XVI. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA BOZOK SANCAĞI TIMARLI SİPAHİLERİ
|
|
- Yeter Büyük
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 XVI. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA BOZOK SANCAĞI TIMARLI SİPAHİLERİ Zekai METE 1 Özet Bildiride, XVI. yüzyılın ikinci yarısında Bozok sancağında dirlik sistemi içinde yer alan timarlı sipahilerden bahsedilecektir. Osmanlı eyalet ordusu olan timarlı sipahilerin Bozok sancağındaki sayısı, statüleri, gelirleri, göreve atanma prosedürleri ele alınacaktır. Hangi sebeplerle bu görevi elde ettikleri, görevden ayrılma nedenleri, katıldıkları savaşlar, gösterdikleri başarılar gibi hususlar da tebliğin konusunu teşkil etmektedir. Tebliğ metninin oluşturulmasında birinci dereceden arşiv kaynakları kullanılacaktır. Başbakanlık Osmanlı Arşivinde yer alan Timar Ruznamçe Defterleri, Tahrir İcmal Defterleri, Mühimme Defterleri, Ruus Defterleri, Tahvil, Nişan ve Ahkâm gibi temel ana kaynak serilerinde yer alan bilgiler tebliğin muhtevasını teşkil edecektir. Abstract The Tımar Holders Of Bozok Dıstrıct In The Second Half Of The 16Th Century This paper deals with the timar holders of Bozok district within dirlik system in the second half of the 16th century. The number of timar holders - the Ottoman state army in Bozok district (Bozok Sancağı), the statuses of them, their income, the procedures involved in the appointment of these soldiers will be investigated in this study. The reasons why they were assigned to this position, the reasons for their dismissal, the wars they fought in, and their achievements will also be dwelled upon. First Khand archive documents will be used for the manuscript of the proceeding. Timar Ruznamçe Record Books, Cadastral Record Books, Muhimme Record Books, Ruus Record Books, and the information found in resource series such as Tahvil, Nişan, and Ahkam will constitute the main content of the study. 1. Giriş Tımar kelimesi kelime anlamı olarak, elem, acı, ızdırap, endişe, şefkat, dikkat, sadakat veya bakım anlamlarına gelmektedir. 2 Dirilik, dirlik kelimesi de aynı anlama gelmektedir. 3 Osmanlı Tımar Sistemi nin menşei üzerine çalışan birçok araştırmacı, tımar kelimesinin kökeni üzerinde durmuştur. Bazı araştırmacılar, tımar kelimesinin Rumca timarion kelimesinden geldiğini ve Sistem in de Bizans tan Osmanlılara miras kaldığını belirtmişlerdir. 4 Beldiceanu bu görüşe karşı çıkarak, Rumcadaki timarion kelimesinin Osmanlılardan Rumcaya XVI. yüzyılda geçtiğini söylemektedir. 5 Bazı araştırmacılar ise bu terimin Farsçada bulunan tımar kelimesinden geldiğini ileri sürmüşlerdir. Ancak Farsçadaki tımar kelimesinin, Osmanlı da kullanılan mana ile hiç bir yakınlığı yoktur. 6 Devlet in daha ilk zamanlarından beri uygulana gelmiş olan Tımar Sistemi, özellikle yeni fetihlerle oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Bu sebeple daha ilk zamanlardan itibaren Osmanlı Tımarlı Sipahileri nin sayısını kronolojik olarak takip etmek imkânsızdır. Bu konudaki en sağlam veriler Kanuni Sultan Süleyman 1 Doç. Dr. İstanbul Medeniyet Üniv. Edebiyat Fak. Tarih Böl. Öğretim üyesi. 2 Nicoara Beldiceanu, XIV. Yüzyıldan XVI. Yüzyıla Osmanlı Devleti nde Tımar, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Teori Yayınları, Ankara 1985, s.11 3 Uğur Altuğ, II. Murad Dönemi ne Ait Tahrir Defterleri nin Yayına Hazırlanması ve Bu Malzemeye Göre Tımar Sistemi, Demografi, Yerleşme ve Topoğrafya Üzerine Araştırmalar, (Basılmamış Doktora Tezi), G.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2010, s.51 4 Harun Şahin, Osmanlı Tımar Sistemi nin Menşei Meselesi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 12 Eylül 2013, s.60, Barkan, Tımar, s Beldiceanu, age, s Fuad Köprülü, Bizans Müesseseleri nin Osmanlı Müesseseleri ne Tesiri, Akçağ Yayınları, Ankara 2004, Barkan, Tımar, s
2 Dönemi nde yapılmış olan sayımlardan ve buna bağlı hazırlanan bütçelerle ortaya çıkmaktadır. Bu sayımlar ve onlara bağlı olarak hazırlanan bütçeden anlaşıldığına göre yıllarında Tımar Sistemi nin uygulandığı alanlardaki gelirlerin %49,8 inin çeşitli dirliklere tahsis edildiği görülmektedir. 7 Bu oran Mısır eyaletinin gelirleriyle birlikte hesaplandığı zaman %37 ye düşmektedir. Bu tarihte toplam sayısı olan bu tımarların 6620 tanesi Rumeli eyaletinde, 2614 tanesi ise Anadolu vilayetleri grubunda, 419 u da Şam ve Halep vilayetlerinde bulunmaktaydı. Bahsedilen sayının tanesi eşkinci tımarı olup, savaş esnasında beraberinde götürdükleri cebelileriyle birlikte bin kişilik bir süvari ordusu teşkil ediyorlardı. Kalan 9653 adet tımar ise kale müstahfız ve görevlilerine ait tımarlardı. 8 Ancak bu Osmanlıların daha sonraları yapmış oldukları fütuhatın öncesindeki durumdur. Özellikle Kanuni Sultan Süleyman Dönemi nde yapılan fütuhattan sonra yapılan tahrirler ile Osmanlı ülkesindeki tımar sayısında belirgin bir artış meydana gelmiştir. Ömer Lütfi Barkan, Aynî Âli Efendi nin yazmış olduğu meşhur Risalesi nden, Hazerfan Hüseyin Efendi nin Kanunnamesi, Sofyali Ali Çavuş Kanunnamesi ve Evliya Çelebi Seyahatnamesi nde geçen rakamları karşılaştırarak en doğru sayıya ulaşmaya çalışmış ve bunu bir tablo hâlinde vermiştir Tımar Çeşitleri 2.1. Mülkiyet Durumlarına Göre Tımarlar Tipik Osmanlı Tımarı nda Tımarlı Sipahi, tımarının mülkiyet hakkını elinde tutmaz ve burada kendisine bağışlanmış vergileri toplayan bir nevi memur vazifesi görürken; Eşkincülü Mülk veya Mülk Tımar adı verilen tımar çeşidinde toprakların mülkiyet hakkı ve tasarrufu tam bir serbestiyet üzere tevcih edilmiştir. Buna göre mülk sahibi tam bir serbestiyet üzere tımarını satabilir, hibe veya vakf edebilir ve miras bırakabilirdi. Mülk sahipleri çağırılmış oldukları sefere kendileri gitmeseler bile yerlerine zırh kuşanmış ve tam olarak teçhiz edilmiş bir hâlde asker göndermek mecburiyetindelerdi. Bu özelliklerinden dolayı mülk tımarlar kadınlar tarafından da tasarruf edilebiliyordu. 10 Mülk tımarlar haricinde kalan bütün tımarlar bu kategoriye dâhildir. Bunlar belirli bir hizmet karşılığında, ancak Kanun tarafından izin verilen vergileri toplamakla mükelleftirler. Bu tımarlar miri sistem içerisinde bulunduklarından, tımar gelirlerinin alınıp-satılması, vakfedilmesi veya miras yoluyla bırakılması mümkün değildir Gelirlerine Göre Tımarlar Tımarların senelik gelirlerinin miktarına göre ayrılması işlemi Osmanlıda daha en baştan beri mevcut olan bir uygulamaydı. Buna göre yıllık gelirleri akçe ve daha düşük olan dirliklere Tımar, akçe ve akçe arasındaki dirliklere Zeamet, akçe ve daha fazlasına ise Has denilirdi Has Yıllık gelirleri akçe ve üstünde olan dirliklere Has denirdi. Bir memlekette tahrir tamamlandıktan sonra defterde ilk olarak, Padişah, Vezirler, Beylerbeyi ve Sancak Beyi haslarına düşen hisseler ayrılırdı. Bundan sonra kalan gelirler Tımar, Mülk ve Vakıflara dağıtılırdı Fatma Acun, Klasik Dönem Eyalet İdare Tarzı Olarak Tımar Sistemi, s. 902, 8 Barkan, Tımar, s Barkan Tımar, s Barkan, Osmanlı Devri nin Eşküncülü Mülkleri veya Mülk Tımarları Hakkında Notlar, Türkiye de Toprak Meselesi Toplu Eserler I, Gözlem Yayınları, 1980, s Suat Yıldız, (H.984) Tarihli Tımar Ruznamçe Defterine Göre Karaman Eyaleti, Y.L. Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2010, s Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s.3 13 Halil İnalcık, Klasik Çağ, s
