İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR, MUHASEBE İŞLEMLERİ VE BEYANI

Transkript

1 İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR, MUHASEBE İŞLEMLERİ VE BEYANI I- YASAL SİSTEM 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Yasası nın İhracat İstisnasını düzenleyen 11/c maddesi, İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından ihracatçı firmalara yapılan teslimleri belli koşullar çerçevesinde KDV den istisna tutmuştur. Anılan maddenin bu günkü şekli aşağıdaki gibidir; Mal ve Hizmet İhracatı Madde 11-1) Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır. a) b) c) (3297 S. Kanunun 3. maddesiyle eklenen bent. Yürürlük tarihi : ) İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisi, ihracatçılar tarafından ödenmez. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen vergi terkin olunur. İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesine göre belirlenen (4842 sayılı Kanunla değiştirilen ibare.yürürlük tarihi tarihi : ) gecikme zammıyla birlikte (*) tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilmemesi halinde, tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir. (4842 s. Kanunun 21. maddesiyle eklenen hüküm. Yürürlük tarihi: ) İhracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde, en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren on beş gün içinde başvuran ihracatçılara, Maliye Bakanlığınca veya Bakanlığın uygun görmesi halinde vergi dairelerince üç aya kadar ek süre verilebilir. Tecil veya terkin edilen bu vergiler hakkında ihracatçılar bakımından bu Kanunun 32. maddesi hükmü uygulanmaz. İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek Katma Değer Vergisi, ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan miktardan fazla olamaz. İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilmesi gereken Katma Değer Vergisi, ihracat işlemlerinin tamamlanmasından sonra yapılır. İade veya tecil olunacak vergi miktarı, mükellefin ilgili dönem beyannamesinde yer alan bilgiler mukayese edilmek suretiyle hesaplanır. 2) (3297 Sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle değişen fıkra. Yürürlük tarihi : ) Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Katma Değer Vergisi tahsil edilmeden teslim edilecek mal miktarını; ihracatçı ve ihracatçıya mal teslim edenlerin her biri için, bir önceki yıl iş hacmi, cari yıldaki işlemler ve vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla gerekli görülen hallerde sınırlamaya ve bu istisnaların uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgari miktarları tespite yetkilidir. (*) (4842 sayılı Yasa ile değişmeden önceki şekli; tarihleri arasıgecikme zammının % 50 fazlası ile birlikte) İhraç kaydıyla yapılan satışlarda normal satış faturası düzenlenir ve faturada hesaplanan KDV belirtilir. Ancak, faturaya 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Yasası hükümlerine göre ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden Katma Değer Vergisi tahsil edilmemiştir. ibaresi yazılır. Bu düzenleme ile; a) İhracatçı firmanın KDV ödemeden mal sağlamasına, bu yolla KDV iadesi ile uğraşmaktan kurtulması, b) İmalatçı firmanın, KDV li fatura kesmesine ve bunu beyan etmesine rağmen, ihraç kayıtlı satışa ilişkin KDV tutarını faizsiz biçimde tecil ettirerek finansman yükünden kurtulması, c) İmalatçı firmanın KDV borcu çıkmamışsa veya tecil edilecek tutardan az ise, aradaki farkı nakden almak veya mahsup ettirmek yoluyla ihracatçıdan alamadığı KDV tutarının tamamını vergi dairesinden alması olanağı sağlanmıştır.

2 Öte yandan ihracatçı firma, ihraç kaydıyla aldığı malı sadece maliyetiyle kayda alır. Faturadaki KDV onu ilgilendirmez, KDV için yevmiye kaydı yapmadığı gibi, beyannamede de KDV indirimi yapmaz. II- ARANAN KOŞULLAR İhraç kayıtlı satışın yapılabilmesi için temel koşul, satıcı firmanın sanayi sicil belgesine sahip bir üretici olmasıdır. Ancak, alıcı firma Dış Ticaret Sermaye Şirketleri arasında sayılmış ise, satıcı firmanın üretici olması koşulu aranmamaktadır. Üretici firmaların ihraç kayıtlı mal satabilecek durumda olup olmadığının saptanmasına yönelik ölçütler, ilgili tebliğlerde belirtilmiştir. III- ÜRETİCİ (SATICI) FİRMA AÇISINDAN UYGULAMA İhraç kaydıyla satış yapılan dönemlerde üretici firmanın KDV işlemlerinde üç değişik durumla karşılaşılabilmektedir. 1) Sonraki döneme devreden KDV ve İade edilecek KDV nin bir arada oluşması hali; İndirilecek KDV tutarı : TL. Satış İade KDV tutarı : TL. Dönem içerisinde normal ve ihraç kayıtlı olarak yapılan satışlar için aşağıdaki muhasebe kayıtları yapılmıştır; Normal satışların kaydı; /03/ ALICILAR A01 A ALICISI YURT İÇİ SATIŞLAR TİCARİ MAL SATIŞLARI HESAPLANAN KDV TİCARİ MAL % 18 HSP.KDV İhraç Kayıtlı satışların kaydı; /03/ ALICILAR B01 B ALICISI DİĞER KDV İHRAÇ K.SATIŞ % 18 KDV YURT İÇİ SATIŞLAR İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR HESAPLANAN KDV İHRAÇ K. SATIŞ % 18 HSP.KDV Örnekte görüleceği gibi, ihraç kayıtlı olarak yapılan satışta, hesaplanan KDV tutarı, alıcı hesabına değil, 192- DİĞER KDV hesabına borç kaydedilmektedir.

