TAKIM KURMA. 4) Üyeler arasýnda yüksek derecede güven duygusu geliþmiþtir. 2. TAKIM ÝLE ÇALIÞMA GRUBU ARASINDAKÝ FARKLILIKLAR :

Transkript

1 NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur. 4. Hafta 20 Mart 2001 TAKIM KURMA 1. Takým kurmanýn tanýmý ve özellikleri 2. Takýmlar ile Çalýþma gruplarý arasýndaki farklýlýklar 3. Takým kurma ile Takým geliþtirme arasýndaki benzerlik ve farklýlýklar 4. Takým türleri 5. Takým kurma süreci 6. Takým kurma sürecinde davranýþlar 1. TANIMI VE ÖZELLÝKLERÝ : Ýþletmelerde iþ iliþkileri çalýþma gruplarýnýn içinde gerçekleþir. Bir iþletmede çok sayýda çalýþma grubu vardýr. Bu gruplar çoðunlukla fonksiyonel gruplardýr. Yapýlan iþin niteliðine göre bir çalýþma grubu takým oluþturmaya uygundur veya deðildir. Çalýþma grubu ile takým, çalýþma anlayýþý, iliþkiler ve sorun çözme alýþkanlýklarý açýsýndan farklýdýrlar. Her takým bir gruptur. Fakat her grup takým anlayýþýna sahip olmayabilir. Takým kavramý deðiþik þekillerde tanýmlanmýþtýr. Takým bütünleyici yetenek ve becerilere sahip kiþilerden oluþan bir gruptur. Bu kiþiler kendilerini topluca sorumlu hissederek ortak bir amacý gerçekleþtirmeye çalýþýrlar. Takýmýn özellikleri aþaðýdaki gibi sýralanabilir : 1) Yüksek derecede iletiþim : Grup üyeleri günlük iþ yaþamlarý boyunca büyük ölçüde bir haberleþme iliþkisi içersindedirler. Bütün faaliyetlerini birbirlerine haber vererek gerçekleþtirirler. 2) Üyeleri bilgi, yetenek, beceri açýsýndan farklý özelliklere sahiptirler. Farklýlýk; deðiþkenlik, sinerji etkisi ve yaratýcýlýðý geliþtirir. 3) Üyeler paylaþýlmýþ bir misyon/amaç/hedef anlayýþýna sahiptirler. Ortak amaç ve hedefte hepsi birleþmiþ ve kaynaþmýþlardýr. Görev ister geçici nitelikte ister sürekli olsun görevin gerçekleþtirilmesinde paylaþma, iþbirliði, dayanýþma ve fedakarlýk vardýr. 4) Üyeler arasýnda yüksek derecede güven duygusu geliþmiþtir. 5) Takým hedeflerini açýk bir þekilde tanýmlamýþtýr. Takým baþarýsýný veya baþarýsýzlýðýný ölçebilir. Neyi baþarmaya çalýþtýðýný çok iyi biliyordur. 2. TAKIM ÝLE ÇALIÞMA GRUBU ARASINDAKÝ FARKLILIKLAR : Rekabet : Çalýþma gruplarýnda rekabet iþe yöneliktir. Grup üyelerinin her biri; tanýnma, yükselme daha fazla çýkar elde etmek için birbiriyle rekabet ederler. Yüksek baþarý gösteren takýmlar ise iþletme dýþýna yönelik olarak rekabet ederler.

