YENİ İLKÖĞRETİM TÜRKÇE PROGRAMININ GETİRDİKLERİ Hasan Basri DURSUN > hbdursun@gmail.com

Transkript

1 YENİ İLKÖĞRETİM TÜRKÇE PROGRAMININ GETİRDİKLERİ Hasan Basri DURSUN > Bilginin hızla yenilenerek üretildiği çağımızda birey ve toplumun geleceği, bilgiye ulaşma, bilgiyi kullanma ve üretme becerilerine bağlı bulunmaktadır. Bu becerilerin kazanılması ve hayat boyu sürdürülmesi ezberlemeyi değil, bilgi üretimine dayalı çağdaş bir eğitimi gerektirmektedir. Geleneksel eğitim yaklaşımlarının yetersiz kaldığı günümüzde, çoklu zeka, öğrenci merkezli öğrenme, yapılandırıcı eğitim yaklaşımlarını ön plana çıkmaktadır. Yeni Türkçe Öğretim Programı; eleştirel ve yaratıcı düşünebilen, bilgiyi kullanabilen, üretebilen, girişimci, Türkçe yi doğru,etkili ve güzel kullanan, kişisel ve sosyal değerlere önem veren bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Bu programın hazırlanmasında; çoklu zeka yaklaşımı, yapılandırmacı yaklaşım, öğrenci merkezli öğrenme,bireysel farklılıklara duyarlı öğretim gibi eğitim yaklaşım ve modelleri göz önünde bulundurulmuştur. İçinde bulunduğumuz bilgi çağında okullardan, öğrencilere aşağıdaki zihinsel ve üst düzey becerileri kazandırması beklenmektedir: -Anlama, sıralama, sınıflama, sorgulama, ilişki kurma, eleştirme, tahmin etme,analiz-sentez yapma ve değerlendirme, -Bilgiyi araştırma, keşfetme, yorumlama ve zihninde yapılandırma, -Kendini ifade etme, iletişim kurma, arkadaşlarıyla işbirliği yapma, tartışma,problem çözme, ortak karar verme ve girişimcilik. Belirtilen bu becerilerin kazanılması ve geliştirilmesi, öğrencilerin Türkçe yi doğru ve etkili kullanmalarına bağlıdır. Programın Vizyonu Türkçe yi doğru ve etkili kullanan, Kendini ifade eden,iletişim kuran, işbirliği yapan, girişimci, ve sorun çözen, Bilimsel düşünen, anlayan, araştıran, inceleyen, eleştiren, sorgulayan, yorumlayan, Haklarını ve sorumluluklarını bilen, çevresiyle uyumlu, şartlandırmaya duyarlı,

2 Okumaktan ve öğrenmekten zevk alan, Bilgi teknolojilerini kullanan, üreten ve geleceğine yön veren bireylerden oluşan bir toplum beklenmektedir. Programın Temel Yaklaşımı Yeni programların tamamında olduğu gibi, Türkçe Dersi Öğretim Programı nda da yapılandırıcı yaklaşım temel alınmaktadır. Bu yaklaşıma göre öğrenme sürecinde ön bilgileri harekete geçirme, gelişim düzeyini dikkate alma, etkili iletişim kurma, anlam kurma, uygulama ve değerlendirme önemli kavramlardır. Bu yaklaşım, öğrenme sürecinde öğrenci katılımına ve öğretmen rehberliğine ağırlık vermektedir. Yeni Türkçe Öğretim Programı, eski Türkçe Programı ile karşılaştırıldığında; Eski program Bilgilerin ezberlenmesi ve hatırlanması Öğretmen ve program merkezli Davranışçı eğitim anlayışı Dilbilgisi ayrı bir öğrenme alanı Ortalama öğrenci tipi merkezli öğretim Cümle çözümleme yöntemi ile okuma yazma öğretimi Dik temel harflerle yazı Yarışmacı ve bireysel öğrenme Klasik ölçme değerlendirme yöntemi Yeni program Beceri ve anlayış geliştirme Öğrenci merkezli Yapılandırmacı eğitim anlayışı Dilbilgisi diğer öğrenme alanlarının içinde Bireysel farklılıklar vurgulu öğretim Ses Temelli Cümle Yöntemi ile okuma-yazma öğretimi Bitişik eğik yazı İşbirlikli öğrenme Alternatif ölçme değerlendirme yöntemi Bilimsel yöntem ve aşamalar izlenerek hazırlanan yeni Türkçe Öğretim Programı nın özellikleri kısaca şunlardır; Bilgi üretmeye dayalı eğitim yaklaşım ve modelleri temel alınmıştır. Bunlar; çoklu zeka yaklaşımı, yapılandırmacı yaklaşım, öğrenci merkezli öğrenme, bireysel farklılıklara duyarlı öğretim. Programda eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma, problem çözme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik, Türkçe yi doğru, etkili ve

