FARKLI AB ÜLKELERİNDE GÖÇMEN POLİTİKALARINDAKİ GENEL YAKLAŞIMLAR

Transkript

1 FARKLI AB ÜLKELERİNDE GÖÇMEN POLİTİKALARINDAKİ GENEL YAKLAŞIMLAR

2 AB Göç politikalarında uyum ve koordinasyon için: Amsterdam Anlaşması Tampere Zirvesi

3 GÖÇ VEGÖÇMEN POLİTİKALARININ ALANLARI Ülkeye giriş Yasal statü İstihdama giriş Sosyal güvenlik hakları Siyasete katılma Sosyal ve kültürel entegrasyon

4 ALMANYA Sınırlayıcı vize politikası Sağlamlaştırılan yasal statü Çifte vatandaşlık karşıtı İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Siyasete katılmada vatandaşlık koşulu Temel siyasi hedef olarak sosyal ve kültürel entegrasyon

5 FRANSA Sınırlayıcı vize politikası Sağlamlaştırılan yasal statü Çifte vatandaşlık mümkün İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Siyasete katılmada vatandaşlık koşulu Asimilasyonist

6 HOLLANDA Sınırlayıcı vize politikası Sağlamlaştırılan yasal statü Çifte vatandaşlık mümkün İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Yerel düzeyde siyasete katılmak mümkün Temel siyasi hedef olarak sosyal ve kültürel entegrasyon ve çok kültürlülük

7 İSVEÇ Sınırlayıcı vize politikası Yasal statüde sınırlamalar İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Yerel seçimlere katılma hakkı Çok kültürlü yapı

8 AVUSTURYA Sınırlayıcı vize politikası Yasal statüde sınırlamalar İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Siyasete katılmada vatandaşlık koşulu Temel siyasi hedef olarak sosyal ve kültürel entegrasyon

9 BELÇİKA Sınırlayıcı vize politikası Sağlamlaştırılan yasal statü Çifte vatandaşlık mümkün İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Yerel siyasete katılmak mümkün Temel siyasi hedef olarak sosyal ve kültürel entegrasyon

10 DANİMARKA Sınırlayıcı vize politikası Yasal statüde sınırlamalar İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Yerel siyasete katılmak mümkün Temel siyasi hedef olarak sosyal ve kültürel entegrasyon

11 BİRLEŞİK KRALLIK Sınırlayıcı vize politikası Yasal statüde sınırlamalar İstihdama girişte sınırlamalar Sosyal güvenlikte ikili güvence Sadece Commonwealth üyesi ülke vatandaşlarının siyasete katılması mümkün Çok kültürlülük

12 TÜRK GÖÇMENLER VE SOSYAL GÜVENLİK KORUMASI Bölüm II

13 Sosyal Güvenlik Araçları Tek taraflı: Ulusal yasalar, Örn sayılı Yasa İkili: Sosyal Güvenlik Anlaşmaları Çok taraflı: Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Avrupa Sosyal Şartı Avrupa Sosyal Kodu

14 Serbest Dolaşım ve Sosyal Güvenlik Araçları 1408/71 sayılı Tüzük 859/2003 sayılı Tüzük 883/2004 sayılı Tüzük Konsey Direktifi 2003/109/EC

15 Sosyal Koruma ve Ortaklık Hukuku Ankara Anlaşması İşçilerin serbest dolaşımı (Md. 12) - Yerleşme özgürlüğü (Md. 13) - Hizmetlerin ve malların serbest dolaşımı (Md. 14) Katma Protokol 1970

16 Katma Protokol Md Protokolün yürürlüğe girdiği tarihten sonraki yılın bitiminden önce Ortaklık Konseyi Topluluk içinde dolaşan ve ikamet eden Türk vatandaşı olan işçiler ve aileleri için sosyal güvenlik önlemleri alacaktır. 2. Bu hükümler, Türk vatandaşı olan işçilerin belirlenecek düzenlemelerle uyum içerisinde olmak kaydıyla ayrı üye ülkelerde geçen sigortalılık veya çalışma sürelerine ilişkin olarak yaşlılık aylıkları, ölüm yardımları ve maluliyet aylıkları ve aynı zamanda da Toplulukta ikamet eden işçiler ve onların aile bireylerine sunulan sağlık hizmetleri bakımından ürelerin birleştirilmesini mümkün kılmalıdır. Bu önlemler üye devletlere Türkiye de geçen süreleri dikkate almaları açısından herhangi bir yükümlülük getirmeyecektir. 3. Yukarıda belirtilen önlemler işçilerin ailelerine ödenecek yardımların Topluluk içerisinde ikamet edilmesi koşuluyla ödenmesini güvence altına almalıdır maddeye uygun şekilde kabul edilen çerçevesindeki yaşlılık aylıklarının, ölüm yardımlarının ve maluliyet aylıklarının Türkiye ye transferi mümkün olmalıdır.

