Pay Vadeli İşlemleri Eğitimi Yepyeni bir piyasanın yepyeni yatırımcıları olmaya hoş geldiniz.

Transkript

1 Pay Vadeli İşlemleri Eğitimi Yepyeni bir piyasanın yepyeni yatırımcıları olmaya hoş geldiniz.

2 İlk vadeli işlemler borsası 18. y.y. ilk yarısı Japonya da kuruldu / Dojima Pirinç Piyasası

3 1970 ten sonra ise faiz ve dövizdeki dalgalanmalardan kaçmak için finansal ürünler üzerine vadeli işlemler hız kazanmıştır / 1973 Chicago Board of Trade (CBOT )

4 Türkiye de vadeli işlemler borsası oluşturulmasına yönelik ilk adımlar 1994 yılında başlasada resmi olarak 4 Şubat 2005 tarihinde VOB adıyla vadeli işlem kontratları işlem görmeye başlamıştır. 5 Ağustos 2013 tarihinden itibaren ise tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri VİOP bünyesinde tek bir platformda işlem görmeye başlamıştır.

5 Vadeli İşlemler Mala Dayalı Vadeli İşlemler Tarımsal Ürünler (Pamuk-Buğday ) Metaller (Altın / Gram-Ons ) Enerji (Elektrik ) Finansal Ürünlere Dayalı Vadeli İşlemler Faiz Döviz (Dolar/TL,Euro/TL Euro/Dolar ) Hisse senedine Dayalı Endeksler Hisse Senedi

6 Pay Vadeli işlem sözleşmelerinde ne tarz işlemler yapılabilir? Avantajları nelerdir? Pay senedi ile arasındaki farklar nedir? Pay senedi yerine pay senedi sözleşmelerini neden tercih edebilirim?

7 Pay Vadeli İşlemlerinde Kimler İşlem Yapabilir? Spekülatörler Risk Almak İstemeyen Yatırımcılar / Hedge Arbitrajcılar

8 Spekülatif / Uzun (Long) Pozisyon TL param var ve Garanti Bankası hissesinin fiyatının yükseleceğini düşünüyorum. Seçim 1: Fiyatı 8,00 TL olan Garanti Bankası payından spot piyasada 1250 adet alabilirim. Pay 8,50 TL olursa (8,50-8,00)*1.250=625 TL kar etmiş olurum. Toplamda ise; = TL param olur. Seçim 2: Fiyatı 8,10 TL olan 100 adet Ekim vadeli Garanti hisse sözleşmesinde uzun pozisyon alırım. 1 adet Garanti sözleşmesi başlangıç teminatı 100 TL. (10.000/100= 100 adet Garanti sözleşmesi ) 1 Garanti sözleşmesi = 100 Garanti hisse senedi (8,10*100)*100 = TL değerinde pozisyon almış olurum. =>

9 => Garanti pay sözleşmesi 8,10 dan 8,60 a yükselirse o zaman; ((8,60*100)-(8,10*100)) = 50*100 kontrat = TL kar elde etmiş olurum. Toplamda ise = TL param olur. SONUÇ : TL param ; Pay senedi aldığım zaman Pay senedi sözleşmesi aldığım zaman oldu. ; TL ; TL

10 Garanti Pay Senedi Garanti Vadeli Sözleşmesi Hesap Bakiyesi TL TL Alış Fiyatı 8 TL 8,10 TL Adet Hisse 1250 adet hisse 100 adet kontrat İşlem Büyüklüğü TL (100*100)*8,10= TL Komisyon - Alış 2 TL 16,20 TL Kapanış Fiyatı 8,5 8,6 Komisyon - Kapanış 2,125 TL 17,20 TL Toplam Komisyon 2+2,125 = 4,125 TL 33,40 TL Toplam Kar (8,50-8,00)*1250=625 TL ((8,6-8,10)*100)*100)=5000 TL Net Kar 625-4,125=620,875 TL ,40=4966 TL Yeni Hesap Bakiyesi ,875=10.620,875 TL = TL