3 Haslar, havas-ı hümayun ile havas-ı vüzera ve ümera olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Havas-ı hümayun Padişah a ait olması sebebiyle diğer kategorilerden ayrı tutulmaktadır. Memleketin tahriri tamamlandıktan sonra en garanti gelirler Padişah Hasları na dâhil edilirdi. Havas-ı Vüzera ve Ümera ise Veziriazam, Kubbe Vezirleri, yüksek rütbeli devlet görevlileri ile Beylerbeyi, Sancakbeyi gibi Eyalet ve Sancak Yöneticilerine tahsis edilmiştir. 14 Veziriazam ın Hassı nın miktarı (on iki yük) akçe,diğer Vezirlerin Hasların Haslarının toplamı ise yirmi iki milyon dört yüz altmış iki bin yüz seksen beş (iki yüz yirmi dört yük altmış iki bin yüz seksen beş) akçedir 15 Beylerbeyileri gittikleri eyalette mahlul haslar ne ise o kadar has tasarruf ederler ve her beş bin akçeye mükemmel bir cebeli beslerlerdi Zeamet Yıllık gelirleri akçe ile akçe arasında olan dirliklere Zeamet denirdi. Bu dirlikleri tasarruf edenlere zaim denirdi. 17 Aynî Âlî Efendi zeametin tanımını şöyle yapmaktadır: Kılıç zeamet ve icmalli zeamet derler, kitab ıstılahında ikisi birdir. Umûm memâlikde zeamet yirmi bin akçedir. Mesela vilayet kâtibi Defter-i İcmalde bir kimesnenin üzerine yirmi bin akçe zeamet kayd eylese, ana icmalli kılıç zeamet derler.mahlul oldukda yirmi binden noksan üzere aher kimesneye verilmez 18 Zeamet sahipleri mutlaka cebelileri ile birlikte sefere katılmakla mükelleftiler. Sefere katılmayan zaimlerin zeametleri alınarak bir başkasına verilirdi. Zeamet sahipleri her 5000 akçe için bir tam teçhizatlı cebeli göndermek zorundaydılar. 19 Tımarlı Sipahi için bulunduğu Sancak haricinde bir Sancaktan gelir elde etmek mümkün değilken, Zeamet sahibi eğer bulunduğu Sancakta yeterli gelir yok ise diğer Sancaktan zeametini tamamlayabiliyor ya da terakki alabiliyordu. Bu durumda zaim, zeametin kılıcının bulunduğu sancağa kayd olunur ve İcmal Defteri nde an zeamet-i benam. şeklinde yazılırdı Tımar Tımar en kaba tabiri ile yıllık gelirleri akçeden daha az olan askerî dirliklere verilen isimdir. Tımar tasarruf eden personel, belirli hizmetleri yerine getirmek veya askerlik hizmetini ifa etmek karşılığında belli bölgelerin vergilerini kendi namlarına toplayarak; geçimini ve hizmet için yapacağı masrafları bu vergilerden karşılar. 21 Tımar tasarruf eden askerî görevliye sipahi denirdi. Tımarlı Sipahi çağırıldığında harbe iştirak etmekle mükellefti. Kaynaklarda Sahib-i Arz, sahib-i raiyyet olarak adlandırılan Tımarlı Sipahi, aslında ne kendisine verilen toprağın sahibi, ne de o toprak üzerinde yaşayan reayanın efendisi konumundaydı. Sadece Devlet in toprakla ilgili politikası olan miri toprak rejimi ve reaya ile kanunları uygulamak vazifesine haiz olmasından dolayı bu isimler verilmiştir. 22 Her tımar kılıç adı verilen bir çekirdekten meydana gelirdi. İcmal Defteri nde kayıtlı olan tımarların her biri birer kılıçtır. Buradaki kılıç tabiri tımarın kayıtlı kadrosunu temsil eder. Örneğin, bir eyalette beş bin kılıç vardır denildiğinde bu eyalette kayıtlı adet dirlik vardır demektir. 23 Kılıç miktarı her eyalette 14 Fatma Acun, Klasik Dönemde Tımar Sistemi, s Hezarfen Hüseyin Efendi, Telhsü l-beyan Fî Kavânîn-i Âl-i Osmân, Yay. Haz. Sevim İlgürel, TTK, Ankara 1998, s Hezarfen Hüseyin Efendi, Telhîsü l-beyan, s , 17 Erhan Afyoncu, Zeamet, s Aynî Âlî Efendi, Kavanin-i Ali Osman der Hulasa-i Mezamin-i Defter-i Divan, (Yazma), Millet Kütüphanesi, Demirbaş No: Yz.A 711, varak: 27-b 19 Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s.6 20 TD. 562, s.15, 16,17; Karşılaştırma için bk TRD 33, s Barkan, Tımar, s Acun, Tımar Sistemi ve Uygulaması, s.903; Barkan, Tımar, s Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s.4, İlhan Şahin, Tımar Sistemi Hakkında Bir Risale, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 193
4 farklı miktarlarda olabiliyordu. Rumeli Beylerbeyiliğinde kılıç 3000 akçedir. Tevcih edilen 6000 akçelik bir tezkireli iptida tımarın 3000 i kılıç, diğer 3000 i ise hissedir. 24 Diğer eyaletlerde ise kılıç miktarı 2000 akçedir. 25 Ancak bazı durumlarda tımar, varsayılan kılıçtan daha düşük miktarda gelire sahip olup ve bu şekilde İcmal Defteri ne kaydedilmiş ise o tımar da bir kılıç sayılmaktadır. Yani burada kılıç denmesindeki asıl sebep, tımarın gelir miktarı değil, İcmal Defteri nde kayıtlı olup olmadığıdır. Örneğin, Karahisâr-ı Şarkî Sancağı nda iptida kılıç miktarı 2000 akçe olmasına rağmen, İcmal Defteri nde 500 akçelik tımarlar kaydedilmiştir ki; bunlar ayrı kılıç sayılırlar. 26 Sipahi bir şekilde yararlılık göstermiş ise kılıcının üstüne terakki denilen zamlar alırdı. Sipahi öldüğünde tımarının kılıç kısmı oğluna tevcih edilir ve terakki olarak almış olduğu hisseler ifraz adıyla boşa çıkardı. Bu ifrazlar terakki bekleyen sipahiler var ise onlara tevcih edilirdi. 27 Osmanlı Devleti nde bir Sipahi nin tek başına bir veya daha fazla gelir grubunu (karye, mezra ve zemin gibi) bütünüyle tasarruf etmesi tercih edilen bir uygulama değildir. Gelir gruplarının hisselere bölünerek birden fazla Sipahi nin tasarrufuna verilmesi ise daha yaygındır. Bunun en büyük sebebi, bir köyün reayasının dağılması hâlinde tımarın gelirinin de ortadan kalkacağından kılıcın zayi olması korkusudur. 28 Ayrıca, bir Sipahi nin tek bir köye bütünüyle tasarruf ederek, orayı bir nevi mülk hâline getirmesi ve Reaya ya zulüm etmesinin önüne geçme isteği de yukarıdaki dağıtım usulünü meydana getiren unsurlardan birisidir. Bu şekilde bir köye birden fazla Sipahi nin tasarruf etmesi, Sipahilerin orada mutlak bir otorite kurmasını engellemiştir. Ayrıca aynı köyden hisse tasarruf eden Sipahilerin de birbirini denetlemesine imkân sağlanmıştır. 29 Sipahi sefere çağırıldığında varsa cebelilerini de alıp gitmekle mükellefti; aksi takdirde tımarı elinden alınırdı. 30 Bir Sipahi kılıç kısmından sonra tımarındaki her 3000 akçe için bir 31 ve tımarı on binden akçeden Zeamete varıncaya kadar olanlar ise üç cebeli getirmekle mükelleftiler. 32 Bir Sipahi tımarının bulunduğu Sancak haricinde bir Sancaktan geliri olması kanuna aykırıydı. Böyle bir durumda ya Sipahi nin bulunduğu Sancaktaki ifrazlardan bir gelir verilir, ya da Sipahi talep ettiği takdirde ona başka bir Sancaktan daha yüksek gelirli bir tımar verilirdi. 33 Tımarlı Sipahi, tımarının olduğu Sancakta oturmak zorundaydı. 34 Görev yerinde bulunmayan Sipahi nin tımarı elinden alınırdı. Bu uygulamanın sebebi, sefere çağırıldığı anda en kısa sürede Alay Beyi nin bayrağı etrafında toplanarak sefere iştirak etmesinin sağlanması idi İdari ve Mali Durumlarına Göre Tımarlar Tımarları idari ve mali durumlarına göre bir tasnife tabi tutmak gerektiğinde bu ayrım Serbest Tımar ve Serbest Olmayan Tımarlar olmak üzere iki şekilde yapılabilmektedir. Bu tımarların niteliğini belirleyen en önemli unsur vergi toplama ve toplanan vergilerin tasarrufundaki salahiyetleridir. Sayı: 32, İstanbul 1979, s Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s.4, TT. 562, s.36, 42, 112, 116, 123, 27 Acun, Tımar Sistemi ve Uygulaması, s.903, Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s İnalcık, Suret-i Defter-i İcmal-i Arvanid, s. XXV (giriş) 29 Uğur Altuğ, a.g.t, s Aynî Âlî Efendi, Kanunname, s. 33-b (65) 31 Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s.5; Hezarfen Hüseyin Efendi, Telhisü l-beyan, s Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s.21-22; Tayyip Gökbilgin, her üç bin akçede bir cebeli götürülmesi gerektiğini söylemekle beraber, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi nde yazana muhalif olarak akçe tımara sahip bir Sipahi nin 5 cebeli götürmesi gerektiğini belirtmektedir. Bk Gökbilgin, Kanuni Sultan Süleyman ın Tımar ve Zeamet Tevcihi ile İlgili Fermanları, İ.Ü. Tarih Dergisi, Cilt 17, Sayı 22, Yıl 1967, s.35 33( Ruznamçe ve Rus Defterleri nden kaydını bul) 34 Tayyip Gökbilgin, agm, s Hezarfen Hüseyin Efendi, Telhisü l-beyan, s
5 2.3.1 Serbest Tımarlar Serbest tımarlar, diğer Sipahi Tımarları na göre daha imtiyazlı olup, bölgelerindeki hem şer i, hem de örfi vergileri toplamak hakkına sahiptiler. Ayrıca sefer zamanları dışında Sancak Beyi nin emrinde sayılmazlar ve tasarruf ettikleri bölgelerinde tam bir muhtariyet içerisinde bulunurlardı. 36 Devlet in Kuruluş Dönemleri nde, Anadolu ve özellikle Rumeli nin fetihlerini kolaylaştırmak amacıyla fethedilen bölgeler Komutanlar, Dervişler ve Beylere mefrûzü l-kalem ve maktûü l-kadem olarak bir nevi temlik şeklinde tevcih edilen serbest tımarlarda, Dirlik Sahipleri; diğer Sipahi Tımarlarının toplama hakkı bulunmayan veya kısmen toplayabildikleri birtakım vergileri de toplayabilmekteydiler. 37 Rüsûm-ı Serbestiye denilen bu vergiler, genellikle örfi karakterli vergiler olup, sayıları ve nitelikleri bölgeden bölgeye göre değişiklik gösterebilirlerdi. Örneğin, cürm ve cinayet resmi, kaçak köle veya hayvanların yakalanması ile alınan ve müjdegâne adı verilen harçlar, vaşak vb. av hayvanlarının postları gibi birtakım gelirler ile çift resminin yarısı serbest tımar sahibinin sayılmaktaydı. 38 Devlet görevlileri genellikle serbest tımar dâhilindeki arazilere karışamıyorlardı. Bir suçlu serbest tımar arazisine girmiş ise, devlet görevlileri suçluyu yakalama, cezalandırma, hapsetme gibi haklara sahip değildi. Ancak, serbest tımar sahibine bu suçluların takibi, yeri geldiğinde cezalandırılması ve bu cezaların karşılığında alınan para cezalarının tahsil edilmesi hakları verilmiştir. 