Türkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard.

Transkript

1 Türkiye de Rüzgar Enerjisi Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard.

2 Akış Ülkemizde rüzgar enerjisi Destekleme Mekanizmaları Lisanslı Elektrik Üretim Tesisleri Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri

3 Ülkemizde Rüzgar Enerjisi RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ 3

4 Kaynak Potansiyeli Ülkemizde Rüzgar Enerjisi Rüzgar Sınıfı Yıllık Rüzgar Gücü Yoğunluğu (W/m 2 ) Yıllık Rüzgar Hızı (m/s) Toplam Kapasite (MW) Good ,0 7, ,36 Excellent ,5 8, ,32 Outstanding ,0 9, ,92 Superb 7 > 800 > 9,0 195,84 TOPLAM ,44 Yıllık ortalama rüzgar hızı: 7 50 m Yüksekliği 1500 m de az olan yerler için hesaplanmıştır. Karadaki Potansiyel: MW Denizdeki Potansiyel: MW 4

5 YEKDEM

6 Yerli Katkı Yerli elektromekanik aksam kullanımı derecesine göre YEKDEM çerçevesinde belirtilen fiyatlara ek destek YEK e dayalı işletmede olan ve 2020 yılı sonuna kadar işletme girecek santraller faydalanabilir İşletmeye giriş tarihinden itibaren azami 5 yıl süre RÜZGAR ENERJİSİ SANTRALLERİ İÇİN YERLİ AKSAM DESTEĞİ Kanat Jeneratör ve Güç Elektroniği Türbin Kulesi Rotor ve Naseldeki Mekanik Ekipmanlar (excluding kanat ve jeneratör grubu hariç) 0,8 ABD Doları cent/kwh 1,0 ABD Doları cent/kwh 0,6 ABD Doları cent/kwh 1,3 ABD Doları cent/kwh

7 RES LİSANSI ALINAN ALANLAR (TOPLAM ALAN: 4555 km2) 250 ADET LİSANSLI PROJE 8717,70 MW (Lisans Gücü) 358,70 MW (Mekanik Kapasite Artışı) 1084,06 MW (Elektriksel Kapasite Artışı) TOPLAM LİSANSLI KAPASİTE : ,46 MW

8 KURULU GÜÇ (MW) Ülkemizde Rüzgar Enerjisi 4000,0 3629,7 3500,0 Rüzgar Enerjisi Kurulu Gücü Değişimi 3000,0 2500,0 YEKDEM Mekanizmasının Revizyonu 2260,5 2457,9 2000,0 1728,7 1500,0 1000, Sayılı Kanun YEKDEM Mekanizmasının Başlangıcı 791,6 1320,2 500,0 363,7 0,0 8,7 8,7 18,9 18,9 18,9 18,9 18,9 20,1 20,1 20, End of 2014 YIL 8

9 2015 yılı RES önlisans başvuruları Nisan 2015 tarihlerinde başvurular alınacaktır. 47 bölge olmak üzere 3000 MW lık kapasite tahsis edilecektir.

10 RES Yatırımları

11 RES Yatırımları 1. REPA veya diğer veri tabanlarından yararlanarak rüzgar potansiyeli yüksek olan proje alanlarının belirlenmesi ve bu alanlar için kaynak bilgilerinin tespit edilmesi, 2. İlgilenilen bölgede daha önce rüzgar enerjisine dayalı bir projenin olup olmadığının araştırılması, 3. İlgilenilen bölgenin arazi yapısı, arazi mülkiyeti, ulaşım imkanları, trafo merkezlerine olan uzaklıkları gibi parametrelerin analiz edilmesi, 4. Yatırım düşünülen santral sahasını temsil edebilecek optimum rüzgar ölçüm noktası veya noktalarının belirlenmesi, 5. Belirlenen her bir ölçüm noktasında standartlara uygun olarak en az 1 yıl olmak üzere enerji amaçlı rüzgar ölçümlerinin yapılması, 6. Elde edilen rüzgar verilerinin analiz edilerek yatırım kararının alınması, 7. Yatırım fizibilitesinin hazırlanması, 8. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu na ön lisans başvurusu veya ilgili şebeke işletmecisine lisanssız üretim başvurusunun yapılması.

12 REPA (Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası) REPA, orta-ölçekli sayısal hava tahmin modeli ve mikro-ölçekli rüzgar akış modeli kullanılarak üretilen rüzgar kaynak bilgilerinin verildiği Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası dır. Bu atlas yardımıyla Türkiye genelinde 200 m x 200 m çözünürlüğünde; - 30, 50, 70 ve 100 m yüksekliklerdeki yıllık, mevsimlik, aylık ve günlük rüzgar hız ortalamaları, - 50 ve 100 m yüksekliklerdeki yıllık, mevsimlik ve aylık rüzgar güç yoğunlukları, - 50 m yükseklikteki yıllık kapasite faktörü, - 50 m yükseklikteki yıllık rüzgar sınıfları, - 2 ve 50 m yüksekliklerdeki aylık sıcaklık değerleri, - Deniz seviyesinde ve 50 m yüksekliklerdeki aylık basınç değerleri öğrenilebilmektedir.

13 REPA (Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası) Ekonomik RES yatırımı için; Yıllık ortalama rüzgar hızı: minimum 6,5 m/s (50 m.a.g.l.)

