Eskiz Unsurları. İçindekiler. Terimler Eskiz Unsurları...56 Tüketilmiş ve Tüketilmemiş Eskizler...56 Eskiz Düzlemleri ile Çalışmak...

Transkript

1 Eskiz Unsurları İçindekiler Terimler...56 Eskiz Unsurları...56 Tüketilmiş ve Tüketilmemiş Eskizler...56 Eskiz Düzlemleri ile Çalışmak...57 Ekstrüzyon ve Döndürme Unsurları...59 Katı ya da Yüzey...59 Unsur İşlemleri Birleşme, Kesme ya da Kesişim...59 Etkileme Tipleri...60 Gelişkin Etkileme Tiplerinin Anlaşılması...61 Delik Delme...62 Feder (Rib) Unsuru...64 Süpürme (Sweep) Unsuru...65 Loft Unsuru...66 Yüzey Ayırma ya da Parça Ayırma (Split) Unsuru...67 Kabartma (Emboss) Unsuru...68 Çıkartma (Decal) Unsuru...70 Yay (Coil) Unsuru...71 Alıştırma 1: Gelişkin Etkileme Tipleri...73 Alıştırma 2: Delik Delme...74 Alıştırma 3: Feder Unsuru...77 Alıştırma 4: Süpürme Unsuru...81 Alıştırma 5: Loft Unsuru...83 Alıştırma 6: Loft İşleminde Ray Kullanımı...84 Alıştırma 7: Kabartma Unsuru...85

2 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Terimler Profil (Profile) İzdüşüm (Projected geometry) Extrüzyon (Extrusion) Döndürme (Revolution) Yol (Path) Süpürme unsuru (Swept Feature) Loft unsuru (Loft feature) Ekstrüzyon, döndürme, süpürme ve loft işlemlerinde modelin kesitini tanımlayan kapalı eskizdir. Model kenarları ya da noktaları, çalışma unsurları ya da başka bir eskizden, aktif eskiz düzlemine izdüşürülen nesnelerdir. Bunların büyüklükleri, konumları temel alınan geometriler tarafından belirlenir. Bir eskize derinlik verilerek elde edilen unsurdur. Bir kesitin bir eksen etrafında belirli bir açı ile döndürülmesidir. Süpürme unsurunda, profilin gideceği yolu tanımlayan 2B eğrilerdir. Bir profilin, belirli bir yol boyunca ilerleyerek oluşturduğu katı modelleme işlemidir. Kapalı kesitlerin aralarının doldurulmasıyla elde edilen unsurdur. Eskiz Unsurları Eskiz unsurları, eskizlere gereksinim duyan unsrulardır. Ekstrüzyon, döndürme, süpürme, loft gibi unsurlar eskizler üzerine uygulanır. Aşağıdaki şekillerde eskiz unsurlarını görüyorsunuz: Bu bölümde, eskiz unsurlarının nasıl tanımlanabileceğini göreceğiz. Tüketilmiş ve Tüketilmemiş Eskizler Her hangi bir kapalı profil, unsur işlemlerinde kullanılabilir. Unsur işlemlerinde henüz kullanılmamış olan eskize tüketilmemiş eskiz diyoruz. 2B eskizi, 3B bir katı modele dönüştürdüğünüzde, bu eskiz tüketilmiş olur. Eskiz tüketildikten sonra görünmez olsa da, her aşamada bu eskize geri dönülebilir ve istenen geometrik ya da ölçü değişiklikleri yapılabilir. Eskizde yapılan değişiklikler parçayı otomatik olarak etkiler Bölüm: Eskiz Unsurları