39 Haslar, Zeametler, Kale Dizdarları, Alay Beyi, Çeribaşı, Serasker, Defterdar gibi görevlilere verilen tımarlar serbest tımar kategorisine girmektedir. Bununla birlikte serbest olmayan bir tımar, serbest tımara dâhil edilse bile serbest tımar kategorisine girmez. İleride tekrar eski statüsüne kavuşabilir. Ancak Padişah hükmüyle yapılırsa serbest olabilirdi Serbest Olmayan Tımarlar Serbestlik rüsumu (rüsûm-ı serbestiye) toplama hakkı bulunmayan bütün tımarlar serbest olmayan tımarlar kategorisine girmektedirler. Devlet bu tımarlara serbest tımarların aksine mümkün oldukça müdahale etmektedir. Sipahi suçluların takibini yapabilmekte ise de, bu takip sonucunda alınacak harçları tabi oldukları serbest tımar sahiplerine (Has Zeamet sahipleri) vermek veya onlarla paylaşmak zorundaydılar. Bununla birlikte serbest olmayan tımar sahipleri, kendilerine tabi olan halkın içerisinde suçluları cezalandıramadıkları gibi, onlarla aynı şekilde aynı mahkemelerde dahi yargılanabiliyorlardı. 41 Mefrûzü l-kalem ve maktûü l-kıdem olarak bir nevi temlik şeklinde tevcih edilen serbest tımarlarda, devlet görevlilerinin her hangi bir şekilde müdahalesinin söz konusu olmadığı daha önce söylenmişti. Böyle bir durumda vergi memurları tımar içerisindeki gelir artışını takip edemiyordu. 42 Ancak serbest olmayan tımarlarda, gelir Sipahi nin elinde bulunan beratla tespit edildiğinden, Umumi Tahrirlerde bu gelirin üstünde bir rakama rastlayan il yazıcı, bu fazla geliri başka bir Sipahi ye tevcih edebilir veya devlet adına tahsil etme yetkisini Mevkufat Eminleri ne verebilirdi Veriliş Şekillerine Göre Tımarlar Tezkireli Tımarlar 36 Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s Acun, Klasik Dönemde Tımar Sistemi, s Barkan, Tımar, s Halil İnalcık, Tımar, D.İ.A, C. 12-1, s Beldiceanu, age, s Barkan, Tımar, s Acun, Klasik Dönem Tımar Teşkilatı, s Barkan, Tımar, s
6 İcmal Defteri nde kayıtlı bulunan dirliklerin her hangi birisi münhal duruma düşer ise bunların tevcihi Beylerbeyi tarafından değil mutlaka Merkez den, Padişah beratıyla yapılırdı. Dirlik almak isteyen Sipahi, Beylerbeyinden aldığı tezkire ile Merkez e müracaat eder ve bu tezkire gereği Padişah beratı hazırlanıp, tımar tevcih edilirdi. Bu tezkire muamelesinden dolayı bu gibi tımarlara tezkireli tımar denilmektedir. 44 Tezkireli tımarlar mutlaka İcmal Defteri nde kayıtlı olmak zorundaydı. Bu tımarların çekirdeğini oluşturan birime kılıç, bunların verilebileceği azami miktara iptida denilirdi. İptida temelde kılıç ve hisse olarak iki kısımdan meydana gelirdi. Kılıç yukarıda bahsedildiği üzere tımarın çekirdeğini oluşturan ve parçalanamaz en küçük birimidir. Sipahizadelere babalarının tımarının kılıç kısmı tevcih edilirdi. Hisse ise kılıcın ardından iptidayı oluşturan terakkilere verilen isimdir. Tımar mahlule düştüğünde, kılıç kısmı sipahizadeye tevcih edildikten sonra hisseler başka Sipahilere dağıtılır veya biriktirilerek tezkiresiz bir tımar meydana getirirdi Tezkiresiz Tımarlar Merkez den berat almaksızın beylerbeyinin kendi beratı ile tevcih ettiği tımarlara tezkiresiz tımar denilmekteydi. 46 Bu tımarların aslen bir kılıcı olmayıp, tezkireli tımarlardan artan ifrazlar biriktirilerek meydana getirilmişlerdir. 47 Şu veya bu şekilde tımar mahlule düştüğünde hisseler diğer Sipahilere terakki olarak tevcih edilebilirlerdi. 48 Bir eyalette bulunan tezkiresiz tımarın üst sınırı, o eyaletin tezkireli tımarından bir akçe eksiğidir. Örneğin Rumeli eyaletinde tezkireli tımar 6000 akçe iken, tezkiresiz tımarı bir akçe eksiği yani 5999 akçedir. 49 Tezkiresiz tımarlar İcmal Defteri nde yer almadıklarından dolayı kadrolu tımarlar sayılmazlar. Bunlar Beylerbeyilerin kendilerine has tuttukları bir defterde kayıtlıdırlar Tımar Sahibinin Vazifesine Göre Tımarlar Eşkinci Tımarları Tarihin çeşitli zamanlarında ve çeşitli şekillerde uygulanagelen Tımar Sistemi, Osmanlı Devleti nde de Tımarlı Sipahi denen bir süvari ordusunun teşkilatlandırılmasıyla da uzunca bir süre başarıyla tatbik edilmiştir. 51 Bu sistemin ilk uygulandığı zamanlardan itibaren asıl amaç güçlü bir süvari ordusu meydana getirmek ve asker ihtiyacını mümkün olabildiğince karşılamak olmuştur. 52 Osmanlı Devleti nde Tımarlı Sipahi tasarrufunda bulunan tımarın gelirine göre yanında bir cebeli, zırh, çadır, koşum vs. gibi harp ihtiyaçlarını karşılamak zorundaydı. 53 Sefere çağırılan Sipahi, Alay Beyi nin Sancağı altında toplanır ve sefer öncesi sıkı bir denetime tabi tutulurdu. Sefere gelmeyen, cebeli getirmeyen veya harp aletlerinde eksiklik olan Sipahilerin tımarları ellerinden alınırdı. 54 XVI. yüzyılın ilk yarısında sayıları olan Sipahi Tımarlarının 9653 tanesi Müstahfız Tımarı 44 Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s Sertoğlu, Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s Barkan, Tımar, s Sertoğlu, age, s.4 48 Sertoğlu, age, s Aynî Âli Efendi, age, s.28/a 50 Sertoğlu, age, s.21, Halil İnalcık, Osmanlı Tımarı ve Sipahi Ordusu, Türk Kültürü, Sayı 118, Ağustos 1972, s Uğur Altuğ, a.g.t, s İnalcık, Sipahi Ordusu, s Mehmet Doğan, Ankara Sancağında Tımar Sisteminin Dönüşümü, Basılmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi SBE, Ankara 1992, s
7 geriye kalanı ise Eşkinci Tımarı idi. 55 Bu rakam yüzyılın sonlarına doğru Rumeli eyaletlerinde 40695, Asya eyaletlerinde olmak üzere toplamda adet olmuştu. 56 Eşkinci Tımarları en temel şekliyle müstakil, be-nevbet ve müşterek olmak üzere 3 gruba ayrılabilir Hizmet Tımarı Osmanlı Devleti yalnızca askerî hizmetleri ifa eden personele değil, sosyal bir takım işleri yerine getiren personele de tımarlar tahsis etmiştir. Padişah ın avcı kuşlarının yetiştirilmesi hizmetini yerine getiren Doğancı, Şahinci, Çakırcı gibi görevlilerin bir kısmı ( bunların cümlesine Hassa Kuşbazları denilmiştir) ile hassa ahırlarında istihdam olunan görevlilerin tımarları vardır. Bunların tımarları arpalık hükmünde olup, sadece bu göreve aittir yani parçalanamaz, başka bir göreve veya görevliye tevcih edilemezlerdi. 57 Bunlardan başka konargöçer aşiretlerin boy beyileri ve kethüdalarının da kendilerine tahsis edilmiş tımarları olabiliyordu. Bu tımarlar özellikle vergi toplama, yetkililere teslim etme ve birimlerinin idari düzeninin sağlanması gibi hizmetlerinin karşılığı olarak verilmekteydi Müstahfız Tımarı Osmanlı Askerî Teşkilatı nda ülke içinde ve sınırlardaki bütün kalelerde muhafaza ve savunma hizmetinde vazifeli askerî gruplar bulunurdu. Bunlar kalelerin önemine göre bölükler halinde teşkilatlandırılmıştı. Kale Müstahfızları genellikle kale içerisinde aileleriyle birlikte otururlardı. Bunların kaleden ayrılmamaları istenirdi. Görevleri arasında değerli eşya, para, vergi gelirlerinin saklandığı ve suçluların kapatıldığı hapishanenin bulunduğu kaleyi beklemek ve güvenliğini sağlamak, vergi toplayanlara refakat etmek, şehrin asayişini temin etmek, eşkıya takibinde yardımcı olmak vb. idi. Bunlara verilen tımarlara genellikle gedik-i tımar adı verilmektedir. 59 Bu tımarlar yapı bakımından Sipahi Tımarları ndan bir farkı olmamakla birlikte, Sipahi Tımarlarından daha düşük gelire sahiptirler. Bu tımarlar göreve ait oldukları ve icmalli olduklarından dolayı parçalanamazlar ve görev harici birisine tevcih edilemezler Osmanlı İdari Yapısı İçinde Bozok Sancağı XIV. yüzyılın ikinci yarısında Anadolu da Moğol hâkimiyetinin zayıflamaya başlamasıyla Bozok Bölgesi Kadı Burhanettin in hâkimiyetine geçti yılında Kadı Burhanettin in öldürülmesinden sonra Bölge Osmanlıların egemenliğine girdi Ankara Savaşı yla Osmanlı Devleti dağılmış ve bölge yerli Türkmen beylerinin hâkimiyetine girmişti. Timur un zorla götürdüğü Moğolların yerine XV. yüzyılın ortalarından itibaren Bozok Türkmenleri gelmeye başladı. Bozok Türkmenleri Maraş ve Elbistan Bölgesi nde hâkim olan Dulkadirli Beyliği ne tabiydi. Dulkadir Beyliği nin Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı hâkimiyetine alınmasının (921/1515) ardından Dulkadirli Beyleri nden Şehsüvaroğlu Ali Bey, Alâüddevle ve oğlu Şâhruh Beyler kendilerine bağlı boy ve oymakların yaşadığı Bozok yöresinde idarecilik yaptılar 61. Maraş ve Bozok Bölgesi ne hâkim olan Dulkadir Beyliği nin başında bulunan Ali Bey, Mısır Seferi sırasında Osmanlıların yanında yer aldı. Sefer den sonra görevden alınmayan Ali Bey, 1522 de öldürülmesine kadar Beyliğini yarı bağımsız bir şekilde idare etti. Bu tarihten itibaren Maraş merkez olmak üzere Bozok Bölgesi ile birlikte bir eyalet ittihaz edilmiştir Barkan, Tımar, s Barkan, Tımar, s Sertoğlu, age, s İlhan Şahin, XVI. Yüzyıl Osmanlı Anadolu su Göçebelerinde Kethüdalık ve Boy beylik Müessesesi, Osmanlı Dönemi nde Konargöçerler, Eren Yayınları, İstanbul 2006, s DİA, Müstahfız DİA, C. 32, İstanbul 2006, s Uğur Altuğ, agt, s. 75, Sertoğlu, age, s Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s Refet Yinanç, Dulkadir Beyliği s. 101,