14

15 REPA - NOKTASAL RÜZGAR KAYNAK BİLGİSİ

16

17 REPA DAN YARARLANMA KRİTERLERİ Atlas hakkındaki temel bilgilere adresinden ulaşabilmektedir. Kullanıcılar, ilgilendikleri alanın sınırlarını işaretleyerek veya herhangi bir noktanın ayrıntılı rüzgar kaynak bilgilerini temin etmek için YEGM e elektronik posta ile başvuru yapabilmektedir.

18 TRAFO MERKEZLERİ

19 ARAZİ EĞİMİ %20 DEN BÜYÜK ALANLAR ARAZİ EĞİMİ %20 DEN BÜYÜK ALANLAR

20 RAKIMI 1500 METRE DEN BÜYÜK BÖLGELER RAKIMI > 1500 METRE OLAN ALANLAR

21 YERLEŞİM ALANLARI YERLEŞİM ALANLARI

22 MİLLİ PARKLAR - ÖZEL ÇEVRE KORUMA ALANLARI TABİAT PARKLARI TABİAT KORUMA ALANLARI VB. Poje alanının ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ nin Ek-5 inde tanımlanan DUYARLI YÖRELER kapsamında olup olmadığı hususu araştırılmalıdır.

23 YASAKLI ORMAN ALANLARI YASAKLI ORMAN ALANLARI

24 SULAK ALANLAR - NEHİRLER SULAK ALANLAR

25 RÜZGAR ELEKTRİK SANTRALLARI HAVA SEYRÜSEFER YARDIMCI CİHAZ / SİSTEMLERİ İLE RADAR SİSTEMLERİNİN SİNYAL PERFORMANSLARINI VE UÇUŞ GÜVENLİĞİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEBİLMEKTEDİR. RÜZGAR TÜRBİNLERİ VE YERLERİ; Haberleşme, Seyrüsefer, Gözetim Sistemleri Mania Kriterleri Hakkında Yönetmelik gereği DHMİ tarafından değerlendirilmektedir. Ayrıca, 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunun zorunlu gördüğü diğer kurum görüşleri de alınmalıdır. İşletme kriterleri açısından değerlendirme (türbinler havalimanları mania planları dışında olmalı) Hava seyrüsefer usulleri açısından değerlendirme (türbinler aletli alçalma usullerini racetrack etkilememeli) Elektronik sistemler açısından değerlendirme (türbinler elektronik sistemlerin sinyal performansı açısından sakınca oluşturmamalı)

26 DOĞALGAZ VE PETROL BORU HATLARI

27 TÜM KULLANILAMAZ ALANLAR RES KURULAMAZ ALANLAR

28 RÜZGAR ENERJİSİ YATIRIMI YAPILAMAZ ALANLAR VE YILLIK ORTALAMA RÜZGAR HIZI DAĞILIMI RES KURULAMAZ ALANLAR

29 RÜZGAR ÖLÇÜM İSTASYONU Rüzgâr kaynak alanını temsil edebilecek özellikte ölçüm istasyonu sayısı ve bu istasyonların kurulacağı optimum nokta/noktaların yerleri belirlenmelidir. HAKİM RÜZGAR YÖNÜ

30 Rüzgar enerjisine dayalı bir yatırımın yapılabilmesi için öncelikle ön yatırım kararı alınan sahayı temsil edecek en uygun yerlerde ölçüm istasyonları kurarak kaynak bilgilerine ait uzun dönemli verilerin temin edilmesi ve ölçüm verilerine dayalı kararların alınması oldukça önemlidir.

31 Ölçüm kayıtlarının (data) analizleri Ölçümlerin, referans alınabilecek uzun dönemli ölçüm verisi ile ilişkisinin kurulması ve bu verilerinin güvenirlilik analizlerinin yapılması sonrasında yeterli süredeki ölçüm verileri kullanılarak aşağıdaki istatistiksel işlemler yapılmalıdır; Sektörel rüzgar gülü Rüzgar hızlarının analizleri (zaman serileri, min-maks, STD) Rüzgar hızlarının sektörel frakans dağılımı (Weibull parametreleri) Rüzgar rejimine uygun türbin tipinin belirlenmesi Rüzgar hızı frekans dağılımının diyagramı Rüzgar hızlarının güç yoğunluğu Rüzgar hızlarının yükseklikle değişim profili Ölçüm alanının türbülans yoğunluğunun hesaplanması Sektörel enerji üretimi hesaplanması Öngörülen RES enerji üretim değerinin hesaplanması

32 ENERJİ ÜRETİM MİKTARI HESAPLAMA YÖNTEMİ

33 Enerji üretim miktarının hesaplamasında kullanılan «Weibull A» ve «Weibull k» parametrelerinin belirlenmesi

34 RES alanındaki rüzgar hızlarının zamansal değişimlerinin bilinmesi

35 Optimum rüzgar türbin tipinin belirlenmesi Türbin Tipi/Modeli = f (v,c,k,t,p)

36 Enerji yoğun yerlerin ve dolayısıyla türbin yerleştirilecek noktaların belirlenmesi Ölçüm ile belirlenen rüzgar rejimi, RES alanın topografik yapısı, Seçilen rüzgar türbininin teknik özellikleri, Alanın iklimsel yapısı, dikkate alınarak enerji üretiminin hesaplanması

37

38 TEŞEKKÜRLER