Eğitimde Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri: Aday Öğretmenler İçin Eğitim Programı

Transkript

1 Eğitimde Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri: 1 Aday Öğretmenler İçin Eğitim Programı

2 Okul Hem bireyin hem de toplumun ihtiyaçları göz önüne alınarak bir program dahilinde öğretim ve yönetim faaliyetlerini sürdüren örgün eğitim kurumudur.

3 YÖNETİM; Öğretme faaliyetinin daha verimli gerçekleşmesi, öğrencinin daha sistemli ve düzenli olarak bu faaliyetten istifade etmesini sağlayan etkinlik OKUL ÖĞRETİM; Okullarda, öğrenci ile öğretmen arasında oluşan, bilgi, beceri ve kültür aktarımını ifade eden faaliyet. ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ Özellikle tek tek öğrencilerin kişilik gelişimini sağlamak için yürütülen: sosyal ve eğitsel etkinlikler, sosyal yardımlar (burs, kredi, yurt yemek) özel eğitim ve özel yetiştirmeler, sağlık hizmetleri. rehberlik ve psikolojik danışma

4 Çağdaş hayat tarzı Bireye öncelik veren Her alanda bireyin gelişmesini hedefleyen insan anlayışı ister istemez, Kişinin bireysel sorunlarına daha özenli yaklaşımlar geliştirmeyi zorunlu kılmıştır.

5 REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMAYI GEREKLİ KILAN NEDENLER Okulun Oluşturduğu Sorunlar Boş Zaman Sorunu Toplumsal Gelişim Gençlik Alt Kültürünün Oluşması Sınıfların Kalabalıklığı Gelişim Görevlerini Gerçekleştirme Bakırcıoğlu,Rasim. Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Ankara, 1994

6 Öğrenci kişilik hizmetinin amacı, Öğrencinin eğitim imkanlarından yararlanmasını şu ya da bu şekilde engelleyen eksiklik ve olumsuzlukları ortadan kaldırmaktır.

7 Okullarda Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Okullarda Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Hizmetleri Neden Gereklidir? Okul çeşitlerinin artması(özel-resmi-anadolu-süper- Fen Lisesi,Meslek-Ticaret Lisesi gibi) Okul yapısındaki değişme ve gelişmeler(bilgisayar ve yabancı dil derslerinin ilköğretimin birinci kademesinde zorunlu hale getirilmesi gibi )

8 Rehberliğin Ortaya Çıkmasını Gerektiren Gelişmeler Meslek Seçiminin Zorlaşması Bireysel Farkların Eğitimde Dikkate Alınması Zorunluluğu İlerici Eğitim Anlayışının Benimsenmesi Demokratik Toplumlarda Bireylere Tanınan Seçme Özgürlüğü Demokratik Yaşamın Karar Verme Gücüne Sahip Bireyler Gerektirmesi Eğitimde Bireyin Duygusal Yönüne Verilen Önemin Giderek Artması Psikometride Gelişmeler Akıl Sağlığına Verilen Önemin Artması

9 Okullarda Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Boş zamanları değerlendirme gereksinimi(insanların boş zamanlarını kendilerini geliştirmek için kullanmaları gerekir. Bu alışkanlığın da en iyi verilebileceği kurum okullardır.) Meslek seçiminin önemi Öğrenci başarısızlıkları

10 öğrencinin bireysel gelişimi ve uyum sağlaması ile ilgili olan, sağlık, kültür, barınma, burs ve diğer sosyal ve sportif faaliyetleri boş zamanlarını değerlendirme, ders çalışma yöntemlerini bilme gibi hususlar öğrenci kişilik hizmetleri içinde yer alır.

11 Bireyin ve toplumun hızla değişen bu dünyaya uyum sağlayabilmesi ve eğitim alanında öğrenci kişilik hizmetlerinin hakkıyla yürütülmesi isteği, Rehberliğe olan gereksenmeyi arttırmıştır.

12 REHBERLİK NEDİR?

13 REHBERLİK Öğrencilerin *kişisel-sosyal *eğitsel *mesleki yönden sağlıklı gelişebilmeleri, *topluma aktif uyum sağlayabilen, -başarılı -üretken -mutlu kişiler olabilmeleri için, yapılan yardım hizmetleridir.