11 Spekülatif / Kısa (Short) Pozisyon Bu sefer de TL param olduğunu ve Akbank payının fiyatının düşeceğini düşünüyorum. Seçim : Eğer fiyatın düşeceğini düşünüyorsam spot piyasada hiç birşey yapmadan beklemem gerekiyor. Oysa ki; pay vadeli sözleşmelerinde fiyatlar düşerken de kazanabilirim. Nasıl mı? Payın fiyatının aşağı geleceğini düşünerek 8,30 fiyattan 100 Adet Akbank pay vadeli sözleşmesinde kısa (short ) pozisyon alırım. 1 adet Akbank sözleşmesi başlangıç teminatı= 90 TL. (9.000/90 =100 adet Akbank sözleşmesi ) 1 Akbank sözleşmesi = 100 Akbank pay senedi (8,30*100)*100= TL değerinde pozisyon almış olurum. Akbank sözleşmesi 8,30 dan 8,00 fiyata düşerse o zaman; ((8,30*100)-(8,00*100))=30*100=3.000 TL kar elde etmiş olurum. Toplamda ise = TL param olur.

12 Korunma (Hedging) 6,40 maliyet ile alınmış adet Vakıfbank pay senedim var ve payın değer kaybetmeye başlayacağını düşünüyorum. Payı satmadan bu düşüşten etkilenmemek için ne yapabilirim? 6,50 fiyatlı 10 adet Vakıfbank sözleşmesi kısa pozisyon alırım. (1 Vakıfbank sözleşmesi = 100 adet Vakıfbank pay senedi) (6,50*100)*10 =6.500 TL değerinde pozisyon almış olurum. Tahminim gerçekleşti ve pay 6,20 TL fiyatına kadar düştü. ((6,50*100)-(6,20*100))*10 = 300 TL Vakıfbank sözleşmesinden kar sağlarım. Spot piyasada ise Vakıfbank pay senedi 6,10 fiyatına düştü. (6,40-6,10)*1.000 = 300 TL Vakıfbank pay senedinden zarar ederim. Böylece vadeli sözleşmedeki karım beni pay senedindeki zararımdan korumuş oldu.

13 Pay Vadeli Sözleşmelerinde Başlangıç Teminatları Garanti sözleşmesi için başlangıç teminatı 105 TL Akbank sözleşmesi için başlangıç teminatı 100 TL İş Bankası C sözleşmesi için başlangıç teminatı 75 TL Yapı Kredi Bankası sözleşmesi için başlangıç teminatı 65 TL Vakıfbank sözleşmesi için başlangıç teminatı 70 TL Ereğli sözleşmesi için başlangıç teminatı 55 TL Sabancı Holding sözleşmesi için başlangıç teminatı 120 TL Turkcell sözleşmesi için başlangıç teminatı 150 TL Türk Hava Yolları sözleşmesi için başlangıç teminatı 80 TL Tüpraş sözleşmesi için başlangıç teminatı 625 TL

14 Arbitraj Arbitrajcılar, iki veya daha fazla piyasada aynı anda işlem yaparak kar elde etmeyi hedefleyen kişilerdir. Yani bu kişiler ucuz olan yerden ürünü alıp pahalı yerde satarak risksiz gelir elde etmeyi hedeflerler. Spot piyasalar ve vadeli piyasalar arasında da olması gereken teorik fiyattan farklılaşmalar görüldüğü zaman ucuz piyasada alış pahalı piyasada satış yaparak denge sağlamaya çalışırlar. Arbitraj kavramı Türkiye de bir anlam karmaşası yaşasada dünyada ki yeri açısından oldukça önemlidir. Özetle, fiyatların yanlış yerlere gittiği zamanlarda doğru fiyatlara ulaşabilmek ve likiditenin kaybolmasını engellemek arbitrajcıların işidir.

15

16

17 Katılımınız için teşekkür ederiz. Sizlere Borsa Şansı nın yanınızda olduğu bol kazançlı günler dileriz.

18 Bilgi için : Ata Finans Grubu Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası Müdür Yardımcısı etekgul@atayatirim.com.tr Telefon : Mobil :