İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANINDA SU

Transkript

1 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANINDA SU TANSEL TEMUR Meteoroloji Mühendisi Ulusal Su ve Sağlık Kongresi, Ekim 2015 ANTALYA 1

2 İÇERİK İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi Uluslararası İklim Müzakereleri ve Türkiye nin Durumu İklim Değişikliği Eylem Planı 2

3 İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi 3

4 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Projenin Amacı: iklim değişikliği senaryolarının yüzey ve yer altı sularına havza bazında etkisinin tespiti ve uyum faaliyetlerinin belirlenmesidir. Periyot: Kapsam: 25 havza Başlangıç Tarihi: 18 Aralık 2013 Projenin Süresi: 930 takvim günüdür. 4

5 Proje Aşamaları 1. İklim Projeksiyonları 2. Hidrolojk Modelleme 3. Hidrolik Modelleme 4. Sektörel Etki Analizi ve Uyum 5. Web Sayfası iklim.ormansu.gov.tr CMIP5 arşivinden seçilmiş olan HadGEM2-ES, MPI-ESM-MR ve CNRM-CM5 modelleri kullanılarak, RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları ile tüm Türkiye için 10x10km çözünürlükte iklim projeksiyonları belirlenecek Projekte edilen yağış değerleri hidrolojik modelleme yaklaşımı ile akış değerlerine dönüştürülec ek İklimSu Veritabanı Akış değerleri hidrolik modelleme yöntemi ile su seviyesi değerlerine çevrilerek havzadaki belirleyici nehir sistemi boyunca ve yan kollarda su seviyesinin değişimi elde edilecek 4 ana sektörün (tarım, sanayi, içme ve kullanma ve ekosistem) su Projections kaynakları for the bir period veri açısından, of iklim değişikliğinde n etkilenme seviyeleri ve uyum önlemleri belirlenecek Proje kapsamında elde edilen tüm sonuçlar tabanına kaydedilecek ve proje web sayfası aracılığı ile sonuçlar paylaşılacak 5

6 BUGÜNE KADAR YAPILAN ÇALIŞMALAR HadGEM2-ES ve MPI-ESM-MR küresel iklim modelleri ve RegCM ile 10x10km çözünürlükte iklim projeksiyonları SWAT ve WEAP ile 14 havzada hidrolojik modelleme 6

7 Modellerin Karşılaştırılması Sıcaklık Her iki model ve her iki senaryoya göre de projeksiyon dönemi boyunca artış devam ediyor. HadGEM2-ES modeli: RCP4.5 senaryosu için 3,5 C ye, RCP8.5 senaryosu için ise yaklaşık 6 C ye ulaşmakta MPI-ESM-MR modeli: RCP4.5 senaryosu için yaklaşık 2 C ye, RCP8.5 senaryosu için ise yaklaşık 4,5 C ye ulaşmakta 7

8 Modellerin Karşılaştırılması Yağış Her iki senaryoya göre de Türkiye genelinde yılları arasında toplam yağış miktarlarında azalma bekleniyor 2050 den itibaren daha belirgin ve mm ye varan azalmalar öngörülmekte ( ortalama 60 mm) Özellikle Ege ve Akdeniz kıyılarında, Güneydoğu ve Doğu bölgelerinde negatif yağış anomalileri göze çarpıyor. 8

9 İKLİM İNDİSLERİ 9

10 İKLİM İNDİSLERİ TX35 SU25 10

11 DOĞU AKDENİZ HAVZASI 11

12 Model Sonuçları ve Karşılarştırma Sıcaklık Her iki model ve her iki senaryoya göre de projeksiyon dönemi boyunca artış devam ediyor. HadGEM2-ES modeli: RCP4.5 senaryosu için 3,3 C ye, RCP8.5 senaryosu için ise yaklaşık 5,7 C ye ulaşmakta MPI-ESM-MR modeli: RCP4.5 senaryosu için yaklaşık 2 C ye, RCP8.5 senaryosu için ise yaklaşık 4,7 C ye ulaşmakta 12

13 Model Sonuçları ve Karşılarştırma Yağış Her iki model ve senaryoya göre de yılları arasında toplam yağış miktarlarında azalma bekleniyor 2060 tan itibaren azalmalar daha belirgin, 200 mm üzerine çıkıyor 13

14 HİDROLOJİK PROJEKSİYONLAR Toplam Akış Yeraltı Suyu Beslenmesi Evapotranspirasyon Zemin Nemi Su Miktarı - Bütçesi 14

15 SU BÜTÇESİ iklim.ormansu.gov.tr 15

16 İklim Müzakereleri ve Türkiye nin Durumu 16

17 BM İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ UN Framework Convention on Climate Change İnsan kaynaklı faaliyetlerin neden olduğu küresel ısınmanın iklim üzerine etkilerine karşı uluslararası alanda atılan ilk adım 1992, Rio de Janeiro, BM Çevre ve Kalkınma Konferansı Taraf ülkeleri, sera gazı salımlarını azaltmaya, araştırma ve teknoloji üzerinde işbirliği yapmaya sera gazı yutaklarını korumaya teşvik etmektedir. ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ilkesi çerçevesinde, Ülkelerin kalkınma öncelikleri ve özel koşulları dikkate alınarak sorumluluklar vermekte