8 Bozok yöresinin doğrudan Osmanlı İdaresi ne girmesi 928 (1522) yılı sonrasında gerçekleşti. Dulkadirli Beyliği ni ilhak eden Osmanlı Devleti kendi sistemi gereği bütün Dulkadirli topraklarını eyalet hâline dönüştürdü ve Bozok da bu eyaletin bir Sancağı hâline getirildi 63. Kuruluş aşamasında müstakil olan Bozok Sancağının, kısa bir süre sonra Sivas vilayetine (Beylerbeyliği) bağlandığı bilinse de bunun tam tarihi tespit edilememektedir 64. Bozok Sancağının Osmanlılar Devri ndeki en itinalı tahriri 963 ( 1556) yılında Koca Nişancı Celâlzade Mustafa Zamanı nda gerçekleştirildi 65. Osmanlı İdaresi nde teşekkül eden bu nahiye dağılımına göre Bozok Sancağının sınırları şimdiki Yozgat il sınırlarından farklıydı. Bu farklılığın temelinde bir idari ünite olarak Sancağın teşekkül süreci ve coğrafî yapısı vardır. Eskiden beri yerleşim merkezi olan ve Bozok Sancağının iç kısımlarında yer alan bazı köyler eski Sivas toprağından sayıldığı için Bozok Defterleri ne kaydedilmemişti. Buna dair en çarpıcı örnek Emircisultan köyüdür. İçinde Emirci Sultan Tekkesinin bulunduğu bu köy, Bozok Sancağının neredeyse merkezinde yer almasına rağmen 984 (1576) yılında Bozok Defterleri ne değil Sivas Defterleri ne yazılmıştı (TK, TD, nr. 12, vr. 207b). Benzer şekilde Sorgun, Çekerek, Aydıncık ve Kadışehri civarındaki köyler de Bozok a tâbi değildi. 66. XVI. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren Bozok Sancağının idari yapılanması ile yörenin iskânı paralel yürüdü. Bölgeyi XV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yurt tutmaya başlayan Bozok Türkmenleri konargöçer hayatlarını XVI. yüzyılın başlarında da sürdürmekteydi. 936 (1530) tarihli 998 Numaralı Muhasebe İcmal Defteri nin verilerine göre Bozok ta karye olarak sadece yedi yerleşim birimi kayıtlıydı. Bu yedi adet köy ve 884 mezranın tamamında kabileler ve bunların alt grupları olan cemaatler (Şam Bayadı, Kızıl Kocalı, Süleymanlı, Ağcalı, Selmanlı, Çiçekli, Ağçakoyunlu, Alibeyli, Tecirli vb.) yaşamaktaydı. Bozok Sancağında yerleşme süreci yüzyılın ortalarına doğru hızlandı. Mezraların daimî iskân mahalline dönüşmesi neticesinde 1576 da köy sayısı 630 a çıktı. Bu köylerin etrafında yeni oluşan ekinlik / mezraların sayısı da 499 a yükseldi. 67. Bölge nin Osmanlı İdaresi ne geçiş sürecinde birtakım sosyal ve siyasal karışıklıklar yaşandı ( ) yıllarında Tokat ve Yozgat çevrelerinde Bozoklu Celâl, te ( ) Şah Veli, Baba Zünnûn, Süklünoğlu / Süğlünoğlu Mûsâ ve Kalender Çelebi önderliğinde birbiriyle bağlantılı peş peşe isyanlar patlak verdi 68.Temelde göçebe bir yapı sergilemesi Devlet in siyasi ve idari zaaflarının bu yapıyı fazlaca etkilemesiyle sonuçlandı. Bu da devamlı krizlerin doğmasına ve birtakım isyanların patlak vermesine yol açtı. Daha XIII. yüzyılda Babai İsyanı yla merkezî otoriteye ilk başkaldıran bölge. XVI. yüzyılda Safevi propagandalarıyla buna bağlı ayaklanmaların merkezi oldu ve Rafıziliğin yayıldığı bir mıntıka hâline geldi 69. Bozok Sancağının kaza ve nahiyelerinin tamamı konar göçerlerden teşekkül etmişti. Belirli bir Sancak merkezi yoktu. Nitekim Evliya Çelebi: Mamur şehri yoktur: mirliva cemi nevahisini deveran eder ifadesiyle XVII. yüzyılda da durumun değişmediğine işaret eder 70. Bozok Sancağında nüfus XVI. yüzyıl boyunca önemli artışlar gösterdi ve konargöçer kabile ve cemaatlerin köylere yerleşme süreci devam etti larda , 1556 da dolayındaki nüfus 984 (1576) verilerine göre civarına ulaşmıştı 71. Bütün bu kriz ve yeniden iskân sürecinde XVI. yüzyılın sonlarındaki yerini ve adını muhafaza eden köylerin oranı yaklaşık % 50 kadardır. Aynı yüzyıldaki köylerin yarısı Celâlî İsyanları esnasında ortadan kalktı veya yeni adla başka bir yere taşındı. Bu dönemde Sancak 63 Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s Orhan Sakin, Tarihten Günümüze Bozok Sancağı, İstanbul Ahmet Yaşar Ocak, Bozok, DİA, C. 6, İstanbul 1992, s Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s Ahmet Yaşar Ocak, Bozok, DİA, C. 6, İstanbul 1992, s Ahmet Yaşar Ocak, Bozok, DİA, C. 6, İstanbul 1992, s Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s
9 Beyleri daha çok Kırşehir de ikamet etmişlerdi Bozok Sancağı Tımarları Bildiride, XVI. yüzyılın ikinci yarısında Bozok Sancağında Dirlik Sistemi içinde yer alan Tımarlı Sipahileri ele alınmıştır. Osmanlı eyalet ordusu olan Tımarlı Sipahilerin sayısı, statüleri, gelirleri, göreve atanma prosedürleri ele alınacaktır. Hangi sebeplerle bu görevi elde ettikleri, görevden ayrılma nedenleri, katıldıkları savaşlar, gösterdikleri başarılar gibi hususlar da çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Tebliğ metninin oluşturulmasında birinci dereceden arşiv kaynakları kullanılmıştır. Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde yer alan Tımar Ruznamçe Defterleri, Tahrir İcmal Defterleri, Mühimme Defterleri, Rus Defterleri, Tahvil, Nişan ve Ahkâm gibi temel ana kaynak serilerinde yer alan bilgiler tebliğin muhtevasını teşkil etmektedir tarihinde eski defterlerdeki bilgilerden derlenmiş bir Muhasebe İcmal Defteri ne göre Zülkadriye (Dulkadır) eyaleti Maraş ve Bozok Sancaklarından meydana gelmekteydi 73. Bu tarihte Bozok Sancağı Sipahilerinin sayısı 590 dı 74 ve Sancağın mirlivasının hassı da 150 bin akçaydı. Bu rakam ülke genelindeki Sancakların içinde geliri en az olanlar arasında yer almaktadır. Sancak içinde yerleşim merkezi çok az olduğu için Zeamet ve Tımar gelirlerinin neredeyse hemen tamamı göçebe aşiretlerden sağlanmaktaydı. Toplam akça tutarındaki Zeamet ve Tımar gelir kalemleri içinde vergi hanesi ile mücerret nüfus bulunuyordu. Sancaktaki dirlikler içinde doğrudan merkezî hazineye intikal eden akçalık Padişah Hasları ise, hem Sancakbeyi Haslarına hem de Zeamet ve Tımarlara nazaran oldukça düşüktü senesi itibarıyla Bozok Sancağının yöneticisi (mirlivası) Mustafa velet- i Mahmud Bey di 75. XVII. yüzyılın başlarında ise Sancakta 16 Zeamet,731 Tımar ve Sancak Beyi Hasları bulunuyordu 76. Bu tarihte tımar sayısının bu kadar yükselmesi, Sancağın sınırlarının genişlemesinden ziyade, tımarların bölünmesiyle alakalı olmalıdır. Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde yer alan Mühimme Defterleri nde, Bozok Sancağının Osmanlı İdari Yapısı içindeki yeri; Dirlik Sistemi nin en üst idarecisi olan Sancakbeyi ve maiyeti; sancak dâhilindeki tımar sahiplerinin isimleri, tımar miktarları, görevleri, suiistimalleri ve cezalandırılmalarıyla ilgili oldukça doyurucu bilgiler yer almaktadır. Tımar Sistemi nin en önemli muamele evrakları olan Tımar Tezkirelerinin suretlerinin kaydedildiği Tımar Ruznamçe Defterleri ise bir tımarın ve tımar sahibinin hikâyesinin anlatıldığı kayıtlar olup sistemin işleyişi hakkında son derece ayrıntılı bilgiler verirler. Bozok Sancağında ait bu tip defterler daha çok XVI. asrın ikinci yarısında yoğunlaşmaktadır. Yüzyılın ilk yarısına ait defterler içinde Bozok Sancağının sadece Sancakbeyi Haslarına ait bilgiler dikkati çekmektedir. Bu nedenle Sancaktaki Tımar Teşkilatını, tımarlıları daha iyi tanımlayabilmek için yüzyılın ikinci yarısındaki bilgiler kullanılmıştır. Tımar Ruznamçe kayıtları çözümlenmekte olup, tebliğ metni bu bilgiler ışığında farklı başlıklar altında daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Ayrıca sunum sırasında ve Sempozyum süresince yapılacak tartışma ve katkılar da çalışmayı şekillendirecektir. 5. Kaynakça 998 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Diyârbekr ve Arab ve Zü l-kâdiriyye Defteri (937/1530) II, Dizin ve 72 Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Diyârbekr ve Arab ve Zü l-kâdiriyye Defteri (937/1530) II, Dizin ve Tıpkıbasım, Ankara 1999, s Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Diyârbekr ve Arab ve Zü l-kâdiriyye Defteri (937/1530) II, Dizin ve Tıpkıbasım (haz. A. Özkılınç vd), Ankara 1999, s BA, TD. 134, s. 20 den naklen 998 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Diyârbekr ve Arab ve Zü l-kâdiriyye Defteri (937/1530) I, Dizin ve Tıpkıbasım (haz. A. Özkılınç vd.), Ankara 1998, s Ahmet Yaşar Ocak, Bozok, DİA, C. 6, İstanbul 1992, s