3 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Eskiz unsurlarına geçmeden önce, eskizlerin hangi düzlemlerinde oluşturulacağı ile ilgili bazı bilgileri vermemiz gerekiyor. Eskiz Düzlemleri ile Çalışmak Eskizler, eskiz düzlemleri üzerinde çizilir. Yeni bir parça dosyasında ilk eskiz düzleminiz genellikle X-Y eskiz düzlemidir. Bundan sonra, parçanın yüzeyleri üzerinde, parametrik olarak parçaya bağlı çalışma düzlemleri üzerinde ya da koordinat sistemine göre oluşturulmuş düzlemlerde diğer eskizler tanımlanır. Eskiz düzlemlerinin konumu oluşacak olan unsurları etkiler. Bu yüzden, parça üzerinde yeni bir eskiz tanımlarken, bunun hangi eskiz düzleminde yer alması gerektiğine önceden karar verilmelidir. Eskiz düzlemlerini, a. Eskiz unsurları için eskizler tanımlamak, b. Çalışma noktası yerleştirmek, İçin kullanırsınız. Bir eskizi çizmeden önce bir eskiz düzlemine gereksinim olduğunu söyledik. Sıra eskiz düzlemlerinin nasıl tanımlanabileceğine geldi. Sketch ikonuna bastığınızda eskiz düzlemi olacak bir düzlemin seçilmesi gerekir. Düzlem olarak parçanın bir yüzeyini, önceden tanımlı bir çalışma düzlemini ya da koordinat düzlemlerinden birisini seçebilirsiniz. Bu işlemi tersinden de yapabilirsiniz. Yani önce parça yüzeyini ya da çalışma düzlemini seçer, sağ tuş menüsünden de New Sketch komutunu çalıştırabilirsiniz. Seçtiğiniz parça yüzeyi/çalışma düzlemi eskiz düzlemi olarak tanıtılır. Eskiz Düzlemi Olarak Parça Yüzeyinin Seçilmesi Parçanın varolan bir yüzeyini eskiz düzlemi olarak tanıtabilirsiniz. Unsur parça ile 4. Bölüm: Eskiz Unsurları Seçilen yüzey Yeni unsur birlikte hareket eder 57

4 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Eskiz düzlemi olarak seçilen yüzeyin konumu değiştiğinde, bunun üzerine çizmiş olduğunuz unsur da otomatik olarak değişir. Eskiz Düzlemi Olarak Bir Çalışma Düzleminin Seçilmesi Eğer, eskizinizi yerleştirmek istediğiniz yerde bir parça yüzeyi bulunmuyorsa, örneğin, bir parçanın yüzeyinden belli bir uzaklıkta eskiziniz yerleşecekse, önceden bir çalışma düzlemi tanımlanız ve sonra bunu eskiz düzlemi olarak tanıtmanız gerekir. Eskiz düzlemi için seçilen çalışma düzlemi Çalışma düzlemi bu kenarı içeriyor Çalışma düzlemi üzerinde yaratılan unsur Çalışma düzlemi bu kenarı içerir Yukarıdaki şekillerden görüldüğü gibi, eskizimizi yerleştirmek istediğimiz yerde bir parça yüzeyi yok. Bu durumda önceden bir çalışma düzlemini tanımlamız gerekir. Çalışma düzlemi tanımlandıktan sonra, bu düzlem bir eskiz düzlemi olarak tanıtılır. Çalışma düzleminin yeri değiştiğinde, burada yaratılan unsurun yeri de otomatik olarak değişir. Çalışma unsurları konusunda daha ayrıntılı bilgi için gelecek bölüme bakabilirsiniz. Eskiz Düzlemi Olarak Koordinat Sistemi Düzlemlerinin Seçilmesi Her parçanın standart bir koordinat sistemi vardır. Bu koordinat sistemi X-Y, X-Z ve Y-Z düzlemleri, X, Y ve Z eksenleri ile bir orijin noktasından oluşur. Bunları görmek için, Browser penceresinde Origin ikonunun yanındaki + işaretini tıklayın. Koordinat sistemi düzlemleri ve orijin noktası görülür. Standart düzlemler Üç düzlemin orijin noktası Bu düzlemler ve orijin noktası çizime başladığınızda gizlenmiş olarak dururlar. Bunları seçip, sağ tuş menüsünden Visibility ile görünür yapabilirsiniz Bölüm: Eskiz Unsurları

