Bu bağlamda katılımcı bir demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları alanındaki çalışmalarımız, hız kesmeden devam etmektedir.

Transkript

1 İçişleri Bakanı Sayın İdris Naim ŞAHİN nin Entegre Sınır Yönetimi Eylem Planı Aşama 1 Eşleştirme projesi kapanış konuşması: Değerli Meslektaşım Sayın Macaristan İçişleri Bakanı, Sayın Büyükelçiler, Macaristan ve İngiltere den teşrif eden Sayın Konuklar, Bakanlıklarımızın ve Kurumlarımızın Değerli Temsilcileri, Türkiye, Avrupa Birliği aday ülke statüsünü kazandığı 2004 Yılı Aralık Ayından bugüne kadar her alanda AB standartları ile uyumlu bir yapılanma oluşturabilmek için her geçen gün artan bir ivme ile faaliyet ve projelerine devam etmektedir. AB yolunda zorlu bir müzakere süreci yaşamaktayız. Katılım müzakerelerinin zorluğuna rağmen, Hükümetimizin bu sürecin tam üyelik ile sonuçlanması konusundaki kararlılığı, başta demokratikleşme alanında olmak üzere ülkemize önemli kazanımlar sağlamıştır. Türkiye için önemli olan, bu sürecin yarattığı ivme sayesinde her alanda çağdaş standartlara ulaşılması ve vatandaşlarımızın temel hak ve özgürlüklerinin daha da geliştirilmesidir. Tam üyelik için gerekli şart olan siyasi kriterler ve topluluk müktesebatından kaynaklanan yükümlülüklerimizin yerine getirilmesi konusunda Hükümetimiz ve Bakanlığım yoğun bir gayret içindedir. Bu bağlamda katılımcı bir demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları alanındaki çalışmalarımız, hız kesmeden devam etmektedir. Hedefimiz, tüm vatandaşlarımızın hak ve özgürlüklerinin standardını yükselterek demokratikleşme alanını genişletmektir. Bu anlayıştan hareketle, ülkemiz bir yandan yoğun siyasi ve diplomatik temaslar yoluyla siyasi engellerin aşılmasına çalışmakta, bir yandan da müzakere ve reform süreçlerinin etkinliğini artırma yolunda müktesebatın üstlenilmesi ile ilgili her fasılda azami ölçüde gayret göstermektedir. Bu süreçte, zaman zaman inişli çıkışlı dönemler yaşansa da, Avrupa Birliği üyelik süreci, ülkemiz için her zaman bir devlet politikası olmuş ve bu alandaki kararlılığımız hep süregelmiştir. Türkiye nin Avrupa Birliğine tam üye olması için göstermiş olduğu kararlılık ve bu yoldaki çalışmaları tüm üye ülkeler tarafından bilinmektedir. Türkiye, Avrupa Birliği ile yürütmekte olduğu üyelik müzakerelerinde tam üyelik dışında bir başka seçeneği kabul edilemez görmektedir. Hükümetimiz, ekonomiden yönetim sistemi ve toplum hayatına kadar her alanda yasal, idari ve kurumsal yapılanmaya ilişkin köklü değişim ve dönüşümler içeren reform niteliğindeki

2 çalışmaları, sadece Avrupa Birliği standartları ile uyum sağlanması kapsamında görmemektedir. Bununla birlikte bu reform çalışmaları, öncelikle kendi toplumumuzun kalkınması, kendi vatandaşlarımızın, modern ve müreffeh bir hayat sürmesi için yapılmaktadır. Bu anlamda, özellikle hükümetimiz döneminde; ülkemizde önemli siyasî reformlar gerçekleştirilmiş, İnsan hak ve özgürlükleri alanında hukukî ve idarî reformlar yapılmış, düşünce ve ifade özgürlüğünün genişletilmesi hususlarında ciddî adımlar atılmıştır. Böylece hukuk sistemimiz güçlendirilmiş, daha şeffaf ve katılımcı bir demokrasi sağlanmış ve böylelikle ülkemiz dünyada ve bölgesinde daha güçlü, güvenilir ve saygın bir ülke haline gelmiştir. Değerli Katılımcılar, Bakanlığım, Avrupa Birliği sürecinde ülkemizde yapılan pek çok reformun doğrudan veya dolaylı olarak uygulayıcısı ve destekçisi olmuştur. Avrupa Birliğine uyum süreci bağlamında çok önemli olan ve Bakanlığım koordinesinde yürütülen; -entegre sınır yönetimi sisteminin kurulması, -iltica ve göç alanında düzenlemeler yapılması gibi pek çok hususta da özellikle son birkaç yıl içinde çok önemli adımlar atılmıştır. Bunların yanında; - kolluk uygulamalarının daha modern bir çizgide düzenlenmesi, - iç güvenlik sektörü üzerinde sivil denetimin artırılması yoluyla denetimin etkinleştirilmesi, - örgütlenme özgürlüğünün desteklenmesi - sivil toplum kuruluşlarının güçlendirilmesi ve - aile içi şiddetin önlenmesi, gibi ülkemizin insan hakları karnesini daha ileri bir noktaya getirecek çok önemli çalışmalar ve projeleri yürütmekte olduğumuzu da belirtmek isterim. Bu bağlamda, İçişleri Bakanlığı nın, Türkiye nin Avrupa Birliği ne katılım sürecinde güvenlikten sorumlu bakanlık olmasına rağmen, adeta, insan haklarından sorumlu bir bakanlık gibi görev icra ettiğini vurgulamak istiyorum.

