UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

Transkript

1 Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran / 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine kabul kriterlerinin belirlenmesi, organ ve/veya doku sağlandığında tercih edilecek hastaların tespitinde standart sağlanması, yasadışı organ ve doku aktarımlarının ve organ ve doku ticaretinin engellenmesi, organ ve doku nakli hizmetlerinin yasa, yönetmelik, yönerge ve etik ilkelere uygun olarak yapılmasının sağlanması amaçlanmıştır. 2. Kapsam: Bu prosedür UÜ-SK da organ ve dokuya gereksinim duyan hastaların başvurularından, organ ve/veya doku naklinin gerçekleştirmesine kadar yürütülen tüm faaliyetleri kapsar. 3. Sorumlular: UÜ-SK Karaciğer nakli merkezi, Böbrek nakli merkezi, Kornea nakli merkezi, Kemik İliği nakli merkezi nde görev yapan tüm hekimler ve tüm personel, Doku Tipleme Laboratuvarı sorumlusu ve personeli, organ ve doku nakli koordinatörü ve yardımcıları, SUAM Müdürü sorumludur. 4. Tanımlar: 4.1. Alıcı adayı: Hiçbir medikal ve cerrahi tedavi ile geri dönmeyecek şekilde ileri derecede organ ve/veya doku hasarı olan ve nakil için başvuruda bulunan erişkin veya çocuk hastalardır Canlı verici adayı: Organ nakli için başvuruda bulunan, organlarını veya organlarının bir bölümünü vermek isteyen 18 yaşın üzerinde ve akli dengesi yerinde olan kişiler alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi ile dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dâhil) kan ve kayın hısımlarından olabilirler. Bunun dışında yaş sınırı olmadan yakınlarına ve/veya bir başkasına kemik iliği, kordon kanı, kök hücre vermek isteyen kişiler de canlı verici adayıdır Kadavra (ölü) verici: Beyin fonksiyonlarının tam ve irreversibl kaybı olup beyin ölümü klinik tanısını alan ve 2238 sayılı kanuna uygun olarak organ ve/veya dokuları ihtiyacı olan hastalarda kullanılmak üzere alınan 4.4. Bekleme listesi : /veya doku yetmezliği bulunan, organ ve/veya doku nakli yapılmasına ilgili nakil merkezi doktorlarının onay verdiği hastalardan ihtiyacı olan organ ve/veya dokuyu kadavradan sağlamak isteyenlerin kayıt olduğu yasa, yönetmelik, yönerge, bilim kurulları kararları ve etik ilkeler çerçevesinde hazırlanmış olan listeler 4.. Ulusal Koordinasyon Kurulu (UKK): TC Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü ne bağlı olarak çalışan koordinasyon kurulu 4.6. Bursa Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM): Ulusal koordinasyon sistemi içinde Bursa ilinin bağlı bulunduğu merkez Türkiye Doku Bilgi Sistemi (TODS): Bakanlıkça oluşturulan, ülke genelinde tüm organ ve doku bağışları ile nakil bekleyen hasta bilgilerini, verici kayıtlarını ve gerçekleşen nakillere ait alıcı ve verici izlem bilgilerini içeren veri tabanı sistemi 4.8. Tercihli bağış: Beyin ölümü tanısı konulmuş vericinin, Ulusal Koordinasyon Sistemine en az bir organının bağışlanması halinde, ölenin bekleme listesinde kayıtlı olan eşi ile dördüncü dereceye kadar olan (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısmına bir başka organı için yaptığı bağış türüdür.

