ÖKARYOT CANLILAR Protista alemi

Transkript

1 ÖKARYOT CANLILAR Protista alemi

2 **Ökaryot canlılar: Çekirdekli hücre taşıyan canlılardır. Zarlı organeller bulunur. DNA' larında histon proteinleri bulunur. Ökaryot canlılar; 1. Protista 2. Bitkiler 3. Fungi (Mantarlar) 4. Hayvanlar olmak üzere 4 farklı alemde incelenirler.

3 ***Protista alemi: Genellikle tek hücreli canlılardan oluşur. Protista alemi; 1. Protozoa, 2. Cıvık mantarlar 3. Algler olmak üzere 3 grup altında incelenirler.

4 Protozoa: Hayvan benzeri tek hücreli canlılardır. Protozoa; 1. Kamçılılar, 2. Silliler, 3. Kök ayaklılar 4. Sporlular olmak üzere 4 gruba ayrılır.

5 Kamçılılar ( Flagellata): Öglena, Giardia, Noctiluca, Leishmania (şark çıbanı paraziti) ve Trypanosoma (uyku hastalığı paraziti) Örnek olarak verilebilir. Öglena:

6

7 Öglena: Tatlı sularda yaşar. Taşıdığı kamçı ile yer değiştirebilir. Hücre içine giren fazla suyu dışarı atmaya yarayan kontraktil kofullar bulunur. Kloroplast taşır. Hücre çeperi taşımaz. Taşıdığı göz lekesi sayesinde ışığı algılar. Pelikula adı verilen koruyucu bir örtüleri bulunur. Eşeysiz, boyuna bölünerek çoğalır. Hem ototrof (fotosentez yapar) hem de heterotrof beslenir.

8 Sililer (ciliata): Paramesyum, Stentor, Spirostomum, Euplotes örnek olarak verilebilir. Paramesyum:

9

10 Paramesyum: Tatlı sularda yaşar. Vücudunun dış yüzeyinde hareket etmeye ve besinleri yakalamaya yarayan siller bulunur. Sillerlin arasında trikosist adı verilen savucu iğneler bulunur. Kontraktil koful taşır. Çift çekirdeklidir. Büyük çekirdek ve eşeysiz üremeden ve hücre yönetiminden sorumludur. Küçük çekirdek ise eşeyli üremeden sorumludur. Hücre ağzı ve hücre anüsü bulunur. Pelikula adı verilen koruyucu bir örtüleri bulunur. Heterotrof beslenirler. Eşeysiz (mitozla enine bölünerek) ve eşeyli (konjugasyonla) çoğalır.

11 Kök ayaklılar ( Rhizopoda ): Amip, Radiolaria ve Foraminifora örnek olarak verilebilir. Amip:

12

13 Amip: Tatlı sularda yaşar. Yalancı ayak oluşturarak hareket eder ve besinlerini yakalar. Kontraktil koful taşır. Eşeysiz bölünerek çoğalır. Heterotrof olarak beslenirler. Bazı türleri iç parazit olarak yaşar. (Amipli dizanteri hastalığına yol açar)

14 Sporlular (sporozoa): Plazmodyum, Eimeria, Gregarina örnek olarak verilebilir. Plazmodyum:

15 Plazmodyum: İç parazit olup, sıtma hastalığına yol açar. Haraket organeli ve kontraktil koful taşımaz. Eşeysiz olarak sporla, eşeyli metagenez ile çoğalır.

16 Cıvık Mantarlar: Hücreleri amipsi şekildedir. Yalancı ayak oluşturarak yer değiştirebilir. Hücre çeperi taşımazlar. Çok çekirdeklidirler. Saprofit ya da parazit olarak beslenirler. Eşeysiz sporla, eşeyli metagenez ile çoğalırlar. Koloni oluşturarak geniş alanlara yayılırlar.

17 Algler: Hepsi ototrof olup (fotosentez yapar), sularda yaşarlar. Hücre çeperi ve kloroplast taşırlar. Bazılarında kontraktil koful bulunur. Bazı türleri kamçılı olup aktif olarak yer değiştirebilir. Eşeysiz üremeleri sporla, eşeyli üremeleri döl almaşı ile gerçekleşir. Tek hücreli algler, gelişmiş koloniler ve çok hücreli algler (su yosunları) bu gruba girer.

18 Tek hücreli algler: Chlamydomonas ve Diatomeler örnek olarak verilebilir.

19 Gelişmiş koloniler: Çok sayıda hücreden oluşmalarına karşın, doku oluşturmadıklarından; çok hücreli kabul edilmezler. Gelişmiş kolonilere; pandorina, eudorina ve volvox kolonileri örnek olarak verilebilir.

20 Çok hücreli algler (su yosunları): Çok hücreli olmalarına karşın, doku farklılaşması görülmez. Gerçek kök, gövde ve yaprak taşımazlar. İletim demetleri yoktur. Stoma taşımazlar. Kütikula tabakası ince ya da yoktur. Hepsi fotosentez yapar. Eşeysiz sporla, eşeyli metagenez ile çoğalırlar. Algler; yeşil, esmer (kahverengi), altın sarısı ve kırmızı algler olmak üzere 4 grup altında incelenirler.

21

22 Protistaların Biyolojik ve Ekonomik Önemi İle İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri Kamçılılar dan Tripanozoma...Afrika uyku hastalığına, sporlular dan Plazmodyum...sıtma hastalığına, Kök ayaklılar dan Entamoeba histolytica... amipli dizanteri sebep olur. Tek hücreli yeşil algler (fitoplankton) Küçük balıklardan balinalara kadar birçok hayvanın temel besini oluşturur.

23 Mustafa AYAR Biyoloji Öğretmeni Uzm. Öğret SON...