5 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Bu düzlemlerden birini eskiz düzlemi olarak seçmek için, o düzlemi Browser penceresinden seçin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın. Ekstrüzyon ve Döndürme Unsurları Eskizi oluşturduktan ve gerekli sınırlamaları atadıktan sonra, ekstrüzyon ya da döndürme unsurlarını kullanarak, nesnelerinizi üç boyutlu duruma getirebilirsiniz. Unsurları yaratırken, ekstrüzyon için ekstrüzyon yönünü ve eğim açısını, döndürme için dönme eksenini tanımlanız gerekir. Her iki unsur için de yaratılacak olan unsurun parçayı etkileme biçimi de tanımlanacaktır. Extrude Revolve Bu bölümde, her iki unsuru birlikte göreceğiz. Aşağıda, her iki unsuru oluştururken kullanılan diyalog kutularını görüyorsunuz: Ekstrüzyon unsuru için, kapalı bir profil; döndürme unsuru için kapalı bir profil ve dönme ekseni gereklidir. Dönme ekseni, ayrı bir nesne olabileceği gibi, eskize ait bir doğru parçası da olabilir. Kapalı profil ve ekstrüzyon yönü ve kapalı profil ve dönme ekseni Katı ya da Yüzey Output bölümünün altındaki seçenekler, ekstrüzyon ya da döndürme ile oluşacak olan unsurun katı ya da yüzey olmasını tanımlar. Solid ikonunu seçtiğinizde, model bir katı olarak üretilir. Surface ise yüzey model tanımlamak için kullanılır. Unsur İşlemleri Birleşme, Kesme ya da Kesişim Ekstrüzyon ya da döndürme unsurunu tanımlarken, bu unsurun varolan parçayı nasıl etkileyeceğini saptamanız gerekir. Üç seçenek vardır: a. Join : Unsuru, parçaya ekler. b. Cut : Unsur, parçayı keser. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 59

6 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK c. Intersect : Kesişim alır. Etkileme Tipleri Unsurun tanımlanması sırasında ayrıca, etkileme tipi de tanımlanır. Ekstrüzyon için varolan seçenekler şunlardır: a. Distance : Profili tanımlanan yönde ve belirtilen uzunluk kadar uzatarak katıyı oluşturur. b. To Next : Profili, tanımlanan yöndeki ilk yüzeye kadar uzatarak katıyı oluşturur. c. To : Profili seçilen yüzeye kadar uzatır. d. From To : Profilin başlayacağı ve biteceği yüzeyler seçilir ve profil bu iki yüzey arasında ilerleyerek katıyı oluşturur. e. All : Profil, tanımlanan yönde tüm unsurları etkileyecek şekilde uzatılır. Döndürme için şu etkileme tipleri vardır: a. Angle : Profili tanımlanan eksen etrafında ve belirtilen bir açı ile döndürür. b. Full : Profili eksen etrafında 360 derece döndürür. Ekstrüzyon için bunlar dışındaki diğer seçenekler ise şunlardır. a. Direction : Profilin ekstrüzyon yönünü tanımlar. Son ikon profilin düzlemini orta düzlem olarak alır ve her iki yönde de profili uzatır. b. More bölümü diğer ek seçenekleri içerir. Taper : Ekstrüzyon boyunca olan eğim açısı tanımlanır. Alternate Solution altındaki seçenekler, etkileme tipi olarak To ve From To seçildiğinde aktif olur. Ekstrüzyon için farklı çözümler var ise buradan bunlar arasında seçim yapılır Bölüm: Eskiz Unsurları

7 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Minimum Solution ise, ekstrüzyonun ilk bitim yüzeyine kadar unsurun gerçekleşmesini sağlar. Ekstrüzyon ya da Döndürme Miktarının Sürükleyerek Tanımlanması Yukarıda anlatılan yöntemler dışında, ekstrüzyon ya da döndürme miktarını işaretleyiciniz (fare) ile dinamik olarak tanımlanaybilirsiniz. Bunun için, profilin üzerine gelin ve imlecin aşağıda gösterildiği gibi olmasını bekleyin. Şimdi farenin sol tuşunu kullanarak dinamik olarak ekstrüzyon ya da döndürme miktarını tanımlayabilirsiniz. Gelişkin Etkileme Tiplerinin Anlaşılması To (Bir Yüzeye Kadar) To etkileme tipinde, profilin uzatılacağı yüzey seçilir. Profil bu yüzeye kadar uzatılarak unsur oluşur. Bu yüzeyin yanında kalan yüzeylere de uzatma uygulanır. Eğer, kısmı işaretlenirse, o zaman sadece seçilen yüzey dikkate alınır; bunun yanındaki yüzeyler kullanılmaz. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 61