2 Odaklaþma : Çalýþma gruplarý görev üzerinde odaklaþmýþlardýr. Gruptaki herbir birey kendisine verilen görevi en iyi bir þekilde gerçekleþtirmeye çalýþýr. Takýmlar ise hedef yönelimlidir ve kendilerine bir hedef ve amaç verilmiþtir. Farklý görevleri yerine getirmekle birlikte ortak hedefe ulaþmak vardýr. Yönetim Tarzý : Çalýþma gruplarý doðalarý gereði hiyerarþik bir yapý gösterirler ve ototratik bir yönetim anlayýþýna sahiptirler. Takýmlar ise daha katýlýmcý bir yönetim anlayýþýyla yönetilirler. Hedefler doðrultusunda takým kendi kendini yönlendirir. Hoþgörü : Çalýþma gruplarýnda üyeler birbirlerinin davranýþlarýný hoþgörüyle karþýlarlarken takýmda üyeler birbirlerinden de sorumludurlar. Takýmda farklýlýklar hoþ karþýlanýr ve teþvik edilir. Grupta ise farklýlýklardan hoþlanýlmaz ve istenmez. Risk Üstlenme : Çalýþma gruplarý risk üstlenmek istemezler. Statükonun devamýndan yanadýrlar. Takýmlar ise risk üstlenirler ve riske raðmen görevlerini baþarýyla yerine getirirler. Sorun Çözme : Çalýþma gruplarý sorun deðil görev odaklýdýrlar. Kendilerine verilen görevlerin yerine getirilmesiyle yetinirler. Takýmlar ise sorunun çözülmesinden yanadýrlar. Sorunlarýn üzerine giderler. 3. TAKIM KURMA ÝLE TAKIM GELÝÞTÝRME ARASINDAKÝ BENZERLÝK VE FARKLILIKLAR : Günlük iþ yaþamýnda takým kurma ve takým geliþtirme kavramlarýnýn bir birinin yerine kullanýldýðý görülmektedir. Bu kavramlar yapýlan etkinliðin niteliðini belirler. Takým çalýþmasý, kurulan bir takýmýn iþinde geçen süreçleri, takým geliþtirme ise, çalýþma grubunun takým anlayýþýna geçmesi için gerçekleþtirilen faaliyetleri anlatýr. Takým kurma, bir çalýþma grubunun daðýtýlarak yeniden oluþturulmasýný veya yeni bir organizasyonda yeni bir birim kurulmasýný tanýmlar. Takým kurma ve takým geliþtirme kavramlarý birbirlerini ikame eden kavramlar deðildir. Bu kavramlarý kýsaca açýklayalým. Takým Kurma : Geçici veya sürekli nitelikte olabilir. Geçici takýmlar belli bir süre için veya belirli bir hedefle ilgili olarak, farklý yetenek ve becerilere sahip kiþilerin bir araya getirilmesidir. Sürekli takým kurma, yeni bir anlayýþla ve özellikle görevin buna elvermesi durumunda farklý yetenek ve becerilere sahip kiþilerin bir araya getirilmesidir. Bu takýmlar fonksiyonel birimler içinde olmaktan çok bölümler ve birimler arasý veya üstü bir özelliðe sahiptirler. Takým Geliþtirme : kavramý daha çok fonksiyonel çalýþma gruplarýnýn takým anlayýþýyla çalýþmalarýný saðlamak için yapýlan etkinlikler anlamýnda kullanýlmaktadýr. Görevin niteliði takým çalýþmasýna uygun olsun veya olmasýn çalýþma gruplarý eðitilerek onlara yeni bir çalýþma felsefesi benimsetilerek takým çalýþmasý yapmalarý saðlanabilir. Bu yönetim için bir takým çalýþmasý olmasa da iç rekabetin daha iyi yönetilmesi açýsýndan önemlidir. Takým geliþtirme süreci 1-2 aylýk zaman dilimi veya daha uzun 1-2 yýllýk bir süreyi kapsayabilir. Birim veya iþletme bazýnda gerçekleþtirilmeye çalýþmasý süreyi uzatacaktýr. Takým Çalýþmasý : Takým misyonunu, felsefesini, duygusunu öðrenmiþ ve çalýþma alt yapýsýný da buna göre az-çok düzenlenmiþ olan gruplarýn yaptýðý çalýþmadýr. Anlýk bir durumu deðil sürekliliði ve kalýcýlýðý ifade eder.

