TÜRKİYE DE SPOR KULÜPLERİNİN ŞİRKETLEŞMESİ ve HALKA ARZLARI. Mete İkiz

Transkript

1 TÜRKİYE DE SPOR KULÜPLERİNİN ŞİRKETLEŞMESİ ve HALKA ARZLARI 1

2 Türkiye de bir Futbol Kulubünün Şirketleşmesi: Futbolun bir endüstri olmasıyla beraber, kulüplerin giderleri gelirlerinden daha fazla artış göstermiştir. Özellikle, hızla artan futbolcu transfer ücretleri kulüplerin bütçelerinin en önemli gider kalemini oluşturmuş, giderlerde görülen hızlı artış kulüplerin yabancı kaynaklara başvurmasına ve yüksek oranlarda borçlanmasına neden olmuştur. Futbolcu transfer ücretleri ile birlikte genel giderleri artan kulüpler, gelirlerini arttırmak için alternatif kaynak arayışlarına girmişlerdir. Şirketleşme ve sonrasında halka arz bu kaynak arayışının bir sonucudur. Şirketleşme ile futbol kulüpleri profesyonel yönetim anlayışına, gider çeşitlendirilmesi ve artışına, stadyumların yenilenmesi ve kapasitelerinin arttırlmasına imkan bulmuşlardır. Türkiye de futbol kulüplerinin şirketleşmesi örneği ilk Malatyaspor un futbol şubesini Malatyaspor A.Ş. ye devretmesidir. Bundan sonra İstanbulspor, Vanspor, Dardanelspor, Karşıyaka, Adanaspor, Siirtspor, Galatasaray, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Trabzonspor şirketleşen diğer kulüplerimizdir. Şirket Kuruluşu; Dernek Hükmündeki Spor Kulüpleri: 2908 Sayılı Dernek Kanuna Göre düzenlenmiştir. Kamu ve kuruluşlarında, yükseköğretim okullarında ve özel kuruluş bünyelerinde kurulabilir. Türk Ticaret Kanununa Göre Düzenlenen Spor Kulüpleri: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü nün teşkilat ve Görevleri hakkında Kanun un 24. Maddesi ve Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri kapsamında kurulabilirler. 2

3 Türkiye de bir Futbol Kulubünün Şirketleşmesi: Spor Kulüplerinin Şirketleşmesi kavramından anlaşılması gereken, Kulüplerin bünyelerinde mevcut amatör spor dallarını, alt yapı çalışmalarını, üyelik kavramını, sosyal ilişkileri gene kulüplerin bünyelerinde bırakarak, sadece profesyonel futbol faaliyetlerinin tamamını veya bir kısmını kulüplerin kendi kurdukları ve sahip oldukları Anonim Şirketlere çeşitli sözleşmelerle devredilmesidir. Kulüplerin kurdukları ve sahip oldukları Sportif A.Ş. leri hukuki ve mali açıdan yapılandırırken, dikkat edilmesi gereken önemli hususlar: Model seçimi ile profesyonel futbol faaliyetlerinin, futbol takımı ile birlikte ve gelir/ giderlerin tamamını A.Ş. ye devri. Profesyonel Futbol Takımı nın mülkiyetinin devri veya takımın şirkete kiraya verilmesi. Kiralamalarda, gelirlerin temlik sözleşmelerinde ortaya çıkacak damga vergisi, KDV, temettü stopajı gibi şirketleşmenin maliyet lerinin hesaplanması. Alternatif finansman modellerinin maliyetilerinin şirketleşme maliyeti ile kıyaslanması. Türkiye Futbol Federasyonunun Kulübün şirketleşmesine bakışı. Sermaye Piyası Kurulu nun (SPK) şirketleşme ve halka arz ile ilgili hükümlerin yerine getirilmesi. 3

