Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir.

Transkript

1 Metabolizma, bedeninizdeki kimyasal tepkimelerin toplamını ifade eden sihirli bir sözcüktür. Özellikle orta yaşlar ve sonrasında görülen kilo artışlarının, çabuk yorulma, halsizlik ve yorgunlukların başlıca sebebi, metabolizmanızdaki değişikliklerdir. Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir. BİNLERCE karmaşık molekülden oluşan ve aynı anda sayısız kimyasal süreci mükemmel bir düzen içinde sürdüren müthiş bir bedene sahipsiniz. Vücudunuz, bir taraftan karmaşık yapıları basit maddelere yıkarken diğer taraftan sıradan kimyasallardan yaşamsal maddeler üretir. Bedeniniz büyüyüp gelişmek, yaşamsal etkinliklerini sürdürüp varlığını koruyabilmek için metabolik faaliyetleri aralıksız sürdürmek zorundadır. Dış çevreden aldığınız besinlerden ürettiğiniz enerji miktarı ve onu kullanma biçiminiz öncelikle metabolizmanızın gücüne bağlıdır. Metabolizmanız iyi çalışıyorsa sağlığınızı daha kolay sürdürürsünüz. Sağlıklı kilonuzu korumada zorluk çekmezsiniz. Vücudunuz yiyeceklerden enerji üreten ve bu enerjiyi yaşamsal fonksiyonları ve bedensel aktiviteleri için harcayan çok özel bir makinadır. Ürettiğiniz ve harcadığınız enerjiler arasında bir denge varsa, sağlıklı bir kiloda kalmanız problem olmaz. Metabolizmanız yavaşlarsa vücudunuz biriktirdiği enerji yükünü yağ olarak depolar. Metabolizma hızı düşük biri iseniz, aktiviteniz iyi olsa bile kilo almanız, yorgun ve halsiz biri olmanız kaçınılmazdır. HIZLI MI YAVAŞ MI Metabolizmanız siz yaşlandıkça yavaşlar. Gençlerde yüksek, yaşlılarda düşüktür. 1 / 5

2 İri kaslı, yapılı ve uzun boylularda, çocuklar ve hamilelerde hızlıdır. Yağ dokusu azaldıkça metabolizma hızı artmaktadır. Stres hormonlarının (adrenalin), kafeinin ve tiroid hormonlarının metabolizma hızını yükselttikleri bilinmektedir. Kırklı yaşlar sonrasında metabolizma hızında ciddi bir düşme olur. Kadınlarda menapoz süreci metabolizma hızındaki orta yaş düşüşünü belirginleştirir. Menapoz döneminde metabolizma hızında neredeyse yüzde beşe varan azalmalar gözlenir. Menapoz döneminde göbek çevresini ve beli sarmalayan yağ toplanmaları, yağ birikmeleri bundandır. Orta yaşlı erkekler de aynı nedenle kolayca göbek bağlamakta, yağlanmaktadır. Bazı insanların metabolizmalarının diğerlerinden daha yavaş çalıştığı doğrudur. Bu insanlar az yemelerine rağmen çabuk kilo alırlar. Metabolizma hızı düşüklüğü doğuştan veya sonradan olabilir. Hormonal, sinirsel ve genetik pek çok nedeni vardır. Yapısal olarak metabolizması yavaş çalışanlar varsa da çoğu kez sonradan bozulur. BUNLARI YAPIN Metabolizması yavaş çalışan biri iseniz size iyi bir haberimiz var. 10 adımda metabolizmanızı hızlandırabilirsiniz. En uzun yolculukların bile küçük adımlarla başladığını düşünürseniz, bu değişimleri denemekte fayda var: 1- Daha çok su tüketin. 2 / 5

3 2- Sabah kahvaltılarınızı ve öğle yemeklerinizi güçlendirin. 3- Akşam yemeklerinizi erken saate çekin ve hafifletin. 4- Ara öğünleri ihmal etmeyin. 5-Daha çok ve sık hareket edin. 6-Daha az yağ, daha çok karbonhidrat ve protein tüketin. 7- Egzersizlerinize 5-10 dakikalık hızlı yürüyüşler (dakikada adım) ekleyin. 8- Haftada iki üç kez ağırlık çalışması yapmayı ihmal etmeyin. 9- Yiyeceklerinize baharat ilave edin. 10- İşlenmiş gıdalar yerine doğal ve tam besinleri tercih edin. BİRBİLGİ Erkekler daha şanslı 3 / 5

4 Siz yaşlandıkça metabolik hızınız da yavaşlar. 30'lu yaşları takiben vücudunuz her 10 yıllık dönemde yüzde 2-4 daha az enerji yakmaya başlar. Kadınlarda menopoz, erkeklerde andropoz gibi hormonal faktörlerin araya girmesi, metabolizmanızı yavaşlatacaktır. Kadınlar menapoz öncesinde de düşük kas kitleleri nedeniyle erkeklerden daha az kalori yakar. Erkeklerden zaten fazla olan vücut yağ oranı bir hayli artar. Diğer taraftan yaşlandıkça azalan bedensel aktivite düzeyi, kas kitlesinde yağ depolarını arttırır. UNUTMAYIN Hangi egzersiz daha çok yağ yaktırıyor Metabolizmayı hızlandırıcı egzersizlerin 'aerobik' olması daha yararlıdır. Çünkü fazla kilolarınızı yapan depolanmış yağları yakabilmek için mutlaka oksijene ihtiyacınız var. Hangi egzersizi yaparsanız yapın, o egzersiz süresince rahat soluk alıp verebilmeli, egzersiz arkadaşlarınızla nefes nefese kalmadan sohbet edebilmelisiniz. Kalp hızınızı mevcut hızından dakikada ortalama civarında arttıran aerobik aktiviteler (yürümek, yüzmek, bisiklete binmek), metabolizmanızı hızlandırmanın ve kalori yakmanın en iyi yoludur. Eğer aerobik egzersizleri ağırlık kaldırma gibi dayanıklılık antrenmanları ile desteklerseniz daha da başarılı olursunuz. BİR UYARI Hormonlara dikkat Düşük metabolizma hızının sorumlusu hormonal bozukluklar da olabilir. Tiroid hormonu yetersizliği bunun en iyi bilinen örneğidir. Hipotiroidide düşük metabolizma hızına bağlı hızlı kilo alma, hastalığın halsizlik, yorgunluk, kabızlık, unutkanlık, cilt, tırnak, saç ve kaş değişiklikleri gibi diğer birçok belirtilerine eşlik eder. Çok hafif düzeydeki tiroid bezi yetmezliğinde ise metabolik hızdaki düşme ve 4 / 5

5 bunun sonucunda oluşan kilo verme güçlüğü bazen ilk ve tek belirtidir. 5 / 5