8 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK From-To (Bir Yüzeyden Diğerine) From To etkileme tipinde, profil seçilen bir yüzeyden başlayarak, işaretlenen diğer yüzeye kadar uzatılarak unsur oluşturulur. İlk yüzey, unsurun başlangıç yerini, ikincisi ise bitim yerini tanımlar. Aşağıda şekil, From To etkileme tipi için güzel bir örnektir: To Next (İlk Yüzeye Kadar) Seçilen yüzeyler Delik Delme To Next etkileme tipinde, yön ve katı/yüzey tanımlanır ve profil bu yön boyunca ilk yüzeye kadar uzatılarak unsur oluşturulur. Delik unsuru ile, parçanın istediğimiz yerine, normal, havşalı, konik havşalı delikler delebiliriz. Delikler, parçayı boydan boya delebilir ya da belli bir derinliğe kadar gidebilir (kör delikler). Delik tipini istediğiniz an değiştirebilirsiniz. Hole Bölüm: Eskiz Unsurları

9 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu İlk olarak deliğin merkezinin tanımlanması gerekir. Bunun iki yolu vardır: 1. Eskizde Delik Merkezi: Delik delme komutundan once, deliği yerleştirmek istediğiniz eskiz düzleminde delik merkezi tanımlanır. Delik merkezi olarak bir nokta yerleştirilir ve bu nokta istenildiği gibi ölçülendirilir. 2. Eskiz Geometrisi: Yayların ya da çemberlerin merkezleri ve doğru parçaların başlangıç/son noktaları da delik merkezi olarak tanıtılabilir. Delik merkezinin yukarıdaki yöntemlerden birisiyle tanımlanmasından sonra, delik delme komutuna girildiğinde Holes diyalog kutusu açılır. Havşa yüksekliği Delik derinliği Delik çapı Havşa çapı Centers ile delik merkezleri seçilir. Bunun altındaki ikonlar, sırasıyla, normal, havşalı ve konik havşalı delik tiplerini simgeler. İstediğiniz delik tipini buradan seçin. Termination, deliklerin parçayı nasıl etkileyeceklerini tanımlar. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 63

10 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Distance ile delik boyu girilir, Through All ile delik parçayı boydan boya deler ve To ile deliğin hangi düzleme kadar parçayı deleceği tanımlanır. Sağdaki alanda ise seçilen delik tipine bağlı olarak delik parametreleri girilir. Threads bölümünde diş açılmış delikler ile ilgili özellikler bulunur: Diş açma özelliklerini tanımlayan veriler, delik unsurunda saklanır ve otomatik olarak delik notlarında görüntülenir. Diş açma tipi, Thread Type altındaki listeden seçilir. Metrik ya da İngiliz standartları arasında seçim yapılabilir. Full Depth seçildiğinde tüm delik uzunluğu boyunca diş açılır. Diş açılmış delik tanımlanmasına karar verildiğinde, Size bölümü değerlerin girilmesi için kullanılır. Options ise kör deliklerin uç kısımlarının nasıl olacağını saptar. Feder (Rib) Unsuru Açık bir profile kalınlık verilerek feder unsuru tanımlamak için kullanılır. Ekstrüzyon ya da döndürme unsurlarının aksine, feder unsurunda, profil açık uçludur, kapalı değil. Rib Bölüm: Eskiz Unsurları

11 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Bu unsurda da ilk olarak bir eskize gereksinim vardır. Eskiz tanımlandıktan sonra, Rib komutu ile feder unsuru çalıştırılır. Direction, federin yönünü göstermektedir. Kalınlık olarak verilen değer, federin kalınlığıdır. Kalınlığın nasıl uygulanacağını ise yönler belirler. Bunun dışında Extents federin tipini tanımlar. Aşağıdaki örnek aradaki farkı daha iyi anlatmaktadır: To Next Finite Süpürme (Sweep) Unsuru Süpürme unsuru için, kapalı bir profil ve bu kapalı profilin gideceği yol tanımlanır. Bundan sonra, profil, yol boyunca ilerleyerek unsuru oluşturur. Profil ve yolun oluşturulma sırası önemli değildir. Sweep 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 65