3 19 no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : Bu noktada, 190- DEVREDEN KDV hesabının borcunda TL. bulunmaktadır. Beyannamenin 28 no.lu satırı ile uyum sağlanmıştır DİĞER KDV hesabında bulunan tutar ise, ihracatın gerçekleştiğinin üç ay içerisinde belgelenmesi sonucunda satıcı (üretici) firmaya iade edilecektir. Bu tutar, beyanname döneminin son gününde işletme için bir alacak haline gelmiştir. Dolayısıyla 192- DİĞER KDV hesabından alınarak, 136- DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR hesabına aktarılmalıdır. 2) Ödenecek KDV ve Tecil Edilecek KDV nin bir arada oluşması hali; İndirilecek KDV tutarı : TL. Satış İade KDV tutarı : TL. Dönem içerisinde normal ve ihraç kayıtlı olarak yapılan satışlar için yukarıda örneklenen muhasebe kayıtları geçerli olduğundan burada tekrarlanmamıştır. 19 no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır :

4 27 no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : Bu noktada, 190- DEVREDEN KDV hesabının alacağında TL. bulunmaktadır. Bu tutarın TL.lık kısmı, 360- ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR hesabının altında açılmış olan YÜKÜMLÜ SIFATIYLA ÖDENECEK KDV hesabına aktarılır. Beyannamenin 27 no.lu satırı ile uyum sağlanmıştır. Geriye kalan TL. lık kısım ise, 392-DİĞER KDV hesabının alacağına aktarılarak orada terkin gününe kadar bekletilir. (Aynı tutar ihraç kayıtlı satışın yapıldığı gün 192- DİĞER KDV hesabının borcuna kaydedilmişti DİĞER KDV hesabında bulunan bu tutar, ihracatın gerçekleştiğinin üç ay içerisinde belgelenmesi sonucunda terkin edilecektir. İhracatın gerçekleştiği belgelendiğinde, 192- DİĞER KDV hesabının borcu ile 392- DİĞER KDV hesabının alacağında bulunan tutarlar, karşılaştırılarak kapatılır. 3) İade edilecek KDV ve Tecil Edilecek KDV nin bir arada oluşması hali; İndirilecek KDV tutarı : TL. Satış İade KDV tutarı : TL. Dönem içerisinde normal ve ihraç kayıtlı olarak yapılan satışlar için yukarıda örneklenen muhasebe kayıtları geçerli olduğundan burada tekrarlanmamıştır. 19 no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : no.lu satır : Bu noktada, 190- DEVREDEN KDV hesabının alacağında TL. bulunmaktadır. Bu tutar 392-DİĞER KDV hesabının alacağına aktarılarak orada terkin gününe kadar bekletilir.

5 192- DİĞER KDV hesabında bulunan TL.lık tutarın TL. lık kısmı iade alınacak bir tutardır, yani bir alacak doğmuştur. Bu tutar, 192- DİĞER KDV hesabından alınarak, 136- DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR hesabına aktarılmalıdır. Bu aktarmadan sonra 192- DİĞER KDV hesabının borcunda terkin edilecek KDV tutarı olan TL. kalmış durumdadır DİĞER KDV hesabının alacağında da aynı tutar vardır. Bu tutarlar, ihracatın gerçekleştiğinin üç ay içerisinde belgelenmesi sonucunda terkin edilecektir. İhracatın gerçekleştiği belgelendiğinde, 192- DİĞER KDV hesabı ve 392- DİĞER KDV hesabı, karşılaştırılarak kapatılır. SMMM Nusret KURDOĞLU