2 Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran / 4.9. Çapraz nakil: Canlı uygunsuz vericisi olan ve bekleme listesinde bulunan hastalar arasında verici değiştirmek suretiyle yapılan nakil türüdür.. Dağıtım: UÜ-SK Kalite Yönetim Sistemi Dokümanlarının tümü elektronik ortamda yayınlanmaktadır. Bu dokümana, UÜ-SK İntranet ağı üzerindeki kullanıcılar ulaşabilir. 6. İlgili Dokümanlar 6.1. Dış Kaynaklı Dokümanlar Hasta hakları yönetmeliği Türk Ceza Kanunu Hizmetleri Yönetmeliği Ulusal Organ Ve Koordinasyon Sistemi Yönergesi ve ekleri sayılı Organ Ve Doku Alınması, Saklanması, aşılanması ve Hakkında Kanun 6.2. İç Dokümanlar Onam Alım Talimatları Aydınlatılmış onam formları UÜ-SK Karaciğer Kılavuzu UÜ-SK Canlı Vericisi Onam Formu UÜ-SK Adli Olgu Bildirim Talimatı

3 Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran / UÜ-SK bünyesinde polikliniğe başvuran alıcı ve verici adayları uzman hekim sorumluluğunda Hasta Değerlendirme Prosedürü ne (PR-HAD-01) uygun olarak ilk değerlendirmeye tabi tutulur. alıcı adaylarının ilk değerlendirmesi medikal, cerrahi, immunoloji ve psikososyal durumlarının incelenmesini kapsar. Hastanın bireysel riskleri ve transplantasyonun yararları saptanır; böylece adayın kesin karar vermesi sağlanır. Verici adaylarının tam bir fizik muayenesi yapılır. Verici adayın organının alınması için kontrendikasyon olup olmadığı değerlendirilir. Polikliniğe başvuran erişkin hastaların değerlendirilmesinde Poliklinik İlk Değerlendirme Formu (FR-HAD-02) içeriğine uygun olarak eksiksiz şekilde doldurulur. Polikliniğe başvuran çocuk hastaların değerlendirilmesi Çocuk Hasta Değerlendirme Talimatı (TA-HAD-0) doğrultusunda yapılır. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (ÇSH) Anabilim/bilim dallarında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Poliklinik İlk Değerlendirme Formu (FR-HAD-0) doldurulur. /veya doku gereksinimi olan hastalar ve/veya aday canlı vericisi, gereksinimleri ile ilgili polikliniğe (Karaciğer için Gastroenteroloji BD, Böbrek için Nefroloji BD, Kornea için Göz Hastalıkları AD, Kemik İliği için Hematoloji BD poliklinikleri) doğrudan müracaat eder veya organ nakli koordinatörü tarafından yönlendirilir. Tüm Hekimler ve Doku Tüm Doku Tüm Doku Tüm Tüm Hekimler ve doku nakli faaliyeti:.a.1. Canlı vericili organ ve doku nakli: 4. dereceye kadar (4. derece dahil) kan ve kayın hısımı olan organ alıcı ve verici adayları gereksinimleri olan organ ile ilgili polikliniğe başvurur. Alıcı ve verici adayları poliklinik hekimi tarafından ayrı ayrı değerlendirilerek verici adayının sosyal baskı altında olup olmadığı sorulur. Alıcı ve vericiden psikososyal ve mümeyizlik durumlarının değerlendirilmesi için psikiyatri konsültasyonu istenir. Doku

4 Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran / konsültasyonunda verici adayı rızasının olmadığının anlaşıldığı durumlarda ilgili nakil merkezi sorumlusuna bildirilir. Durum iki şahit huzurunda tutanakla tespit edilir ve gizlilik derecesi yüksek evrak olarak ilgili nakil merkezi sorumlusu tarafından saklanır. konsültasyonunun sonuçları ayrıntılı olarak açıklanmaz. Organ ticareti kuşkusu açısından TCK na göre suç unsuru görülen durumlar adli mercilere bildirilir. Verici adayının rızasının olduğu durumlarda Canli Vericisi Onam Formu düzenlenir ve nakil hazırlıkları ilgili organ ve/veya doku nakli talimatına uygun olarak devam ettirilir..a derece kan ve kayın hısımı olmayan alıcı ve vericiler ilgili yönetmeliğe uygun olarak değerlendirilir..a.3. Canlı vericili kemik iliği, kök hücre ve kordon kanı nakillerinde hısımlık bağı şartı ve/veya vericinin 18 yaşından büyük olması şartı aranmaz..b.1. Organ Bekleme Listelerine kayıt: doku bekleme listelerine kayıt yaptırmak isteyen hastalar ilgili nakil merkezi polikliniğine başvurur. Değerlendirme sonucunda uygun olan hastaların kayıtları yapılır. Bir başka merkeze kayıtlı iken kayıdını merkezimize taşımak isteyen hastalar mutlaka ilgili nakil merkezi polikliniğine başvurmak zorundadır..b.2. Kadavra (ölü) vericili organ ve doku nakli: Nakil merkezleri kaynağı belli olmayan ve/veya yasadışı yollarla sağlanan organ ve dokuları kabul etmez. UKK ve Bursa BKM tarafından nakil merkezlerine sunulan kadavradan sağlanan organ ve/veya dokular organ ve doku nakli koordinatörü tarafından merkezlerin sorumlu uzmanlarına danışılarak kabul edilir. /veya dokuların hangi kriterlere göre kabul edileceği veya reddedileceği, kabul edilen organ ve dokuların önceden hazırlanmış bekleme listelerindeki alıcı adaylarından hangisine nakledileceği, yasa, yönetmelik, yönerge, bilimsel ve etik kurallara göre belirlenir ve nakil yapılan hastanın tercih sebebi hakkında bir rapor hazırlanır. Doku Doku