3 4. TAKIM TÜRLERÝ : Ýþ hayatýnda takým çalýþmasýnýn deðiþik türleri bulunmaktadýr. Takým çalýþmasý iþletme içindeki yaygýnlýðýna, geçici veya sürekli olmasýna, liderlik uygulamasýna göre farklý þekillerde ortaya çýkabilir. Aþaðýdaki bölümde önce bu türler sýralanmýþ sonra da kýsaca açýklanarak tanýmlamasý yapýlmýþtýr. 1- Çalýþma grubunun takým haline dönüþtürmesi = Fonksiyonel takýmlar 2- Süreç takýmlarý 3- Geçici takýmlar 4- Departmanlar arasý takýmlar 5- Ýþletmenin/Kurumun tamamýnýn bir takým haline dönüþtürülmesi 6- Uluslararasý niteliðe sahip iþletmelerde karþýt kültürel takýmlar 7- Kendini yöneten takýmlar 8- Resmi mevzuat gereði kurulan takýmlar 9- Kalite çemberleri 1) Fonksiyonel Takýmlar : Bunlar esas itibariyle çalýþma gruplarýdýr. Ýþin niteliði üyelerin sýk bilgi alýþveriþinde bulunmalarýný, farklý yetenek ve becerileri, rutin bilgiler yerine karmaþýk beceri ve bilgileri gerektiriyorsa bu gruplarda fonksiyonel takýmlar kurulabilir. Örneðin programcýlar grubu, teftiþ/denetim grubu, muhasebe-finans gruplarýnda bu tür takýmlar gruplar. Bir birimin sýnýrlarý içinde kurulur, grup anlayýþý yerine takým hedefleri doðrultusunda bütünleþir. 2) Süreç Takýmlarý : Pek çok iþletmede iþler kesintisiz bir süreç içinde gerçekleþir. Ýþin baþarýlmasý tek bir gruba ait deðil birden fazla grubun kendi üzerine düþen görevi etkin bir þekilde yapmasýyla gerçekleþir. Örneðin bir hastanede bir hastanýn ameliyat olmasý (a) Laboratuar ekibi (b) Servis katý ekibi (c) Radyoloji ekibi (d) ameliyathane ekibi nin görevlerini tam olarak yapmalarýna baðlýdýr. Böyle bir durumda süreç takýmý her bir iþlevsel grubu temsil etmek üzere onlarýn üzerinde 4 kiþinin/ yöneticinin/uzmanýn bir araya gelmesiyle oluþturulur. 3) Geçici Takýmlar : Görev süreleri belirli bir amaca veya hedefe ulaþmakta kýsýtlý olan takýmlardýr. Timler, görev güçleri, komiteler veya komisyonlar geçici takýmlara örnek olarak verilebilir. 4) Departmanlararasý Takýmlar : Birbiriyle iliþkisi olan departman/birim elemanlarýnýn veya temsilcilerinin bir araya gelmesi periyodik olarak toplantýlar yapýp ortaya çýkan sorunlarý çözdükleri toplantýlardýr. Takým çalýþmasý, mesai süresinin tamamýný deðil haftada veya ayda 1 veya 2 saat gibi bir süresini alýr. 5) Ýþletmenin/Kurumun Bir Takým Haline Dönüþtürülmesi : Örgütsel kültürü güçlü olan iþletmeler bir fabrikada çalýþan bir iþletmede veya holding bünyesinde çalýþan tüm personelin belirli deðerleri, anlayýþý benimsemelerini isterler. Amaç çalýþanlarýn örgütle, kurumla bütünleþmelerini saðlamak ve bir bütün olarak takým ruhuyla hareket etmelerini temin etmektir. 6) Karþýt Kültürel Takýmlar : Çok uluslu iþletmeler özellikle üst yönetimde çok kültürlü takýmlar oluþtururlar. Bu takýmlarýn amacý ev sahibi ülke yöneticilerinin yönetim anlayýþý ile faaliyet gösteren ülke yöneticilerinin yönetim, disiplin, üretim kalite anlayýþlarý arasýndaki farklýlýklarýn azaltýlmasý ve uyumun saðlanmasýdýr. 