14 BİREY REHBERLİĞİN AMACI Kendini tanıma Kendini anlama ve kabul etme Bulunduğu ortamı ve çevreyi tanıma Ben ne yapabilirim? Ne yapmalıyım? KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME (SONSAL AMAÇ)

15 REHBERLİĞİN AMACI Rehberlik ve psikolojik danışmanın amacı akıl vermek, tavsiyede bulunmak, bireyi doğru olduğu kabul edilen davranışları yapmaya yöneltmek, nasihat etmek ya da ona bir şey empoze etmek değildir. Rehberlik, hizmet alacak olan birey ile rehber arasında bire bir karşılıklı ilişkiler olarak doğan tamamen gönüllü ve istekli bir yardım olayıdır.

16 REHBERLİĞİN AMACI Bu yardımların amacı, bireye, çeşitli seçenekler ve alternatifler sunmak ve böylece onun en uygun seçimi yapabilecek düzeye gelmesini sağlamaktır. Kısaca, nihai amaç, insanın kendini gerçekleştirmesi için yardımcı olmaktır.

17 İnsanın kendini. gerçekleştirmesi Maslow un aşağıda sunulan ihtiyaçlar hiyerarşisindeki en üst basamağına ulaşması demektir. 5- Kendini gerçekleştirme ihtiyacı 4-Saygı ihtiyacı 3- Ait olma- sevgi ihtiyacı (Üst Düzey) Psikolojik Danışma Hizmetleri 2- Güvenlik ihtiyacı 1- Fizyolojik ihtiyaç (Alt Düzey) R e h b e r l i k Hizmetler

18 REHBERLİĞİN DAYANDIĞI TEMELLER Felsefi Temeller Toplumsal-Ruhsal Temeller Sağlıklı Toplumsal- Ruhsal İlişkiler Bireysel Ayrılıklar Bireyde Varolan Ayrılıklar Cinsel Ayrılıklar Öğrenme Çevresi Kişilik Benliği Geliştirmek Başkalarını Biliş Empati Geliştirmek İçtenlikle Birlikte Katılmak Benzer Algılamak ve Tutmak (Bakırcıoğlu,Rasim. Temel Eğitim ve Orta Eğitimde Rehberlik, Ankara,1982 İki Yönlü Davranış Geliştirme k

19 Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Örgün Eğitimin neresinde yer almaktadır? Örgün Eğitim Öğrenci Kişilik Hizmetleri Yönetim Öğretim Öğretim insan yaşamının belli dönemlerinde planlı,programlı, destekli genellikle bir belge ile sonuçlanan,bireyde istenen yönde davranışların gelişmesi için uygulanan süreçler toplamıdır.

20 Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Örgün Eğitimin neresinde yer almaktadır? Örgün Eğitim Öğretim Öğrenci Kişilik Hizmetleri Yönetim Öğretim ve Öğrenci Kişilik Hizmetlerinin iyi bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli personel,araç,gereç vb. sağlama ve programları yürütmekle yükümlü örgüt

21 Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Örgün Eğitimin neresinde yer almaktadır? Örgün Eğitim Öğretim Yönetim Öğrenci Kişilik Hizmetleri Öğrencilerin öğretim faaliyetlerinden en etkili biçimde yararlanabilmeleri ve kendilerini her yönüyle tüm olarak geliştirmeleri için uygun ortam sağlamaya yönelik hizmetlerin tümü olarak tanımlanmaktadır.

22 Rehberlik Hizmetlerinin Tarihsel gelişimi Psikolojik Danışma ve Rehberlik kavramı ile ilgili bir çok tanım eğitim literatüre geçmiş bulunmaktadır.

23 BU KADAR ÇOK TANIMIN LİTERATÜR DÜZEYİNDE YER ALMASININ ÜÇ NEDENİ VAR: 1. PDR Tarihinin Sanılandan Daha Eskilere Uzanmasından 2. İşlevi Gereği Kapsadığı Alanın Oldukça Hassas 3. Dinamik Oluşundan Kaynaklanmaktadır.

24 Bugünkü anlamı ile olmasa bile ilk PDR uygulamaları 1890 yılında Amerika'da California eyalet okullarında başlatıldığı görülmektedir yılında, gençlerin kendi yeteneklerine uygun bir iş seçebilmeleri amacı ile Frank Parsons tarafından kurulan "Boston Meslek Bürosu" ile ilk kuruluşunu gerçekleştirdi

25 1-Öğrencileri iş olanaklarından haberdar etmek anlamında ilk rehberlik denemesi 1895 yıllarında başlatılmıştır yılında Boston' da Frank Parsans ilk mesleki büroyu kurmuştur / 1915 yılları arasında rehberlik uygulamalarının yaygınlaştığı görülmektedir. 1915'te öğrencilere, öğretmenlere ve velilere meslekler hakkında bilgi vermek üzere "Baston İnformasyon Dairesin" den sonra 1915'te "Boston Mesleki Rehberlik Dairesi" kurulmuştur.