12 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Yol Profil Profil ve yol tanımlandıktan sonra, Sweep diyalog kutusu açılır. Loft Unsuru Buradaki seçenekler, daha önce gördüklerimiz ile aynıdır. Loft unsurunda, katı model, tanımlanan eskizleri kesit olarak kabul edip, bunların aralarının doldurulmasıyla oluşur. Loft İlk önce kesitlerin tanımlanması gerekir. Daha sonra komutun çalıştırılmasıyla Loft diyalog kutusu açılır: Bölüm: Eskiz Unsurları

13 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Sections altında, loft işleminin gerçekleşeceği kesitler listelenir. Rails ise bu kesitlerin ilerleyecekleri rayları belirtir. İstediğiniz kadar kesit ve ray seçebilirsiniz. Closed Loop : İlk ve son kesitleri birleştirerek kapalı bir döngü oluşturur. Conditions bölümünde, sen kesitteki loft durumu kontrol edilir. Free condition, herhangi bir koşul tanımlamaz. Tangent to Face condition seçeneği, son kesit bir parça yüzeyi ise kullanılabilir. Planar düzlemler üzerinde tanımlı kesitlerin bu düzleme teğet olmaları sağlanır. Direction condition, kesitler 2B eskizlerden oluşuyorsa kullanıma sunulur. Angle, eskiz düzlemi ile loft işleminin arasındaki açıdır. Son olarak Weight, kesitler arasındaki geçişi tanımlar. Kesitin kendi biçimini ne kadar koruyacağı anlamına gelir. Transition bölümü, kesitler arasında karşı karşıya gelecek noktalar ile ilgili ayarları içerir. Inventor kesitlerin arasını bir noktadan diğerine doğru doldurur. Bu bölümde, karşılıklı geçiş olacak noktaları seçebilir ve böylece burulmayı engelleyebilirsiniz. Automatic Mapping bu işlemi otomatik olarak yapar. Bu seçenek kapatıldığında, noktalar arasındaki geçiş manuel olarak tanımlanır. Yüzey Ayırma ya da Parça Ayırma (Split) Unsuru Bu unsur iki amaçla kullanılır: 1. Bir eskize göre parçanın yüzeyleri ayırılır ve daha sonra bunlara eğim açısı verilebilir. 2. Parça eskize göre ayırılır, belirtilen kısmı kesilir. Split 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 67

14 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Yüzey ayırma ve sonrasında yüzeye eğim verilmesi Parça ayırma İlk olarak açık uçlu bir eğri eskizinin oluşturulması gerekiyor. Bundan sonra Split diyalog kutusu açılır. Method altından parça ayırma ya da yüzey ayırma seçilir. Faces yüzey ayırma durumunda kullanılabilir; ayırma işleminden hangi yüzeylerin etkileneceği saptanır. All tüm yüzeyler anlamına gelir, diğeri ile yüzey seçmeniz istenir. Split Tool ile ayırma işlemini yapacak eskizdir. Parça ayırma durumunda ise, atılacak bölüm tanımlanır. Kabartma (Emboss) Unsuru Bu unsur ile önceden tanımlanan profile göre parça üzerinde kabartma yaratılır. Profil olarak yazı eskizi ya da eskiz araçları ile tanımlanmış herhangi bir geometri kullanılabilir. Emboss Bölüm: Eskiz Unsurları

15 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Eskizin tanımlanmasından sonra Emboss komutu ile Emboss diyalog kutusu açılır. Profile kabartma işleminde kullanılacak profilin seçimini sağlar. Type bölümünün altında şu seçenekler yer alır: Emboss from Face : Profil alanına yükseklik verir. Engrave from Face : Profil alanına derinlik verir. Emboss/Engrave from Plane : Eskiz düzleminden tanımlanan yön ya da yönlere doğru profil uzatılır ya da parçayı keser. Bu seçenek seçildiğinde, Taper açılır ve profile açı verilebilir. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 69