7) Kendini Yöneten Takýmlar : Bir iþletmenin operasyonel düzeyinde faaliyet gösteren gruplarýn lidersiz olarak bir temsilciyle kendi kendilerini yönetmesidir. Ýskandinav ülkelerinde geliþen bu yaklaþýmda, grubun üretim, kalite, grupta çalýþacak elemanlarýn seçimi grup tarafýndan gerçekleþtirilir. 8) Resmi Mevzuat Gereði Kurulan Takýmlar/Komiteler : Yasa gereði

4 kurulmak zorunda olan komite ve kurumladýr. Ancak yapýlan gözlemle bu kurullarýn tam bir takým gibi çalýþmadýklarý tespit edilmiþtir. Ýzin komitesi, Ýþ saðlýðý ve iþ güvenliði komitesi, Sivil savunma komitesi v.b Takým kurma bir anlayýþ ve felsefedir. Bir iþletme takým kurma çalýþmasýný kýsmi olarak veya genel bir felsefe olarak benimseyebilir. Genel felsefe olarak benimseyen iþletmelerde çok yönlü takým çalýþmalarý yapýlabilir. Bu iþletmelerde fonksiyonel takýmlarý, süreç takýmlarýný, basit kültürel takýmlarý, geçici takýmlarý ayný zamanda görmek mümkündür. Diðer iþletmelerde ise sadece belli bir bölüm veya birimde kýsmi bir takým çalýþmasý yapýlýyor olabilir. 5. TAKIM KURMA SÜRECÝ : Takým kurma süreci (a) eðitim, (b) plan geliþtirme, (c) uygulama, (d) ölçme/ deðerlendirme ve (e) raporlama evrelerinden oluþur. Eðitim : Takým kurma uygulamasýna geçmek isteyen iþletme öncelikle takým bilincini geliþtirmelidir. Bunun için düþünülen uygulama biçimine göre bölüm/birim veya tüm iþletme çalýþanlarý veya sadece yöneticiler takým kurma eðitimine alýnýrlar. Takým kurma eðitimleri iþ yerinde, iþyerinin dýþýndaki seminer salonlarýnda veya açýk hava ortamýnda uygulamalý olarak gerçekleþtirilir. Amaç katýlýmcýlarýn takým çalýþmasýyla ilgili temel kavramlarý, süreçleri öðrenmesi ve belirli davranýþlarý, tutumlarý kazanmalarýdýr. Söz konusu eðitim en az 3 tam günlük bir eðitimdir. Yerine göre bir haftaya kadar uzatýlabilir. Eðitim amacý sadece bilgi vermek deðil duygu/davranýþ/tutum konusunda katýlýmcýlarýn zorlanacaklarý bir labaratuvar ortamý yaratmaktýr. Eðitim uygun ders malzemesi, örnek vakalar, testler, etkinliklerle desteklenir. Plan Geliþtirme : Takým kurma veya geliþtirme planlý bir faaliyettir. Ýþletme takým kurma çalýþmasý mý yapacaktýr yoksa takým geliþtirme çalýþmasý mý yapacaktýr? Hangi bölümde veya birimde yapacaktýr? Süreç takýmý mý oluþturulacaktýr yoksa fonksiyonel takým mý oluþturacaktýr? Geçici bir takým komite veya kurul mu oluþturacaktýr? Bütün bu konulara karar verilmesi hangi tarihlerde hangi takým çalýþmasýna geçileceðini kimlerin sorumlu olacaðýnýn, ne tür kararlarýn verileceðinin önceden planlanmasý ve yazýya geçirilmesi gerekir. - Hangi bölüm/birim? - Takým üyeleri kimler olacak? - Hangi aralýklarla bir araya gelecekler? - Takým sorumlusu/yönetici/raportörü/yardýmcýsý kim olacak? - Takýma verilecek baþlangýç hedefleri/çözmeleri istenen sorun? - Takým