10 Tıpkıbasım, (haz. A. Özkılınç vd.), Ankara Ahmet Yaşar Ocak, Bozok, DİA, C. 6, İstanbul 1992, s Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yayınları, Mühimme Defterleri 3, 5, 6, 7, 12. Erhan Afyoncu, Ruznamçe, DİA, C. 35, s Erhan Afyoncu, Osmanlı Devlet Teşkilatı nda Defterhane-i Amire XVI-XVIII Yüzyıllar, Basılmamış Doktora Tezi, M.Ü. S.B.E. İstanbul Erhan AKÇELİK, 39 Numaralı Mühimme Defteri nin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi (s.1-118), Atatürk Üniv. Sos. Bil. Ens., Yüksek Lisans Tezi, Erzurum Fatime Yazıcı, 54 Numaralı Mühimme Defteri nin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi (1-154), Atatürk Üniv. Sos. Bil. Enst. Yüksek Lisans tezi, Erzurum Fatma Acun, Klasik Dönem Eyalet İdare Tarzı Olarak Tımar Sistemi ve Uygulaması, Türkler, C.9 Ankara Fuad Köprülü, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Akçağ Yayınları, Ankara H. Muharrem Bostancı, 19 Numaralı Mühimme Defteri, İst. Üniv. Sos. Bil. Ens. Yük. Lis. Tezi, İst Halil İnalcık, Osmanlı Tımarı ve Sipahi Ordusu, Türk Kültürü, Sayı 118, Ağustos Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğunda Klasik Çağ ( ), (Çev: Ruşen Sezer), YKY, İstanbul Harun Şahin, Osmanlı Tımar Sistemi nin Menşei Meselesi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 12 Eylül Hasan Yıldız, XLIX Numaralı Mühimme Defteri (Tahlil-Metin), İstanbul Üniv. Sos. Bil. Enst. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Hezarfen Hüseyin Efendi, Telhîsü l-beyan Fî Kavânîn-i Âl-i Osmân, Yay. Haz. Sevim İlgürel, Ankara Hikmet Ülker, 51 Numaralı Mühimme Defteri (Tahlil-Metin), İstanbul Üniv. Sos. Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul İlhan Şahin, Tımar Sistemi Hakkında Bir Risale, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 32, İstanbul Lütfi Arslan, H. 963 / M tarihli Mufassal Tahrir Defteri ne göre Bozok Sancağının ekonomik ve demografik yapısı, Ankara Üniv. Sos. Bil. Ens. Yük. Lis. Tezi, Ankara Mehmet Doğan, Ankara Sancağında Tımar Sisteminin Dönüşümü, Basılmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi SBE, Ankara Mehmet Öz, Yozgat, DİA, C. 43, s Mithat Sertoğlu, Sofyali Ali Çavuş Kanunnamesi, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul Nicoara Beldiceanu, XIV. Yüzyıldan XVI. Yüzyıla Osmanlı Devleti nde Tımar, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Teori Yayınları, Ankara Orhan Paşazade, 9 Numaralı Mühimme Defteri ( / ), Marmara Üniv. Sos. Bil. Ens., Yük. Lis. Tezi, İstanbul Orhan Sakin, Tarihten Günümüze Bozok Sancağı ve Yozgat, İstanbul Ö. L. Barkan, Osmanlı Devri nin Eşküncülü Mülkleri veya Mülk Tımarları Hakkında Notlar, Türkiye de Toprak Meselesi Toplu Eserler I,
11 Refet Yinanç, Dulkadir Beyliği s Sıtkı Çelik, 21 Numaralı Mühimme Defteri (Tahlil-Metin), İst. Üniv. Sos. Bil. Ens. Yük. Lisans Tezi, İstanbul Suat Yıldız, (H.984) Tarihli Tımar Ruznamçe Defteri ne Göre Karaman Eyaleti, Y.L. Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya Tayyip Gökbilgin, Kanuni Sultan Süleyman ın Tımar ve Zeamet Tevcihi ile İlgili Fermanları, İ.Ü. Edebiyat Fak. Tarih Dergisi, Cilt 17, Sayı 22, Yıl Uğur Altuğ, II. Murad Dönemi ne Ait Tahrir Defterleri nin Yayına Hazırlanması ve Bu Malzemeye Göre Tımar Sistemi, Demografi, Yerleşme ve Topoğrafya Üzerine Araştırmalar, (Basılmamış Doktora Tezi), G.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Yunus Eren, 34 Numaralı ve H. 986/1578 Tarihli Mühimme Defteri [s ] İnceleme-Metin, İstanbul Üniv. Sos. Bil. Ens., Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2011 Yunus Koç, Hicri 983 tarihli Mufassal Tahrir Defteri ne göre Bozok Sancağında İskân ve Nüfus, Ankara Üniv. Sos. Bil. Ens. Yük. Lis. Tezi, Ankara Zülfiye Kaygusuz, 10 Numaralı Mühimme Defteri nin (1-178) Transkripsiyon ve Değerlendirmesi, Atatürk Üniv. Sos. Bil. Enst., Yük. Lis. Tezi, Erzurum
269 NUMARALI İCMAL DEFTERİNE GÖRE ACLUN Ünal TAŞKIN * ACLUN ACCORDİNG TO THE İCMAL DEFTER NUMBERED 269
ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ ISSN: 1308 9196 Yıl : 4 Sayı : 7 Aralık 2011 269 NUMARALI İCMAL DEFTERİNE GÖRE ACLUN Ünal TAŞKIN * Özet Osmanlı İmparatorluğu nda ekilebilir arazinin
DetaylıKOCAELİ TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMLİ BİR KAYNAK: DERDEST DEFTERLERİ
KOCAELİ TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMLİ BİR KAYNAK: DERDEST DEFTERLERİ Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ* Giriş 1337 lerde Osmanlı egemenliğine geçen Kocaeli (İzmit), Orhan Bey zamanında İzmit merkez olmak üzere bir sancak
DetaylıOSMANLI DEVLETI NDE TAŞRA VE EYALET YÖNETIMI
OSMANLI DEVLETI NDE TAŞRA VE EYALET YÖNETIMI OSMANLI DA TAŞRA TEŞKILATI TAŞRA VE EYALET YÖNETIMI İstanbul un merkez kabul edildiği Osmanlı Devleti nde, başkentin dışındaki tüm topraklar için taşra ifadesi
DetaylıTIMAR (CEBE) YOKLAMA DEFTERLERİNE GÖRE 18. YÜZYIL BAŞLARINDA BOZOK LİVASINDA TIMAR VE ZEAMETLER
TIMAR (CEBE) YOKLAMA DEFTERLERİNE GÖRE 18. YÜZYIL BAŞLARINDA BOZOK LİVASINDA TIMAR VE ZEAMETLER Nergiz ŞAHİN 1 Özet Tımar Sistemi Osmanlı Devleti nde Devlet e ait toprakların askerî ve idari amaçlarla
DetaylıKuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Perşembe, 12 Kasım :53 - Son Güncelleme Çarşamba, 25 Kasım :14
Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Ders Notu OSMANLI KÜLTÜR VE MEDENİYETİ (1300-1453) 1. OSMANLI'DA DEVLET ANLAYIŞI Türkiye Selçuklu Devleti
DetaylıTimar Tevcih Sebepleri Üzerine Bir Kaynak Değerlendirmesi
Timar Tevcih Sebepleri Üzerine Bir Kaynak Değerlendirmesi (An Assesment of Resource on The Reasons of Timar Allocation) Emine Erdoğan * Özet Timar sistemi, Osmanlı toprak düzeninin işleyişi açısından olduğu
Detaylıİktisat Tarihi I
İktisat Tarihi I 25.10.2017 Toplum, Ekonomi ve Maliye Klasik Dönem olarak da adlandırılan 16. yy Osm. Devleti nin en parlak dönemidir. TOPLUMSAL YAPI: Artığı yaratanlarla artığa el koyanları birbirlerinden
DetaylıModava Sancağında Tımar Rejimi
Modava Sancağında Tımar Rejimi Özet Murat Serdaroğlu* Modava, 1552 yılında Tımışvar Eyaletine bağlı küçük bir nahiye iken, 1569 tarihli mufassal defterde sancak statüsüne kavuşmuştur. Modava Sancağına,
DetaylıİÇİNDEKİLER GİRİŞ BÖLÜM 1 OSMANLI SARAYLARI. 1. Dersin Amacı ve Önemi... 1 2. Kaynaklar-Tetkikler... 2
İÇİNDEKİLER GİRİŞ 1. Dersin Amacı ve Önemi... 1 2. Kaynaklar-Tetkikler... 2 BÖLÜM 1 OSMANLI SARAYLARI 1. OSMANLI SARAYLARININ TARİHİ GELİŞİMİ... 7 2. İSTANBUL DAKİ SARAYLAR... 8 2.1. Eski Saray... 8 2.2.
Detaylı10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ
KASIM EKİM 0. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI. OSMANLI DEVLETİ NİN KURULUŞU (00-5). XIV. yüzyıl başlarında Anadolu, Avrupa ve Yakın
DetaylıTARİH BOYUNCA ANADOLU
TARİH BOYUNCA ANADOLU Anadolu, Asya yı Avrupa ya bağlayan bir köprü konumundadır. Üç tarafı denizlerle çevrili verimli topraklara sahiptir. Dört mevsimi yaşayan iklimi, akarsuları, ormanları, madenleriyle
DetaylıEĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ
KASIM EKİM 017-018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı 1. 1. XIV. yüzyıl başlarında
DetaylıADI SOYADI: SINIFI: NUMARASI: PUANI:
DOĞUBAYAZIT M. M. FAHRETTİN PAŞA ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIFLAR SEÇMELİ TARİH DERSİ 1. DÖNEM 2. ORTAK SINAV SORULARI A GRUBU ADI SOYADI: SINIFI: NUMARASI: PUANI: SORULAR
Detaylı1-MERKEZ TEŞKİLATI. A- Hükümdar B- Saray
1-MERKEZ TEŞKİLATI A- Hükümdar B- Saray MERKEZ TEŞKİLATI Önceki Türk ve Türk-İslam devletlerinden farklı olarak Osmanlı Devleti nde daha merkezi bir yönetim oluşturulmuştu.hükümet, ordu ve eyaletler doğrudan
Detaylı(1983). 1980 Genel Nüfus Sayımı: Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri; 12-10-1980, 05 Amasya. Ankara: Devlet İstatistik Enst. Yay..
İktisat Tarihi (1983). 1980 Genel Nüfus Sayımı: Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri; 12-10-1980, 05 Amasya. Ankara: Devlet İstatistik Enst. Yay.. (1962). "Yükseliş Devri'nde Osmanlı Ekonomisine Umumi
DetaylıDulkadirli Eyaleti nde Gayrimüslimler
TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 135 Dulkadirli Eyaleti nde Gayrimüslimler The Dulkadirli Province and Non-Muslims İbrahim SOLAK ÖZET Maraş ve çevresinde kurulu olan Dulkadirli Beyliği, Yavuz Sultan Selim
DetaylıKuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Toprak Yapısı Üretim ve Ticaret Flash Anlatım
Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Toprak Yapısı Üretim ve Ticaret Flash Anlatım Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Toprak Yapısı Üretim ve Ticaret Ders Notu OSMANLI KÜLTÜR VE MEDENİYETİ
DetaylıYıl: 1, Sayı: 1, Aralık 2014, s. 1-10
Yıl: 1, Sayı: 1, Aralık 2014, s. 1-10 Ünal TAŞKIN 1 545 NUMARALI DEFTERE GÖRE MAARRA DA TIMAR DÜZENİ Özet Osmanlı Devleti nde reaya adıyla bilinen halkın, devlete karşı birtakım mükellefiyetleri vardı.
