9.Sınıf Sağlık Hizmetlerinde İletişim. 3.Ünte Toplumsal İletişim HUKUK KURALLARI / İNSAN HAKLARI 21.Hafta ( / 02 / 2014 )

Transkript

1 9.Sınıf Sağlık Hizmetlerinde İletişim 3.Ünte Toplumsal İletişim HUKUK KURALLARI / İNSAN HAKLARI 21.Hafta ( / 02 / 2014 )

2 HUKUK KURALLARI 2

3 HUKUK : Bir toplum içinde yaşayan insanların;.) Birbirleriyle veye oluşturdukları toplulukların birbirleriyle olan İLİŞKİLERİNİ DÜZENLEYEN,.) İnsanların HUKUKİ GÜVENCESİNİ ve İNSAN HAKLARINI sağlamak amacıyla oluşturulan, 3

4 .) DEVLET GÜCÜ ile desteklenen,.) BAĞLAYICI,.) GENEL, ve.) DEVAMLI KURALLAR bütünüdür. 4

5 HUKUK BU YOLLA ;..) Barışı sağlar...) Hukuksal güvenliği sağlar...) Adaleti sağlar...) Eşitlik sağlar...) Özgürlük sağlar...) Toplumda oluşum ve gelişimlere cevap verme görevini yerine getirir. 5

6 6

7 7

8 Toplumu düzenleyen kurallardan EN ÖNEMLSİ VE EN ETKİLİSİ HUKUK KURALLARIDIR!! 8

9 Hukuk kurallarının,, diğerlerinden ayrılan( din ve ahlak kuralları) temel özelliği ; İnsanlar,hukuk kurallarını, kendi istekleri ile yerine getirmedikleri zaman,,, DEVLETİN YETKİLİ ORGANLARI İnsanların bu kuralları zorla yerine getirmesini sağlar. 9

10 ÜLKENİN;.) yasal,.) sosyal, ve.) ekonomik yapısı HUKUK KURALLARI İLE DÜZENLENİR. 10

11 İNSAN HAKLARI 11

12 İNSAN HAKLARI,,devlet karşısında, her insanın sahip olması gereken haklarıdır. İnsan hakları ile ilgili, ilk yazılı metin, 1789 Fransız Devrimi nin yarattığı İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi dir. Bu bildiri,evrensel nitelik taşıdığı için, daha sonra bir çok ülke tarafından benimsenmiş ve başka anayasalara da temel olmuştur. 12

13 13

14 14

15 Daha sonra bu bildiri yetersiz kalmış ve Birleşmiş Milletler Örgütü nde ele alınarak, İnsan Hakları Bildirisi hazırlanıp,yayınlanmıştır. Tarih : 10 / 12 /

16 16

17 17

18 Türkiye de, 1961 Anayasası nda bu hakların tümüne yer verilmiştir. Anayasamızın ;.) maddelerinde Türkler in kişisel hakları ve özgürlükleri,.) 34 ve 35.maddelerinde sosyal ve iktisadi hakları Türkler in Gösterilmiş ve haklar böylece anayasal güvence altına alınmıştır. 18

19 19

20 KİŞİNİN YASAL, MADDİ, MANEVİ ve KİŞİLİK HAKLARI.) Bütün insanlar özgür,onur ve haklar bakımından eşit doğarlar..) Herkes ırk,renk, cinsiyet, dil din, siyasi görüş gibi, hiçbir ayrım gözetmeksizin, bütün hak ve özgürlüklerden yararlanır..) Yaşamak,özgürlük ve kişi güvenliği,, herkesin hakkıdır. 20

21 .) Yasalar karşısında herkes eşittir..) Kimsenin özel yaşamına, ailesine, konutuna yada haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şerefine ve adına saldırılamaz..) Herkesin devlet topraklarında,serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır. 21

22 .) Yetişkin her kadın ve erkeğin, istediği kişi ile evlenme ve aile kurma hakkı vardır..) Herkesin mülkiyet edinme hakkı vardır..) Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü vardır..) Seçme ve seçilme hakkı vardır. 22

