Eğitimde ve Toplumsal Katılımda Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanması Projesi

Transkript

1 Eğitimde ve Toplumsal Katılımda Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanması Projesi

2 Gerçekleştirmek istediğimiz hedeflerimiz var... Birleşmiş Milletler Bin Yıl Hedefleri: Tüm kız ve erkek çocuklarının ücretsiz, zorunlu ve kaliteli ilköğretimi bitirmesini sağlamak. İlk ve orta öğretimde cinsiyet farklılıklarını 2005 e kadar kaldırmak ve 2015 e kadar eğitimde cinsiyet eşitliğini gerçekleştirmek. 2

3 ... Ne durumdayız? (2005) Herkes İçin Eğitim Küresel İzleme Raporu Türkiye, 2015 e kadar ilk ve ortaöğretimde toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçekleştirememe riski taşıyan 12 ülkeden biridir. Diğer 11 ülke arasında Burkina Faso, Fildişi Sahilleri, Etiyopya, Hindistan, Moğolistan ve komşumuz Irak gibi ülkeler var. UNICEF Çocuklar İçin İlerleme Raporu 2005 Türkiye, Tacikistan ile beraber Orta ve Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında en düşük Cinsiyet Eşitliği Endeksi oranlarına sahip iki ülkeden biridir. 3

4 ... Ne durumdayız? (2011) 2010 Türkiye Binyıl Kalkınma Hedefleri Raporu Türkiye, ilköğretim düzeyinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kaldırılmasına yönelik büyük bir ilerleme kaydetmesine rağmen ortaöğretimde eğitime devam etmeyen kız çocuklarının oranı kayda değerdir. UNESCO 2011 Herkes için Eğitim Küresel İzleme Raporuna göre Türkiye de kız çocuklarında ilköğretimde okullulaşma oranı %94, ortaöğretimde ise %66 4

5 Ne durumdayız? Kız Çocuklarında Okullulaşma Oranları (TUIK Verileri) 2003/2004 Öğretim Yılı Öğretim Yılı İlköğretim 86,90% 98,20% Ortaöğretim 48,50% 66% 5

6 ... Ne durumdayız? Türkiye genelinde okul dışı kalan çocuk sayısı 1.1 milyon, bu çocukların i kız çocuğu kadın okuma - yazma bilmiyor Kadınların işgücüne katılım oranı % 26,5 Parlamentoda kadın temsili % 9,1 Yerel yönetimlerde kadın temsili binde 1 Türkiye genelinde okul dışı kalan çocuk sayısı 658 bin, bu çocukların i kız çocuğu kadın okuma - yazma bilmiyor Kadınların işgücüne katılım oranı % 30,5 Parlamentoda kadın temsili % 14 Yerel yönetimlerde kadın temsili binde 1 Tapulu malların ancak % 8 i kadınların üzerinde Tapulu malların ancak % 8 i kadınların üzerinde 6

7 ... bir türlü varamadığımız hedeflere ulaşmak için daha fazla gayret göstermeli daha farklı bakmalıyız... Son yıllarda başlatılan ve devam eden bazı proje ve kampanyalar: Eğitime % 100 Destek Projesi ( ) Haydi Kızlar Okula Projesi ( ) Çağdaş Türkiye nin Çağdaş Kızları ( ) Anadolu da Bir Kızım Var Öğretmen Olacak Projesi Baba Beni Okula Gönder Kampanyası ( ) Eğitimde ve Toplumsal Katılımda Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanması Projesi ( ) Ana Kız Okuldayız Kampanyası

8 Projenin ana hedefi ve müdahale alanları Türkiye de kız çocuklarının ve kadınların eğitim hizmetlerine ulaşması ve toplumsal hayata katılımlarının önündeki engelleri tüm boyutlarıyla ele almak ve ortadan kaldırmak. Müdahale alanları: Bireysel dönüşüm sağlamak Toplumsal destek ve farkındalık yaratmak Politika süreçlerini etkilemek 8

