OCAK 2013 TÜRKİYE KAMU-SEN AR-GE MERKEZİ

Transkript

1 OCAK 2013

2 20 Haziran 2012 de kabul edildi. 30 Haziran tarih, sayılı Resmi Gazetede yayımlandı. İş sağlığı ve güvenliği ilk kez müstakil bir kanunda ele alındı.

3 İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.

4 Kanunun Kapsamı Belli istisnalar dışında kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır. İstisnalar TSK, Genel Kolluk Kuvvetleri ve MİT faaliyetleri Afet ve acil Ev Tek başına çalışan Hükümlü ve tutuklular istisna.

5 Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlanması Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim dahil her türlü tedbirin alınması, organizasyon, araç gereçlerin sağlanması Denetim Risk değerlendirmesi Çalışanlara görev verirken işe uygunluk Hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girişlerin engellenmesi

6 Eğitim İSG hizmetleri Acil durum planları Yangınla mücadele İlk yardım Tahliye Sağlık gözetimi Koordinasyon Görüş alma ve katılım

7 İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri işverenin sorumluluklarını etkilemez. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

8 Koordinasyon: İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlar. Tedbirlerin yerine getirilmesi: Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir. Bilgilendirme: Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.

9 Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.

10 İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek. Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak. Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmak. Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

11 İşveren; İşyerinden görevlendirilecek veya işyeri dışından hizmet alınacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer personel ile ilk yardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için kişilerin görevlendirilmesi, Risk değerlendirmesi yapılarak, koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınması, Sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi, Çalışanların bilgilendirilmesi, Çalışanlara verilecek eğitimin planlanması ile yükümlüdür.

12 İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konulardan görüşlerinin alınması, teklif getirme hakkının tanınması ve bu konulardaki görüşmelerde yer alma ve katılımlarının sağlanması. Yeni teknolojilerin uygulanması, seçilecek iş ekipmanı, çalışma ortamı ve şartlarının çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konularında görüşlerinin alınması.

13 Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu, Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi, İşyerinin tertip ve düzeni, Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu işverence değerlendirilecek.

14 İş Güvenliği Uzmanı İşyeri Hekimi Diğer Sağlık Personeli

15 Bakanlıkça yetkilendirilmiş, İş Güvenliği Uzmanı belgesine sahip, mühendis, mimar veya teknik öğretmen, fizikçi, kimyager ya da üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programlarından mezun olanlar İş Güvenliği Uzmanı olabilecek. Bakanlıkça belirlenecek program dahilinde eğitim kurumları tarafından en az 220 saat eğitim görenler arasından 100 puan üzerinden 70 ten fazla alan adaylara belge verilecek. İşveren ya da kamu kurumları kendi çalışanları arasında sertifika sahibi olanları, ek ücret ödemek koşuluyla İş Güvenliği Uzmanı olarak çalıştırabilecek

16 Bütün işyerlerinde risk değerlendirmesi zorunlu olacak. İşyerinde çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyecek tehlikeler belirlenerek gerekli tedbirlerin alınması sağlanacak.

17 Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevleri yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması halinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.

18 Çalışanlar arasından uygun nitelikte olanların görevlendirilmesi yoluyla, Ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden tam zamanlı ya da kısmi zamanlı hizmet alımı yoluyla, Uygun niteliklere sahip işveren tarafından yapılır.

19 Hayati tehlike durumunda işyerlerinin tamamında veya bir bölümünde, Metal, maden ve yapı işlerinde, Tehlikeli kimyasallarla çalışılan sektörlerde, Büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmamışsa iş durdurulacak.

20 Çok Tehlikeli İşyerlerinde Tehlikeli İşyerlerinde Az Tehlikeli İşyerlerinde Bütün İşyerlerinde A Sınıfı Uzman B Sınıfı Uzman C Sınıfı Uzman İşyeri Hekimi

21 2 ile 50 çalışan 1 51 ile 100 çalışan ile 500 çalışan ile 1000 çalışan ile 2000 çalışan ve üzeri çalışan 6

22 Temsilciler seçimle ya da işverenin atamasıyla belirlenecek. Birden çok temsilcinin bulunduğu işyerlerinde, temsilciler kendi aralarında bir baş temsilci seçecek. Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi için, işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir.

23 Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi kurulacak. Konseyde ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri de yer alacak. Kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden birer temsilci bulunacak.

24 50 den fazla çalışan bulunan işyerlerinde; İşveren, İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik eleman, İşyeri hekimi, İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi, Varsa sivil savunma uzmanı, İşyerinde görevli formen, ustabaşı veya usta, Sendika temsilcilerinin kendi aralarında seçecekleri kişi, Çalışan temsilcisinin katılımı ile İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu oluşturulacak.

25 Kurul; İş sağlığı ve güvenliği iç yönetmelik taslağı hazırlayacak ve uygulanmasını takip edecek, iş sağlığı ve güvenliği konularında çalışanlara yol gösterecek, İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri ve önlemleri değerlendirecek, tedbirleri belirleyecek, İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve tehlikeli vaka veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi yapacak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işverene verecek, İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini, tesislerde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik tedbirlerini planlayacak ve bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol edecek, İşyerinde yangınla, doğal afetlerle, sabotaj ve benzeri ile ilgili tedbirlerin yeterliliğini ve ekiplerin çalışmalarını izleyecek.

26 İşveren; İşe girişlerinde İş değişikliğinde İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde İşin devamı süresinde, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır.

27 Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe başlatılamaz. Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı gerekli eğitimin verilmesini sağlar. Verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması halinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir.

28 İşveren; İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde. Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur.

29 İşveren; Acil Durum Planları hazırlayacak, Acil durumlarla ilgili eğitimli yeterli sayıda kişinin görevlendirilmesini sağlayacak.

30 İşletmeye başlanmadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır. Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüğü bulunan işveren, hazırladıkları güvenlik raporlarının içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini müteakip işyerlerini işletmeye açabilir.

31 Çalışan, ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kaldığında çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilecek.

32 Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanır, işveren ise derhal kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir. Kurul veya işverenin; çalışanın talebi yönünde karar vermesi halinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır. Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.

33 İşverenin genel yükümlüğü (mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, denetim) TL İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı çalıştırmama (her biri ve her ay için) TL Diğer sağlık personelini çalıştırmama (her biri ve her ay için) TL Risk değerlendirmesi yapmamak/yaptırmamak TL, devam ettiği her ay için TL Gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmanın yapılmaması TL Acil durum planı hazırlamamak TL devam ettiği her ay için aynı miktar İş kazası ve meslek hastalığını SGK ya bildirim eksikliği TL

34 Sağlık gözetimine tabi tutulmayan yada sağlık raporu olmayan her çalışan için TL Bilgilendirilmeyen her çalışan için TL İSG eğitimi verilmeyen her işçi için TL Çalışan temsilcisi seçmeme TL İSG kurulu ile ilgili yerine getirilmeyen her bir aykırılık için TL Durdurulan işi devam ettirme TL Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlamama TL Güvenlik raporuna onay almadan çalışan, durdurulan işyerinde faaliyette bulunan işveren TL

35 Yayım 30 Haziran 2012 Yürürlük 1 Ocak den az çalışanı olan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfındaki işyerleri İş Sağlığı Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi, Diğer Sağlık Personeli Temmuz 2013 Kamu kurumları, 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıftaki işyerleri İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi, Diğer Sağlık Personeli Temmuz 2014