Türkiye'de "Decentralization" Süreci

Transkript

1 Türkiye'de "Decentralization" Süreci 30 Nisan 2013 Bahçeşehir Üniversitesi İlker Girit Ahmet Ketancı

2 Türkiye'de "Decentralization" Süreci Decentralization Prensipleri Türkiye deki Tarihi Süreç Türkiye deki Güncel Tartışmalar Büyükşehirler Yasa Değişikliği Kalkınma Ajansları Avrupa Birliği İlerleme Raporları Katılım Müzakereleri - Fasıl 22

3 Decentralization Prensipleri Adem-i merkeziyetçilik, devlet merkezinin kuvvetini azaltarak mahalli idarelerin yetkilerinin arttırılmasını öngören yaklaşımdır. Küreselleşme ile merkezi devletin manevra alanı daralırken uluslararası sermayeye bağlı olarak yerel yönetimler ve uluslararası örgütler önem kazanmıştır.

4 Türkiye deki Tarihi Süreç Osmanlı döneminde ilk olarak II.Meşrutiyet ten sonra Prens Sabahattin'in Türk idare sisteminde uygulanmasını önermesiyle gündeme gelmiştir. 9 Haziran 1861 Lübnan Nizamnamesi adem-i merkeziyetçiliğe doğru gidisin ilk örneğidir Anayasası, 108. md; Vilayetin usulü idaresi ve tevsii mezuniyet ve tefriki vezayif kaidesi üzerine müesses olup derecati nizami mahsus ile tayin kılınacaktır.

5 Türkiye deki Tarihi Süreç 1961 Anayasasında 112 md, 115 md ve 116 md adem-i merkeziyetçilikten uzaklaşıldığının kanıtıdır Anayasasının 123 md, 126 md ve 127 md: Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir.

6 Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Siyasi Partilerin Anayasa Taslakları (Nisan 2013) Barış ve Demokrasi Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Milliyetçi Hareket Partisi

7 Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Türkiye Yerel yönetimlere görevlerini en iyi şekilde gerçekleştirecek yönetim yapısını sağlanması ve yerel yönetimleri merkez müdahalesinden korunmasını... Kamusal sorumluluklar vatandaşa en yakın olan makamlar tarafından kullanılır (Yerindenlik) 45 de 42 devlet imzaladı. Tam Metin

8 Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Çekince koyulan maddeler: Yerel yönetimlerin yönetsel örgüt yapılarının kendilerince belirlenmesi. Yerel yönetimlere kaynak sağlanmasında, hizmet maliyetindeki artışların olabildiğince hesaba katılması Dağıtılan kaynakların yerel yönetimlere verilmesinin nasıl yapılacağı konusunda kendilerine uygun bicimde danışılması Yapılacak mali yardımların, yerel yönetimlerin kendi politikalarını uygulama konusundaki temel özgürlüklerin ortadan kaldırılmamasına, Yerel yönetimlere, ortak çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi için derneklere üye olma ve uluslar arası birliklere katılma hakkının tanınması, Yerel yönetimlere, başka ülkelerdeki yerel yönetimlerle işbirliği yapma hakkının tanınması

9 Barış ve Demokrasi Partisi Demokratik Özerklik ve Ülke Bütünlüğü Bölgesel Başkanlık, Bölgesel Kamu İdaresi: Bölgesel özerk kamu yönetimlerinin sınırları; tarihî, kültürel, sosyolojik, coğrafi ve ekonomik özellikler. Bölgesel Kamu İdaresi, Bölge Meclisi ve Bölge Başkanlığı. Kanuni düzenleme yapma ve karar alma yetkisi. Mali özerklik, merkezi bütçeden aktarılan kaynaklar ile yerel mali kaynakların bütçesi. Bölge Başkanı, halk tarafından seçilecek ve Bölge Meclisi tarafından kabul edilen kanun ve kararları yürütmekle görevli olacak.

