İRONİ KAVRAMININ POSTMODERN DÖNÜŞÜMÜ VE POSTMODERN SERAMİK ESERLERDE İRONİ

Transkript

1 İRONİ KAVRAMININ POSTMODERN DÖNÜŞÜMÜ VE POSTMODERN SERAMİK ESERLERDE İRONİ Gamze BOZ YÜKSEK LİSANS TEZİ Seramik Anasanat Dalı Danışman: Yrd. Doç. Cemalettin SEVİM Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Ekim 2011

2 ii

3 iii YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ İRONİ KAVRAMININ POSTMODERN DÖNÜŞÜMÜ VE POSTMODERN SERAMİK ESERLERDE İRONİ Gamze BOZ Seramik Anasanat Dalı Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Haziran 2011 Danışman: Yrd. Doç. Cemalettin SEVİM İroni kavramının, ortaya çıkışından günümüze sanat ve felsefe birlikteliğini su yüzüne çıkarırken, edebiyat, tiyatro gibi alanların yanı sıra, resim, heykel ve seramik sanatına da yeni bir çehre kazandırmış olduğunu gözlemliyoruz. Kavramın, bir söz oyunu olarak gündeme gelişi, zaman içerisindeki gelişimi, özellikle tiyatro ve edebiyat alanlarında kolaylıkla görülebilmektedir. Resim sanatında ise, geçmişten beri var olan bir özelliktir. Minyatür, Çin ve Japon resimlerindeki erotik sahnelerden, Yunan vazo resimlerinden, 16. yy dan başlayarak 20. yy la kadar geçen süre bağlamında; Hieronymus Bosh, Hans Holbein, Pieter Bruegel, Caravaggio, William Hogard, Honore Damuier, Francisco Goya ve James Ensor gibi sanatçıların yapıtlarına kadar ironinin resim sanatında kullanımı önemli bir yer tutmakta ve 20. Yüzyıl da Modern sanatın tüm öncü akımlarının da başvurduğu bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Modern dönemin öncü sanatçıları, Pablo Picasso, Joan Miro, Marc Chagal, Georges Braque, Paul Gauguin, Cobra Grubu ve Fernard Leger seramiği bir malzeme olarak değil, sanatsal bir ifade aracı olarak görmüşlerdir. Bu gelişim seramiğin sanatsal dönüşümüne önemli bir katkıdır. Özellikle Paul Gauguin'in seramik heykelleri, seramik sanatında ironi kavramının kullanımı açısından bir başlangıçtır. Postmodern sanatın oluşumuna ve seramik sanatında yeni sanatsal üretimlerin ortaya çıkması açısından Marcel Duchamp, önemli bir sanatçıdır lı yılların sanat ve estetiği ile

4 iv birlikte yoğrulan seramik sanatı ve sanatçılarının eserleri, güncel birçok eğilimi yansıtmakla birlikte, çoğu zaman ironik etkiler göstermektedirler. İronik olarak nitelendirilen birçok eserde olduğu gibi, Postmodern dönemin seramik sanatçıları da yaşanılan dönemin açmazlarını, çarpıklıklarını, ikilemlerini ve tüm özelliklerini eserlerine ironik ve eleştirel olarak bir başkaldırı biçiminde yansıtmışlardır. İroni Kavramının Postmodern Dönüşümü ve Postmodern Seramik Eserlerde İroni başlıklı bu tez çalışması ironi kavramı üzerine kapsamlı bir araştırmayı içermektedir. Edebiyat, Tiyatro, Resim ve Heykel gibi alanlarda ironiyi kullanan birçok sanatçı ve eseri, örnekleriyle sunulmuştur. İncelemenin ana bölümü olan seramik sanatı açısından ise Modern Sanattaki gelişim sürecinden başlanılarak, Postmodern sanat bağlamından ironinin kullanımı ile birlikte çeşitli eğilimlerin seramik sanatında ironik bir dil ile gündeme gelişi, sanatçılar ve eserlerinin ironi açısından analizinin yapılması ile ortaya konulmuştur.

5 v ABSTRACT POSTMODERN TRANSFORMATION OF IRONY AND IRONY IN POSTMODERN CERAMIC WORKS OF ART Gamze BOZ Ceramic Departments Anadolu University Fine Arts İnstitute, October 2011 Consultant: Assistant Professor Cemalettin SEVİM We observe that the concept of irony revealed the unity of art and philosophy since its emergence with Socrates, and that it earned a new face to literature, theatre, plastic arts, painting, sculpture and ceramic. The development of the concept in time and its becoming a subject of the agenda as a word play can be easily distinguished especially over theatre and literature. On the other hand, in the art of painting, it is characteristics existence since long time ago. Minyature started from the erotic scenes in the Chinese and Japan paintings, from Greek vase pictures, and from the 16 th century, and within the context of time passing until the 20 th century, irony is significantly used in the art of painting in the works of artists such as Hieronymus Bosh, Hans Holbein, Pieter Bruegel, Caravaggio, William Hogard, Honore Damuier, Francisco Goya and James Ensor and it is a method applied by all pioneering movements of Modern art in the 20th century. The pioneering artists of this period Pablo Picasso, Joan Miro, Marc Chagal, Georges Braque, Paul Gauguin, Cobra Group and Fernard Leger did not regard ceramic as a material, but they rather considered it as a means of artistic expression. This development is an important contribution to the artistic transformation of ceramic. Particularly, the ceramic sculptures of Paul Gauguin provide a starting point in terms of usage of irony concept in the ceramic art. Another important name is Marcel Duchamp in that he contributed both to the emergence of Postmodern Art and also to the new artistic productions. The ceramic art and artists harmonized with the art and aesthetics of the 1960s bear the features of many contemporary tendency,

6 vi while their attitude are often ironic. As in many works of art which are defined as ironic, the ceramic artists of postmodern period reflected the impediments, perversions, dilemmas and all features of the period in the form of an ironic and critical rebellion. This thesis study titled as Postmodern Transformation of Irony and Irony in Postmodern Ceramic Works of Art includes a comprehensive research on the concept of irony. Many artists and their works where irony is used in areas such as Literature, Theatre, Painting and Sculpture have been presented with samples. As for the art of ceramic, which is the main part of the study, the study starts with the development process in Modern Art, and continues with the discussing of various tendencies in the art of ceramic in an ironic discourse with the using of irony in the concept of Postmodern Art, and is concluded with the analysis of artists and their works in terms of irony.