16 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Wrap to Face, Emboss from Face ve Engrave from Face seçenekleri seçildiğinde kullanılabilir. Seçilen profil, eğri yüzey üzerine sarılabilir. Son olarak Emboss diyalog kutusundaki Top Face Color seçeneği, kabartmanın işlemi ile oluşan modelin üst yüzey rengini tanımlamak için kullanılır. Buradaki düğmeye basın ve diyalog kutusundan istediğiniz rengi seçin. Çıkartma (Decal) Unsuru Seçilen bitmap imajın model üzerine yansıtılması için kullanılır. Çıkartma yapıştırmak olarak düşünebilirsiniz. Logoların, etiketlerin modeller üzerinde gösterimi için kullanılabilir. Decal Çıkartma unsurunun kullanılabilmesi için, öncelikle eskiz ortamında bir resmin çizime yerleştirilmesi gerekir. Bunun için, eskiz ortamındayken, Insert Image komutu kullanılır. Kullanabileceğiniz resimlerin BMP formatında olması gerekiyor. Word ya da Excel dokümanlarını da bu işlemde kullanabilirsiniz. Daha sonra, Decal komutu ile Decal diyalog kutusu açılır: Bölüm: Eskiz Unsurları

17 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Image ile resim seçilir; Face ile resmin yansıtılacağı yüzey işaretlenir. Wrap to Face resmi seçilen yüzeyler üzerine sarar. Chain Faces, eğer seçilen yüzeye bitişik yüzeyler var ise kullanılabilir. Bu durumda, resim bu yüzeyler üzerine de yansıtılacaktır. Yay (Coil) Unsuru Yay unsuru ile süpürme unsurun kullanılacak helisel yollar (doğrultular) tanımlanır. Daha sonra, oluşturulan eskiz bu helisel yol boyunca süpürülür. Coil Yay unsurunun kullanılabilmesi için, ilk olarak helisel yol boyunca ilerleyecek kesit tanımlanır. Bu kesit 2B kapalı nesnelerden oluşur. Kesitin tanımlanmasından sonra ise, helisel yolun dolanacağı eksenin oluşturulması gerekir. Bu eksen Work Axis olarak tanımlanır. Coil komutunun çalıştırılmasından sonra, Coil diyalog kutusu açılır: 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 71

18 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Profile ile kesit, Axis ile de eksen işaretlenir. Helisin dönme yönü Rotation altından girilir. Coil Size helisin özelliklerini tanımlamak için kullanılır. Type altında, helisin hangi parametrelere göre tanımlanacağı seçilir. Alttaki seçenekler buna göre değişir. Coil Ends ile yayın başlangııç ve bitim özelliklerini tanımlar: Bölüm: Eskiz Unsurları

19 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Alıştırma 1: Gelişkin Etkileme Tipleri İlk olarak, ekstrüzyon unsurundaki gelişkin etkileme tiplerine ve sonuçlarına bakalım. 1. TOPLANE.IPT dosyasını açın. 2. Inventor panelinden Extrude komutunu çalıştırın. 3. İlk olarak derinlik kazanacak olan kesiti seçmemiz gerekiyor. Bunun için, çember profili, herhangi bir noktasından işaretleyerek seçin. 4. Extrude diyalog kutusunda, Extents altından To seçeneğini işaretleyin. 5. Şimdi de, ekstrüzyonun gerçekleşeceği düzlemi işaretlememiz gerekiyor. Aşağıda gösterilen yüzeyi işaretleyin. 6. Ayrıca, diyalog kutusunda aşağıda gösterilen seçeneği de işaretleyin. 7. OK ile devam edin. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 73

20 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Alıştırmanın sonu. Alıştırma 2: Delik Delme 1. DELIK.IPT dosyasını açın. 2. İlk olarak deliklerin merkez noktalarını tanımlayacağız. Bunun için yeni eskiz düzlemi oluşturmamız ve bunun üzerine merkezleri yerleştirmemiz gerekiyor. 3. Aşağıda gösterildiği gibi, üst yüzeyi işaretleyin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın Bölüm: Eskiz Unsurları