4 Spor Kulüplerinin Vergilendirilmesi Kurumlar Vergisi Kanunu nun 7. Maddesinin 8 numaralı bendine göre spor kulüpleri spor faaliyetinde bulundukları sürece kurumlar vergisinden muaftır. Spor dışı sayılan faaliyetleri kurumlar vergisine tabidir. Katma Değer Vergisi tebliğine göre futbolcu transferleri ve kiralamaları haricinde maç hasılatları, spor toto-loto isim hakları gelirleri ve benzeri gelirler KDV den muaftır. Spor kulüplerinin böyle bir muafiyete konu edilmeleri, sporun teşvik edilmesi amacına dayanmaktadır. Spor kulübü derneklerinin veya spor faaliyeti ile uğraşan anonim şirketlerin Stadyum maç hasılatı Stadyum kira gelirleri Isim hakkı gelirleri Radyo ve Televizyon yayın gelirleri Forma ve saha içi reklam gelirleri Sponsorluk gelirleri Sadece idman ve spor faaliyeti yapanlara ve izleyicilere hizmet vermek üzere spor tesislerinde bulunan büfelerin gelirleri kurumlar vergisinden muaftır. Sözkonusu muafiyetten yararlanmak için futbol takımının kulüp tarafından anonim şirkete kiralanması veya devredilmesi ( süreli veya süresiz, bedelli veya bedelsiz) gerekmektedir. 4

5 Türkiye de Futbol Kulüplerinin Halka Arzları Ülkemizde ilk şirketleşen kulüpler olarak karşımıza Galatasaray, Beşiktaş, Fenerbahçe, Trabzonspor, Malatyaspor, Vanspor, Adanaspor, İstanbulspor, Çanakkalespor, Karşıyaka, Antalyaspor ve Siirtspor çıkmaktadır. Ancak sözkonusu kulüplerimizden sadece dört büyük kulüp hisselerini borsaya kote etme başarısını gösterebilmiştir. Galatasaray ve Beşiktaş hisseleri Şubat 2002 den, Fenerbahçe hisseleri ise Şubat 2004 den, Trabzonspor hisse senetleri de Nisan 2005 den beri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda işlem görmektedir. Bu kulüplerimizden Beşiktaş ın dışındaki Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor kulüplerinin biçimsel farklılıkları olsa da baz olarak halka açılma ve şirketleşme biçimleri birbirine benzer özellikler göstermektedir. Kulüplerimiz genel olarak; Kulübün elde ettiği gelirleri; Kulübün çatısı altında kurulan şirketlerin sağladığı ticari kazançları, İMKB ye kote edilen Borsaya Sportif A.Ş. lere devir ve temlik ederek; Tüm giderlerini ise kulüp bünyesinde bırakacak şekilde oluşturulan bir yapı ile borsaya açılmayı uygun bulmuşlardır. Bu genel yapılanmanın tek istisnasını Beşiktaş ın şirketleşmesi ve sonrasındaki halka arzı oluşturmaktadır. Halka arz edilen futbol kulüplerinde ise futbol şirketlerinin hisse senedi fiyatları, alınan galibiyet ve yenilgiler, yapılan yeni medya ve sponsorluk anlaşmaları ve yeni bir yıldız oyuncunun alınması veya satılması gibi durumlarda etkilenebilmektedir. Spor Kulüplerinin mali yılları 1 Haziran da başlayıp, 31 Mayıs da sona ermekte ve bu anlamda İMKB de işlem gören diğer şirketlere göre farklılıklar göstermektedir. 5

6 Galatasaray Sportif Sınai ve Ticari Yatırımlar A.Ş Halka Arzı Galatasaray Sportif A.Ş. nin %16 oranında hisse senedi 13 kurumdan oluşan bir konsorsiyum tarafından Şubat 2002 tarihlerinde halka arz edilmiştir. 130 milyon ABD Dolarlık bir halka arz piyasa değeri ile satışa sunulan hisse senetlerinin %65 i yapılan roadshow sonucunda yurtdışında yerleşik yabancı yatırımcılara satılmıştır. Galatasaray Spor Kulübü nün iştiraki olan Galatasaray Sportif A.Ş. Galatasaray markası ve markanın tam anlamıyla yararlanılabilmesi amacıyla futbol ile ilgili tüm pazarlama faaliyetlerini yürütmek üzere kurulmuştur. Şirket in stratejisi, gelirlerini maksimize etmek ve elde ettiği kârın büyük kısmını, ağırlığını Kulüp ün oluşturduğu ortaklarına temettü olarak dağıtmaktır. GSSAŞ, bir futbol veya spor kulübünden ziyade yayıncılık, sponsorluk ve lisans hakları ile donatılmış bir medya şirketi olma özelliğine sahiptir. Halka Arz Öncesi Sermaye (YTL) 2,035,000 Halka Arz Sonrası Sermaye (YTL) 2,035,000 Halka Arz Şekli Ortak Satışı Halka Arz Edilecek Hisse Senedi A 326 Sermaye Artırımından 0 Halka Arz Oranı 16% Halka Arz Tarihi Şubat Halka Arz Büyüklüğü 130 mn $ Halka Arz Öncesi Halka Arz Sonrası Dağılım Dağılım Hissedar (Bin YTL) (%) (Bin YTL) (%) Galatasaray Spor Klübü 1, , AIG Blue Voyage Fund, L.P AIG Global Sports and Entertainment Fund, L.P. 7 adet Kurucu Gerçek Kişi Halka Açık Kısım TOPLAM HİSSE ADEDİ 2, ,