18 BM İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ (BMİDÇS) Ek-1 Ülkeleri Ek-2 Ülkeleri Ek Dışı Ülkeler (tarihsel sorumluluk) Salımlarını sınırlandırmak Sera gazı yutaklarını korumak aldıkları önlemleri, politikaları bildirmek 1992 yılı itibarıyla OECD üyesi olan ülkeler, AB ve Pazar Ekonomisine Geçiş Sürecindeki ülkeler yer almaktadır. Toplam 40 ülke ve AB bulunmaktadır. (maddi sorumluluk) Ek-1 de üstlendikleri yükümlülüklere ilaveten çevreye uyumlu teknolojilerin gelişme yolundaki taraf ülkelere aktarılması, finanse edilmesi Bu grupta 23 ülke ve AB yer almaktadır. Salımlarını azaltmaya, araştırma ve teknoloji üzerinde işbirliği yapmaya Yutaklarını korumaya teşvik edilmekte, ancak belirli bir yükümlülük altına alınmamaktadırlar. Bu grupta 149 ülke bulunmaktadır.

19 KYOTO PROTOKOLÜ Sözleşmenin niteliğini güçlendirmek ve özellikle gelişmiş ülkelerin kararlı ve bağlayıcı yükümlülükler almalarını hedefler Kyoto da yapılan 3. Taraflar Konferansı nda kabul edilmiştir. 190 ülke ve AB taraftır. Hedefi, Sözleşmenin Ek-2 ülkelerinin, sera gazı salımlarının toplamını 1. taahhüt döneminde ( ), 1990 yılındaki seviyenin % 5 altına düşürmektir.

20 Türkiye nin Durumu Rio da BMİDÇS nin hem Ek-1 (tarihsel sorumluluk) ve hem de Ek-2 (maddi sorumluluk) listesi Ülkemiz, Sözleşme nin amaç ve ilkelerine katıldığını, ancak Ek I ve Ek II listelerinden çıkarılması durumunda Sözleşme ye taraf olabileceğini bildirmiştir yılında Marakeş te (Fas) gerçekleştirilen 7.Taraflar Konferansında (COP-7) teknoloji transferi ve mali destek yükümlülükleri bulunan ülkelerin oluşturduğu Ek-2 listesinden çıkabilmiştir yılında Sözleşmeye ve 2009 yılında Protokole taraf oldu

21 Paris Antlaşması 2012 yılından itibaren yeni bir anlaşma üzerinde uzlaşılmaya çalışılıyor Kyoto Protokolü nün yerine geçecek 2015 Aralık ayında Paris te düzenlenecek 21. Taraflar Konferansı nda imzalanması umut edilen yeni antlaşma ile devletlerin atmosfere saldığı karbondioksit ve diğer sera gazların sınırlandırılmasına ve iklim değişikliğine uyum sağlanmasına ilişkin kararlı politikalar izlemeleri hedefleniyor 2020 yılından itibaren geçerli olacak ve tüm tarafları kapsayan bağlayıcı bir antlaşma olacak 21

22 Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi ve Eylem Planı 22

23 Temel Bilgiler İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı (İDEP), Temmuz 2011 de yürürlüğe girmiş olan ve iklim değişikliği ile mücadele için belirlenmiş eylemleri içeren bir ulusal plandır dönemini kapsayan İDEP te yer alan eylemler Sera Gazı Emisyon Kontrolü ile İklim Değişikliğine Uyum olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Sektörel bazda kısa, orta ve uzun vadede hedefler belirlenmiştir. Sera Gazı Emisyonlarının Kontrolü Enerji Binalar Ulaştırma Sanayi Atık Tarım Arazi Kullanımı ve Ormancılık Sektörler Arası Ortak Konular İklim Değişikliğine Uyum Su Kaynakları Yönetimi Tarım Sektörü ve Gıda Güvencesi Ekosistem Hizmetleri, Biyolojik Çeşitlilik ve Ormancılık Doğal Afet Risk Yönetimi İnsan Sağlığı Sektörler Arası Ortak Konular

24 Sera Gazı Emisyonları Kontrolü Enerji Sektörü ve Yenilenebilir Enerji: Birincil enerji yoğunluğunun, 2015 yılında 2008 yılına göre %10 oranında azaltılması 2023 yılına kadar ülke çapında elektrik dağıtım kayıplarının %8 e indirilmesi ve temiz kömür teknolojilerinin kullanılması 2023 yılında yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam enerji tüketimimiz içerisindeki payının %30 a çıkartılması