3 Değerli Misafirler, Yasa dışı göçün, göçmen kaçakçılığı ve insan ticaretinin, sınır aşan örgütlü suçların, uyuşturucu kaçakçılığının ve terörizmin hızla yaygınlaştığı dünyamızda, sınır yönetimi konusu, ülkelerin güvenliğinin sağlanmasında önemi her geçen gün artan konuların başında gelmektedir. Türkiye, bulunduğu coğrafi ve stratejik konumu nedeniyle, tarih içerisinde önemli göç akımlarıyla karşı karşıya kalmıştır ve kalmaya da devam edecektir. Ülkemiz, Avrupa göç yolları üzerinde jeo-politik ve coğrafi açıdan son derece hassas bir konumdadır. Bu nedenle, Türkiye ve Avrupa Birliği için, göç konusunda ortak politikaların belirlenmesi son derece önemlidir. Yasadışı göç ve bunun önlenmesi için alınacak tedbirler konusu, Bakanlık olarak en çok üzerinde durduğumuz konulardan birisidir. Son 15 yılda, ülkemizde yaklaşık yasadışı göçmen yakalanmıştır. Günümüzde, sınırlar ülkeleri birbirinden kalın çizgilerle ayıran hatlar, duvarlar veya demir perdeler olarak görülmemektedir. Sınırlar, uluslararası ekonomik, kültürel ve sosyal ilişkilerin gelişmesine doğrudan etki edebildiği gibi sınır aşan suçların yayılmasında da etkili olan önemli unsurların başında gelmektedir. Sınır Güvenliği, artık ülkelerin kendi problemleri olarak algılanmamakta, bunun yanı sıra, uluslararası ittifakın kurulmasında ve güven inşasında da önemli rol oynayan konulardan biri olarak görülmektedir. Bir ülkenin sınır güvenliğinde göstermiş olduğu zaafiyet komşu ülkeleri, hatta geniş bir coğrafyada yer alan diğer ülkeleri de etkilemektedir. Eskiden sınırlar askeri tehditlere, düşmana karşı korunurken, günümüzde sınır güvenliği konusu ulusal savunmadan ziyade kolluğa ilişkin bir konu olarak değerlendirilmektedir. Özellikle yasadışı göç, göçmen kaçakçılığı, uyuşturucu ticareti, silah ve mühimmat kaçakçılığı ile terör suçları günümüzde sınır güvenliği açısından büyük sorun teşkil etmektedir. Bu suçlarla mücadele görevi de ulusal savunma görevi olarak değil, bir kolluk görevi olarak ele alınmaktadır. Türkiye de sınır koruma ve kontrol görevi AB ülkelerinde olduğu gibi yalnızca küçük çaplardaki kaçakçılık, yasadışı göçün engellenmesi veya yasadışı göçmenler içerisindeki sığınma/iltica arayanlara uluslararası koruma sağlamak için yapılan bir çalışma değildir.