DetaylıARAYIŞ YILLARI (17.YÜZYIL) (DURAKLAMA DÖNEMİ ) ISLAHATLAR AYAKLANMALAR
ARAYIŞ YILLARI (17.YÜZYIL) (DURAKLAMA DÖNEMİ ) ISLAHATLAR AYAKLANMALAR 1. Osmanlı Devleti nde Yeniçeri Ocağı nı kaldırmak isteyen ilk padişah II. dır. Osman 2. Genç Osman saray ile halk arasındaki kopukluğu
DetaylıThe Sixteenth Century. Ümit KOÇ ÖZET
- -2002 The Sixteenth Century. Ümit KOÇ ÖZET - Divan- - - - SUMMARY Göktürkler to Ottoman Empire were perfectly institutionalized in The Ottaman Empire. study: Namely, Divan- l of the State), - experienced
DetaylıOsmanlı Timar Sistemi nde Tevcih Prosedürü. The Procedure of Allocation in the Ottoman Timar System
Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(1): 1-11 Osmanlı Timar Sistemi nde Tevcih Prosedürü Mehmet DOĞAN 1 Çankırı Karatekin Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü Özet
DetaylıOSMANLI HÂKİMİYETİNİN İLK YILLARINDA FİLİSTİN DE TİMAR SİSTEMİ (GAZZE VE KUDÜS SANCAKLARI ÖRNEĞİ)
EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 17 Sayı: 56 (Yaz 2013) 39 OSMANLI HÂKİMİYETİNİN İLK YILLARINDA FİLİSTİN DE TİMAR SİSTEMİ (GAZZE VE KUDÜS SANCAKLARI ÖRNEĞİ) Ünal TAŞKIN (*) Öz Osmanlı Devleti nde reaya adıyla
DetaylıDURAKLAMA DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi
DURAKLAMA DEVRİ KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi 05.08.2017 OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU XVII.YÜZYILDA OSMANLI- AVUSTRYA VE OSMANLI- İRAN İLİŞKİLERİ a-avusturya ile İlişkiler
DetaylıOsmanlı Devleti Kaynakçası
Osmanlı Devleti Kaynakçası Tekkanat, H. (1996). Kuruluşundan Fatih Dönemi Sonuna Kadar Osmanlı Tarih Yazıcılığı. İnalcık, H. (1979-1980). "Osmanl Pamuk Pazarı, Hindistan ve ingiltere Pazar Rekabetinde
DetaylıOsmanlı Devlet teşkilatında, gerek yönetim alanında,gerekse askeri alanda bazı değişiklikler olmuştur. Bu değişikliklerin bir kısmı merkez
Osmanlı Devlet teşkilatında, gerek yönetim alanında,gerekse askeri alanda bazı değişiklikler olmuştur. Bu değişikliklerin bir kısmı merkez teşkilatında bir kısmı da taşra teşkilatında olmuştur.bilhassa
DetaylıXV. YÜZYILDA KARAMAN TOPRAKLARINDA AHİLER VE AHİ VAKIFLARI*
XV. YÜZYILDA KARAMAN TOPRAKLARINDA AHİLER VE AHİ VAKIFLARI* Doğan YÖRÜK** ÖZET Ahiler, Anadolu da XIII. yüzyıldan, XV. yüzyılın sonlarına kadar Türk zanaat ve ticaret hayatına yön vermenin yanında, askerî,
DetaylıFRANCHISE KİMİN BULUŞU NASIL BAŞLADI? NASIL GELİŞTİ?
1 FRANCHISE KİMİN BULUŞU NASIL BAŞLADI? NASIL GELİŞTİ? DÜNYADA FRANCHISE 2 TÜRKİYE 1994- İlk franchise fuarı açıldı 1991- UFRAD kuruldu 1985- McDonald s açıldı, Turyap, Sağra franchise verdi ABD 1960-
DetaylıKAY 361 Türk İdare Tarihi. Ders 6: 20 Kasım 2006 Konu: Osmanlı Toprak Sistemi Okuma: Ortaylı, 1979, sf
KAY 361 Türk İdare Tarihi Ders 6: 20 Kasım 2006 Konu: Osmanlı Toprak Sistemi Okuma: Ortaylı, 1979, sf. 81-122. Osmanlı İmparatorluğu: Genel Bir Bakış 1243 Kösedağ Savaşı sonucunda İran İlhanlıları n tabi
DetaylıEBUTAHİR KAZASI NÜFUS VE TOPLUM YAPISI 1834 M (1250 H.) Salih AKYEL 1
Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Geçmişten Geleceğe Harput Sempozyumu, Elazığ 23-25 Mayıs 2013 93 EBUTAHİR KAZASI NÜFUS VE TOPLUM YAPISI 1834 M (1250 H.) Salih AKYEL 1 1831 yılına
DetaylıSURİYE DE ERKEN DÖNEM OSMANLI TİMAR DÜZENİ : HAMA VE HUMUS ÖRNEĞİ Ottoman s Timâr System of the Early Period In Syria : Hama and Homs Models
Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi Cilt: V, Sayı:2, Elazığ, 2008 1 SURİYE DE ERKEN DÖNEM OSMANLI TİMAR DÜZENİ : HAMA VE HUMUS ÖRNEĞİ Ottoman s Timâr System of the Early Period In Syria
DetaylıORTA DOĞU ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
ISSN 1303-9075 T.C. FIRAT ÜNİVERSİTESİ ORTA DOĞU ARAŞTIRMALARI MERKEZİ ORTA DOĞU ARAŞTIRMALARI DERGİSİ TEMMUZ 2007 Cilt : V Sayı : 2 ELAZIĞ 2008 Sahibi Prof. Dr. Mehmet Hamdi MUZ Fırat Üniversitesi Rektörü
DetaylıYrd. Doç. Dr. Sezai SEVİM YAYIN LİSTESİ
Yrd. Doç. Dr. Sezai SEVİM YAYIN LİSTESİ KİTAP - Osmanlı Kuruluş Dönemi Bursa Vakfiyeleri, Yayına Hazırlayanlar, Yrd. Doç. Dr. Sezai Sevim- Dr. Hasan Basri Öcalan, Osmangazi Belediyesi Yayınları, İstanbul
DetaylıMuharrem İLDİR 08.10.2014 Boğaziçi Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş Vergi Bölüm Başkanı E.Vergi Dairesi Müdürü muharremildir@bbdas.com.
Muharrem İLDİR 08.10.2014 Boğaziçi Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş Vergi Bölüm Başkanı E.Vergi Dairesi Müdürü muharremildir@bbdas.com.tr GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE TAHAKKUK VE TAHSİLAT ESASININ GEÇERLİ OLDUĞU
DetaylıProf. Dr. Mehmet Ali BEYHAN Tel: [0 212] 455 57 00-15875 e-mail: mehmetalibeyhan@yahoo.com Oda no: 315
Prof. Dr. Mehmet Ali BEYHAN Tel: [0 212] 455 57 00-15875 e-mail: mehmetalibeyhan@yahoo.com Oda no: 315 Doğum Tarihi ve Yeri: 1953 / Malatya EĞİTİM İlkokul: (1961 1966) Yazıca İlkokulu (Malatya) Lise: (1969
DetaylıİÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...15 BİRİNCİ BÖLÜM OSMANLI DEVLETİNDE MERKEZ TEŞKİLATI...17 Osmanlı Devleti nin Yapısı...17 Osmanlılarda Hâkimiyet Anlayışı...18 Osmanlı Hâkimiyet Anlayışının Kaynakları...19 Türk-Moğol
DetaylıEĞİTİM- ÖĞRETİM YILI NUH MEHMET YAMANER ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 10.SINIF OSMANLI TARİHİ I. DÖNEM I. YAZILI SORULARI A GURUBU
Ertuğrul Gazi 1) * Orhan Bey tarafından fethedilmiş olup başkent buraya taşınmıştır. * İpek sanayisinin merkezi konumundaki bu bölgenin fethiyle Osmanlı gelirleri. Yukarıdaki özellikleri verilmiş bölge
Detaylıİktisat Tarihi I Ekim II. Hafta
İktisat Tarihi I 13-14 Ekim II. Hafta Osmanlı Kurumlarının Kökenleri 19. yy da Osmanlı ve Bizans hakkındaki araştırmalar ilerledikçe benzerlikler dikkat çekmeye başladı. Gibbons a göre Osm. Hukuk sahasında
DetaylıKURTALAN İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları
KURTALAN İLÇESİ Siirt deki Kültür Varlıkları 163 3.5. KURTALAN İLÇESİ 3.5.1. ERZEN ŞEHRİ VE KALESİ Son yapılan araştırmalara kadar tam olarak yeri tespit edilemeyen Erzen şehri, Siirt İli Kurtalan İlçesi
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : OSMANLI TARİHİ II Ders No : 0310440158 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim
DetaylıYıl: 4, Sayı: 13, Eylül 2017, s
Ġbrahim ERDOĞDU 1 NĠĞDE SANCAĞI ÖRNEĞĠNDE TIMAR TEVCÎHLERĠ Özet Osmanlı Devleti nin temel askerî unsurlarından biri olan sipahilerin tımar elde edebilmelerinin mutlak yolu, bir tımar tevcîh hükmüne (berât)
DetaylıSELÇUKLULARDA TARIM Dr. Osman Orkan Özer
Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 5.Hafta SELÇUKLULARDA TARIM Dr. Osman Orkan Özer Selçuklu İmparatorluğu, Türklerin kurduğu dört büyük imparatorluktan (Hun, Göktürk, Selçuklu, Osmanlı) üçüncüsüdür. İslam
DetaylıBULGARİSTAN AZİZ KİRİL VE METHODİUS ULUSAL KÜTÜPHANESİ NDE BULUNAN SİNOP İLE İLGİLİ OSMANLI ARŞİV BELGELERİ
BULGARİSTAN AZİZ KİRİL VE METHODİUS ULUSAL KÜTÜPHANESİ NDE BULUNAN SİNOP İLE İLGİLİ OSMANLI ARŞİV BELGELERİ Mustafa YAYLA 1 Ahmet ALTAY 2 ÖZET Bu çalışmada Bulgaristan Aziz Kiril ve Methodius Ulusal Kütüphanesi
DetaylıÇağdaş Tarihçiler ve Tufan Gündüz
Çağdaş Tarihçiler ve Tufan Gündüz Say, N. (1999). Niğde, Bor İlçesi Bekdik Kilimleri. Orkun, H. N. (1986). Eski Türk Yazıtları. Ankara: TTK Gümüşçü, O. (2001). XVI. Yüzyıl Larende (Karaman) Kazasında Yerleşme
DetaylıOSMANLI TARİHİ ARAŞTIRMALARINDA TIMAR VE ZEAMET RUZNAMÇE DEFTERLERİ TIMAR AND ZEAMET RUZNAMÇE REGISTERS IN OTTOMAN HISTORY STUDIES
Cilt: 7 Sayı: 12 Şubat 2017 ISSN: 2147-5210 DOI Number: 10.19039/sotod.2017.54 www.thestudiesofotomandomain.com OSMANLI TARİHİ ARAŞTIRMALARINDA TIMAR VE ZEAMET RUZNAMÇE DEFTERLERİ TIMAR AND ZEAMET RUZNAMÇE
DetaylıOsmanlı Teşkilat Tarihi El Kitabı
Osmanlı Teşkilat Tarihi El Kitabı Editör Tufan Gündüz Yazarlar İbrahim Solak Mustafa Güler Özen Tok Mehmet Demirtaş Mustafa Alkan Ümit Kılıç Arif Sarı ISBN: 978-605-4692-01-9 5. Baskı Haziran, 2017 / Ankara
DetaylıH.983/M.1575 TARİHLİ TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE BOZOK SANCAĞI
H.983/M.1575 TARİHLİ TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE BOZOK SANCAĞI Özet Hatice ORUÇ 1 - Abdullah ZARARSIZ 2 Bozok sancağı 1522 yılında teşkil edilmiş ve Tanzimat a kadar Eyâlet-i Rûm a ve sonrasında Ankara vilâyetine
DetaylıYILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI
YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS Tezli yüksek lisans programında eğitim dili Türkçedir. Programın öngörülen süresi 4
Detaylıosmanlı kurumları tarihi
osmanlı kurumları tarihi Yediyıldız, B. (1982). "Vakıf Müessesesinin XVIII. Asır Türk Toplumundaki Rolü". Vakıflar Dergisi, (14), 1-28, Ergin, O. (1977). Türk Maarif Tarihi. İstanbul:. Genç, M. (2000).