26 4- İlk mesleki rehberlik kongresi 1910'da Boston da toplanmıştır. Ulusal düzeyde mesleki bir örgüt kurmanın ilk adımları atılmış ardından "Ulusal Mesleki Rehberlik Derneği " kurulmuştur 'de kabul edilen "Ulusal Savunma Eğitim Yasası" ile P.D.R. hizmetleri parasal desteğe kavuşmuştur yılında ülke içinde etkinlik gösteren dernekler arasında bütünlük sağlanmış, kişilik ve rehberlik hizmetleri bünyesinde toplayan "Amerikan Kişisel ve Rehberlik Derneği "kurulmuştur.

27 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN GELİŞİMİ TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN GELİŞİMİ 1-İlk defa ders yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Pedagojik ve Özel Eğitim Bölümlerinde rehberlik bağımsız bir ders olarak programda yer almıştır yılında Amerikalı eğitim uzmanlarının girişimleri ile 1953 yılında eğitimde kullanılacak ölçme araçlarını geliştirmek üzere Talim ve Terbiye Dairesi'ne bağlı Test ve Araştırma Bürosu kurulmuştur.

28 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN yılında İstanbul'da, 1956 yılında Ankara' da Deneme Lisesi' nin ders programları rehberliği esas alan bir eğitim anlayışıyla hazırlanmış ve uygulanmaya geçilmiştir da İstanbul ve İzmir'de daha sonra diğer illerimizde Rehberlik ve Araştırma Merkezleri açılmıştır 'dan sonra ülkemizde planlı kalkınma dönemi başlamıştır. GELİŞİMİ

29 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN yılı içinde, öncelikle öğrenci sayısı fazla okullardan başlamak üzere mesleki rehberlik, yöneltme hizmetini görecek personelin yetiştirilmesi ve faaliyete geçmesine başlanmıştır. 7- Rehberlik konusu ilk olarak 7. Milli Eğitim Şurası'nda ele alınmıştır. GELİŞİMİ

30 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN 8-8. Milli Eğitim Şurası'nda programların a)yükseköğretime b)mesleğe ve Hayata c)hem yükseköğretime hem mesleğe ve hayata hazırlamak üzere çeşitlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. GELİŞİMİ

31 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN 9-9. Milli Eğitim Şurası'nda aynı görüşü benimsemiş ve orta öğretimin birinci sınıfı " Yöneltme Sınıfı " haline getirilmiştir. GELİŞİMİ

32 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN GELİŞİMİ yılında Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi orta dereceli okullarımızda rehberlik servislerinin kuruluşu ve görevi ile ilgili esasları hazırlayıp 24 okulda uygulamaya geçmiştir.

33 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN GELİŞİMİ yılında toplanan 9. Milli Eğitim Şurası'nda rehberlik çalışmalarının amaç ve tekniklerinin ayrıntılı olarak belirten bir rapor tartışılmış ve bu raporda sözü edilen görevlerin yürütülebilmesi için programlarda iki saatin rehberliğe ayrılmasına karar verilmiştir.

34 TÜRKİYE' DE REHBERLİĞİN 12- Ülkemizde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile 1981 yılında yüksek öğretimde yapılan yeni düzenlemeler sonucunda P.D.R. alan eğitiminde Psikolojik Hizmetler Ana bilim Dalları içinde yerini almış, P.D.R. lisans programları başlatılmıştır GELİŞİMİ

35 REHBERLİK HİZMETLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ İL/İLÇE OKUL REHBERLİK SERVİSİ

36

37

38 İL / İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ REHBERLİK ÖRGÜTLENMESİ

39 OKUL REHBERLİK HİZMETİ ÖRGÜTLENMESİ

40 Okul Psikolojik danışmanının Rol ve Etkinliklerdeki İşlevi Bireysel Psikolojik danışama Küçük Grupla Psikolojik Danışma Grup rehberliği Yardımcı Akran Programları Öğretmenlere ve aileye Konsilitasyon Eş Güdümleme

41 OKUL REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİNİN HİZMET ALANLARI Program-plan hazırlama hizmetleri Yeni duruma-ortama alıştırma (oryantasyon) hizmetleri Öğrenciyi tanıma hizmetleri Bilgi verme hizmetleri Psikolojik danışma hizmetleri