4 Bunun yanında, özellikle doğu ve güneydoğu sınırlarında terör guruplarının girişini önlemek ve terörist eylemlerle mücadele etmek sınır güvenliğinin başlıca amaçlarındandır. Etkili bir sınır yönetimi oluşturabilmek için, sınırların güvenli olması ve iyi korunması nasıl vazgeçilmez ilkeler ise; aynı şekilde sınırların, yasal ticaretin kolaylaştırılması ve kişilerin yasal sınır geçişleri bakımından açık ve şeffaf hale getirilmesi de o ölçüde vazgeçilmez ilkelerdir. Sınırların kontrol ve korunması ile ilgili olarak, entegre sınır yönetimi kavramı çerçevesinde en önemli konu, kurumlar arası işbirliği ve koordinasyondur. Bu amaçla; sınır yönetimi alanında merkezi düzeyde düzenli olarak toplanarak ortak sorunları çözmek, işbirliğini geliştirmek, Entegre Sınır Yönetimi alanında öncelikleri belirlemek ve uygulama sürecini takip etmek amacıyla, sınır kontrol ve gözetimi görevi yapan tüm birimlerin üst düzey temsilcilerinden oluşan Entegre Sınır Yönetimi Koordinasyon Kurulu, geçen yıl Sayın Başbakanımızca yayınlanan bir Genelgeyle kurulmuştur. Yine bu konuda, sınır kapılarında kurumlar arası işbirliği ve eşgüdümün sağlanmasından sorumlu olacak Sınır Mülki İdare Amirliği kadroları ihdas ediyoruz. Buna ilişkin önceki dönemlerde sunulmuş olan ancak kanunlaşma imkanı bulamayan Tasarımızı yeniden gündeme getirmek istiyoruz. Buna ilişkin olarak hazırlanan İl İdaresi Kanununda değişiklik öngören Kanun Tasarısı, Hudut Mülkî İdare Amiri olarak Vali Yardımcıları arasından görevlendirme yapılması yerine, bu konuda hizmet içi eğitimini tamamlamış Vali Yardımcısı veya Kaymakamlar arasından atama yapılmasını öngörmektedir. Tasarı ile önceliği Bakanlar Kurulumuzca tespit edilecek olan 48 sınır kapısında Sınır Mülki İdare Amirliği kurulacaktır. Bakanlar Kurulumuz tarafından kabul edilen Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin 2008 Yılı Ulusal Programı nda; İçişleri Bakanlığına bağlı sınır güvenliği biriminin kurulmasına ilişkin yasal düzenlemeler kapsamında yıllarında İçişleri Bakanlığınca Türkiye nin tüm sınır kapıları ile yeşil ve mavi sınırlarında görev yapmak üzere profesyonel bir sınır güvenlik teşkilatının kurulması ile ilgili çalışmalar yapılması gerektiği ifade edilmektedir. Bu bağlamda Bakanlığımızca hazırlanan Taslağa ilişkin İçişleri Bakanlığı merkez birimleri ile bağlı kuruluşlarının görüşleri alınmıştır. Gelen görüşler doğrultusunda hazırlanan güncel taslak diğer bakanlık ve kurumların görüşlerine sunulacaktır. Yeni kurumsal yapılanma gerçekleştirilinceye kadar, sınır güvenliği ile ilgili nitelikli personel ihtiyacını karşılamak amacıyla, 2008 yılında Emniyet Genel Müdürlüğünce Polis Akademisi