7 Galatasaray Sportif A.Ş Halka Arzı GSSAŞ nin Gelir Yapısı (Halka Arzı Sırasında) GSSAŞ nin Organizasyon Yapısı (Halka Arz Sırasında) Genel Müdür YÖNETİM KURULU UFA Sports UFA Sports International Yayıncılık (%34) Sponsorluk / Reklam (%24) Lisans / Markalı Ürün (%1) %100 %100 %100 UFA Sports GALATASARAY SPORTİF A.Ş. ŞİRKET Temettü Takıma kira ödemesi Lisans ücreti GALATASARAY SPOR KULÜBÜ KULÜP Halkala İlişkiler Bölümü Muhasebe Bölümü Pazarlama Bölümü Satış Bölümü Performans Geliri (%22) Gişe Geliri (%18) Kısmi Takıma ait giderler Galatasaray Sportif A.Ş. nin gelir kaynakları: Yayın Gelirleri (Türkiye Süper Ligi, UEFA Şampiyonlar ligi ve diğer karşılaşmalar) Sponsorluk Gelirleri Reklam Gelirleri (Stadyum ve antrenman sahası) Markalı ürünlerden lisans gelirleri Performans bazlı gelirler (UEFA dan alınan katılım ve performans gelirlerinin bir kısmı) Fon Akışı Yönetim Sahiplik GALATASARAY FUTBOL TAKIMI Şirket in gelir ve giderlerine dahil olmayan kalemler: Gişe gelirleri Sporculara ödenen ücretler Transfer faaliyetinden doğan net nakit giriş veya nakit çıkışları 7

8 Galatasaray Sportif A.Ş. nin Halka Arzının Değerlendirilmesi Halka arz öncesinde Şirket'in UFA ile futbol pazarlaması alanında yapmış olduğu anlaşma sayesinde tüm pazarlama faaliyetleri tek bir çatı altına profesyonelce yürütülmek üzere toplanmıştır. UFA'nın, dünyanın en büyük spor pazarlama şirketlerinden biri olması ve pazarlama konusundaki gücü sayesinde Şirket'in gelirlerinin en üst düzeye çıkarılması hedeflenmiştir. Bununla birlikte söz konusu işbirliği istenilen sonuçları oluşturmaması üzerine, anlaşma karşılıklı olarak fesh edilmiştir. GSSAŞ'nin gelirlerini oluşturan ana kalemlerin vergiden muaf konumda olması ve finansman giderinin yok denecek kadar az olması nedeniyle Şirket'in ortaklarına temettü olarak dağıtacağı net geliri yüksek bir miktarda oluşmaktadır. Galatasaray Sportif, bir futbol veya spor kulübünden ziyade yayıncılık, sponsorluk ve lisans hakları ile donatılmış bir medya şirketi olma özelliğine sahiptir. Bu anlamda spor kulüplerinin şirketleşmesinde bir ilki gerçekleştirmesinden dolayı Galatasaray Modeli nden bahsetmek mümkündür. Bu Model tüm önemli gelir kalemlerini şirketin içerisinde toplarken, giderler Galatasaray Kulübü nün üzerinde bırakılmıştır. Halka arzdan veya sonrasında İMKB de Galatasaray Sportif hisse senedi alan yatırımcının giderlerin artmasıyla ortaya çıkacak başarısız mali performans riskini bertaraf eden bu modelin yatırımcı açısından son derece avantajlı olduğu bir yadsınamaz bir gerçektir. 8