23 .) Dernek kurma ve derneğe üye olma, sendika kurma,üye olma( silahsız ve saldırısız olmak koşuluyla ) hakkı vardır..) Kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanabilir..) Çalışma,işini seçme,sosyal güvenlik,eşit iş için eşit ücret hakkı vardır. 23

24 .) Herkes eğitim hakkına sahiptir.) Herkes sağlık ve tıbbi bakım hakkına sahiptir. 24

25 İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ 25

26 26

27 27

28 28

29 29

30 30

31 31

32 32

33 Bu bildiriyle ;..) demokratik,..) medeni,..) siyasal,..) kültürel,..) ekonomik,..) toplumsal Haklar belirlenmiştir. 33

34 ..) yaşama,..) özgürlük,..) kişi güvenliği,..) keyfi tutuklama,..) hapis ve sürgünden korunma,..) yargılanma hakkı,..) düşünce,din,..) toplanma ve örgütlenme hakkı bulunur. 34

35 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine Göre ; Madde 1 : Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler,birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar. 35

36 Madde 2 : Herkes,ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal görüş, ulusal veya sosyal köken,mülkiyet,doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu Bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. 36

37 Ayrıca ; İster bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan yada başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke vatandaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulundurduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir. 37

38 Madde 3 : Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği, herkesin hakkıdır. Madde 4 : Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır. 38

39 Madde 5 : Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez. Madde 6 : Herkesin her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır. 39

40 Madde 7 : Herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. Herkesin bu Bildirgeye aykırı her türlü ayırım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit koruma hakkı vardır. 40

41 Madde 8 : Herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır. Madde 9 : Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez. 41

42 Madde 10 : Herkesin hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır. Madde 11 :Kendisine bir suç yüklenen herkes, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça,suçsuz sayılır. 42

43 Madde 12 : Kimsenin özel yaşamına, ailesine, konutuna yada haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz. Madde 13 : Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır. 43

44 Herkes, kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir. Madde 14 :.) Herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır. 44

45 .) Gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya Birleşmiş Milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz. Madde 15 :.) Herkesin vatandaşlık hakkı vardır.) Hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz. 45

46 Madde 16 :.) Yetişkin her erkeğin ve kadının,ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurma hakkı vardır..)evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır..) Aile, toplumun,doğal ve temel unsurudur,toplum ve devlet tarafından korunur. 46

47 Madde 17 :.) Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır..) Hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz. 47

48 Madde 18 : Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.bu hak, din veya topluca, açık olarak yada özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir. Madde 19 : Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğü vardır. 48

49 Madde 20 :.) Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır..) Hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz. 49

50 Madde 21 :.)Herkesin,ülkesinin yönetimine katılma hakkı vardır..) Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden yararlanma hakkı vardır..) Herkesin seçimlerde oy kullanma hakkı vardır( uygun yaşta ) 50

51 Madde 22 :. Herkesin sosyal güvenlik hakkı vardır..) Herkes onur ve kişiliğinin gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının geliştirilmesi hakkına sahiptir. 51

52 Madde 23 :.) Herkesin çalışma, işini seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır..) Herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır. 52

53 .) Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır..) Herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır. 53

54 Madde 24 : Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır Madde 25 :.) Herkesin kendisi ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. 54

55 .) Herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir..) Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.bütün çocuklar,evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar. 55

56 Madde 26 :.) Herkes eğitim hakkına sahiptir.eğitim en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır.ilköğretim zorunludur. Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır.yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır. 56

57 .) Eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır.eğitim ; bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışı koruma ndaki çalışmalarını geliştirmelidir..) Çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır. 57

58 Madde 27 :.) Herkes, toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir..) Herkesin yaratıcısu olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır. 58

59 Madde 28 : Herkesin bu Bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır. Madde 29 :.) Herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır. 59

60 .) Herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur. 60

61 .) Bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda Birleşmiş Milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz. Madde 30 : Bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz. 61

62 62

63 63

64 64

65 AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ STRAUSBOURG / FRANSA 65

66 66

67 67

68 68

69 69

70 HAZIRLAYAN : HARİKA ATA 70