Envanter Bilanço. Dr. Şuayyip Doğuş DEMİRCİ

Transkript

1 Envanter Bilanço Dr. Şuayyip Doğuş DEMİRCİ

2 Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT tarafli ÇALIŞIR: VARLIK HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı Tarafı KAYNAK HESABI Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı Tarafı GİDER HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı Tarafı GELİR HESABI Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı Tarafı AKTİF KARAKTERLİ PASİF KARAKTERLİ

3 Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT tarafli ÇALIŞIR: AKTİF KARAKTERLİ HESABI PASİF KARAKTERLİ HESABI BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı Tarafı Tarafı Tarafı

4 Muhasebe Süreci 1. Dönem Başı Envanterin Yapılması 2. Dönem Başı Bilançosunun Düzenlenmesi 3. Yevmiye Defterine Kayıt 4. Büyük Deftere Kayıt 5. Aylık Mizan Hazırlanması 6. DÖNEM SONU İŞLEMLERİ 7. Kesin Mizan Düzenlenmesi 8. Dönem Sonu Bilanço ve Gelir Tablosunun Düzenlenmesi 9. Kapanış Kaydı

5 Envanter Kavramı Hesapların bir kez daha gözden geçirilmesi ve varlık ve kaynak hesaplarının tespit edilmesi ve bu tespitle, mizan arasındaki farklılıkların giderilmesi gerekir. İşte bu işlemlerin tümü, dönem sonu işlemleri veya envanter olarak anılmaktadır. TTK 73. maddesi envanteri, «Envanter çıkarmak; saymak, ölçmek, tartmak ve değerlendirmek suretiyle, bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları kat i bir şekilde müfredatlı olarak tespit etmektir» şeklinde tanımlamaktadır.

6 Envanter Kavramı VUK 186. maddesine göre envanter; «bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir.» şeklinde tanımlanmıştır. «Bilanço günü» deyimi envanter ve bilançoların düzenlendiği hesap döneminin son gününü (31.12) ifade etmektedir.

7 Envanter Türleri Muhasebe Dışı Envanter: İşletme varlıklarının ve Kaynaklarının muhasebe hesaplarında yer alan kayıtlı değerleri dikkate alınmadan tek tek sayılması, kontrol edilmesi vedeğerlemesinden oluşur. Sayım Envanteri, Fiili Envanter adı da verilir. (Hesap mutabakatı sağlama, Yabancı paraları değerleme, sayım yapma, reeskont hesaplama vs.) Muhasebe İçi Envanter: Muhasebe dışı envanter sonucunda elde edilen bilgilerin kayıtlarla karşılaştırılması, uygunluğun sağlanması ve varsa farkların muhasebeleştirilmesidir.

8 1. Sosyal Sorumluluk Kavramı Bu kavram, muhasebenin işlevini yerine getirme hususundaki sorumluluğunu belirtmekte ve muhasebenin kapsamını, anlamını, yerini ve amacını göstermektedir. Sosyal sorumluluk kavramı; muhasebenin organizasyonunda, muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde ve mali tabloların düzenlenmesi ve sunulmasında; belli kişi veya grupların değil, tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve dolayısıyla bilgi üretiminde gerçeğe uygun, tarafsız ve dürüst davranılması gereğini ifade eder.

9 2. Kişilik Kavramı : Bu kavram; işletmenin sahip veya sahiplerinden, yöneticilerinden, personelinden ve diğer ilgililerden ayrı bir kişiliğe sahip olduğunu ve o işletmenin muhasebe işlemlerinin sadece bu kişilik adına yürütülmesi gerektiğini öngörür.

10 3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı: Bu kavram, işletmelerin faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın sürdüreceğini ifade eder. Bu nedenle işletme sahiplerinin ya da hissedarlarının yaşam süreleriyle bağlı değildir. İşletmenin sürekliliği kavramı maliyet esasının temelini oluşturur. Bu kavramın, işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kalktığı durumlarda ise, bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.

11 4. Dönemsellik Kavramı : Dönemsellik kavramı; işletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün, belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve kârların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması bu kavramın gereğidir. Bu kavramın, işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kalktığı durumlarda ise, bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.

12 5. Parayla Ölçülme Kavramı : Parayla ölçülme kavramı, parayla ölçülebilen iktisadi olay ve işlemlerin muhasebeye ortak bir ölçü olarak para birimiyle yansıtılmasını ifade eder. Muhasebe işlemleri ulusal para birimine göre yapılır.

13 6. Maliyet Esası Kavramı : Maliyet esası kavramı; para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan diğer kalemler hariç, işletme tarafından edinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde, bunların elde edilme maliyetlerinin esas alınması gereğini ifade eder.

14 7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı Bu kavram, muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması ve muhasebe kayıtlarına esas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve ön yargısız davranılması gereğini ifade eder.

