SOLUNUM SİSTEMİ UYGULAMALARI

Transkript

1 SOLUNUM SİSTEMİ UYGULAMALARI

2 İçerik SOLUNUM SİSTEMİ SOLUNUM SÜRECİ SOLUNUM ÖZELLİKLERİ VE TİPLERİ OKSİJENLENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER SOLUNUM PROBLEMİ OLAN HASTADA HEMŞİRELİK BAKIMI AÇIK HAVA YOLUNUN SAĞLANMASI VE SÜRDÜRÜLMESİ OKSİJEN TEDAVİSİ TRAKEOTOMİ TRAKEOTOMİLİ HASTANIN BAKIMI TRAKEOTOMİ GEREKTİREN NEDENLE

3 SOLUNUM SİSTEMİ

4 SOLUNUM SÜRECİ Perfüzyon Difüzyon Ventilasyon

5 SOLUNUM ÖZELLİKLERİ VE TİPLERİ Solunum Sayısı Solunum Derinliği Solunum Ritmi

6 Solunumda Değişiklikler Polipne veya Taşipne Bradipne (Solunum Yavaşlaması) Hiperpne Hipopne Hiperventilasyon Hipoventilasyon Dispne (Nefes Darlığı) Cheyn-Stoks Solunum Kusmaul Solunum (Hava Açlığı) Anoksi Hipoksi Siyanoz Apne (Apnea)

7 OKSİJENLENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Kanın O2 taşıma kapasitesinin azalması Alınan O2 miktarının azalması Kalp atım hacminde azalma Göğüs duvarı hareketini etkileyen faktörler Metabolik hızın artması Hastalıklar Gebelik Obezite Egzersiz Sigara, alkol bağımlılığı Anksiyete Çevre Yaş

8 SOLUNUM PROBLEMİ OLAN HASTADA BAKIM Dört majör hemşirelik tanısı: Etkisiz solunum yolları temizliği Gaz değişiminin bozulması Etkisiz solunum şekilleri Kalp debisindeki değişiklik

9 Solunumu bozulmuş bir hastada bakımın amaçları Akciğer ekspansiyonunu düzeltmek ve sürdürmek Akciğerdeki sekresyonları mobilize etmek Açık hava yolu sağlamak ve sürdürmek Doku oksijenasyonunu ilerletmek ve sürdürmek Kardiopulmoner (Kalp-Akciğer) fonksiyonu düzeltmek Egzersiz toleransını arttırmak

10 Akciğerlerin En Fazla Kapasitede Kullanılması Girişimleri Pozisyon verme Solunum egzersizleri Derin solunum egzersizleri Aralıklı pozitif basınçlı solunum Spirometre mekanik ventilatör

11 Pulmoner Sekresyon Atılması Girişimleri Hidrasyon günde ( cc) Nemlendirme, buhar verme, nebulizör-steril su veya ilacın alveollere ulaşması Postural drenaj- akciğer segmentlerinde biriken sekresyonun perküsyon ve vibrasyon manevraları ile vermek Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar

12 Hava Yolu Açıklığının Sağlanması ve Devam Ettirilmesi Girişimleri Öksürme egzersizleri Oral ve nazal aspirasyon Airway uygulama (bilinç düzeyi azalan, hava yolu tıkalı olan hastalarda kullanılır) Oral ve trakeal airway uygulaması

13 Derin Solunum ve Öksürme Akciğerlerde biriken sekresyonların, yaşamı tehdit ettiği durumlarda hastaya derin solunum ve öksürme egzersizlerinin yaptırılması en önemli bakım girişimlerindendir.

14 Triflo Üfleme şişeleri sistemine benzer bir cihazdır. 3 ayrı kanal içinde üç küçük top bulunur. Hasta ekspirasyonu cihazın içine üfleyerek topları yukarı kaldırmaya çalışır. 3 topu birden kaldırması istendik olanıdır

15 Pozisyon Verme ve Mobilizasyon Hastanın pozisyonunun sık sık değiştirilmesi ya da hareket ettirilmesi hareketsizliğe bağlı olarak akciğerlerde sekresyon birikmesini önleyecek ve akciğerlerin yeterli solunum yapmasını sağlayacaktır.

16 Postural Drenaj Akciğerlerin hijyenini düzeltmek için, pozisyon verilerek ve yerçekiminden yararlanılarak, akciğerlerin alt segmentlerinde birikmiş sekresyonların, üst segmentlere ve trakeaya hareketini sağlayan terapötik bir işlemdir.

17 Postural Drenajın Uygulanmadığı Durumlar Yaşam bulguları pozisyon değişikliğinden olumsuz etkilenen kişilere, Kalp hastalığı olanlara postural drenaj uygulanmaz. NOT: Postural drenaj uygulanırken hastada taşikardi, palpitasyon, dispne, göğüs ağrısı gibi semptomlar ortaya çıkarsa işleme hemen son verilir.