9 Projenin hedef grupları Proje illeri olan Diyarbakır, İstanbul, Mardin ve Şanlıurfa dan: Okuma yazma bilmeyen kadınlar Anne-babalar Kız çocukları Yerel yetkililer Toplum temsilcileri Gazeteciler STK temsilcileri Politika üreten ve geliştirenler 9

10 Bireysel dönüşüm sağlamak Kadının İnsan Hakları ve seçme eğitimini içeren bir Yurttaşlık Eğitimi Programı geliştirildi. AÇEV in okuma yazma programı toplumsal cinsiyet bakış açısıyla gözden geçirildi. İllerde Yurttaşlık Eğitimi çalışmalarına danışmanlık verecek, 21 kişiden oluşan bir KA.DER süpervizyon ekibi yetiştirildi. Süpervizörler süreç içerisinde kurslara danışmanlık vermiş ve içlerinden bazıları eğitici eğitimleri de gerçekleştirmiştir. KA.DER tarafından geliştirilen Yurttaşlık Eğitimi Programı da okuma yazma kursları içine yerleştirildi; böylece kurslarda kadın hakları ve seçmen hakları konularında da bilgi verildi. 10

11 Bireysel dönüşüm sağlamak Yurttaşlık ve okuma yazma öğretimi alanlarını kapsayan eğitici eğitimi seminerleriyle 450gönüllü İYOP eğitici sertifikası aldı. Eğitimlerde destek vermek amacıyla 21 KA.DER süpervizörü yetiştirildi. 592 okuma yazma ve yurttaşlık eğitimi kursu açıldı, okuma yazma bilmeyen kadına 3,5 aylık bir programla- ulaşıldı. 12 ilden farklı STK lardan gelen 75 kadına Yurttaşlık Eğitici Eğitimi verildi. 11

12 Toplumsal destek ve farkındalık yaratmak Milletvekilleri, bürokratlar, STK temsilcileri ve yerel liderlere yönelik 120 adet Diyalog Ziyareti yapıldı. Çocuklarını okula göndermeme eğilimi taşıyan ailelere yönelik 61 adet Anne Baba Seminerleri ile 2400 anne babaya ulaşıldı. 40 adet Toplumu Bilgilendirme Toplantısı ile kamu görevlisi ve halk eğitim merkezi kursiyerleri olan 1850 kişiye ulaşıldı. 12

13 Politika süreçlerini etkilemek Örgütlenme: Yerel Sivil İzleme Grupları ve Ulusal Sivil Girişim Diyalog oluşturma: Çalışma Atölyeleri - Ulusal Konferanslar Araştırma ve bilgi derleme çalışmaları: Okulu Terk Raporu, Ulusal ve Uluslararası İyi Örnekler Karar vericiler ile işbirlikleri: Okulu Terk İzleme Modeli, Talim Terbiye Kurullarına yönelik toplumsal cinsiyet duyarlılığı eğitimi, Sivil Girişim önerilerinin Ulusal Eylem Planında yer alması... 13

14 Politika süreçlerini etkilemek: Projenin gerçekleştirdikleri -2 Dialog Geliştirme Her ilde 3 adet Çalışma Atölyesi (425 katılımcıyla) Kız çocuklarının eğitiminin önündeki engeller Okulu terkin nedenleri, çözüm önerileri e-okul veri tabanının tanıtımı ve okulu terkin engellenmesinde nasıl kullanılabileceği Üç adet Ulusal Konferans (498 katılımcıyla) Kızların okullulaşamamasının nedenleri Okulu terkin nedenleri ve çözüm önerileri Kız Çocukların Eğitime ve Kadınların Toplumsal hayata Katılımının Sağlanmasında Ulusal ve Uluslararası örnekler 14

15 Politika süreçlerini etkilemek: Projenin gerçekleştirdikleri -3 Savunu için: Araştırma ve bilgi derleme çalışmaları Sivil İzleme Grubu Raporu 2005, Kız çocuklarının eğitimine odaklı ulusal proje ve kampanyaların betimleyici bir şekilde derlendiği rapor çalışması (Tuba Kancı) Okulu Terkin Nedenleri ve Politika Önerileri Araştırması (Z. Cemalcilar, F. Gökşen, C.F. Gürlesel) Sivil Girişim tarafından oluşturulan, çözüm önerileri içeren Eğitimde Eşitlik, Kızlara Öncelik bildirgesi Kız Çocukların İlköğretime Erişiminde Dünyadan Örnekler Kız Çocukların İlköğretime Erişiminde Türkiye den Örnekler (Tuba Çameli) Sivil İzleme Grupları Değerlendirme Raporu 15