DetaylıSAYI 35 2010 OSMANLI ARAŞTIRMALARI
SAYI 35 2010 OSMANLI ARAŞTIRMALARI THE JOURNAL OF OTTOMAN STUDIES osmanlı araẟtırmaları, sayı xxxv, 2010, 329-336 Kayseri ve Havalisinin Tarihine Dair Bir Dizi Arşiv Kaynağının Neşri H. Ahmet Aslantürk*
Detaylıİktisat Tarihi I
İktisat Tarihi I 11.10.2017 12. asrın ikinci yarısından itibaren Anadolu Selçuklu Devleti siyasi ve idari bakımdan pekişmişti. XII. yüzyıl sonlarından itibaren şehirlerin gelişmesi ile Selçuklu ekonomik
DetaylıTERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 8.SINIF KAVRAM HARİTASI. Mevlüt Çelik. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER YA İSTİKLÂL YA ÖLÜM TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 19.yy.sonlarına doğru Osmanlı parçalanma sürecine girmişti. Bu dönemde
Detaylı2013 sırası sırası
ELEKTİRİK-ELEKTRONİK-KONTROL-HABERLEŞME MÜHENDİSLİKLERİ 2012-2016 YILI BAŞARI SIRALARI genctercih.com tarafından 2017 ÖSYS tercih dönemi için hazırlanmıştır Üni Adı TÜRÜ PROGRA M KODU PROGRAM ADI 2017
Detaylı5. ÜNİTE: EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT
5. ÜNİTE: EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT 1- Osmanlı Devleti nde ekonominin temeli olan tarımdan elde edilen gelirlerle asker beslenir, devlet adamlarının maaşları ödenirdi. Bundan dolayı tarım gelirlerinde bir
DetaylıMÜTEFERRİKA. MUTAFARRİKA, Osmanlı d e v l e t i t e ş k i l â t ı n d a ve sar a y ı n d a bir türlü h i z m e t s ı n ı f ı t i a ( müteferrika
MÜTEFERRİKA. MUTAFARRİKA, Osmanlı d e v l e t i t e ş k i l â t ı n d a ve sar a y ı n d a bir türlü h i z m e t s ı n ı f ı t i a ( müteferrika cemâati, müteferrika taifesi) ve bu s ı n ı f a m e n s
DetaylıOsmanlı dan Günümüze Kur an Ve Hüsn-İ Hat Sempozyumu 01-03 Kasım 2013, Amasya
Osmanlı dan Günümüze Kur an Ve Hüsn-İ Hat Sempozyumu 01-03 Kasım 2013, Amasya Hat sanatı denilince öncelikle Kur an-ı Kerim harfleri ile yazılmış güzel yazı sanatı akla gelir. Bu sanat, Kur an harflerinin
Detaylı2016 ÖSYS EK YERLEŞTİRME TERCİH TABAN PUAN VE KONTENJAN KİTAPÇIĞI (ÖNLİSANS PROGRAMLARI)
Acil Durum ve Afet Yönetimi 150 Barajı Gerekir EK KONTENJANLAR GENEL YERLEŞME Sınavsız Yerleştirme Kriterleri İstanbul Vakıf 207650829 Biruni Ü. Meslek Y.O. Tam Burslu - 2 YGS2 321,68135 1-1 5 5 3,866-2016
Detaylı( TRT VAKFI ) TÜRKİYE RADYO TELEVİZYON KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MENSUPLARI SOSYAL DAYANIŞMA, TEDAVİ, EĞİTİM YARDIMLAŞMASI VE EMEKLİLİK VAKFI
( TRT VAKFI ) TÜRKİYE RADYO TELEVİZYON KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MENSUPLARI SOSYAL DAYANIŞMA, TEDAVİ, EĞİTİM YARDIMLAŞMASI VE EMEKLİLİK VAKFI DELEGE SEÇİMLERİ YÖNETMELİĞİ ( TRT VAKFI ) TÜRKİYE RADYO TELEVİZYON
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı Üniversite/Kurum Temel Alan ALPAY BİZBİRLİK MANİSA CELÂL BAYAR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL, BEŞERI VE İDARI BILIMLER TEMEL ALANI Öğrenim Bilgisi Doktora 1992 1/Ocak/1996
DetaylıI. Hutbe okutmak. II. Para bastırmak. III. Orduyu komuta etmek. A) Damat Ferit Paşa
1. Osmanlı Devletinde inşa edilen ilk medrese aşağıdakilerden hangisidir? A) Süleymaniye Medresesi B) Süleyman Paşa Medresesi C) Sahn-ı Seman Medreseleri D) Kanuni Sultan Paşa Külliyesi E) Şehzade Ahmet
DetaylıBORUSAN MANNESMANN BORU SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ ESAS MUKAVELE TADİL METNİ YENİ ŞEKİL
BORUSAN MANNESMANN BORU SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ ESAS MUKAVELE TADİL METNİ ESKİ ŞEKİL YÖNETİM KURULU NUN SEÇİMİ Madde 9 Yönetim Kurulu en az 5 en çok 9 Üye den teşekkül eder. Yönetim Kurulu Üyeleri
DetaylıDevleti yönetme hakkı Tanrı(gök tanrı) tarafından kağana verildiğine inanılırdı. Bu hak, kan yolu ile hükümdarların erkek çocuklarına geçerdi.
Orta Asya Türk tarihinde devlet, kağan adı verilen hükümdar tarafından yönetiliyordu. Hükümdarlar kağan unvanının yanı sıra han, hakan, şanyü, idikut gibi unvanları da kullanmışlardır. Kağan kut a göre
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 1995-2008 2008-2014 Profesör Tarih/Yakınçağ Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. 2014
ÖZGEÇMİŞ 1.Adı Soyadı : MUZAFFER TEPEKAYA 2.Doğum Tarihi : 20.10.1962 3.Unvanı : Prof. Dr. / Tarih Bölümü 4. e-mail : muzaffer.tepekaya@cbu.edu.tr Öğrenim Hayatı: Derece Alan Üniversite Lisans Tarih Selçuk
DetaylıTarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 6.Hafta OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDA TARIM. Dr. Osman Orkan Özer
Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 6.Hafta OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDA TARIM Dr. Osman Orkan Özer Osmanlı rejiminin temellerinin atılmak üzere olduğu 13. asrın sonlarında (1299), Uçlar vilayeti ve Batı Anadolu
DetaylıErmenek Mevlevihanesi/ Karamanoğlu Halil Bey Tekkesi
Ermenek Mevlevihanesi/ Karamanoğlu Halil Bey Tekkesi PROF. DR. NEJAT GÖYÜNÇ ARMAĞANI 305 Mevlüt ESER Prof. Dr. Yusuf KÜÇÜKDAĞ NEÜ A. Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi Mevlevilik, Mevlâna
DetaylıOSMANLI ARAŞTIRMALARI XII.
OSMANLI ARAŞTIRMALARI XII. Neşir Heyeti - Edltorlal B oard HAL!L İNALCIK - NEJAT GöYüNC HEATH W. LOWRY- İSMAİL ER"ONSAL (BERT FRAGNER - KLAUS KREISER) THE JOURNAL OF OTTOMAN STUDIES XII,! stanbu l - 1
DetaylıT.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI
T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI BURSA YILDIRIM BELEDİYESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU ARALIK/2013 T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295 30 00; Faks: 0 312 295 40 94 e-posta: sayistay@sayistay.gov.tr
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : OSMANLI TARİHİ I Ders No : 0310440122 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim
DetaylıTürklerin İslamiyeti kabul etmeleriyle birlikte hukuk sisteminde değişiklikler yaşanmıştır. Töre devam etmekle birlikte Şeri Hukuk ta uygulanmaya
Türklerin İslamiyeti kabul etmeleriyle birlikte hukuk sisteminde değişiklikler yaşanmıştır. Töre devam etmekle birlikte Şeri Hukuk ta uygulanmaya başlamıştır. Böylelikle Türk-İslam devletlerinde Hukuk
DetaylıSonuç. Beylikler dönemi, Anadolu'da Türk kültür ve medeniyetinin gelişmesi
78 ağaçları bulunan yer, Ermenek'e bağlı Görme! Köyü'nde 32 Paşaçukuru olarak bilinen yer, Ermenek'te Emir Ahmed mülkü civarındaki yer, Ermenek'e bağlı Gargara Köyü'nde 33 yer, Mut Medresesi yakınındaki
DetaylıSİRKÜLER NO: POZ-2013 / 80 İST, 24.07.2013 GELİR VERGİSİ KANUNU TASARISINDAKİ TAŞINMAZ VE İŞTİRAK (ORTAKLIK) PAYLARI SATIŞ KAZANCI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
SİRKÜLER NO: POZ-2013 / 80 İST, 24.07.2013 ÖZET: Gelir Vergisi Kanunu Tasarısındaki taşınmaz ve iştirak (ortaklık) payları satış kazancı ile ilgili hükümler. GELİR VERGİSİ KANUNU TASARISINDAKİ TAŞINMAZ
DetaylıTÜRK DİLİ EDEBİYATI ve ÖĞRETMENLİĞİ BAŞARI SIRALARI genctercih.com tarafından 2017 ÖSYS tercihleri için hazırlanmıştır.
