STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP"

Hazan Yeter Aydan
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP

2 STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ SÜZME YÖNTEMİ FİLTRASYON İLE STERİLİZASYON Süzme mekanizmalarına göre; a) Absorbsiyonla mikroorganizmaları tutan süzgeçler (Berkfeld, Chamberland, Seitz gibi). b) Mikroorganizmaları mekanik olarak tutan süzgeçler (HEPA filtreler). ÖZELLİKLERİ

3 2) Isıya dayanıksız maddeleri steril etmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. 3) Bu yöntem sıvı bir ortamda bulunan mikroorganizmaları çeşitli filtrelerden geçirerek tutma ve süzüntüye geçmesini engelleme esasına dayanır. 4) Süzme işleminde kullanılan aletlere filtre ya da süzgeç adı verilir.

4 1-Mekanik Olarak Süzme: Filtrenin delikleri bakterilerden küçük olduğu için bakterileri tutarlar. Bakteriler filtrenin üzerinde kaldığı için, süzüntü steril hale gelir. 2-Adsorbsiyon Yoluyla Süzme: Bakteri yüzeyi ile, filtrenin elektrik yükünde farklılık nedeniyle, süzme

5 ABSORBSİYONLA MİKROORGANİZMALARI TUTAN FİLTRELER

6 MİKROORGANİZMALARI MEKANİK OLARAK TUTAN FİLTRELER

7 BAKIMLARI Filtrelerin periyodik olarak kontrolü yapılmalı, temizlik ve değişim işlemleri aksatılmamalıdır. Gözenek çapları; - Tüm bakteriler için 0.2 µm - Maya hücreleri için 3 µm - Virüsler için 0.2 µm Gaz ve sıvıların sterilizasyonu - Porselen filtreler (Chamberland),

8 FİLTRE SİSTEMİNİN STERİLİZASYON KONTROLÜ - Filtre ile süzülen sıvıdan alınarak besi yerlerine ekimler yapılıp üreme olup olmadığı kontrol edilir. - Ayrıca süzüntü kısmı ikinci defa filtreden süzüldükten sonra, bu filtre kağıdı alınarak besi yeri üzerine konulur. - Belirli süre inkübasyondan sonra üreme olmaması sterilizasyonun tam olduğunu gösterir.

büyüklükteki mikroorganizmaların birbirinden ayrılması 3)

9 MİKROBİYOLOJİDE FİLTRELER NEDEN KULLANILIR? 1) Çözeltilerin ve havanın sterilizasyonu 2) Farklı büyüklükteki mikroorganizmaların birbirinden ayrılması 3) Toksin, antijen, ve enzimlerin hücrelerden arındırılması 4) Çözeltilerin saflaştırılması

10 STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ IŞINLAMA İLE STERİLİZASYON - Isı ve diğer yöntemlerle steril edilemeyen ortamların sterilizasyonu yapılır. - Kullanım alanları sınırlıdır. - Çevreye de etkili olduklarından sınırlı olarak ve

11 A) İyonize edici radyasyon - X ışınları, gama ışınları, beta ışınlarından oluşurlar. - Mikroorganizmların nükleik asitlerine etki ederler. - Uygulama alanları sınırlı, maliyeti yüksek ve insan sağlığı yönünden tehlikeli (Mutajenik etkilidir)

B. UV ışınları (Mor ötesi ışınlar) - Dezenfeksiyon için gerekli dalga boyu 253.4 nm dir.

12 B. UV ışınları (Mor ötesi ışınlar) - Dezenfeksiyon için gerekli dalga boyu nm dir. - İyonize ışınların aksine radyasyon enerjileri ve penetrasyon güçleri azdır. - Bu nedenle daha çok hava, su ve yüzey sterilizasyonunda kullanılır. Mikroorganizmaların DNA yapılarını kırar,

13 - Bu amaçla UV lambaları ve UV sterilizatörleri kullanılmaktadır. - UV sterilizatör su içindeki mikroorganizmaların %99.99 nu yok eder.

