi ifade etmesidir. Emek piyasası hakkında genellikle hem iģveren hem de iģçi bakımından bir bilgi eksikliği söz konusudur. Emek piyasasına arz edilen emek büyük ölçüde heterojenlik gösterir. Tek bir emek piyasası yoktur, farklı birçok iģ için binlerce piyasa vardır. Emek piyasalarında grup iliģkilerini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu piyasalardaki karar alıcı birimlerin baģında gelen sendikaların davranıģlarını belirleyen sosyal, siyasal ve ideolojik bazı etkenler mal piyasalarında yer alan firmaların davranıģlarını etkileyen faktörlerden farklıdır. Emek piyasasında iģçinin pazarlık gücü nispi olarak azdır. Genellikle bu piyasalarda güç alıcılar lehinedir. Çalışma çağındaki nüfus ve aktif nüfus nedir? Çalışma çağındaki nüfus tanımlanırken, bir yaģ sınırlamasından hareket edilir. Genellikle, bu çağın alt sınırı, zorunlu temel eğitimin bitiģini ifade ederken; üst sınırı da emeklilik yaģına karģılık gelmektedir. Ülkeler arasında gerek zorunlu temel eğitimin süreleri ve gerekse emeklilik yaģları konusundaki farklılıklar çalıģma çağındaki nüfusun uygulamada farklılaģmasına yol açmaktadır. Ancak, ülkeler arasında yaygın olan yaģ sınırları yaģları arasıdır. Yani, yaģları arasındaki kiģiler çalıģma çağındaki nüfusu oluģturmaktadır. Aktif nüfus, çalıģma çağında yani yaģ grubunda olup kurumsallaģmamıģ nüfustan oluģmaktadır. Kurumsallaşmamış nüfus, Devlet istatistik Enstitüsü ne göre; Okul, yurt, otel, çocuk yuvası,huzurevi, özel nitelikli hastane, hapishane, kıģla ve orduevi gibi yerlerde ikamet edenlerle yabancı uyruklular dıģındaki nüfustur. işgücü nedir? 5 iģgücü, bir ülkedeki emek arzını insan sayıyı yönünden ifade eden bir kavramdır. BaĢka bir tanımlama ile, bir ülkedeki nüfusun üretici durumda bulunan yani ekonomik faaliyete katılan kısmı dır. ÇalıĢma çağındaki nüfustan, çalıģmak istemeyenleri, çalıģmasını engelleyen bir sakatlığı olanları, askerlik hizmetini yapanları, ev kadınlarını, öğrencileri ve mahkumlar gibi gözetim altında tutulanları çıkarıp; çalıģma çağı dıģında olduğu halde çalıģmak zorunda olan çocuklarla yaģlıları eklersek sivil iģgücüne ulaģılır. Kısaca, iģgücü =istihdam edilenler + iģsizler. Eksik istihdam nedir? Eksik istihdam, istihdamın sektör el dağılımı içinde tarımın ağırlıkta olduğu, ücretsiz aile iģçilerinin yoğun olarak bulunduğu ve iģsizlik sigortası uygulamasının bulunmadığı ülkelerde, iģgücünün gereği gibi değerlendirilememesinden kaynaklanan önemli bir sorundur. iģsizlik sigortasının bulunmadığı ya da sınırlı olduğu ülkelerde, kiģiye iģsiz kaldığında, geçimini temin edebilecek bir gelir düzeyi sağlanamamaktadır. Bundan dolayı da kiģi, sahip olduğu eğitim ve niteliğe uygun olsun ya da olmasın veya elde edeceği ücret düzeyi ne olursa olsun çalıģmak zorunda kalmaktadır. Böylece, kiģi iģsiz olmaktan kurtulmakta, ancak bu kez de sorun eksik istihdam olarak ortaya çıkmaktadır. işgücüne katılma oranı nedir? iģgücüne katılma oranı, istihdam edilenlerle iģsizlerin toplamının oluģturduğu iģgücünün aktif nüfusa oranıdır. Bu oran, aktif nüfus içersinde iģgücünün nispi ağırlığını gösterir. 5

5 Bağımlılık oranı nedir? Bir ülke nüfusunun tamamı tüketicidir, ancak çalıģma çağındakiler hem tüketici hem de üreticidirler.üretimtüketim dengesini sağlamak için üretime katılanların kendileriyle birlikte katılmayanlara da yetecek kadar üretimde bulunmaları gerekir. Bunun ölçüsü bağımlılık oranıdır. Bağımlılık oranı, çalıģma çağındaki kiģilere bağımlı olan nüfusun kaba bir ölçüsüdür. Emek verimliliği nedir? Bir ülke nüfusunun tamamı tüketicidir, ancak çalıģma çağındakiler hem tüketici hem de üreticidirler. Üretimtüketim dengesini sağlamak için üretime katılanların kendileriyle birlikte katılmayanlara da yetecek kadar üretimde bulunmaları gerekir. Bunun ölçüsü bağımlılık oranıdır. Bağımlılık oranı, çalıģma çağındaki kiģilere bağımlı olan nüfusun kaba bir ölçüsüdür. 6 6