TÜRK DİLİ EDEBİYATI ve ÖĞRETMENLİĞİ 2012-2016 BAŞARI SIRALARI genctercih.com tarafından 2017 ÖSYS tercihleri için hazırlanmıştır. Üni Adı TÜRÜ PROGRAM ADI 2017 kont 2016 kont 2012 2013 2014 2015 BOĞAZİÇİ
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl Lisans İlahiyat Atatürk Üniversitesi 1979 Y. Lisans Tarih Atatürk Üniversitesi 1981 Doktora Tarih Atatürk Üniversitesi 1985
1. Adı Soyadı : MEHMET ÇELİK 2. Doğum Tarihi: 05 Haziran 195. Unvanı : Prof.Dr.. Öğrenim Durumu Derece Alan Üniversite Lisans İlahiyat Atatürk Üniversitesi 1979 Y. Lisans Tarih Atatürk Üniversitesi 1981
DetaylıAKÇAABAD VAKFIKEBĠR NÜFUS KÜTÜĞÜ - (1835-1845)
AKÇAABAD VAKFIKEBĠR NÜFUS KÜTÜĞÜ - (1835-1845) C. Yunus Özkurt Osmanlı döneminde ilk genel nüfus sayımı, II. Mahmud döneminde 1831 (Hicri: 1246) yılında alınan bir karar ile uygulanmaya başlamıştır (bundan
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Arşivcilik İstanbul Üniversitesi 1996. Ortadoğu Enstitüsü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Nurdan Şafak 2. Doğum Tarihi ve Yeri:. Unvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Arşivcilik İstanbul Üniversitesi 1996 Yüksek Siyasi Tarih ve Marmara
Detaylıİktisat Tarihi I. 18 Ekim 2017
İktisat Tarihi I 18 Ekim 2017 Kuruluş döneminin muhafazakar-milliyetçi bir yorumuna göre, İslam ı yaymak Osmanlı toplumunun en önemli esin kaynağını oluşturuyordu. Anadolu'ya göçler İran daki Büyük Selçuklu
DetaylıT.C. İZMİR İLİ TORBALI BELEDİYESİ RUHSAT VE DENETİM MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK
T.C. İZMİR İLİ TORBALI BELEDİYESİ RUHSAT VE DENETİM MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar Amaç MADDE 1 -Bu Yönetmeliğin amacı; Torbalı
DetaylıSULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 5
SULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 5 BAKİ SARISAKAL SELANİK Selanik 26 Mayıs: Selanik Limanında Padişahın Gelişini Bekleyen Selanik Valisi İbrahim Bey ve Hükümet Erkânı Selanik Limanında Padişahı Bekleyen
DetaylıELBİSTAN ALAUDDEVLE BEY CAMİİ (CAMİİ KEBİR, ULU CAMİ)
KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 811 ELBİSTAN ALAUDDEVLE BEY CAMİİ (CAMİİ KEBİR, ULU CAMİ) Yaşar Baş Cami, halen Elbistan'ın Güneşli Mahallesi'nin ortasında bulunmaktadır. Bir sokak aracılığı ile şehrin merkezini
DetaylıŞANLIURFA YI GEZELİM
ŞANLIURFA YI GEZELİM 3. Gün: URFA NIN KALBİNDEN GÜNEŞİN BATIŞINA GEZİ TÜRKİYE NİN GURURU ATATÜRK BARAJI Türkiye de ki elektrik üretimini artırmak ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi ndeki 9 ili kapsayan tarım
DetaylıEK YERLEŞTİRME SONRASINDA ÖNLİSANS PROGRAMLARINDA MEYDANA GELEN PUAN DEĞİŞİKLİKLERİ VE YERLEŞEN ADAY SAYILARI
Acil Durum ve Afet Yönetimi PUANLAR NE OLMALIYDI OLUŞAN PUANLAR YERLEŞENLER SINAVSIZ GEÇ. KRİTERLERİ İstanbul Vakıf 207650829 Biruni Ü. Meslek Y.O. Tam Burslu - YGS2 560,00000 Sınavsız G.Doldu 321,68135-1
DetaylıAKTAY TURİZM YATIRIMLARI VE İŞLETMELERİ A.Ş. ANASÖZLEŞME TADİL TASARISI
AKTAY TURİZM YATIRIMLARI VE İŞLETMELERİ A.Ş. ANASÖZLEŞME TADİL TASARISI ESKİ METİN YÖNETİM KURULU VE SÜRESİ: Madde 7: Şirket işlerinin idaresi, genel kurul tarafından, hissedarlar arasından en çok üç yıl
DetaylıT.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum:
T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU Ekonomik Durum: 1. Avrupa daki gelişmelerin hiçbiri yaşanmamıştır. Avrupa da Rönesans ve Reform
DetaylıT.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI
T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI BOLU BELEDİYESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU ARALIK/2013 T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295 30 00; Faks: 0 312 295 40 94 e-posta: sayistay@sayistay.gov.tr
DetaylıKARAR İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanlığı nın tarih ve 820 sayılı yazısı görüşüldü.
T.C. GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ YÖNETİM KURULU KARARLARI KARAR TARİHİ OTURUM NO KARAR SAYISI Üniversitemiz Yönetim Kurulu Rektör Prof. Dr. Mustafa ŞAHİN Başkanlığında toplandı. KARAR 46.01- İktisadi ve
DetaylıŞİRKETLER KANUNU FASIL 113 HİSSELERİYLE MAHDUT MESULİYETLİ LİMİTED ŞİRKET KIBRIS KAPİTALBANK LİMİTED İN ANA SÖZLEŞMESİ.
ŞİRKETLER KANUNU FASIL 113 HİSSELERİYLE MAHDUT MESULİYETLİ LİMİTED ŞİRKET KIBRIS KAPİTALBANK LİMİTED İN ANA SÖZLEŞMESİ. 1. Şirketin adı Kıbrıs Kapitalbank Limited dir 2. Şirketin merkezi Kuzey Kıbrıs Türk
DetaylıVAKIFLAR İÇİN FİNANS KAYNAĞI OLARAK İCÂRETEYN. Doç. Dr. Süleyman Kaya
VAKIFLAR İÇİN FİNANS KAYNAĞI OLARAK İCÂRETEYN Doç. Dr. Süleyman Kaya İCÂRETEYN KAVRAMI Arapça icâre kelimesinin tesniyesi olan icâreteyn kavramı çift kira anlamına gelip kira sözleşmesinde kira bedelinin
DetaylıSultan Abdulhamit in hayali gerçek oldu BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU B İ L G İ. NOTU BALKANLAR 2 de İL SİYASİ VE HUKUKİ İŞLER BAŞKANLIĞI
5 te 7 de AZİZ BABUŞCU AK PARTİ İL BAŞKANI AK 4 te YIL: 2012 SAYI : 167 17-24 ARALIK 2012 BÜLTEN İL SİYASİ VE HUKUKİ İŞLER BAŞKANLIĞI T E Ş K İ L A T İ Ç İ H A F T A L I K B Ü L T E N İ 3 te 6 da Sultan
DetaylıTC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER
TC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER 2006 SARIBEY, Aysun, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Aydın'da Yönetim, (Danış. Prof. Dr. Serap YILMAZ), Adnan
DetaylıProf. Dr. Mehmet Ali BEYHAN Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı
Prof. Dr. Mehmet Ali BEYHAN Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr.Mehmet Ali BEYHAN ın Özgeçmişi: 1980 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü nden; Yakınçağ Tarihi esas sertifikası
DetaylıBin Yıllık Vakıf Medeniyeti ve Vakıfların Eğitimdeki Yeri Sempozyumu
Bin Yıllık Vakıf Medeniyeti ve Vakıfların Eğitimdeki Yeri Sempozyumu Hüseyin Çınar* Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü nün son yıllarda vakıflar haftası çerçevesinde öne çıkardığı; çevre yılı, su yılı,
DetaylıİŞLETME VE İŞTİRAKLER MÜDÜRLÜĞÜ ORGANİZASYON ŞEMASI
İŞLETME VE İŞTİRAKLER MÜDÜRLÜĞÜ ORGANİZASYON ŞEMASI İşletme ve İştirakler Müdürü Şef İdari İşler Servisi İşletme ve İştirakler Servisi T.C. KARS BELEDİYESİ İŞLETME ve İŞTİRAKLER MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞ, GÖREV
DetaylıMEHMET ÖZ- YAYINLAR. Makaleler ve Yayınlanmış Bildiriler
Makaleler ve Yayınlanmış Bildiriler MEHMET ÖZ- YAYINLAR 1. "Tahrir Defterlerinin Osmanlı Tarihi Araştırmalarında Kullanılması Hakkında Bazı Düşünceler" Vakıflar Dergisi, sayı XXII, Ankara, 1991, 429-439.
DetaylıVERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO:420) Resmî Gazete 7 Aralık 2012 CUMA Sayı : 28490 Maliye Bakanlığından:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO:420) Resmî Gazete 7 Aralık 2012 CUMA Sayı : 28490 Maliye Bakanlığından: 1. Giriş 1.1. Ülkemizin önemli ekonomik sorunlarından biri olan kayıt dışılık; rekabet gücünü
DetaylıSȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME
T.C. FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI SȖDȂN SEYAHȂTNȂMESİ: METİN VE İNCELEME Khalid Khater Mohemed Ali 130101036 TEZ DANIŞMANI Prof.
DetaylıMaraş Eyaletinde Güherçile Üretimi ( )
OTAM, 37/Bahar 2015, 1-17 Makaleler / Articles: Maraş Eyaletinde Güherçile Üretimi (1566-1577) Saltpeter Production in the Province of Marash (1566-1577) Kerim İlker Bulunur * Özet Güherçile barutun en
DetaylıORMAN VE ARAZİ MÜLKİYETİ UYUŞMAZLIKLARI
Prof. Dr. Dr. YUSUF GÜNEŞ İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Çevre ve Orman Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ORMAN VE ARAZİ MÜLKİYETİ UYUŞMAZLIKLARI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...
DetaylıT.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ TARİH BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI BİTİRME ÇALIŞMASI YAZIM KURALLARI
T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ TARİH BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI BİTİRME ÇALIŞMASI YAZIM KURALLARI Tarih Bölümünde 4. Sınıfta (Örgün ve II. Öğretim) okutulmakta olan Bitirme Çalışması dersinde
Detaylıİl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü AMASYA
Kurum Adı Amasya İl Özel Kısa Bilgi Sulama, kullanma ve işlenerek veya doğal haliyle içme suyu olarak satılmak üzere çıkarılan yeraltı suları ile kaynak sularının kiraya verilmesi. İl Özel Ruhsat ve Denetim
DetaylıKonu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi
GENEL VERGİ TEORİSİ IV Konu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi Kavramlar: Gelirden Alınan Vergiler, Servetten Alınan Vergiler, Harcamalardan Alınan Vergiler Kavramlara
DetaylıYILLARI ARASINDA KARAHİSAR-I ŞARKİ SANCAĞINDA TİMAR TEŞKİLATI
T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ 1565-1575 YILLARI ARASINDA KARAHİSAR-I ŞARKİ SANCAĞINDA TİMAR TEŞKİLATI AYDIN KURT TEZ DANIŞMANI Doç. Dr. ZEKAİ
Detaylı