5 Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 / Bekleme listelerinde bulunan hastaların tercih kriterleri ilgili organ ve/veya doku nakli talimatlarında açıkça belirtilir..b.3. Acil organ ve/veya doku ihtiyacı olan hastalar organ ve doku nakli koordinatörüne bildirilir. Acil organ ve/veya doku ihtiyacı talebi Sağlık Bakanlığının ilgili yönergesine uygun olmalıdır. İşlemler; yasa, yönetmelik ve yönergede belirtilen kriterlere uygun olarak yürütülür.ukk ne Acil Hasta Bildirim Formu ile bildirimde bulunulur. Doku tipleme laboratuvarı, BKM veya UKK nin koordinasyonu ile kendilerine ulaştırılan, kadavra vericilerin doku tiplerini belirlemek ve gerekli testleri, en hızlı şekilde, resmi tatil günleri de dahil olmak üzere, 24 saat yapmakla yükümlüdür. İlgili nakil merkezleri organ nakli koordinatörü nün talebi üzerine BKM veya UKK nin organ ve/veya doku teklifi ve koordinasyonu ile kadavra vericiden alınacak organ ve dokuları çıkaracak cerrahi ekibi resmi tatil günleri de dahil olmak üzere 24 saat hazır tutar. 8.1 UÜ-SK, gerektiğinde organ nakli koordinatörü nün talebi üzerine BKM veya UKK nin koordinasyonu ile kadavra vericiden alınacak kan, doku, vb. numunenin, organ ve dokuların, bunları çıkaracak cerrahi ekibin ve personelin nakil merkezine ve/veya doku tipleme laboratuvarına il içi ve/veya iller arası taşınması için araç sağlar UÜ-SK, kadavradan organ sağlandığında ameliyathane ve personeli, hasta yatağı, nakil sonrasında gerekli malzeme ihtiyaçlarını sağlar. doku nakli konusunda ilgili personel eğitilir ve bilgilendirilir. Bu kapsamda; 1. doku nakli prosedürü ve revize edildikçe yapılan değişiklikler hakkında organ ve doku nakli ile ilgili sağlık personeli eğitilir. 2. doku bağışı ile ilgili yasal mevzuat ve olası yasadışı uygulamaların engellenmesi ve tüm uygulamaların yasal boyutlarda ve etik ilkelere uygun olması açısından eğitilir. Doku tipleme laboratuvarı sorumlusu Sorumluları UÜ-SK SUAM Müdürü ve yardımcıları Doku tipleme laboratuvarı sorumlusu ve personeli UÜ-SK SUAM Müdürü ve yardımcıları Doku 8. Gözden Geçirme ve Onaylama: Süreç sahibinin gözden geçirmesi: Yönetim temsilcisinin gözden geçirmesi: Yönetimin onayı: : Tarih : 27 Haziran 2013 tarihinde gözden geçirilmiş ve revize edilmesine gerek görülmemiştir.