nerede ve hangi sürelerle (kaç saat) toplanacak? - Takým çalýþmasý nasýl ödüllendirilecek (ikramlar vb. diðer ödüller)? - Takým çalýþmasý mesai saati içinde/dýþýnda mý olacak? Uygulama : Uygulama takým çalýþmasýna iþlerlik kazandýrmadýr. Takýmýn niteliðine göre, takým çalýþmasý seanslarý 15 günde bir, ayda veya 2 ayda yapýlabilir. Bazý takýmlar vardýr ki 3/6 ayda bir toplanabilir. Sürenin uzamasý takým dayanýþmasýný azaltýr. Takým ruhunun en güçlü yaþandýðý uygulamalar haftada bir veya 15 günde bir yapýlan çalýþmalardýr. Takým çalýþmasý, diðer gruplarýn her hafta düzenledikleri veya yarým veya bir saatlik süre içinde HAFTALIK DURUM DEÐERLENDÝRMESÝ yaptýklarý, þakalaþarak, gülüþerek birbirlerine görev verdikleri toplantýlar deðildir. Takým çalýþmasý üyelerin deþarj olduðu toplantýlar da deðildir. Tersine : - Gündemli, - Sorun odaklý,

5 - Üyelerin sorunun belli bir yönünü çözmek için taahhütte bulunduklarý - Alýnan kararlarýn toplantý tutanaðýnýn karar bölümüne yazýlý olarak iþlendiði - Üyelerin bir sonraki toplantýda üstlendikleri sorumluluklarla ilgili olarak hesap verdikleri - Birbirlerinin sorunlarýnýn çözümü için yardýmlaþtýklarý, birbirlerine destek verdikleri - Duygularýný (hoþlanma-hoþlanmama/sevme-sevmeme gibi) bir kenara býrakýp sorun üzerinde tartýþtýklarý ve realiteyi inceledikleri toplantýlardýr. - Toplantýlarda üyeler ZANNEDÝYORUM, GALÝBA, TAHMÝN EDERÝM, ÖYLE OLMALI gibi ifadeler yerine birimlerin günlük/haftalýk/aylýk/3 aylýk veri cetvelleriyle gelirler. Tartýþmalar, planlar, kararlar somut veri ve deðerler üzerinde yapýlýr. Veri ve deðer yoksa veri toplanmasýna karar verilir. - Toplantýnýn amacý, grubun yol aldýðý hedefe yaklaþtýðýný sorunu çözdüðünü görmektir. - Toplantýlarda ince ve gereksiz ayrýntýlara dalma tehlikesi karþýsýnda takým yöneticisi konuyu odak noktaya çeker. Amaç ve hedeften uzaklaþtýran tartýþma ve konuþmalar takým çalýþmasýnýn dýþýna býrakýlýr. Ölçme ve Deðerleme : Takým çalýþmasý sadece bir takým toplantýlar yapýp belirli konularý müzakere etmek ve kararlar almak demek deðildir. Takým çalýþmasýnýn tabaný birimlerin ölçme yapmasýna dayanýr. Üretimle/hizmetle ilgili KAYITLAR düzenli, doðru ve sürekli bir biçimde tutuluyor olmalýdýr. Takým çalýþmasýnýn kayýt temeli yoksa veriler toplanamayacak demektir. Veri yoksa ölçme yapýlamaz. Ölçme yoksa takým baþarýsý deðerlendirilemez. Takým hedefine ulaþma durumunun saptanmasý ölçme ve deðerlendirme yapýlmasýyla mümkündür. Raporlama : Takým çalýþma toplantýlarýnda görüþülen konular, alýnan kararlar, kat edilen mesafe, karþýlaþýlan güçlükler, týkanma konularý, toplantý tutanaðýnda açýk bir þekilde rapor edilmelidir. Raporlama geriye yönelik durum deðerlendirmesi imkaný saðlar. Yöneticilerin gücü, iþ yaptýrma kabiliyeti ile belli olur. Tutanaklarý grup üyelerinin ve liderin baþarýlý veya baþarýsýz olduklarýnýn kanýt belgesidir. Lider ve üyelerin hepsi herhangi bir DERLEME OLMADAN DA her hafta toplanýyor ve sorunlarý görüþüyor olabilirler. Bu durum HAVANDA SU DÖVMEDÝR. Böyle bir durumda baþka hiçbir þeyle ilgilenmeden mevcut durumun düzeltirlmesi gerekir, gerekiyorsa takým deðiþtirilir. Kiþilerin iþten çýkarýlmalarý dahi düþünülebilir. 