IŞIĞIN KIRILMASI. 1. Ortamların kırılma indisleri n K. , n M. , n L. arasındaki ilişki aşağıdaki gibidir. > n L. > n K. n M. > n M. n L. n K.

Transkript

1 BÖÜ ŞĞ RAS AŞTRAAR ÇÖZÜER ŞĞ RAS Ortamları kırılma dsler,, arasıdak lşk aşağıdak gbdr 9 > > > > > > 6 0 > > > > > > 7 > > > > > > > > > > > 76 OPTİ

2 7 0 0 > > > > > > 0 θ θ > > > > > > 9 0 O > > > > > > 6 0 O > > > > >, blemez OPTİ 77

3 Ortamları kırılma dsler,, arasıdak lşk aşağıdak gbdr 9 > > > > > > 6 0 > > > > > > 7 > > > > > > > > 7 OPTİ

4 AŞTRAAR ÇÖZÜER ŞĞ RAS a) Sell ba ğı tı sı da a) s sr s s 7 06, ayak 0 r7 r 7 Sell ba ğı tı sı da, 0 0, & olur 9 b) Sell ba ğı tı sı da, V V 0 V V 90 9 V 0 m/ s V 0, m/ s olur b) s sr s sr 0, sr sr 0, & r 0 olur s a) Gel me ve kı rıl ma açı la rıı s üs le r, s sr olur Sell ba ğı tı sı da, s sr & br olur br vbr r vbr br br Sı ır açı sı çok yo ğu or tam da az yo ğu or tama ge çş te ge çer l dr Sı ır açı sı le or ta mıda ge le ışı kı rıl dık ta so ra or ta mı a ge çemez ve kı rıl ma açı sı 90 o ol du ğu da gel me açı sı sı ır açı sı dır s sr ss s90 ss ss olur c) ye göre ba ğıl kı rıl ma d s, olur b) ye gö re ba ğıl kı rıl ma d s, olur c) mut lak kı rıl ma d s, olur OPTİ 79

5 6 yatay 0 r0 90 ay r c yüzey a) Gel me açı sı ya sı ma açı sı a eşt ol du ğu da ya sı ma açı sı 60 o olur Ya sı ya ışı ı ayı rı cı yü zey le yap tı ğı açı 0 o olur Ya sı ya ışı la kı rıla ışı ara sı da k açı 90 o ol du ğu da kı rıl ma açı sı r 0 o olur b) or ta mı ı or ta mı a gö re, ba ğıl kı rıl ma d s, so rul mak ta dır Sell ba ğı tı sı da, s sr yatay düzlem s v oktasıdak gözlemc y kedsde, sv ıı kadar uzakta görür oktasıdak gözlemc y kedsde, s s 0 buluur sv ıı Bua göre, olur kadar uzakta görür v 0 düzlem aya yatay a) Şe kl de k açı lar ce le d ğ de de ye ge çşte sı ır açı sı s 60 o olur b) Sell ba ğı tı sı da, s sr s s 90 & olur 7 F f0cm D c T 0cm 0cm asal ekse cs m de r l ğ 0 cm ol du ğu da, tüm sek ay a ç bu de r l ğ gö rü e uzaklık, 0 0 cm m olur ı cs m tüm sek ay a ya ola uzak lı ğı D c 0 cm, ay a ı odak uzak lı ğı f 0 cm ol du ğuda ı tüm sek ay a da k ıı gö rü tü sü ü ay a ya ola uzak lı ğı, f D c + D g D g D g 0 cm buluur 0 OPTİ

6 d0cm r s madde x ok ta sı da Sell ba ğı tı sı ya zı la cak olur sa, s c sr s 60 o vsr v v sr sr r 0o bu lu ur a) Prz ma da çı kış ta Sell ba ğı tı sı ya zı la cak olur sa, s sr p s 0 sr sr sr & r olur r δ Paralel kayma mktarı, s( r) x d cos r s( 0 ) 0 cos olur b) Sap ma açı sı δ, δ r o olur A δ m 0 B C 9 Şeklde görüldüğü gb, ışık ışıı yoluu zler 0 a) ışııı gelme açısı 90 0 olur mum sap ma açı sı, δ m A o olur b) Prz ma ı kı rıl ma d s, 0 ışık ışıı przmada şekldek yolu zler ve przmada umaralı ışı gb çıkar cam p dm + A s A s s 90 s s s olur OPTİ

