İÇİNDEKİLER 1 PSİKANALİTİK KURAMLAR...1

Transkript

1 İÇİNDEKİLER Bölüm 1 PSİKANALİTİK KURAMLAR...1 A. FREUD VE PSİKANALİZ...1 GİRİŞ...1 FREUD UN KISA YAŞAM HİKÂYESİ...1 KURAMIN ANAHATLARI...3 Topoğrafik Kuram...3 Yapısal Kişilik Kuramı...4 Cinsellik...6 Gelişim Kuramı...8 Anksiyete Kuramı...10 Savunma Mekanizmaları...11 İçgüdüler Kuramı...12 PSİKOLOJİK DANIŞMA ANLAYIŞI VE HEDEFLER...13 PSİKOLOJİK DANIŞMADA KULLANILAN TEKNİKLER...14 TEDAVİ EVRELERİ...17 TEDAVİNİN SONUÇLARI...18 DANIŞAN - DANIŞMAN İLİŞKİSİ...18 PSİKOLOJİK DANIŞMANIN ROLÜ VE ÖZELLİKLERİ...18 KURAMIN ELEŞTİRİSİ...19 B. CARL GUSTAV JUNG VE ANALİTİK PSİKOLOJİ...21 KİŞİLİK YAPISI...22 Psişe...22 Arketipler...23 YAŞAM DÖNEMLERİ...24 RÜYALAR...25 PSİKOLOJİK TİPLER...25 PSİKOLOJİK DANIŞMA ANLAYIŞI...26 PSİKOLOJİK DANIŞMADA İLKELER...26 PSİKOLOJİK DANIŞMADA KULLANILAN TEKNİKLER...26 KURAMIN ELEŞTİRİSİ...27 v

2 C. ALFRED ADLER VE BİREYSEL PSİKOLOJİ...27 GİRİŞ...27 KİŞİLİK...29 TEMEL KAVRAMLAR...30 Organ Eksikliği, Aşağılık Duygusu ve Üstünlük Çabası...30 Yaratıcı Güç, Toplumsal İlgi, Yüreklilik ve Sağduyu...31 Aile ve Kültürün Rolü...32 Yaşam Biçimi...33 Erkeksi Protesto...34 NORMAL DIŞI DAVRANIŞLARIN OLUŞUMU...35 PSİKOLOJİK DANIŞMA ANLAYIŞI...36 PSİKOLOJİK DANIŞMADA İLKELER...36 PSİKOLOJİK DANIŞMADA AMAÇLAR...36 TEDAVİDE PSİKOLOJİK DANIŞMANA DÜŞEN GÖREVLER...36 PSİKOLOJİK DANIŞMADA KULLANILAN TEKNİKLER...37 ELEŞTİRİLER...38 D. KAREN HORNEY VE BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM...38 KURAMIN ANAHATLARI...38 TEMEL KAVRAMLAR...39 Kişilik Kuram...39 Anksiyete Kavramı...40 GERİLİME KARŞI GELİŞTİRİLEN ÇÖZÜM YOLLARI...41 PSİKOLOJİK DANIŞMA ANLAYIŞI...41 PSİKOLOJİK DANIŞMADA HEDEFLER...42 PSİKOLOJİK DANIŞMADA İLKELER...42 PSİKOLOJİK DANIŞMADA HASTANIN ROLÜ...42 PSİKOLOJİK DANIŞMADA DANIŞMANIN ROLÜ...43 KURAMIN ELEŞTİRİSİ...43 E. HARRY STACK SULLİVAN VE İLİŞKİLER KURAMI...44 KİŞİLİK...44 KİŞİLİĞİN İŞLEYİŞ BİÇİMİ...44 GELİŞİM KURAMI...45 NORMAL DIŞI DAVRANIŞLAR...45 PSİKOLOJİK DANIŞMADA HEDEFLER...46 PSİKOLOJİK DANIŞMADA İLKELER...46 PSİKOLOJİK DANIŞMANIN ROLÜ...46 PSİKOLOJİK DANIŞMA EVRELERİ...46 KURAMIN ELEŞTİRİSİ...47 F. OTTO RANK...47 TEMEL KAVRAMLAR...48 Doğum Sarsıntısı ve Ayrılma Anksiyetesi...48 Yaşam Korkusu ve Ölüm Korkusu...48 İstem ve Karşıt İstem...49 KİŞİLİK TİPLERİ...49 PSİKOLOJİK DANIŞMA ANLAYIŞI...49 vi

