ÇOCUKLARDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ NASIL GELİŞTİREBİLİRİZ?

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇOCUKLARDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ NASIL GELİŞTİREBİLİRİZ?"

Özge Erol
7 yıl önce
İzleme sayısı:

3 ÇOCUKLARDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ NASIL GELİŞTİREBİLİRİZ? Okulda unutulan çantalar, evde unutulan kitaplar ve ödevler... Bu çocuklar biraz sorumluluk sahibi olmayı ne zaman öğrenecekler? diye sorarız zaman zaman kendimize. Aslında çocuklar sorumluluğu, biz öğrettiğimiz zaman öğrenirler. Çünkü sorumluluk, çocukluk aşamasında ailedeki tutum ve davranışlarla ortaya çıkar ve yaşayarak öğrenilir. 3

4 SORUMLULUK KAZANDIRMAK... AMA NASIL? Sizin istediğiniz gibi yapmasını beklemeyin. Çocuğunuza verdiğiniz iş mükemmel bir şekilde yapılmamış olabilir. Unutmayın; buradaki amaç, çocuğunuzun bir işe başlama ve o işi bitirme becerisini kazanmasıdır. İyi (ya da tam olarak sizin istediğiniz gibi) yapmamış bile olsa; denediği için kendisi ile gurur duymasını öğretin. Kendisi ile ilgili görevlerde Aitlik Hissi kazandırın. Kendi oyuncakları, kendi giysileri, kendi masası, kendi yemek tabağı Çocuğunuz kendisine ait olan şeylerin sorumluluğunu alma konusunda daha istekli olacaktır. İşi oyun haline getirin. Motivasyon, başarı için birincil koşuldur. Çocuğunuzun kendisi ve ev ile ilgili sorumlulukları yerine getirmesini sağlamak için yaratıcılığınızı kullanın. Örneğin bir günü müzik eşliğinde ev temizleme partisine ayırın ya da Bakalım yerdeki oyuncakları kim daha hızlı toplayacak? yarışması düzenleyin. 4

5 Model Olun. En önemli nokta ise anne babanın çocuğa model olmasıdır. Eğer anne baba günlük hayat ile ilgili kendi sorumluluklarını aksatırsa ya da bin bir zorlukla isteksizce yaparsa, çocuklar da kendi sorumluluklarıyla ilgili olumsuz duygular yaşayacaklardır. Çocuğunuza öğretmek istediğiniz davranış ne olursa olsun mümkün olan en basit basamaktan başlayın. Bir yetişkin bile dağınık bir odaya girdiğinde, nereden başlayacağını bilemeyip umutsuzluğa düşebilir. Eğer çocuğunuzun odasını toplamasını istiyorsanız, öncellikle işleri basamaklandırın. Birinci basamak: oyuncakları kutularına yerleştirmek, ikinci basamak: kirli ve temiz çamaşırları ayırmak, kirlileri kirli sepetine, temizleri ait oldukları yerlere yerleştirmek vs. Rutininiz olsun. Eğer bir rutinleri olursa, üzerlerine düşen görevleri daha iyi öğrenirler. Mesela Banyoya girmeden kıyafetler kirli sepetine atılacak. Okuldan gelince montlar ve çantalar yere fırlatılmayacak, dolaba konulacak. gibi Sizin de sorumluluklarınız olduğunu çocuğunuza anlatın. Ev içinde üstlenilecek görevleri kesin ve net bir şekilde ifade edin; yoksa çocuğunuz her şeyi kendisi yapıyormuş gibi düşünüp şikâyet edebilir. Ayrıca kardeşler arasında sorumluluk dağılımında adil olmaya çalışın. Tehdit etmeyin. Çocuğunuza sorumluluklarını yerine getirmediği zaman ne gibi ceza veya yaptırımlarla karşılaşabileceğini söylemek yerine, işini bitirdiğinde onu manevi yönden destekleyerek (aferin, çok güzel oldu, teşekkür ederim gibi) güven duygusunun ve sorumluluk bilincinin gelişmesini sağlayın. Örneğin: Oyuncaklarını toplamazsan, parka gidemezsin. ifadesi sorumluluk öğretmede işe yaramaz bu tutum daha çok çocuğunuzla aranızda bir güç savaşına yol açar. Üstelik çocuk oyuncaklarını toplamayıp, parka gitmemeyi de tercih edebilir. 5

