(Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "(Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.)"

Hazan Alabora
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Ben seni sevdiğim için eğer bahâ derler ise İki cihân mülkün verem dahı bahâsı yetmeye (Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.) İki cihân mülkü, dünyâ ve ukbâya, madde ve mânâya ait bütün değerlerdir. Bu mülk ve değerler, aşkın karşılığı olamaz. Zira maddî ve manevî hiçbir değer, insanı, yaratılışının gâyesi olan "kendini bilme" (ledün) sırrına ulaştıramaz. Bu sırra ancak aşk ulaştırabilir. Aşk menbaı olan kâmillerin sevgi denen paha biçilmez kaynağı âşıka vermesi veya sevginin âşıkın gönlünde tecellî etmesi çok büyük bir şeydir. Dünyevî hiçbir şey aşkın bedeli olamaz! İki cihân dopdolu bâğ u bostân olur ise Senin kokundan iyi gül bostân içinde bitmeye (İki cihan mülkü bâğ ve bostan ile dopdolu olsa, -bu bâğ ve bostanlarda- senin kokundan daha iyi kokan bir gül yetişmez.) Bu beyti iki kademede yorumlamak mümkündür. Birinci kademede şunlar söylenebilir: 1 / 5

Zira maddî ve manevî hiçbir değer, insanı, yaratılışının gâyesi olan "kendini bilme" (ledün) sırrına ulaştıramaz. Bu sırra ancak aşk ulaştırabilir.

2 Bilindiği gibi, zuhurun sebebi, Cenâb-ı Hakk ın kendinden kendine, bilinmeyi sevme arzusudur. "Ben insi ve cinni ancak bana ibâdet etsinler diye yarattım." (51/56) âyetindekiliya'büdûni/bana ibâdet etsinler (kulluk etsinler) ibaresi, ledünnî mânâsıyla liya'rifûni /beni tanısınlar demektir. Cenâb-ı Hakk ın zâtî arzusudur tanınmak! Kenz-i mahfi hadîsindeki bilinmeyi sevme nüktesi de zuhurun sebebini açıklar. Şu hâlde Onu kim tanıyacak ve bilecektir?. Diye sorulursa, bunun cevabı tabiî ki, insan olacaktır. Zira emâneti insan yüklenmiştir. Varlığın hedefi insandır. Varlık, havadan, ateşten, sudan, topraktan süzülerek nebata, hayvanata ve nihayet insana doğru tekâmül etmektedir. O, bu hâliyle de kalmayacak, insandan İnsân-ı kâmile yol bulacaktır. Takdir-i ezel budur. İnsan, Nûr-ı Muhammede ulaşınca kemâl bulacaktır Kâinât, Cenâb-ı Hakk ın vücûdundaki esma, ef al ve sıfatların sergilendiği alandır. Yûnus bu ilâhî zuhuru bâğ u bostan istiareleriyle anlatmaktadır. Bu bâğçedeki görünen bütün suretler, asılları olan nûr-ı Muhammed e doğru yola çıkmış birer yolcudur. Hedef insân-ı kâmile gelmek, kendini bilme noktası na ulaşmaktır. Çiçeklerin şahı gül ise, insanların şahı da Hazret-i Muhammed dir. Gülün kokusu, insân-ı kâmilin de emâneti ve sırrı vardır. Şu hâlde beyitteki gül ve gülün kokusu, Nûr-ı Muhammed e ulaşan kâmil ile kemâl mertebesindeki bu kişinin tevhîd sırrından kinayedir. Bu beyitte işaret edilen ledünnî nükte, Yûnus tan üç asır sonra yaşayan Fuzûlî tarafından kısmen farklı olarak şöyle ifâde edilecektir: Suya versin bâğbân gülzârı zahmet çekmesin Bir gül açılmaz yüzün tek verse min gülzâre su Beytin ikinci bir yorumu da şöyledir: 2 / 5

Kenz-i mahfi hadîsindeki bilinmeyi sevme nüktesi de zuhurun sebebini açıklar. Şu hâlde Onu kim tanıyacak ve bilecektir?. Diye sorulursa, bunun cevabı tabiî ki, insan olacaktır.

3 Eskiden erkân sahipleri yeni tanıştıklarında birbirlerine hangi bahçenin gülüsün? diye sorarlardı. Bu ifâdeden de anlaşılacağı üzere, bâğ ve bostân, Hak yollarının, yani, tarîkat-i aliyyenin remzidir. Dervîşler bu ilâhî bâğ ve bahçe içinde çiçek mesabesindedir. Hazret-i Mevlânâ nın ifâdesiyle, onlar, çemen çocukları dır. Ancak, çiçek yetiştirmekten gâye gül olduğu gibi dervîş yetiştirmekten gâye de, Nûr-ı Muhammed sırrına vakıf bir kâmildir. Nitekim, levlâke levlâke/sen olmasaydın sen olmasaydın, bu âlemi yaratmazdım! hadîs-i kudsîsinden anlaşılacağı üzere, bütün âlemler, Hazret-i Nûr-ı Muhammed in zuhur etmesi için varedilmiştir. Sözün özü, Yûnus, Senin kokundan iyi gül bostân içinde bitmeye derken, Tapduk Sultân ın şahsında tarîkat-i aliyyenin gâyesi olan insân-ı kâmili anlatmaktadır. Ben seni sevdiğim için eğer bahâ derler ise İki cihân mülkün verem dahı bahâsı yetmeye (Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.) İki cihân mülkü, dünyâ ve ukbâya, madde ve mânâya ait bütün değerlerdir. Bu mülk ve değerler, aşkın karşılığı olamaz. Zira maddî ve manevî hiçbir değer, insanı, yaratılışının gâyesi olan "kendini bilme" (ledün) sırrına ulaştıramaz. Bu sırra ancak aşk ulaştırabilir. Aşk menbaı olan kâmillerin sevgi denen paha biçilmez kaynağı âşıka vermesi veya sevginin âşıkın gönlünde tecellî etmesi çok büyük bir şeydir. Dünyevî hiçbir şey aşkın bedeli olamaz! İki cihân dopdolu bâğ u bostân olur ise Senin kokundan iyi gül bostân içinde bitmeye (İki cihan mülkü bâğ ve bostan ile dopdolu olsa, -bu bâğ ve bostanlarda- senin kokundan daha iyi kokan bir gül yetişmez.) 3 / 5