25 Sera Gazı Emisyonları Kontrolü Ulaştırma: Toplu taşıma sistemlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, Yakıt kalitesinin iyileştirilmesi ve biyoyakıt kullanımını artırmak maksadıyla büyük çaplı yatırımlar teşvik edilmektedir. Ormancılık: Ormansızlaşma ve orman zararlılarını 2020 yılına kadar 2007 durumuna göre %20 azaltmak Tutulan karbon miktarının %15 artırılması İklim değişikliği ile mücadeleye yönelik kurumsal kapasitenin artırılması

26 Sera Gazı Emisyonları Kontrolü Tarım: Tarım sektörü kaynaklı emisyonların azaltılması İklim değişikliğinin tarım sektörüne olası etkilerine karşı uyum faaliyetlerine ilişkin hedefler Yutak kapasitesinin arttırılması Ayrıca, 2012 yılında yayımlanan Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik 2016 yılından itibaren Ülkemizin toplam sera gazı emisyonlarının yaklaşık yarısının tesis bazında kayıt altına alınması planlanmaktadır. Türkiye de Gönüllü Karbon Piyasası 308 adet emisyon azaltım projesi ~ yıllık 20 Milyon ton CO 2 eşdeğer sera gazı emisyonunun azaltılması beklenmektedir.

27 Su Kaynakları Yönetimi İklim Değişikliğine Uyum STRATEJİK AMAÇ 1. SU KAYNAKLARININ YÖNETİMİ POLİTİKALARINA İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİNE UYUM YAKLAŞIMININ ENTEGRE EDİLMESİ Hedef 1.1. İklim değişikliğine uyum konusunun mevcut strateji, plan ve mevzuata entegrasyonunun sağlanması STRATEJİK AMAÇ 2. SU KAYNAKLARININ YÖNETİMİNDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM KONUSUNDA KURUMLAR ARASI İŞBİRLİĞİ, EŞGÜDÜM VE KAPASİTENİN GÜÇLENDİRİLMESİ Hedef 2.1. Su kaynaklarının yönetiminde yetkili ve ilgili olan kurum ve kuruluşların kurumsal kapasitelerinin artırılması Hedef 2.2. Finansman politikalarının ve uygulamaların geliştirilmesi

28 İklim Değişikliğine Uyum STRATEJİK AMAÇ 3. SU KAYNAKLARININ YÖNETİMİNDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ETKİLERİNE UYUMUN SAĞLANMASI İÇİN AR - GE VE BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN GELİŞTİRİLMESİ VE YAYGINLAŞTIRILMASI Hedef 3.1. İklim değişikliğinin etkilerinin izlenmesi için mevcut sistemlerin güçlendirilmesi ve yeni sistemlerin oluşturulması Hedef 3.2. Su kaynakları ve kıyı yönetiminin iklim değişikliğinden etkilenebilirliklerinin belirlenmesi, uyum seçeneklerinin geliştirilmesi, izleme sonuçlarına göre periyodik revizyonların yapılması STRATEJİK AMAÇ 4. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM İÇİN SU HAVZALARINDA SU KAYNAKLARININ BÜTÜNCÜL YÖNETİMİ Hedef 4.1. Su kaynaklarının havza temelinde geliştirilmesine yönelik çalışmaların, bütüncül bir yaklaşımla ve değişen tüketim taleplerini karşılamakta esneklik sağlayan bir şekilde planlanması Hedef 4.2. Kentlerin su yönetiminin iklim değişikliğine uyum bakış açısı ile ele alınması

29 İklim Değişikliğine Uyum STRATEJİK AMAÇ 5. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE DİRENCİ ARTIRICI EKOSİSTEM HİZMETLERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ DİKKATE ALINARAK PLANLANMASI Hedef 5.1. Hidrolik ve jeotermal enerji kaynaklarının iklim değişikliğine uyum bakış açısıyla planlanması

30 İklim Değişikliğine Uyum Doğal Afet Risk Yönetimi STRATEJİK AMAÇ 1. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE BAĞLI DOĞAL AFETLERİN YÖNETİMİ İÇİN TEHDİT VE RİSKLERİN BELİRLENMESİ Hedef 1.1. İklim değişikliğine bağlı sel, taşkın, çığ, heyelan vb. doğal afet risklerinin tespit edilmesi Hedef 1.2. İklim değişikliğine bağlı doğal afetlerle ilgili mevzuatın gözden geçirilmesi ve uygulama esaslarının belirlenmesi

31 İDEP e Yönelik Çalışmalar Havza Koruma Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi Havza Koruma Eylem Planlarının Nehir Havza Yönetim Planlarına Dönüştürülmesi Projesi Havza İzleme ve Referans Noktalarının Belirlenmesi Projesi Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasitenin Geliştirilmesi Projesi Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi Seyhan Havzasında Sektörel Su Tahsis Planı Yapımı Projesi Taşkın Yönetim Planlarının Hazırlanması Projesi Kuraklık Yönetim Planlarının Hazırlanması Projesi

32 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Teşekkürler... 32