3 PSİKOLOJİK DANIŞMADA HEDEFLER...50 PSİKOLOJİK DANIŞMADA DANIŞMANIN ROLÜ...50 PSİKOLOJİK DANIŞMA TEKNİKLERİ...50 KURAMIN ELEŞTİRİSİ...50 G. ERİCH FROMM VE HÜMANİSTİK PSİKANALİZ...50 KURAMIN ANAHATLARI...50 KİŞİLİK...51 KİŞİLİK GELİŞİMİ...53 KİŞİLİK TİPLERİ...53 YARATICI OLMAYAN KİŞİLİK TİPLERİ...53 NORMAL / ANORMAL DAVRANIŞ...54 TEDAVİ...55 KURAMIN ELEŞTİRİSİ...55 Bölüm 2 HÜMANİSTİK PSİKOLOJİK DANIŞMA KURAMLARI...57 A. CARL ROGERS VE DANIŞANDAN HIZ ALAN YAKLAŞIM...57 İNSAN GÖRÜŞÜ...60 İNSANIN ÖZELLİKLERİ...63 KİŞİLİK KURAMI...68 BENLİK KAVRAMININ GELİŞİMİ...75 DANIŞANDAN HIZ ALAN YAKLAŞIMDA PSİKOLOJİK DANIŞMA SÜRECİ...80 DANIŞAN MERKEZLİ TERAPİNİN TEMEL AMAÇLARI...81 TERAPİ KOŞULLARI NELERDİR?...82 PSİKOLOJİK DANIŞMA SÜRECİ VE KULLANILAN PSİKOLOJİK DANIŞMA TEKNİKLERİ...82 DANIŞMANIN ÖZELLİKLERİ...86 DANIŞANIN ÖZELLİKLERİ...91 DANIŞMA SÜRECİNDE DANIŞANDA OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLERİN BASAMAKLARI...92 KURAMA YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER...93 B. MASLOW VE HOLİSTİK KURAM...94 İNSAN GÖRÜŞÜ...94 GEREKSİNMELER HİYERARŞİSİ...94 KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRMİŞ İNSANLARIN ÖZELLİKLERİ...95 ELEŞTİRİ...96 C. GESTALT PSİKOLOJİK DANIŞMA KURAMI...96 GESTALT PSİKOLOJİSİ VE GESTALT YASALARI...97 TEMEL KAVRAMLAR...98 İNSAN ANLAYIŞI...98 KİŞİLİK KURAMI DANIŞMA SÜRECİ: KULLANILAN YÖNTEMLER VE TEKNİKLER PSİKOLOJİK DANIŞMADA DANIŞANIN YAŞANTISI VE ROLÜ vii