6. TAKIM KURMA SÜRECÝNDE DAVRANIÞLAR : A. Yönetim Davranýþlarý : Yöneticilerin çoðu baþarýlý takýmlar kurmak isterler fakat kendilerini bu sürecin bir parçasý olarak görmek istemezler. Aktif bir oyuncu olmak yerine seyirci olarak kalmayý yeðlerler. Bazen yanlýþ bir düþünce ile takýmýn kendi kendine yeterli olmasý için bunu yaptýklarýný söylerler. Gerçekte takým üyeleri kendi kendilerine yeterlidir. Fakat þefin, müdürün veya duruma göre genel müdürün aktif rol almamasý yaptýklarý çalýþmanýn deðeri konusunda onlarý þüpheye düþürür. Liderin/yöneticinin onaylayýcý bir sözü, verdikleri kararlarýnýn gücünü arttýracaktýr. Yöneticilerin takým çalýþmasýyla ilgili mazeretleri aþaðýdaki gibidir : - Benim bir sürü iþim var, - Gelsinler takýldýklarý þeyi bana sorsunlar, - Ne isterlerse verdim veririm, - Günlük kendi iþlerinin ayrýntýsýnda beni boðmasýnlar, - Bir sürü gereksiz ayrýntýlarý konuþuyorlar, - Bazý þeylere hemen karar verilsin istiyorlar, yönetimi bilmiyorlar, - Kaynaklarýn optimum yönetimi önemlidir. Her takýmýn deðiþik ihtiyaçlarý var. Bunlarýn hepsi bir kerede karþýlanamaz ki.

6 Yukarýdaki mazeretler çoklu talepler karþýsýnda plan ve programýný oluþturmamýþ, bunalmýþ yöneticinin mazeretleridir. Takým üyeleri yöneticilerinden : - Cesaretlendirme, - Program, - Gerçekleþme süresi, - Kaynaklarýn mevcut durumu hakkýnda bilgi, - Baþka bir yöntem veya yol, - Anlayýþ, sempati, ilgi beklerler. Güçlü lider kendini rezerv eden, kenara çeken, kendini baþka ve üstün gören bir kiþi olamaz. Güçlü lider takým üyelerindeki farklýlýklarýn bir basketbol koçu, bir orkestra þefi, bir futbol teknik direktörü gibi yüzyüze bilgi alýþveriþi ile yöneten kiþidir. Öðreten, yardýmcý olan, çabalayan, destek veren, atelyeye inan OMUZ VEREN kiþidir. Ýþin birazýný, bir kýsmýný üstlenme önemlidir. kusura bakma o benim iþim deðil yaklaþýmý takýmla lider arasýný açar. Takým yöneticisi, takým lideri ayný zamanda çalýþmalarý, anlaþmazlýklarý, karþýt görüþleri yöneten ara bulan, dengeleyen bir konumda olmalýdýr. Takým süreç içinde olgunlaþmaya baþladýkça üyelerin farklý görüþlere sahip olmalarýný olumsuzluk deðil bir zenginlik olarak algýlamaya baþlayacaklardýr. Takým çalýþmasýnda bir liderin baþarýlý olmasý için aþaðýdaki niteliklere sahip olmasý gerekir. - Kiþiler arasý iliþki kurma ve haberleþme yeteneðine sahip olmasý, insanlarý ikna etme ve etkileme gücüyle daha fazla yapabilir hale getirme. - Ýþlerin, görevlerin yapýlmasýyla kiþilerin insan olarak sosyal, psikolojik ihtiyaçlarýna dengeli bir biçimde önem verme, onlarý