17 5. Bu maddedeki önlemler Türkiye ile Topluluk üyesi ülkeler arasında akdedilen ikili anlaşmalardaki hak ve yükümlülükleri şayet bu anlaşmalar Türk vatandaşları için daha yararlı olanaklar içermiyorsa etkilemeyecektir.

18 859/2003 Sayılı Tüzük Bu tüzük, 1408/71 sayılı Tüzükteki hükümleri, sırf uyrukları nedeniyle bu hükümler kapsamında olmayan üçüncü ülke vatandaşları için de amir kılmaktadır.

19 ORTAKLIK KONSEYİ'NİN 19 EYLÜL 1980 TARİHLİ 3/80 SAYILI Avrupa Toplulukları Üye Ülkelerinin Sosyal Güvenlik Programlarının Türk İşçilerine ve Aile Bireylerine Uygulanmasına İlişkin Karar Muamelede eşitlik 1. İşbu Kararın özel hükümlerine tabi olarak işbu Kararın uygulandığı ve Üye Devletlerden birinin ülkesinde ikamet etmekte olan kişiler, herhangi bir Üye Devletin mevzuatı çerçevesinde bu Devletin vatandaşları ile aynı yükümlülüklere tabidirler ve aynı sosyal haklardan yararlanırlar. 2. 1'inci fıkra hükümleri, sosyal güvenlik kuruluşları organlarının üyelerini seçme veya bunların aday gösterilmesine katılma hakkı için geçerlidir, ancak bu organlara ilgili kişilerin aday gösterilme yöntemleri veya buna hak kazanmaları konusunda herhangi bir Üye Devletin mevzuat hükümlerini etkilemezler.

20 ABAD İÇTİHATLARI TAFLAN (MET) (1996) Konsey, 3/80 sayılı OKK nın uygulanması için gerekli tedbirleri almadığı sürece bu OKK nın 12. ve 13. maddeleri üye ülkelerde doğrudan etkiye sahip değildir. Bu nedenle bireyler bu maddelere dayanarak üye ülkelerde hak taleplerinde bulunamazlar.

21 SÜRÜL (1999) 3/80 Sayılı OKK nın 3(1) maddesi uyarınca bu kararın uygulandığı bölgedeki bir ulusal mahkemenin doğruluk ve kayıtsızlık prensibi çerçevesinde bireyin hukuki durumunu belirleme yetkisi bulunmaktadır. Bu prensibin doğrudan uygulanması gereken etkisi ise, hükme tabi bireyin üye ülke mahkemeleri nezdinde bu hükme dayanabileceğidir.

22 KOÇAK/ÖRS (2000) 3/80 Sayılı OKK nın 3(1) maddesi kapsamında uyruktan dolayı ayrımcılığın yasaklanmış olması nedeniyle ve geçerli içtihatlara göre eşit muamele prensibi milliyetten ötürü açık ayrımcılığı yasakladığı gibi diğer belirli kriterlerin uygulanması sırasında aynı sonucu doğuracağı gerekçesiyle her türden gizli ayrımcılığı da yasaklamaktadır.

23 ÖZTÜRK (2004) Üye ülkelerin sosyal güvenlik rejimlerinin Türk işçilerine ve onların aile bireylerine uygulanmasına ilişkin 19 Eylül 1980 tarih ve 3/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı'nın 3(1). maddesinin, "bir üye ülkenin, işsizlik durumunda yaşlılık aylığı bağlanmasının, söz konusu aylığın bağlanması için yapılan başvurudan önce belirli bir süre sadece o üye ülkede işsizlik sigortası ödeneği alınmış olması ön şartına bağlayan mevzuatın Türk vatandaşlarına uygulanmasına cevaz vermediği" şeklinde yorumlanması gerekmektedir.

24 19 Eylül 1980 tarihinde toplanan Türkiye-AT Ortaklık Konseyinin almış olduğu, Avrupa Topluluğu üyesi ülkelerin sosyal güvenlik rejimlerinin Türk işçilerine ve aile bireylerine uygulanmasına ilişkin 3/80 sayılı Karar'ın 3(1). maddesi; bir üye ülkenin, emekli aylığının bağlanması ve bu nedenle (kişiye) tahsis edilen sosyal güvenlik numarasının belirlenmesi amacıyla, ilgili kişinin o üye ülkedeki sosyal güvenlik kurumuna vermiş olduğu ilk beyanındaki doğum tarihini kati tarih olarak esas almasını öngören ve sadece, orijinali (aslı) söz konusu ilk beyandan önceki bir tarihte verilmiş bir belgenin ibraz edilmesi durumunda başka bir doğum tarihinin dikkate alınmasına cevaz veren bir mevzuatı Türk işçilerine uygulamasını engellemeyeceği şeklinde yorumlanmalıdır.