4 PSİKOLOJİK DANIŞMADA DANIŞMANIN ROLÜ VE ÖZELLİKLERİ GESTALT PSİKOLOJİK DANIŞMA KURAMINA YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER Davranışçı Yaklaşım Açısından Psikanalitik Yaklaşım Açısından Eklektik Yaklaşım Açısından D. VARALOŞÇU PSİKOLOJİK YAKLAŞIM VAROLUŞÇULUĞUN ORTAYA ÇIKIŞI VAROLUŞÇU PSİKOLOJİNİN FELSEFİ ZEMİNİ VAROLUŞÇULARIN KULLANDIĞI ANAHTAR KAVRAMLAR Varoluş Özgürlük-Sorumluluk-Kaygı Anlamsızlık Özgünlük- Kendini Gerçekleştirme Yalnızlık Kötü İnanç Bunaltı VAROLUŞÇU PSİKOLOJİ VAROLUŞÇU PSİKOLOJİNİN İNSAN GÖRÜŞÜ VAROLUŞÇU PSİKOTERAPİ SÜRECİ TERAPİNİN AMACI TERAPİDE KULLANILAN TEKNİKLER TERAPİSTİN ROL VE İŞLEVLERİ LOGOTERAPİ VAROLUŞ VAKUMU VE VAROLUŞ NEVROZU LOGOTERAPİ SÜRECİ VAROLUŞÇU PSİKOLOJİK YAKLAŞIMA GETİRİLEN ELEŞTİRİLER E. ERİC BERNE, TRANSAKSİYONEL ANALİZ (KARŞILIKLI ETKİLEŞİM ANALİZİ) İNSAN GÖRÜŞÜ EGO DURUMLARI Ana-Baba Ego Durumu Çocuk Ego Durumu Yetişkin Ego Durumu TERAPİ SÜRECİ Terapötik Amaçlar Danışman ın Rolü Danışan ve Danışman Arasındaki İlişki TERAPÖTİK İŞLEM VE SÜREÇLER Gruplara Uygulanması Klasik Berne Yaklaşımı KURAMIN ELEŞTİRİSİ F. AARON T. BECK VE BİLİŞSEL TERAPİ BİLİŞSEL MODEL DUYGUSAL SORUNLARIN BİLİŞSEL TEMELİ BİLİŞSEL TERAPİNİN DAYANDIĞI TEMEL İLKELER BİLİŞSEL TERAPİDE TERAPİSTİN ROLÜ VE İLK SEANSIN FORMATI BİLİŞSEL TERAPİDE KULLANILAN BAZI TEKNİKLER viii

5 G. ELLİS VE AKILCI DUYGUSAL (RATİONEL-EMOTİVE) PSİKOLOJİK DANIŞMA KURAMI KURAMIN ANAHATLARI VE İNSAN ANLAYIŞI TERAPİ SÜRECİ KULLANILAN TERAPİ TEKNİKLERİ A-B-C-D Modeli Yüzleştirme Değerlendirme Yorumlama Eleştiri Tekniği Çürütme Tekniği Ödevlendirme Tekniği Espri-Güldürü Tekniği Tartışma Tekniği KURAMA YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER H. GERÇEKLİK TERAPİSİ GİRİŞ TARİHÇE İNSANIN DOĞASINA BAKIŞI TEMEL KAVRAMLAR Kimlik Katılım Sevgi ve Değerli Olma Sorumluluk Gerçeklik GERÇEKLİK TERAPİSİNİN İLKELERİ UYUMSUZ DAVRANIŞIN GELİŞİMİ PSİKOLOJİK DANIŞMA ANLAYIŞI TERAPİSTİN İŞLEVİ TERAPİNİN AMAÇLARI KULLANILAN TEKNİKLER Biçimlendirme İYDP Yüzleştirme Bilgi Verme Seçimin Vurgulanması Hünerli Sorgulama Kontrat Rol Oynama Destekleme Yapıcı Tartışma Kendini Açma Olumlu Alışkanlıklar Mizah KURAMIN ELEŞTİRİSİ ix

6 Bölüm 3 DAVRANIŞÇI KURAMLAR A. WATSON SKINNER THORNDIKE DAVRANIŞÇI KURAM KURAMIN ANAHATLARI DAVRANIŞÇI KURAMIN İNSAN GÖRÜŞÜ İVAN PETROVİCH PAVLOV VE KLASİK KOŞULLANMA ÖNEMLİ KAVRAMLAR EDWARD L. THORNDİKE VE ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ ÖĞRENME YASALARI Sonuç Yasası Tekrar Yasası Ödül ve Ceza Yasası Eğitim Transferi İnsanda Öğrenme J.B. WATSON VE NESNEL GÖZLEM Üzerinde Durulan Kavramlar SKİNNER VE OPERANT ŞARTLANMA Olumlu Pekiştirme Olumsuz Pekiştirme Biçimlendirme Ceza Pekiştirme Tarifeleri İnsan Görüşü Tedavi Süreci TERAPİ SÜRECİNDE KULLANILAN TEKNİKLER Markayla (Jetonla) Ödüllendirme Kendini Denetim Biyobildirim (Biyolojik Geri-Bildirim) İtici Uyarıcılara Koşullama Yöntemi DAVRANIŞÇI KURAMIN TEDAVİ AMAÇLARI DAVRANIŞÇI KURAMDA TERAPİSTİN ROLÜ VE DANIŞAN-DANIŞMAN ARASINDAKİ İLİŞKİ DAVRANIŞ TERAPİLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ DAVRANIŞÇI KURAMDA KULLANILAN TEDAVİ TEKNİKLERİ Sistematik Duyarsızlaştırma Biçimlendirme (Shaping) Taşırma (Flooding) Atılganlık Eğitimi Kaçınma Model Gösterme Markayla Ödülleme Kendini Denetim DAVRANIŞ TERAPİLERİNDE GELİŞTİRİLEN KURAMLAR x