anlamaya çalýþma - Hep kendisi konuþup olaylarý ve konuþmalarý kontrol altýna almaya çalýþmak yerine, daha çok dinlemede kalma. Dinleyen ve anlayan, hak veren bir yönetici olma. Herkese mavi boncuk daðýtmak yerine herkesi anlayarak, herkesi konuþturarak üyelerin birbirlerini anlamalarýný saðlamak. - Amaç ve hedefler üzerinde odaklanma, liderler kendilerini amaçla birlikte takýma vakfetmelidirler. Baþarýnýn yavaþlamasýna veya iptal edilmesine, baþarýdan vazgeçilmesine izin verilmemelidir. - Davranýþlarda tutarlýlýk : Liderler takým üyelerine karþý davranýþlarýnda tutarlý olmalýdýrlar. Takýmý bazen cesaretlendirme, bazen de takýmýn çalýþmasýyla alay etme dalga geçme halinde üyelerden hiçbiri takýmý ciddiye almayacaktýr. - Takýma örnek olma : Takýma tutum ve davranýþlarýnda örnek olacaktýr. Üyeleri dinlememe, kiþiler arasý kurallara uymama, takip toplantýsýna geç kalma, takým çalýþmasýný küçültücü espiriler yapma liderin ciddiye alýnmamasý sonucunu doðurur. - Sorunlarýn çözümüne yardýmcý olma. Bazen takým belli bir sorunun çözümünde bir darboðaza takýlýp kalabilir. Bir üyenin iþbirliði yapmak istememesi, kaynak sorunu, yetenek ve beceri yetersizliði gibi konularda yönetici gruba yardým ve destek vermelidir. B. Üyelerin davranýþlarý Bir takým çalýþmasý içinde üyelerin davranýþlarý baþlýca üç grup altýnda deðerlendirilebilir. Bunlar (a) Göreve yönelik davranýþlar (b) Koruyucu davranýþlar ve (c) yýkýcý davranýþlar. a) Göreve yönelik davranýþlar : Üyeler tutum ve davranýþlarýný doðrudan görevin

7 yerine getirilmesi amacýyla gösterir. Üyelerin kiþiliðine, üstlenmek istedikleri rollere göre farklý davranýþlar gösterilebilir. - Giriþkenlik - Bilgi araþtýrma - Bilgi verme, bilgi söyleme - Açýklama, netleþtirme - Özetleme b) Korucu davranýþlar : Koruyucu davranýþlar daha çok grubun moralinin korunmasý üzerinde odaklaþýr. Önemli olan üyeler arasýndaki iliþkilerin saðlýklý ve istikrarlý sürdürülmesi. - Cesaretlendirme, teþvik etme - Uyumlaþtýrma, uzlaþtýrma - Standart belirleme - Ýþbirliði yapma, izleme, dinleme, önem verme - Katýlmaya teþfik etme, üyelerden birinin öne çýkmasýný saðlama c) Yýkýcý davranýþlar : Takýmdaki tüm üyeler grup süreçlerine ve takým üyelerine zarar verecek davranýþlardan kaçýnmak zorundadýrlar. Yýkýcý davranýþlar aþaðýdaki gibidir. - Açýk bir þekilde saldýrgan olma - Ýþbirliði yapmaktan çekilme ve kaçýnma - Bir iþ çýktýðýnda arazi olmak - Grubu, kiþilerin itiraf etme yeri olarak kullanmaya çalýþma - Ýlgisiz konular hakkýnda çok fazla konuþmak - Dikkati çekmek veya tanýnmak için rekabet etmek - Diðer üyeleri hareket ve tavýrlarýyla küçümsemek Bir takýmýn baþarýlý olmasý göreve yönelik ve koruyucu davranýþlarýn yaygýnlaþmasýyla mümkündür. Takýmda yýkýcý davranýþlara sahip üyelerin varlýðý takýmýn baþarýsýný engeller. Üyeler takým ortamýnda oynadýklarý rollerin farkýnda olmalýdýrlar.