14 UV ışınları kullanırken nelere dikkat edilmelidir? 1) Ultraviyole ışınları civa buharlı lambalardan elde edilirler. 2) UV kaynağı ile dezenfekte edilecek eşya arasında bir engel olmamalıdır. 3) Gözde ve deride irritasyon yapması nedeni ile gözlükle veya cam arkasından gözleme yapılmalıdır. 4) Kullanma süresine dikkat edilmelidir. 5) Kullanılacağı ortamda insanlar dışarı çıkarılmalıdır. 6) Lamba yakılarak kapılar kapatılır ve sterilizasyon süresi bitiminde lambalar söndürülerek bu şekilde gerektiğinde steril odaya girilir.

15 KİMYASAL MADDELERLE YAPILAN DEZENFEKSİYON VE STERİLİZASYON - Dezenfeksiyon, sterilizasyondan sporisid aktivitesinin olmaması ile ayrılır. - Dezenfektanlardan farklı olarak endosporlara da etkili olan sterilanların kullanıma girmesiyle günümüzde dezenfeksiyon terimi, mikrobiyal

16 Hastanelerde sıkça sorun olan mikroorganizmalar; bazı vejetatif bakterilerin yanısıra; Mikobakteriumlar, mantarlar, bazı zarflı ve zarfsız viruslar, protozoonlar, prionlar ve bakteri endosporlarıdır.

17 A) Yüksek seviyeli dezenfektanlar Bakteri sporları hariç mikroorganizmaların tümünü 20 dakikada, 6-10 saatte bakteri sporlarını da öldürdüğünden, yüksek seviyeli dezenfektan olarak değerlendirilir.

18 B) Orta seviyeli dezenfektanlar Bakteri sporları hariç Tüberküloz basili ve diğer mikroorganizmalara dezenfektanlardır. yaklaşık 10 dakikada etkili olan

19 C) Düşük seviyeli dezenfektanlar - Vejetatif bakterilerin çoğunu, bazı mantarları ve yaklaşık 10 dk da bazı virusları öldürebilen dezenfektanlardır. - Bakteri sporları ve Tüberküloz basiline etkili değildir.

20 HIV ve HBV ile kontamine malzemelerin dezenfeksiyonunda standart olarak; ppm konsantrasyondaki hipoklorit solüsyonları, - %2 gluteraldehit solüsyonu veya - % 70 lik etanol kullanılmalıdır.

22 DİRENÇLİ Prionlar STERİLİZASYON Bakteriyel Sporlar B. subtilis Mikobakteriler Mycobacterium tuberculosis Lipid içermeyen veya küçük viruslar Rhinovirus, Coxsackie virus Mantarlar Candida sp. Vejetatif bakteriler P. aeruginosa, S. aureus Lipid içeren veya orta büyüklükteki viruslar HBV, Herpes simplex virus, HIV DUYARLI Yüksek Düzey Orta Düzey Düşük Düzey Mikroorganizmaların dezenfektanlara direnci ve dezenfeksiyon düzeyi

Benzer belgeler

DEZENFEKTANLARA DİRENÇ TANIMLAR TANIMLAR STERİLİZASYON YAPMADAN TEMİZLİK YAPABİLİRSİNİZ TEMİZLİK YAPMADAN STERİLİZASYON YAPAMAZSINIZ DEZENFEKSİYON:

DEZENFEKTANLARA DİRENÇ TANIMLAR TANIMLAR STERİLİZASYON YAPMADAN TEMİZLİK YAPABİLİRSİNİZ TEMİZLİK YAPMADAN STERİLİZASYON YAPAMAZSINIZ DEZENFEKSİYON: Hidrojen peroksit sterilizasyon DEZENFEKSİYON EL ANTİSEPSİSİ iyod formaldehit gluteraldehit Perasetik asit fenol Çamaşır suyu Etilen oksit klor zefiran alkol ozon ppm Dr. Melda SINIRTAŞ TANIMLAR Hipokrat