7 B. DOLLARD VE MİLLER İN PEKİŞTİRME KURAMI VE PSİKANALİTİK SA- ĞALTIM KURAMIN AÇIKLAMASI İNSAN GÖRÜŞÜ TERAPİNİN AMACI VE SÜRECİ DANIŞMA SÜRECİNDE KULLANILAN TEKNİKLER KURAMIN ELEŞTİRİSİ C. ROTTER İN TOPLUMSAL ÖĞRENME YAKLAŞIMI KURAMI (Beklenti Değer Kuramı) KURAMIN AÇIKLANMASI KURAMIN İNSAN GÖRÜŞÜ TERAPİNİN AMACI VE SÜRESİ KULLANILAN TEKNİKLER KURAMIN ELEŞTİRİSİ D. WOLPE NİN KARŞIT KOŞULLANDIRMA KURAMI (KARŞIT KETLEME, KARŞIT YASAKLAMA, YENİDEN KOŞULLANDIRMA) KURAMIN AÇIKLANMASI NEVROTİK DAVRANIŞ TERAPİNİN AMACI VE SÜRECİ TEDAVİDE KULLANILAN BAŞLICA TEKNİKLER KURAMIN ELEŞTİRİSİ E. SOSYAL ÖĞRENME KURAMI KURAMIN AÇIKLANMASI BİLİŞSEL SÜREÇLERİN ARACILIĞI DAVRANIŞIN KAZANILMASI DÜZENLEYİCİ DAVRANIŞ SONUÇLA İLGİLİ BELİRLEYİCİLER VE KENDİNİ DÜZENLEME KURAMIN İNSAN GÖRÜŞÜ TEDAVİ AMACI VE SÜRECİ DAVRANIŞÇI KURAMLARA YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER FARKLI YAKLAŞIMLARIN GETİRDİĞİ ELEŞTİRİLER F. ÇÖZÜM ODAKLI KISA SÜRELİ YAKLAŞIM AMAÇLARIN BELİRLENMESİ ÇÖZÜMLERİN KEŞFEDİLMESİ ÖĞRENCİLERİN KAYNAKLARIN FARKINA VARMASI İLK OTURUMUN ÖGELERİ SONUÇ Bölüm 4 KÜLTÜREL PSİKOLOJİ VEPSİKOLOJİK DANIŞMANLIK GİRİŞ PSİKOLOJİ: EVRENSEL Mİ, KÜLTÜREL Mİ? KÜLTÜRLER ARASI ÇALIŞMALAR VE ÇOKLU KÜLTÜRE DAYALI BİR YAKLAŞIM KÜLTÜRE DAYALI PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK xi

8 Bölüm 5 PSİKOLOJİK DANIŞMA ALANINDAKİSON GELİŞMELER VE E-TERAPİ 229 DANIŞMA KURAMLARI HİZMET VERİLEN ALANIN GENİŞLİĞİ HİZMET VERİLEN KİTLENİN ÇEŞİTLİLİĞİ DANIŞMA KURAMLARININ KULLANILMA YAYGINLIĞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA E-TERAPİ E-TERAPİ TANIMI VE E-TERAPİ YÖNTEMLERİ E-TERAPİ ARAÇLARI AMERİKAN DANIŞMANLIK BİRLİĞİ (ACA) Güvenilirlik Online İlişki Kurmak Yasal Hususlar NBCC ULUSLARARASI ONLİNE ZİHİNSEL SAĞLIK TOPLULUĞU Bilgilendirme ve İzin Standartları Uygulama Prosedürleri Acil Durumlar KAYNAKÇA xii