7 TEST ÇÖZÜER ŞĞ RAS Sell bağıtısıda, + + kadar uzakta görür Gözlemc csm keds- de, d ı sv ıı + su yatay düzlem s s olur 9 CEVAP E,, ortamlarıı ışığı kırma dsler,, arasıda > > lşks vardır CEVAP A,, saydam ortamlarıı ışığı kırma dsler,, arasıda > lşks vardır şığı saydam br ortamdak yayılma ızı, ortamı ışığı kırma ds le ters oratılıdır Bua göre;,, saydam ortamlarıda ışık ışııı yayılma ızları V, V, V arasıda V V > V lşks vardır CEVAP B X Y sıvı s X Y 6 Şeklde görüldüğü gb, ışık ışıı yoluu zler 7 7 Przmaları ve sıvıı ışığı kırma dsler X, Y, S arasıda X > Y > S lşks vardır CEVAP D OPTİ

8 7 ışı ı bu lu du ğu ortam da X sı vı sı a X s v s az geç t ğ de yü ze ye s çok pa ra lel gt t ğ e gö re, ışı ı ı kayak bu lu du ğu or tam çok yo ğu, X sı vı sıı bu lu du ğu or tam az yo ğu or tam dır s açı sı sı ır açı sı dır ışı ı ç gel me açı sı <s ol du ğu da, ışı az yo ğu or ta ma geçerke or mal de uzak la şa rak kı rı lır Bu du rum da ışı ı yo lu u z ler 0 ortamıda ortamıa geçşte sıır açısı de küçük, de ye geçşte sıır açısı dr ortamıda ortamıa ışı geçememş, de ye geçşte yüzey üzerde gt- mştr Öyleyse le arasıdak kırılma dsler arasıdak fark büyük, le arasıdak fark küçüktür,, saydam ortamlarıı ışığı kırma dsler,, arasıda > > lşks vardır CEVAP A 0 O 0 0 cam sıvı Przmada ya çıkışta gelme açısı 0, kırılma açısı se 90 dr Sell bağıtısıda przmaı ışığı kırma ds, p s0 s90 p p olur ışııı zledğ yolda sıvıı kırılması ds przmaı kırılma dsde büyük olduğu görülür Çükü ışı le gelp 90 le kırılmıştır Ayı rekl ışıı az yoğu ortamda çok yoğu ortama geldğde yüzey ormale yaklaşarak kırılır Şeklde görüldüğü gb, ışık ışıı yoluu zler CEVAP A 9 Ι O cam şı merkezde geldğde dk olarak przmaya geçer Przmada ya geldğde gelme açısı olur Gelme açısı sıır açısıda büyük olduğuda ışı tam yasıma yapar şı defa tam yasıma yaparak dış ortama çıkar CEVAP E ortamıda ortamıa geçşte ışı yüzeye dk gelmemektedr şı doğrultusuu değştrmedğe göre ve ortamlarıı kırılma dsler eşttr de ye geçşte kırılma açısı 90 olduğuda ışı sıır açısıyla gelmektedr Sıır açısı çok yoğu ortamda az yoğu ortama geçşte taımladığıa göre > dr Bu durumda,, or tam larıı kı rıl ma ds le r ara sı da > lş k s var dır şı ğı ya yıl ma ı zı kı rıl ma d s le ters ora tı lı dır Bu a gö re, ışık ışı ı ı,, or tam la rı da k ya yıl ma ız la rı ara sı da, V > V V lş k s var dır CEVAP B OPTİ

9 TEST ÇÖZÜER ŞĞ RAS Ι cam ormal ve ışıları ç Sell bağıtısı uyguladığıda, ışık ışıı ç: şı şekldek yolu zleyeblr CEVAP B s s s90 olur X X 0 0 Y ışık ışıı ç: s ı sı ı s s ı olur CEVAP B oktasıa göre: X s Y s Y sy s Y oktasıa göre: Y olur Y s0 s s s olur V V V,, saydam ortamlarıı ışığı kırma dsler,, arasıda > > lşks vardır şığı saydam br ortamda yayılma ızı, ortamı ışığı kırma ds le ters oratılıdır Bua göre;,, saydam ortamlarıda ışık ışııı yayılma ızları V, V, V arasıda V > V > V lşks vardır CEVAP A Şeklde görüldüğü gb, ışık ışıı yoluu zler CEVAP D OPTİ

10 6 Y 9 A d m X ışık ışıı, oktasıda sora yoluu keslkle zleyemez CEVAP E p şık przmasıda mmum sapma açısı (d m ): Gelme açısıa bağlı değldr Gelme açısıı yalız br değerde mumum sapma olur Przmaı ışığı kırma dse ( p ) bağlıdır 7 Przmaı tepe açısıa (A W ) bağlıdır ve celkler tek başıa değşmes le mmum sapma açısı (d m ) değşr CEVAP D 0 ışık ışııı şekldek yolu zlemes ç, s > olmalıdır Bua göre,, ve şlemler tek başıa yapılmalıdır CEVAP E P kutusudak przmaları koumu şekldek gbdr CEVAP A ormal 0 0 ormal 0 Przmada ya sıır açısı 0 dr Bua göre, ışı şekldek gb br yol zler OPTİ