15 8. Tutarlılık Kavramı : Tutarlılık kavramı; muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur. Tutarlılık kavramı, benzer olay ve işlemlerde, kayıt düzenleri ile değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tek düzeni öngörür. Geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda, işletmeler, uyguladıkları muhasebe politikalarını değiştirebilirler. Ancak bu değişikliklerin ve bunların parasal etkilerinin mali tabloların dipnotlarında açıklanması zorunludur.

16 9. Tam Açıklama Kavramı : Tam açıklama kavramı; mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder. Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması yanında, mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek, gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavramın gereğidir.

17 10. İhtiyatlılık Kavramı Bu kavram, muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin gözönüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak, işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar. Ancak bu kavram gizli yedekler veya gereğinden fazla karşılıklar ayrılmasına gerekçe oluşturamaz.

18 11. Önemlilik Kavramı : Önemlilik kavramı, bir hesap kalemi veya mâli bir olayın nispî ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder. Önemli hesap kalemleri, finansal olaylar ve diğer hususların mali tablolarda yer alması zorunludur.

19 12. Özün Önceliği Kavramı : Özün Önceliği kavramı, işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder. Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte, bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu takdirde, özün biçime önceliği esastır.

20 Soru 1: Bir hisse senedinin üzerinde yazılı değeri ile değil de alış değeriyle kaydedilmesi hangi temel kavram gereğidir? a. Maliyet esası b. Önemlilik c. Parayla ölçülme d. Tam açıklama e. Özün önceliği

21 Soru 2: İşletmenin ortaklarına olan borçlarını ortaklara borçlar hesabında izlemesi hangi muhasebe temel kavramının bir sonucudur? a. İhtiyatlılık b. Sosyal sorumluluk c. Kişilik d. Tarafsızlık ve belgelendirme e. Tutarlılık

22 Soru 3: İşletme Haziran 2008 Mayıs 2009 dönemine ait bir yıllık kira karşılığı peşin olarak tahsil ettiği TL lik kısmını dönem geliri olarak kaydetmiş, bir sonraki döneme ait olan kısmını ise izleyen dönemin hesaplarına yansıtılmak üzere aktifleştirmiştir. Yapılan bu işlem hangi temel kavram gereği yapılmıştır? a. Dönemsellik b. Özün önceliği c. Maliyet esası d. Önemlilik e. Tutarlılık

23 Soru 4: Dönem içinde tl ye satın alınan hisse senetlerinin değeri dönem sonu itibariyle TL ye düşmüş ve şirket bu düşüş için TL karşılık ayırmıştır. Bu durum hangi muhasebenin temel kavramıyla alakalıdır? a. Tutarlılık b. Parayla ölçülme c. İhtiyatlılık d. Maliyet esası e. İşletmenin sürekliliği

24 Soru 5: Demirbaş alımıyla ilgili yapılan nakliye ücretinin demirbaşın tutarına ilave edilmesi hangi kavram gereğidir? a. Tam açıklama b. Parayla ölçülme c. Tutarlılık d. Önemlilik e. Maliyet esası

25 Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi muhasebe temel kavramlarından birisi değildir? a. Süreklilik Kavramı b. Tahakkuk Kavramı c. Maliyet Kavramı d. Parayla Ölçülme e. Tutarlılık Kavramı

26 Soru 7: Hesapların işleyişi ile olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? a. Borçlardaki azalışlar için pasif hesaplar borçlandırılır. b. Giderdeki artışlar için gider hesapları borçlandırılır. c. Gelirdeki artışlar için gelir hesapları alacaklandırılır. d. Özsermayedeki artışlar için pasif hesaplar borçlandırılır. e. Alacaklardaki artışlar için aktif hesaplar borçlandırılır

27 Soru 8: Saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları kesin şekilde ayrıntılı olarak tespit etmek işlemi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir? a. Muhasebe içi envanter b. Genel geçici mizan c. Muhasebe dışı envanter d. Envanter kayıtları e. Kesin mizan düzenleme

28 Soru 9: İşletme, 2010 yılında alacak ve borç senetleri için reeskont işlemi uygulamayı unutmuştur. Bu durum, aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisine uyulmadığını gösterir? a. Parayla ölçülme b. Özün önceliği c. İhtiyatlılık d. Tam açıklama e. Tutarlılık

29 Soru 10: Durum: işletme her yıl çalışanları için bir maaş kadar kıdem tazminatı hesaplamakta ve ilgili döneme gider olarak yazmaktadır. Verilen duruma uygun düşen muhasebe temel kavramları sırasıyla hangi seçenekte verilmiştir? a. Tutarlılık Özün önceliği önemlilik b. Maliyet esası Tam açıklama Dönemsellik c. Tutarlılık ihtiyatlılık dönemsellik d. Dönemsellik kişilik parayla ölçülme e. Önemlilik maliyet esası tutarlılık