9 Beşiktaş Futbol Yatırımları San. ve Tic. A.Ş Halka Arzı Beşiktaş Futbol Yatırımları San. ve Tic. A.Ş. nin sermayesi artırılarak, artırım sonrası sermayesinin %15 ine karşılık gelen bölümü Galatasaray Sportif A.Ş. Ile aynı zamanda halka açılmıştır. Beşiktaş Futbol A.Ş. yurtdışında yerleşik yabancı yatırımcılara roadshow düzenlememiş ve yurtiçi ağırlıklı bir halka arz gerçekleştirmiştir. Yurtdışında görülen örneklerde olduğu üzere halka arzı müteakip BJK'nın bünyesinde bulunan futbol şubesinin blok olarak bütün gelir ve giderlerinin kontrolüne sahip konuma gelmiştir. Şirket ile BJK arasında 2001 yılında imzalanmış olan ön anlaşma uyarınca halka arz edilmiş olan Futbol A.Ş., marka ve haklarının tek başına sahibi olmuştur. Bunun karşılığında Şirket BJK'ne her yıl için, 1 mn $'dan az ve 2 mn $'dan fazla olmamak kaydıyla yıllık gelirinin %5'ini lisans hakkı bedeli olarak ödemektedir. Şirket'in kurumlar vergisinden muaf tutulması için yalnızca spor faaliyeti ile ilgilenmesi gerekli olduğundan dolayı Şirket merchandising faaliyetinde bulunmama kararı almış ve bu konuda faaliyet göstermesi için Beşiktaş Sportif Ürünler San. ve Tic. A.Ş.'yi ("Beşiktaş Sportif") kurmuştur. Bu şekilde Beşiktaş Sportif, merchandising gelirlerinden elde ettiği kârın tamamını Şirket'e temettü olarak ödemektedir. Halka Arz Öncesi Sermaye 1,850,000YTL Halka Arz Sonrası Sermaye 2,176,500-YTL Halka Arz Şekli Sermaye Artırımı Halka Arz Edilecek Hisse Senedi Adedi 326,500,000 Sermaye Artırımından 326,500,000 Halka Arz Oranı %15 Tahmini Halka Arz Tarihi Şubat 2002 nin ilk yarısı Halka Arz Yöntemi Sabit Fiyatla Talep Toplama Aracılık Yöntemi Bakiyeyi Yüklenim Halka Arz Piyasa Değeri 94 mn $ Halka Arz Büyüklüğü 14 mn $ 9

10 Beşiktaş Futbol Yatırımları San. ve Tic. A.Ş Halka Arzı Halka Arzdan Sonra Ortaya Çıkan Yapı BJK Üye Aidat Gelirleri, Kolej Gelirleri, Diğer Spor Faaliyetleri, Gayrimenkul Gelirleri %85 İştirak %15 Halka Açık Beşiktaş Futbol Yatırımları San. ve Tic. A.Ş. %100 İştirak Beşiktaş Futbol Yatırımları San. ve Tic. A.Ş. Mevcut Profesyonel Futbol Şubesinin Tüm Faaliyetleri Transfer Gelirleri Maç Gelirleri Reklam Gelirleri Yayın Gelirleri Diğer Gelirler Merchandising Gelirleri Halka arzı takiben halkaarz edilen Şirket e devredilen olan BJK Profesyonel Futbol Şubesi nin başlıca gelir ve gider kalemleri şunlardır: Gelirler: Transfer gelirleri, maç gelirleri, reklam gelirleri, yayın gelirleri, diğer gelirler Giderler: Antrenör ve futbolcu transfer ve maaş giderleri, maç giderleri, inönü stadı giderleri, diğer giderler 10