16 Gazetecilerle toplumsal cinsiyet çalışmaları Gazeteci Gezisi: Ulusal basından 5 gazeteci ile gerçekleştirilen Diyarbakır gezisi sayesinde gazeteciler, okuma yazma kursları ve sivil izleme grubu çalışmaları hakkında ilk elden bilgi sahibi oldu. Yerel Gazetecilerle Toplumsal Cinsiyet Duyarlılığı Atölyesi: Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa nın yerel gazetecileriyle toplumsal cinsiyet duyarlılığı içeren haber yapmanın önemine dair bir günlük çalışma. 16

17 Projenin Ulaştıkları: Bireysel dönüşüm, Toplumsal farkındalık ve Politikaların geliştirilmesi 4 ildeki Yerel Sivil İzleme Grupları ile toplamda 50 kişilik, Ulusal Sivil Girişim ile 14 STK nın katılımıyla 20 kişilik ekipler oluşturuldu. Yerel atölyeler ve ulusal konferanslarda toplamda 750 kişilik katılım sağlandı. İYOP Kursları, Diyalog Ziyaretleri, Anne Baba Seminerleri, Toplumu Bilgilendirme Toplantıları aracılığıyla ulaşılan kişilerle birlikte; Bu projede toplam kişi yer aldı. 17

18 Proje Kapsamındaki Politikalara Etki Piramidi Eğitim Politikası Ulusal Konferanslar Yerel Atölyeler Ulusal İzleme Grupları Yerel Sivil İzleme Grupları Toplumu Bilgilendirme Toplantıları Diyalog Ziyaretleri 18

19 Proje Kapsamındaki Politika Etki Süreci Danışmanlık Savunu Politika Önerileri Atölye ve konferanslar Sivil İzleme Grubu Raporları İzleme süreci İstatistikler, araştırma sonuçları, gözlemler 19

20 Proje Kazanımları Kadın hakları eğitiminin okuma yazma kurslarına entegre edilmesi MEB in de kadının güçlendirme boyutunu okuryazarlık programlarında kabul etmesi Yurttaşlık eğitimlerinin çok sayıda STK ile paylaşılması ve yeni alanlarda kullanılma potansiyelinin oluşması Sivil İzleme Grupları ve faaliyetleriyle sivil izleme fikrinin ülkemizde ilk örneklerinin hayata geçmesi Ş.urfa da Sivil İzleme Derneği kurulması Bildirge maddelerinin Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı na katılması Temas kurulan milletvekilleri Okulu terk araştırması ile MEB in dikkatinin okulu terk konusuna çekilmesi ve tanım düzeyinde de olsa bazı 20 çalışmalara başlanması

21 Proje Kazanımları Eğitime erişim konusunda çok sayıda rapor, kitapçık, belge oluşturulması ve geniş bir grupla paylaşılması Ortak proje yapma deneyimi ve farklı kurumların uzmanlığından öğrenme AÇEV toplumsal cinsiyet konularını tüm programlarına uygulaması Avrupa Birliği nin kız çocuklarının okula devamlarıyla ilgili politika önerilerinin oluşturulması ve izlenmesine dair yeni hibe programları geliştirmesi mümkün olması Oluşan pek çok proje fikri 21

22 Neler Yapılmalı? Eğitim alanında toplumsal cinsiyet konusunun erişim sayıları ötesine taşınarak daha farklı bir perspektiften bakılabilmesi için, Kadınların toplumsal hayata katılımları, karar verme süreçlerine katılımları ve haklarını tam olarak kullanımlarının sağlanması için, MEB in okulu terk konusunu çözüm üretmek üzere ele alması için, Uzun ince bir yol gidilmesi gerekecektir. 22

23 23

24 24

25 25

26 26