18 Postural drenaj günde 2 4 kez, aabahları yataktan kalkmadan önce, uykuya yatmadan 2 saat önce yapılabilir. Yemeklerden önce veya 2 saat sonra uygulanmasına dikkat edilmelidir her bir seansta toplam uygulama süresi 20 dakikayı geçmemelidir.

19 AÇIK HAVA YOLUNUN SAĞLANMASI VE SÜRDÜRÜLMESİ

20 Oral Hava Yolu (Airway) Gerekli Olan Durumlar Şuurun bozulması Hava yolu obstrüksiyonu (Daralma) Mekanik ventilasyona ihtiyaç olması

21 Aspirasyon Hasta, solunum yolu sekresyonlarını öksürerek çıkaramadığı zaman, hemşire hava yolunu sekresyonlardan arındırmak için aspiratör ile aspirasyon uygulamalıdır

22 Aspirasyon Uygulaması Steril bir uygulamadır, cerrahi asepsi gerektirir Kateter sokulurken kesinlikle aspirasyon yapılmaz. Aspirasyon süresi saniyedir.

23 OKSİJEN TEDAVİSİ Oksijen, normal arteriyal oksijen basıncını (PO2) sürdüremeyen kişilere uygulanır. Oksijenin kanda düşük seviyelerde bulunması hipoksi durumunda uygulanır. Gerek akut gerekse de hekim tarafından önerilen tedavidir ve diğer teröpotik maddeler gibi dozu dikkatli bir şekilde ayarlanmalıdır.

24 Oksijenin Sağlandığı Kaynaklar Oksijen Tüpleri Merkezi Sistem

25 Oksijen Uygulama Yöntemleri Nazal Kateter Nazal Kanül Oksijen Maskesi Oksijen Çadırı

26 Nazal Kateter Burun yoluyla orofarekse yerleştirilen sonda ile oksijen verilmesidir. Kateter zorlanmadan, burun deliği hafifçe yukarı kaldırılarak nasal kanal boyunca orofarenkse doğru ilerletilir. Hastaya ağzı açtırılır, sondanın (kateterin) ucunun uvula (küçük dil) arkasında olduğu görülmelidir.

27 Kateterin yerleştirilmesinde sondanın ölçümü

28 Kateterin Burun Deliğine Yerleştirilmesi

29 Kateterin Yuvarlama Hereketi

30 Kateterin Uvuladan İzlenmesi

31 Kateterin Tespit Edilmesi

32 Nazal Kanül Burun içine yerleştirilen, dışa açık iki çıkıntısı olan plastik tüptür. Kanül plastik bantla baş çevresinde tutturulur. Bu yolda burun yolunun açık olmasına dikkat edilir.

33 Oksijen Maskesi Çok yüksek yoğunlukta oksijen verilmesi istendiğinde bu yok uygulanır. Oksijen maskesi ağzı ve burnu içine alabilecek büyüklükte olmalı ve hastanın yüzüne tam olarak oturmalıdır. Oksijen %44 68 yoğunlukla ve dakikada 6 10 Lt. olarak verilir

34 Uygulama Nemlendirme aygıtına 2/3 nemlendirici konur Rahat edebileceği pozisyon verilir Sigara İçilmez levhası görülür bir yere asılır Elektrik prizleri kontrol edilir

35 Oksijen Çadırı

36 Oksijen Tedavisinde Bakım Oksijen akım hızı ve konsantrasyonunu düzenli olarak kontrol eder. Nemlendirme cihazının (humidiferin) çalışıp çalışmadığını kontrol eder. 2 / 3 üne kadar distile su ile dolu olmasını sağlar. Hastanın solunum hızı ve derinliğini kontrol eder.

37 Nazal katater, yüz maskesi veya ventüri maskesi kullanıyorsa hasta bir şey yiyeceği ya da içeceği zaman kısa süre için çıkartılır. Oksijen, yanmayı destekleyen bir gaz olduğundan ortama sigara içilmez levhaları konur, tüm sigara ve kibritler hasta odasından dışarı çıkartılır. Yağ-eter-alkol gibi maddeler, statik elektrik oluşturabilecek materyaller ortamdan uzaklaştırılır, tüm elektrik prizlerinin topraklanmasının yapılması sağlanır.

38 Eğer mümkünse; hastanın durumunun ümitsiz olduğunu düşünüp, paniğe kapılmaması için hasta ve ailesine eğitim verilir. Oksijen terapisine son verildiğinde sakin, rahat bir ortam sağlanır. Çünkü heyecan, stres ve gerilim hastanın oksijen ihtiyacını arttırır. Oksijen tedavisin durdurulduğunda ilk kesildiğinde hastanın yanında birisi kalmalı, çağrı zili yakınına getirilmelidir.

39 Komplikasyonlar Oksijen Toksisitesi Solunum Depresyonu Atelektazi Retrolental Fibroplazi