Ancak, çiçek yetiştirmekten gâye gül olduğu gibi dervîş yetiştirmekten gâye de, Nûr-ı Muhammed sırrına vakıf bir kâmildir. Nitekim, levlâke levlâke/sen olmasaydın sen olmasaydın, bu âlemi yaratmazdım!

4 Bu beyti iki kademede yorumlamak mümkündür. Birinci kademede şunlar söylenebilir: Bilindiği gibi, zuhurun sebebi, Cenâb-ı Hakk ın kendinden kendine, bilinmeyi sevme arzusudur. "Ben insi ve cinni ancak bana ibâdet etsinler diye yarattım." (51/56) âyetindekiliya'büdûni/bana ibâdet etsinler (kulluk etsinler) ibaresi, ledünnî mânâsıyla liya'rifûni /beni tanısınlar demektir. Cenâb-ı Hakk ın zâtî arzusudur tanınmak! Kenz-i mahfi hadîsindeki bilinmeyi sevme nüktesi de zuhurun sebebini açıklar. Şu hâlde Onu kim tanıyacak ve bilecektir?. Diye sorulursa, bunun cevabı tabiî ki, insan olacaktır. Zira emâneti insan yüklenmiştir. Varlığın hedefi insandır. Varlık, havadan, ateşten, sudan, topraktan süzülerek nebata, hayvanata ve nihayet insana doğru tekâmül etmektedir. O, bu hâliyle de kalmayacak, insandan İnsân-ı kâmile yol bulacaktır. Takdir-i ezel budur. İnsan, Nûr-ı Muhammede ulaşınca kemâl bulacaktır Kâinât, Cenâb-ı Hakk ın vücûdundaki esma, ef al ve sıfatların sergilendiği alandır. Yûnus bu ilâhî zuhuru bâğ u bostan istiareleriyle anlatmaktadır. Bu bâğçedeki görünen bütün suretler, asılları olan nûr-ı Muhammed e doğru yola çıkmış birer yolcudur. Hedef insân-ı kâmile gelmek, kendini bilme noktası na ulaşmaktır. Çiçeklerin şahı gül ise, insanların şahı da Hazret-i Muhammed dir. Gülün kokusu, insân-ı kâmilin de emâneti ve sırrı vardır. Şu hâlde beyitteki gül ve gülün kokusu, Nûr-ı Muhammed e ulaşan kâmil ile kemâl mertebesindeki bu kişinin tevhîd sırrından kinayedir. Bu beyitte işaret edilen ledünnî nükte, Yûnus tan üç asır sonra yaşayan Fuzûlî tarafından kısmen farklı olarak şöyle ifâde edilecektir: Suya versin bâğbân gülzârı zahmet çekmesin 4 / 5

Cenâb-ı Hakk ın zâtî arzusudur tanınmak! Kenz-i mahfi hadîsindeki bilinmeyi sevme nüktesi de zuhurun sebebini açıklar. Şu hâlde Onu kim tanıyacak ve bilecektir?

5 Bir gül açılmaz yüzün tek verse min gülzâre su Beytin ikinci bir yorumu da şöyledir: Eskiden erkân sahipleri yeni tanıştıklarında birbirlerine hangi bahçenin gülüsün? diye sorarlardı. Bu ifâdeden de anlaşılacağı üzere, bâğ ve bostân, Hak yollarının, yani, tarîkat-i aliyyenin remzidir. Dervîşler bu ilâhî bâğ ve bahçe içinde çiçek mesabesindedir. Hazret-i Mevlânâ nın ifâdesiyle, onlar, çemen çocukları dır. Ancak, çiçek yetiştirmekten gâye gül olduğu gibi dervîş yetiştirmekten gâye de, Nûr-ı Muhammed sırrına vakıf bir kâmildir. Nitekim, levlâke levlâke/sen olmasaydın sen olmasaydın, bu âlemi yaratmazdım! hadîs-i kudsîsinden anlaşılacağı üzere, bütün âlemler, Hazret-i Nûr-ı Muhammed in zuhur etmesi için varedilmiştir. Sözün özü, Yûnus, Senin kokundan iyi gül bostân içinde bitmeye derken, Tapduk Sultân ın şahsında tarîkat-i aliyyenin gâyesi olan insân-ı kâmili anlatmaktadır. 5 / 5

Hazret-i Mevlânâ nın ifâdesiyle, onlar, çemen çocukları dır. Ancak, çiçek yetiştirmekten gâye gül olduğu gibi dervîş yetiştirmekten gâye de, Nûr-ı Muhammed sırrına vakıf bir kâmildir.

Benzer belgeler

MÂCERÂ-YI İNSÂN VE NEY Pazartesi, 29 Nisan :07

MÂCERÂ-YI İNSÂN VE NEY Pazartesi, 29 Nisan :07 Bir varmış bir yokmuş Bir zamanlar âb u hayat ırmağından neşv ü nemâ eden bir ney varmış. Sürûr içinde yaşamaktaymış. Cana can katan cennet meltemleriyle dalgalanır ve kendi dilince zikr u tesbîhte bulunurmuş.