21 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 4. Eskiz ortamında, Inventor panelinden Point, Hole Center komutunu çalıştırın. İki adet delik merkezi yerleştirin ve bunları aşağıdaki gibi ölçülendirin. Delik merkezlerinin ilgili kenarlardan uzaklıkları 12 mm olacak. 5. Command araç çubuğundan Return düğmesine basın ve eskiz ortamından çıkın. 6. Inventor panelinden, Hole komutunu çalıştırın. Dikkat edilirse, tanımladığımız delik merkezleri, deliklerin yerleşim noktaları olarak otomatik bir şekilde tanındı. Bizim yapmamız gereken, diyalog kutusunda, delik özelliklerini tanımlamak. 7. Diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun. Havşalı bir delik olacak. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 75

22 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 8. OK ile devam edin. Delikler model üzerinde oluşturulur. 9. Bir deliğe daha ihtiyacımız var. Bu delik, parçanın üst tarafındaki yay kesitin merkezine yerleşecek. 10. Aşağıda gösterildiği gibi, yüzeyi işaretleyin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın. 11. Eskiz düzlemi oluştuğunda, yayın merkezi de otomatik olarak eskize dahil edilir; dolayısıyla, Bölüm: Eskiz Unsurları

23 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu yeni bir merkez noktası tanımlamamız gerekmiyor. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch ile eskiz ortamından çıkın. 12. Inventor panelinden, Hole komutunu çalıştırın. Deliğin merkezi olarak, yayın merkezini işaretleyin. 13. Hole diyalog kutusunda Threads bölümüne geçin ve Tapped seçeneğini aktif duruma getirin. Thread Type altından ANSI Metric M Profile seçin ve Full Length seçeneğini işaretleyin. Size bölümüne geçin. Burada nominal çap olarak 18 girin; diğer özellikler olduğu gibi kalsın. Bu delik, normal bir delik olacak; bu yüzden eğer, havşalı delik tipi seçili kalmışsa, bunu Type bölümünden değiştirin. OK ile devam edin. Delik modele yerleşir. Alıştırmanın sonu. Alıştırma 3: Feder Unsuru Bu alıştırmada, açık uçlu bir eskiz tanımlayacağız ve daha sonra bunu kullanarak bir feder oluşturacağız. 1. FEDER.IPT dosyasını açın. 2. Sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın ve parçnın ortasında bulunan çalışma düzlemini işaretleyin. 3. Standard araç çubuğundaki Look At ikonuna basın ve yeniden çalışma düzlemini işaretleyin. Böylece eskiz düzlemine dik bakabiliriz. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 77

24 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 4. Line komutu ile aşağıda gösterildiği gibi dik bir doğru parçası çizin. Sonra da sağ tuş menüsünden Done ile devam edin. 5. Three point arc komutunu çalıştırın ve aşağıda gösterildiği gibi, doğrunun son noktasından başlayan bir yay çizin. 6. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutuyla eskiz ortamından çıkın. 7. Inventor panelinden Rib komutunu çalıştırın. 8. Aşağıda gösterilen yönde ve 8 mm genişliğinde bir feder tanımlayacağız Bölüm: Eskiz Unsurları

25 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Tanımlamalarınızı yapıp, OK ile devam edin. 9. Browser penceresinde, feder unsuru Rib1 ikonuyla gösterilir. Şimdi bunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Edit Feature komutunu çalıştırın. 10. Rib diyalog kutusu açılır. 11. Bu diyalog kutusunda, Extents altından Finite düğmesine basın ve değer olarak 25mm girin. OK ile devam edin. Şimdi, feder unsuru aşağıdaki gibi olacaktır. 12. Şimdi, parçanın alt tarafına bakın. Burada yeni bir eskiz düzlemi tanımlayacağız. Aşağıda gösterilen düzlemi işaretleyin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 79

26 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 13. Line komutunu kullanarak, aşağıda gösterildiği gibi, birbirleriyle kesişen 3 doğru parçası çizin: 14. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutuyla eskiz ortamından çıkın. 15. Inventor panelinden Rib komutunu çalıştırın. 16. Aşağıda gösterilen yönde ve 8 mm genişliğinde bir feder tanımlayacağız. Ayrıca Extents altından Finite düğmesine basın ve değer olarak 6 mm girin Bölüm: Eskiz Unsurları