5 bünyesinde Sınır Güvenliği Bölümü kurulmuştur. Sınır Güvenliği bölümünde halen 192 öğrencimiz bulunmaktadır. Sınır güvenliği alanında görev yapacak rütbeli olmayan personelin yetiştirilmesi amacıyla Sınır Güvenliği Meslek Yüksek Okulu kurulmasına ilişkin çalışmalarımız devam etmektedir. Sınır kapılarındaki kontrol hizmetleri ile pasaport ve yabancılara ilişkin hizmetlerin daha etkin, güvenli ve verimli bir şekilde yürütülmesi amacıyla Sınır Güvenliği Bölümünde öğretim gören personel ile Yabancılar-Pasaport birimlerinde görevli ve Yabancılar-Pasaport mevzuatı ve uygulamaları alanında eğitim görmüş personelin kendi branşlarında istihdamı ve hizmette sürekliliklerini sağlayarak bu alanda görev yapan personelin uzmanlaşması için Pasaport branşı oluşturulması çalışmalarımız devam etmektedir. 1 Haziran 2010 dan itibaren Avrupa Birliği standartlarında biyometrik pasaport uygulamasına geçilmiştir. Komşu ülkelerle işbirliği geliştirilmesi konusu, entegre sınır yönetimi alanında önemli bir yer teşkil etmektedir. Türkiye ile komşu ülkeler arasında ortak sınır kontrolü yapılmasına imkân sağlayacak, sınır geçişini ve işlemleri kolaylaştıracak, çalışma şartlarını geliştirecek ve iki ülke arasında uyumlu işlem süreçlerinin oluşturulmasına katkıda bulunacak ortak sınır temas merkezi kurulmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Değerli Konuklar, AB Projeleri, Türkiye nin AB üyeliği sürecinde oldukça önemli fonksiyon icra etmektedir. Bu projeler, Türkiye nin uyum süreci için sadece mali bir katkı olarak değil, aynı zamanda bir tecrübe paylaşımı ve işbirliği çalışması olarak da ayrı bir önemi haizdir. Özellikle eşleştirme projeleri AB nin kurumsal yapılanma alanında oluşturduğu bilgi birikimini, tecrübeyi ve AB Müktesebatını Türkiye ye aktaran projelerdir. Macaristan ve İngiltere daha önce de Entegre Sınır Yönetimi alanında birlikte proje yürüttüğümüz iki ülkedir. Macaristan-İspanya ortaklığı ile yürütülen Sınır Polisi İçin Eğitim Sistemi Geliştirilmesi Projesi ve İngiltere-Fransa ortaklığı ile yürütülen Entegre Sınır Yönetimi Ulusal Eylem Planı Geliştirilmesine Destek Projesi birlikte, başarıyla uyguladığımız projelerdir.

6 Bunların yanında proje ortaklarımız Macaristan ve İngiltere ile birlikte bu alanda bir başka projeyi daha başarıyla gerçekleştirmiş olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Değerli Konuklar, Basınımızın Değerli Mensupları, Kapanış toplantısını yaptığımız bu Eşleştirme projesi ile Türkiye nin mevcut sınır yönetimi yapısının Avrupa Birliği tarafından da benimsenen Entegre Sınır Yönetimi Konsepti doğrultusunda geliştirilmesi ve AB standartları ile uyumlu bir sınır yönetimi mevzuatı ve sınır yönetimi örgütlenmesinin ortaya konulması amacıyla Avrupa Birliği sınır yönetimi uzmanları ve sınır yönetimi alanında yer alan kuruluşlarımızın temsilcileri tarafından çok faydalı ortak toplantılar, çalıştaylar ve eğitimler gerçekleştirilmiştir. Türkiye de oluşturmak istediğimiz sınır yönetimi sisteminin amacı, sınır güvenliği alanında yetkili ve sorumlu olacak profesyonel bir teşkilat oluşturmanın yanı sıra, bu teşkilat ile diğer kolluk birimleri ve sınır kontrolü alanında görevli ve yetkili olan veterinerlik ve bitki sağlığı sınır kontrol birimleri, halk sağlığı denetim birimleri ve Gümrük Teşkilatı arasında çok yakın işbirliği ve eşgüdüm kurulmasını öngören bir sınır yönetimi anlayışını ortaya koymaktır. Sınır yönetiminde Avrupa Birliği tarafından da benimsenen bu anlayışa Entegre Sınır Yönetimi anlayışı diyoruz. Bu kapsamda Avrupa Birliği en iyi uygulamaları doğrultusunda Türkiye nin kara ve deniz sınırlarının güvenliğinin sağlanması ve sınır kapılarında sınır kontrolü ile görevli ve yetkili olacak askeri olmayan, profesyonel bir sınır güvenliği teşkilatının İçişleri Bakanlığı çatısı altında bir kolluk kuvveti olarak teşkilatlandırılması yönünde çalışmalarımız devam etmektedir.. Sınır Muhafaza Teşkilatı ve Entegre Sınır Yönetimi Sisteminin kurulması, ülkemizin kara ve deniz sınırlarının daha güvenli olmasını ve sınır kapılarında güvenli, etkili ve iyi işleyen bir yönetim yapısı oluşturulmasını sağlayacaktır. Oluşturulacak bu yapı ile yasadışı göçün ve sınır aşan suçların önlenmesinde önemli mesafeler kat edilecektir.

7 Bu duygu ve düşüncelerle, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonuna, Proje Ortaklarımız Macaristan ve Birleşik Krallık yetkililerine, proje çalışmalarına katkı veren Türk ve yabancı uzmanlara, kurumlarımıza ve personelimize teşekkür ediyorum. ANKARA İdris Naim ŞAHİN İçişleri Bakanı