10 Barış ve Demokrasi Partisi Anayasa Taslağı

11 Barış ve Demokrasi Partisi Anayasa Taslağı

12 Adalet ve Kalkınma Partisi Yeni Anayasa Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir.

13 Adalet ve Kalkınma Partisi Yeni Anayasa "Madde 3 (1) Türkiye Devleti ülke ve millet olarak bölünmez bir bütündür. (2) Resmî dili Türkçedir. (3) Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. (4) Millî marşı "İstiklâl Marşı"dır. (5) Başkenti Ankara'dır. "Egemenlik kayıtsız ve şartsız Milletindir. Türk Milleti, egemenliğini seçtiği temsilcileri aracılığıyla ve halkoylaması yoluyla kullanır.

14 Adalet ve Kalkınma Partisi Başkanlık Sistemi Halkın doğrudan Başkan ı seçmesi. Hükümet kurulmasında Meclis onayına gerek yok. Seçilme süresi, 5 yıl/2 dönem Meclisin gücünün arttırılması Bütçe yapma yetkisi Seçim barajının düşürülmesi Kuvvetler ayrılığı

15 Cumhuriyet Halk Partisi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı (Video) Hakkari, Mayıs 2011

16 Cumhuriyet Halk Partisi Anayasa Taslağı "Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına dayalı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir. "Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı 'İstiklal Marşı'dır. Başkenti Ankara'dır.... Türkiye Cumhuriyeti ahalisi. (Video TBMM Nisan 2013)

17 Milliyetçi Hareket Partisi Anayasa Taslağı "Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına dayalı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir. "Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı 'İstiklal Marşı'dır. Başkenti Ankara'dır.

18 Milliyetçi Hareket Partisi Anayasa Taslağı Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir. Türk Milleti, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organları eliyle kullanır. Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ, kaynağını Anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz. Yasama yetkisi, Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisi nindir. Bu yetki devredilemez. Yürütme görevi ve yetkisi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

19 Milliyetçi Hareket Partisi Anayasa Taslağı Eleştirisi Oktay Vural, MHP (Video) 10 Nisan 2013

20 Decentralization temelli toplumsal olaylar

21 (Video) Hopa, Artvin, Mayıs 2011

22 Yerindenlik

23 (Video) Senoz Vadisi, Rize, Haziran 2012

24 Büyükşehirler Yasa Değişikliği Büyükşehir Yasası - Kasım İlde Büyükşehir Belediyesi Kurulması: Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van. Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun. Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırları oluyor. Köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği sona eriyor

25 Büyükşehirler Yasa Değişikliği Büyükşehir Belediyeleri

26 Büyükşehirler Yasa Değişikliği Türkiye de Yerel Yönetim 2006 Oxford

27 Büyükşehirler Yasa Değişikliği Yeni Düzenleme İle (Örnek: Malatya) Vali Büyükşehir Başkanı İlçe Belediye Başkanı Battalgazi Yeşilyurt İl Özel İdaresi Bütçe Kanun Metni

28 Kalkınma Ajansları NUTS 2 Düzeyinde Bölgeler

29 Kalkınma Ajansları Türkiye NUTS 2 Bölgeleri ve Kalkınma Ajansları

30 Kalkınma Ajansları Kalkınma Ajanslarının Kurulması

31 Kalkınma Ajansları Teşkilât yapısı a) Kalkınma kurulu. b) Yönetim kurulu. c) Genel sekreterlik. Kanun Tam Metni DOKA Bülten

32 Avrupa Birliği İlerleme Raporları Raporlara göre en önemli ilerleme 2012 yılında yapılmıştır. Burada özellikle IPA nın bileşenleri olan bölgesel kalkınma ve insan kaynaklarının geliştirilmesi bileşenlerinden sorumlu tüm IPA kurumlarındaki idari kapasiteye ilişkin bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.

33 Katılım Müzakereleri - Fasıl 22 Serbest Kürsü