Doç. Dr. Melikşah YASİN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. İdarenin Yasama Tarafından Denetlenmesi

Transkript

1 Doç. Dr. Melikşah YASİN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi İdarenin Yasama Tarafından Denetlenmesi

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER... ix KISALTMALAR...xv GİRİŞ...1 Ön Bölüm GENEL OLARAK İDARENİN DENETLENMESİ I. İDARENİN DENETLENMESİ İDARE VE DENETİM KAVRAMLARI...3 A. İdare...3 B. Denetim HUKUK DEVLETİ VE İDARENİN DENETLENMESİ İDARENİN DENETLENMESİNİN ULUSLARARASI BOYUTU...7 II. İDARENİN DENETLENMESİ YOLLARI İDARİ DENETİM A. Hiyerarşi B. İdari Vesayet C. Devlet Denetleme Kurulu... 15

3 x D. Mali Denetim BASKI GRUPLARI VE KAMUOYU DENETİMİ YARGI DENETİMİ BAĞIMSIZ İDARİ OTORİTELER ELİYLE İDARENİN DENETLENMESİ Birinci Bölüm YASAMA DENETİMİ I. YASAMA DENETİMİNİN GELİŞİMİ İNGİLTERE DE TÜRK PARLAMENTO TARİHİNDE A. Osmanlı Dönemi a. 1.Meşrutiyet Dönemi b. 2.Meşrutiyet Dönemi B. Meclis Hükümeti (1921 Anayasası) Dönemi C Anayasası Dönemi D. Tek Parti Döneminde Parti Müfettişliği Kurumu E Anayasası Dönemi II. YASAMA DENETİMİNİN KAPSAMI VE NİTELİĞİ YASAMA VE YÜRÜTME İLİŞKİLERİ AÇISINDAN YASAMA DENETİMİ A. Parlamenter Rejimde B. Başkanlık Rejiminde YASAMA DENETİMİNİN KAPSAMI YASAMA DENETİMİNİN NİTELİĞİ YASAMA DENETİMİNİN YAPTIRIMI YASAMA DENETİMİNİN YAPILDIĞI YER... 44

4 xi İkinci Bölüm MECLİSİN DOĞRUDAN DENETİM YOLLARI I. SORU TANIMI VE KAPSAMI ŞEKİL KOŞULLARI KONUSU SORU ÖNERGESİNİN GÖRÜŞÜLME USULÜ A. Sözlü Sorular B. Yazılı Sorular BAŞKANLIKTAN SORULAR II. GENSORU TANIM GENSORU ÖNERGESİNİN KONUSU VE KOŞULLARI A. Konusu B. Koşulları GENSORU ÖNERGESİNİN GÖRÜŞÜLME USULÜ GENSORUNUN SORUDAN FARKI III. GENEL GÖRÜŞME TANIMI VE KONUSU NİTELİĞİ KOŞULLARI GÖRÜŞÜLME USULÜ IV. MECLİS ARAŞTIRMASI TANIM MECLİS ARAŞTIRMASI TÜRLERİ A. Yasama Araştırması B. Seçim Araştırması... 69

5 xii C. Siyasi Araştırma a. Tanımı ve Konusu b. Koşulları c. Meclis Araştırma Komisyonu aa. Meclis Araştırma Komisyonunun Niteliği bb. Komisyonun Kuruluşu cc. Komisyonun Çalışma Yeri dd. Komisyonun Çalışma Süresi ee. Komisyonun Yetkileri ff. Meclis Araştırmasının Sonucu V. MECLİS SORUŞTURMASI TANIMI VE NİTELİĞİ A. Tanımı B. Niteliği KAPSAMI KOŞULLARI ÖNERGENİN GÖRÜŞÜLME USULÜ MECLİS SORUŞTURMASI KOMİSYONU A. Komisyonun Kuruluşu B. Komisyonun Çalışma Usulü ve Süresi C. Komisyonun Yetkileri D. Komisyon Çalışmalarının Sonuçlandırılması YÜCE DİVAN A. Tanımı ve Niteliği B. Yüce Divan Kararları Üçüncü Bölüm YASAMANIN DİĞER DENETİM YOLLARI I. MECLİSİN DENETİM FONKSİYONU DA İÇEREN FAALİYETLERİ MECLİS KOMİSYONLARI... 94

6 xiii II. 2. YASALARIN YAPILMA SÜRECİ KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERİN DENETLENMESİ MALİ İŞLEV GÜVENOYU VE GÜVEN İSTEMİ DENETİM AMAÇLI MECLİS KOMİSYONLARI İNSAN HAKLARINI İNCELEME KOMİSYONU A. Komisyonun Kuruluşu B. Komisyonun Görev ve Yetkileri a. Görevleri b. Yetkileri C. Komisyonun Çalışma Usulü D. Komisyona Yapılan Bireysel Başvurular E. Komisyon Faaliyetlerinin Denetim Etkisi ve Sorunlar DİLEKÇE KOMİSYONU A. Dilekçe Hakkının Gelişimi B. Dilekçe Hakkının Niteliği ve Diğer Denetim Yollarından Farkı C. Komisyona Başvuru Koşulları D. Dilekçe Komisyonunun Kuruluşu ve Çalışma Usulü KİT KOMİSYONU A. Denetimin Amacı ve Kapsamı B. Komisyonun Kuruluşu C. Komisyonun Çalışma Usulü ve Yetkileri D. Komisyon Çalışmalarının Sonucu a. İbra Kararı b. Şartlı İbra Kararı c. İbra Etmeme Kararı d. Genel Görüşmeye Sunma Kararları E. Raporun TBMM de Görüşülmesi...127

7 xiv 4. TBMM HESAPLARINI İNCELEME KOMİSYONU A. Meclis İdaresinin Denetlenmesi B. HİK nun Kuruluşu ve Çalışmaları C. Komisyonun Görevleri a. Harcamaların Denetlenmesi b. Eşya ve Demirbaşların Denetlenmesi III. MECLİS ADINA DENETİM YAPAN ORGANLAR SAYIŞTAY A. Tanımı ve Niteliği B. Sayıştay ın Görevleri C. Sayıştay ve Parlamento OMBUDSMAN A. Ombudsman Kavramı ve Ortaya Çıkışı B. İngiliz Ombudsmanı : Parlamento Komiseri a. Kişisel Statüsü b. Görevi ve Yetkileri c. Çalışma Usulü aa. Başvuru Koşulları bb. Başvuruları İncelemesi C. Parlamento Komiserinin Faaliyetlerinin Denetim Etkisi D. Türkiye İçin Ombudsman: Kamu Denetçiliği Kurumu SONUÇ KAYNAKÇA...159