11 Beşiktaş Futbol Yatırımları San. ve Tic. A.Ş Halka Arzı Başlıca Gelir Kalemleri Transfer Gelirleri: Takıma daha fazla yarar getirmeyeceği düşünülen ya da yüksek miktarda gelir getirecek futbolcuların bonservis bedellerinin ve tecrübe kazanması için diğer takımlara kiraya verilen futbolcuların transfer ücretlerinden elde edilen gelirdir. Bu gelir, o yıl satılan ya da kiraya verilen futbolcuların sayısına ve kalitesine göre değişiklik göstermektedir. Maç Gelirleri: Bu gelir grubunda, Beşiktaş Futbol Kulübü nün İnönü Stadı nda oynadığı maçların gişe hasılatları ve Şampiyonlar Ligi bonusları yer almaktadır. Maç gelirleri 5 kategoride incelenmektedir: Türkiye Profesyonel 1. Lig Maçları, Türkiye Kupası Maçları, Şampiyonlar Ligi Maçları, UEFA Kupası Maçları, Özel Maçlar, Avrupa Kupaları Gelirleri: Şampiyonlar Ligi ve UEFA Kupası gelirlerini içermektedir Reklam Gelirleri: Beşiktaş ın reklam gelirleri 5 grupta incelenmektedir: Formaya alınan reklam geliri, İnönü stadı pano geliri, kale dış çizgisi reklam geliri, stad içi işletmecilik gelirve bilboard reklam geliri ve meşrubat satış geliri Yayın Gelirleri: Lig yayın gelirleri, kupa maçları gelirleri ve internet ve mobil telefon haklarını kapsayan diğer gelirler. Sponsorluk Gelirleri 11

12 Beşiktaş Futbol Yatırımları San. ve Tic. A.Ş Halka Arzı Başlıca Gider Kalemleri Antrenör ve Futbolcu ödemeler. Transfer ve Maaş Giderleri: Bonservis ödemeleri, garanti ve maç başına Maç Giderleri: Kombine ve diğer biletlerin baskı ve dağıtım masrafları, hakem ve gözlemci giderleri, kapı, gişe kontrol, hasar tazminat, ses düzeni ve video çekim harcamaları, başlıca maç giderleridir. İnönü Stadı Giderleri: Beşiktaş, yılları arasında İnönü Stadının işletme hakkına sahiptir. Gençlik ve Spor Müdürlüğü ile yapılan anlaşmaya göre Beşiktaş, sabit kira bedeli dışında Stad içi ve dışı reklam gelirlerinin %10 unu bu kuruma ödemek zorundadır. Diğer önemli stad gideri ise çim bakım gideridir. Diğer Giderler: Sporcu ve antrenör sosyal giderleri, kamp ve tesis giderleri, seyahat giderleri, tesis bakım-onarım giderleri, federasyon bölge giderleri Beşiktaş, İngiltere nin futbol kulüplerini şirketleşerek halka arzını hedef alan yapılanması benzeri futbol takımının tüm gelir ve giderlerinin Futbol A.Ş. ye devrettiği bir yapı kurmuştur. Yurtdışındaki halka açık benzerlerinin aksine, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor modellerinde, giderleri arasında Profesyonel Futbol takımına ilişkin transfer ve maaş giderleri yoktur. 12

13 Fenerbahçe Sportif Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş. Halka Arzı Fenerbahçe Sportif Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş., Haziran 1998 de İstanbul da 1907 Fenerbahçe Sportif Hizmetler sanayi ve Ticaret A.Ş. ünvanıyla sporun bütün dallarıyla ilgili ticari ve sınai faaliyetlerde ve yatırımlarda bulunmak üzere kurulmuştur. Fenerbahçe Sportif in kurumlar vergisinden muaf bir yapıya kavuşması için Haziran 2002 de Fenerbahçe Sportif in ticari faaliyetleri Fenerbahçe Spor Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. ye devredilmiştir. Bu Şirket Fenerbahçe taraftar ürünleri ve diğer her türlü spor malzeme ve spor giysileri, reklam ve eşantiyon ürünlerinin satış ve pazarlamasını yapmak üzere Fenerium mağazalarını işletmektedir. %85 i Fenerbahçe Spor Kulübü ne ait olan Fenerbahçe Sportif Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin YTL sermayesinin %15 i Şubat 2004 te halka arz edilmiştir. Fenerbahçe Markaları nın tek meşru ve yasal maliki olan Fenerbahçe Spor Kulübü, bu markalara ilişkin lisans haklarını Fenerbahçe Sportif e 2004 yılı Ocak ayında imzalanan Lisans Kiralama sözleşmesi ile 30 yıllığına 27 trilyon TL bedelle kiralamıştır. Halka Arz Öncesi Dağılım Halka Arz Sonrası Dağılım Hissedar YTL % YTL % Fenerbahçe Spor Kulübü Derneği , ,0 Diğer Kurucu Gerçek Kişiler 1 0,0 1 0,0 Halka Açık Kısım - 0, ,0 TOPLAM HİSSE ADEDİ , ,00 13