6 6-10 YAŞ ÇOCUĞUNUN YAPABİLECEĞİ EV İŞLERİ Okul çağındaki çocukların en önemli sorumluluğu ödevlerdir. Ama bu; okuldan önce, okuldan döndükten sonra ve hafta sonlarında ev işlerine yardımcı olmalarına engel teşkil etmez. Bu işlere örnek olarak: Kendi odasını toplamak Oyuncaklarını toplamak Kendisine sandviç, salata, tost gibi basit yemekler hazırlamak Yatağını toplamak Kirli eşyaları sepete koymak Sofra kurulmasına yardım etmek Evde bulunan evcil hayvanları beslemek Evdeki bitkilere su vermek Çamaşır katlamaya yardım etmek Kullanmak için aldığı eşyayı yerine koymak Küçük kardeşinin bakımına yardımcı olmak 6

SORUMLULUKLAR YERİNE GETİRİLMEDİĞİNDE Bir çocuğun evde ve okulda sorumluluklarını yerine getirmeyi öğrenmesi kolay bir süreç değildir.

7 SORUMLULUKLAR YERİNE GETİRİLMEDİĞİNDE Bir çocuğun evde ve okulda sorumluluklarını yerine getirmeyi öğrenmesi kolay bir süreç değildir. Yaşından beklenen ve kazanmış olduğu sorumluluklarda bir azalma gördüğünüzde bu konuyu çocuğunuzla birlikte gözden geçirip sorumluluğunu aksatma nedenleri üzerinde durmanızda yarar vardır. Sorumluluklarını ne sıklıkla aksattığı ve sorumluklarını yerine getirmediğinde nasıl davrandığı önemlidir. Gözden kaçırılmaması gereken bir nokta da çocuklara başa çıkabileceklerinden büyük sorumluluklar vermemek gerektiğidir. Bazen çocuklar sorumluluklar ağır gelse de verileni yerine getirmeye çalışmakta ve en iyisini yapmaya çalışırken öz güvenlerini de yitirebilmektedirler. Zaman zaman yanlış davranabileceklerinin kabul edildiği gösterilmeli ancak bu davranışların düzeltilmesi gerektiği anlatılmalıdır. Çocuklarımıza öğretmek istediğimiz birçok davranışta onlara örnek olduğumuz gibi sorumluluk konusunda da anne baba olarak iyi birer model olmalıyız. Eğer çocuğunuz, randevularınıza sadık kaldığınızı, zamanınızı doğru şekilde planladığınızı, işlerinizi verimli şekilde yerine getirdiğinizi, verdiğiniz sözleri tuttuğunuzu görürse kaç yaşında olursa olsun sorumluluk hakkında çok şey öğrenmiş olur. Anne baba olmanın en zor tarafı bir şeyin nasıl doğru yapılacağını bildiğin halde yanlış yapılmasına sabır göstermektir. Kaynakça: - Çocuk Eğitimi El Kitabı (Haluk Yavuzer) - Helik/Karakter Okulu Aile Kitabı - Çocukta İç Disiplin mi? Dış Disiplin mi? (DR. Thomas Gordon) 7

Benzer belgeler

SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMADA ANNE VE BABANIN ROLÜ (KASIM 2016) Özel 3 Mart Azizoğlu İlkokulu Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi

SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMADA ANNE VE BABANIN ROLÜ (KASIM 2016) Özel 3 Mart Azizoğlu İlkokulu Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMADA ANNE BABANIN ROLÜ Her anne babanın