3 güzel kullanma, metinler arası okuma, kişisel ve sosyal değerlere önem verme gibi temel becerilere yer verilmiştir. Öğrencinin dil ve zihinsel becerilerini geliştirmesi ve etkili kullanmasına önem verilmiştir. Anlama becerilerinin geliştirilmesi amacıyla; sıralama, sınıflama, eleştirme, tahmin etme, ilişki kurma, özetleme, analiz-sentez yapma ve değerlendirme gibi etkinlikler verilmiş; ayrıca metin içi, metin dışı ve metinler arası okuma yoluyla anlam kurmaya özen gösterilmiştir. Dilbilgisi ayrı bir öğrenme alanı olarak ele alınmamış; diğer öğrenme alanları içinde yer almıştır. Bütün yazı çalışmalarının bitişik eğik yazı harfleriyle yapılması için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Kazanımların belirlenmesinde ; öğrencilerin yaşı, sınıfı, dilsel ve zihinsel gelişimleri göz önünde bulundurulmuştur. Öğrencilerin bireysel farklılıkları dikkate alınarak süreç içinde değerlendirilmelerine ağırlık verilmiş, bu amaçla kişisel değerlendirme formları, çalışma dosyası, gözlem formları, gibi çeşitli değerlendirme formlarına yer verilmiştir. Türkçe Öğretim Programı, öğrenciyi merkeze almakta ve bütün etkinliklerde öğrencinin aktif rol almasını gerektirmektedir. Türkçe Öğretim Programında Öğrenme Alanları Türkçe Öğretim Programı; dinleme, konuşma, okuma, yazma, görsel okuma ve görsel sunumdan oluşan beş öğrenme alanı üzerine yapılandırılmıştır. 1.Dinleme Dinleme ile ilgili temel becerileri geliştirmek amacıyla dinleme kuralları ile ilgili kazanımlara yer verilmiş, bu çerçevede dinlemeye hazırlık, dinleme amacını belirleme, görgü kurallarına uygun dinleme, dinlediklerini anlama ve anlamlandırma, dinlediklerinde karşılaştırmalar yapma, sebep-sonuç ilişkisi kurma, sınıflama gibi kazanımlar sıralanmaktadır. 2.Konuşma

4 Konuşma becerilerinin geliştirilmesi amacıyla konuşmaya hazırlık, konuşma amacını belirleme, amaca uygun yöntem seçme, konuyu sınırlandırma, dikkatini yoğunlaştırma, düşüncelerini mantıksal bütünlük içinde sunma, farklı düşünmeye yönlendiren ifadeler kullanma, karşılaştırma yapma, sebep-sonuç ilişkisi kurma, sınıflama,değerlendirme, özetleme gibi anlamayı ve zihinsel becerileri geliştirici çalışmalara yer verilmiştir. 3.Okuma Programda öğrencilerin okuma becerilerini geliştirmek amacıyla önce okuma kuralları üzerinde durulmaktadır. Bu çerçevede okumaya hazırlık, okuma amacını belirleme, amaca uygun yöntem seçme, dikkatini yoğunlaştırma, okuduklarını anlama ve anlamlandırma becerileri yer almaktadır. Bu amaçla ön bilgilerini kullanma, görsellerden yaralanma, zihninde canlandırma, karşılaştırma yapma, sebep-sonuç ilişkisi kurma, sınıflama, değerlendirme, özetleme gibi çeşitli zihinsel becerileri geliştirmeye yönelik kazanımlar sıralanmaktadır. Ayrıca metin içi, metinler arası ve metin dışı anlam kurma, çeşitli tekniklerden yararlanılarak söz varlığını geliştirme ile ilgili kazanımlar vardır. Bunlara ek olarak eğlendirici, bilgilendirici, sorgulayıcı ve serbest okuma ile ilgili kazanımlara yer verilmiştir. 4.Yazma Yeni program ile öğrencilerin yazma becerileri ile ilgili zihinsel becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede yazmaya hazırlık, yazma amacını belirlime, amaca uygun yöntem seçme, konuyu sınırlama ve yazım kurallarına uygun yazma kuralları üzerinde durulmaktadır. 5. Görsel Okuma ve Görsel Sunum Öğrencilerin görsel eğitim materyallerinden faydalanılarak zihinsel becerileri geliştirilmekte ve kavramlar arasında ilişki kurma, sebep-sonuç ilişkisini belirleme becerileri yanında değerlendirme yapabilme yetileri de geliştirilmektedir. Sonuç Yeni Türkçe öğretim programının öğrencileri öğrenme ortamında pasiflikten kurtarıp, bağımsız düşünebilen ve problem çözebilen bireyler haline getirmesi

5 beklenir. Bireyler ezbere ve hazır bilgileri kullanmaya değil, düşünmeye yönlendirildiğinden bilişsel yönü gelişir; böylece öğrenmeyi aşılması zor, yüksek bir duvar olarak değil, keşfedilmeyi bekleyen gizemli bir dünya olarak görür. Bu da öğrencilerin motivasyonunu artırarak bireyleri yeni öğrenme durumlarına karşı istekli hale getirmektedir.