27 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Tanımlamalarınızı yapıp, OK ile devam edin. 17. Böylece parçanın altında da ızgarayı feder komutuyla oluşturdmuş olduk. Alıştırmanın sonu. Alıştırma 4: Süpürme Unsuru Bu alıştırmada, bir profilin, bir parça kenarı boyunca süpürülmesini göreceğiz. 1. SUPURME.IPT dosyasını açın. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 81

28 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 2. Command araç çubuğundan Sketch düğmesinin yanındaki oka basın ve çıkan menüden 3D Sketch komutunu işaretleyin. 3. Inventor panelinden Include geometry komutunu çalıştırın. 4. Parçanın üst dış kenarlarını sırasıyla işaretleyin. Seçim bittikten sonra, sağ tuş menüsünden Done ile devam edin. 5. Yine sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutunu çalıştırın. 6. Şimdi de süpürecek profili tanımlayacağız. İlk olarak bu profilin yerleşeceği eskiz düzleminin tanımlanması gerekiyor. Bunun için, sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın ve aşağıda gösterilen düzlemi işaretleyin. 7. Aşağıda gösterildiği gibi bir dikdörtgen çizin. Dikdörtgenin bir noktası köşe noktası üzerinde olacak. 8. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch ile eskiz ortamından çıkın Bölüm: Eskiz Unsurları

29 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 9. Inventor panelinden Sweep komutunu çalıştırın. Profile olarak dikdörtgeni, Path olarak da önceki işlemde oluşturduğumuz parça kenarını işaretleyin. OK ile devam edin. Böylece, alıştırmamız tamamlanmış oluyor: Alıştırmanın sonu. Alıştırma 5: Loft Unsuru Bu alıştırmada ise, loft unsurunun nasıl kullanılabileceğini bir örnek ile anlatmaya çalışacağız. 1. FAN.IPT dosyasını açın. 2. Inventor panelinden Loft unsurunu çalıştırın. Sırasıyla kesitleri işaretleyin: 3. OK ile devam edin. Modelimiz aşağıdaki gibi olacak: 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 83

30 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 4. Fanın kenarlarını yuvarlamak için, Inventor panelinden Fillet komutunu çalıştırın. 5. Yuvarlanacak kenarlar aşağıda gösterilmiştir. Yuvarlama yarı çapı ise 40 mm olacaktır. 6. Son olarak Inventor panelinden Circular Pattern komutunu çalıştırın. Amacımız, fanı dizilemek. 7. Dizilenecek unsurlar olarak loft ve yuvarlama unsurlarını Browser penceresinden seçin. 8. Rotation Axis ile deliği işaretleyin. Fan sayısı ise 4 adet olacak. Bunlardan sonra, OK ile devam edin. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır: Alıştırmanın sonu. Alıştırma 6: Loft İşleminde Ray Kullanımı Bu alıştırmada ise, loft unsurunda farklı rayların nasıl kullanılabileceğini bir örnek ile anlatmaya çalışacağız. 1. JOYSTICK.IPT dosyasını açın. 2. Inventor panelinden Loft unsurunu çalıştırın. Kesitleri aşağıdaki gibi işaretleyin: Bölüm: Eskiz Unsurları

31 SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 4. Şimdi de rayları işaretleyeceğiz. Önce, Loft diyalog kutusunda, Rails bölümü altındaki Click to add yazısını işaretleyin. Sonra da yan tarafta bulunan 2 rayı seçin. 5. Seçimden sonra, Loft diyalog kutusunda OK ile işlemi sonlandırın. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır. Alıştırmanın sonu. Alıştırma 7: Kabartma Unsuru Bu alıştırmada ise, kabartma unsurununun nasıl kullanılabileceğini göreceğiz. 1. EMBOSS.IPT dosyasını açın. 2. Inventor panelinden Emboss unsurunu çalıştırın. 3. Ok şeklindeki kesiti işaretleyin. 4. Diyalog kutusunda aşağıda gösterilen seçenekleri işaretleyin. 4. Bölüm: Eskiz Unsurları 85

32 Autodesk Inventor 7 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK İşlemin yönü, parçaya doğru olacak. 5. OK ile işlemi sonlandırın. Alıştırmanın sonu Bölüm: Eskiz Unsurları