42 OKUL REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİNİN HİZMET ALANLARI Grup rehberliği hizmetleri Yöneltme ve yerleştirme hizmetleri Sevk (yardım almaya yönlendirme) hizmetleri İzleme hizmetleri Konsültasyon (müşavirlik) hizmetleri Çevre ve aile ile ilişkiler Araştırma ve değerlendirme hizmetleri (Can, Gürhan. Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Pegem A Yayıncılık, +? = 123 _

43 Rehberlikte Hizmet Alanları Bilgi Toplama ve Yayma Yöneltme ve Yerleştirme Müşavirlik(Konsültasyon ) İzleme Değerlendirm e Psikolojik Danışma Çevre/Veli ile İlişkil Araştırma ve Geliştirme Bireyi Tanıma Oryantasyon (Yeşilyaprak, Binnur. Eğitimde Rehberlik Hizmetleri, Nobel Yayın Dağıtım,Ankara, 2002)

44 REHBERLİK HİZMET ALANLARI Psikolojik Danışma Hizmeti Oryantasyon Hizmeti (Yeni Ortama Alıştırma) Bireyi Tanıma Hizmeti Bilgi Toplama ve Yayma Hizmeti Yöneltme ve Yerleştirme Hizmetleri İzleme ve Değerlendirme Hizmeti Müşavirlik (Konsültasyon) Hizmeti (Yeşilyaprak, Binnur. Eğitimde Rehberlik Hizmetleri, Nobel Yayın Dağıtım,Ankara, 2002)

45 ÖĞRETMENİN REHBERLİK PROGRAMINDAKİ ROLÜ YAŞAMSALDIR!.. REHBERLİK HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİNDE ÖĞRETMEN ANAHTAR KONUMUNDADIR!..

46 Sınıf / Şube Rehber Öğretmenlerinin Sorumlulukları Okul rehberlik hizmetleri programını temel alarak, sınıfının ve çevrenin ihtiyaçları doğrultusunda sınıf rehberlik planını hazırlayıp uygulamalıdır. Rehberlik hizmetlerini okul rehberlik servisi ile birlikte yürütmeli, programın geliştirilmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili etkinliklere katılmalıdır. Sınıfında uygulayacağı rehberlik çalışmalarını bir dosya halinde bulundurmalıdır.

47 Sınıf / Şube Rehber Öğretmenlerinin Sorumlulukları Öğrencinin oryantasyon eğitiminde üzerine düşen görevi okul rehber öğretmeni ile görüşerek yerine getirmelidir. Öğrencilerinin sınıf-okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinden yararlanabilmelerini sağlamalıdır.

48 Sınıf / Şube Rehber Öğretmenlerinin Sorumlulukları Okul rehberlik servisi ile veliler arasında iletişimin geliştirilmesine destek sağlamalıdır. Rehberlik saatini amacına uygun olarak değerlendirmelidir.

49 Sınıf / Şube Rehber Öğretmenlerinin Sorumlulukları Sınıfındaki öğrencilerin ilgi, istek ve yeteneklerine göre eğitsel faaliyetlere katılmasını sağlamalıdır. Yapılan rehberlik çalışmalarını değerlendirmeli, öğrencilerdeki gelişmeleri, tespitlerini öğrenci gelişim dosyasına işlemeli, rehberlik servisine bilgi vermelidir.

50 Sınıf / Şube Rehber Öğretmenlerinin Rehberlik hizmetleriyle ilgili düzenlenen hizmet içi eğitim etkinliklerine istekli olarak katılmalıdır. Sınıfında rehberlik hizmetlerinde kullanılacak olan basılı malzeme, yayın ve araç-gereç, kaynak kişi ve kurumlardan yararlanılmasını sağlamalıdır. Sorumlulukları

51 Sınıf / Şube Rehber Öğretmenlerinin Rehberlik programında yer alan önleyici, geliştirici ve bilgi verici grup rehberliği konusunda rehber öğretmenle işbirliği içinde etkinlikleri yürütmelidir. Sınıf içi etkinlik uygulamalarına katılımda öğrenciyi zorlamamalı ve yargılamamaya özen göstermelidir. Sorumlulukları

52 Sınıf / Şube Rehber Öğretmenlerinin Sorumlulukları Öğrencilerle ilgili bilgilerin öğretmenlerle paylaşımında öğrenciyi olumsuz etkileyecek tutum ve davranışlardan kaçınarak gerekli özeni göstermelidir. Rehberlik yardımının esası, öğrencilerin kendi kişiliklerini daha iyi anlamaları ve problemlerine çözüm yolları bulmada onların kendi kendilerine yeter bir duruma gelmelerini sağlamaktır.