14 Fenerbahçe Sportif Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş. Halka Arzı Lisans hakkı Fenerbahçe markalarına dair medya, imaj, reklam, pazarlama, sponsorluk hakları dahil ve bunlarla sınırlı kalmaksızın tüm fikri ve sınai hakları ( Fenerbahçe Pazarlama hakları ) içermektedir. Bu hakların bedeli 30 yıllığına peşin olarak ödendiği için Fenerbahçe Sportif in yıllık nakit çıkışı olmayacaktır. Fenerbahçe Sportif in gelirlerinin hemen hemen tamamı 30 yıllık sözleşmelere dayanmaktadır. Yurtdışındaki halka açık benzerlerinin aksine, Galatasaray Sportif modelinde olduğu gibi, Fenerbahçe Sportif in giderleri arasında Profesyonel Futbol takımına ilişkin transfer ve maaş giderleri yoktur. Fenerbahçe Sportif in gelir kalemleri: Yayın hakkı gelirleri Stadyum gelirleri Reklam gelirleri Sponsorluk gelirleri Futbol takımının performansına bağlı gelirler İsim hakkı gelirleri Lisans ve Ticari ürünler isim hakkı gelirleri Fenerbahçe TV isim hakkı gelirleri Kültür ve Ticaret Merkezi isim hakkı gelirleri 14

15 Fenerbahçe Sportif Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş. Halka Arzı Başlıca Gelir Kalemleri Yayın Gelirleri: Lig, Şampiyonlar Ligi ve UEFA Yayın Havuzu Gelirleri, diğer Karşılaşmalar Fenerbahçe Sportif, Süper Lig yayın gelirlerine Lisans Kiralama sözleşmesi ve temlik sözleşmesi ile 30 yıllığına sahip olmuştur. Stadyum Gelirleri: Fenerbahçe Sportif, Fenerbahçe Spor Kulübü ile yaptığı Temlik Sözleşmesi çerçevesinde 2004/2005 sezonundan itibaren 2033 Kasım sonuna kadar stadyum gelirlerinden her yıl sabit olarak 8.5 milyon ABD Doları elde edecektir. Reklam Gelirleri: Stadlara alınan reklam ve forma reklamı Sponsorluk Gelirleri: Fenerbahçe Sportif, Fenerbahçe markasından sağlanan her türlü sponsorluk gelirlerinin 30 yıl süreyle sahibidir. İsim Hakkı Gelirleri: Fenerbahçe Sportif 30 yıllığına sahip olduğu lisans haklarını başka kurumlara da alt lisans sözleşmeleri imzalamak suretiyle kullandırmakta ve isim hakkı geliri elde etmektedir. Fenerbahçe Spor Ürünleri İsim Hakkı Gelirleri Fenerbahçe TV Gelirleri: Fenerbahçe TV nin vergi öncesi kârının %50 sine sahiptir. Kültür ve Ticaret Merkezi Gelirleri: Fenerbahçe Kültür ve Ticaret Merkezi, Fenerbahçe Spor Kulübü tarafından Şükrü Saraçoğlu Stadı nın yanında alınmış bulunan arazi üzerinde yaptırılacaktır. Şampiyonlar Ligi Performans Gelirleri: Fenerbahçe Sportif, Fenerbahçe Spor Kulübü ile yaptığı 30 yıllık anlaşma gereği, Şampiyonlar Ligi brüt gelirlerinin %20 sine sahiptir. 15

16 Fenerbahçe Sportif Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş. Halka Arzı Başlıca Gider Kalemleri Futbol Takımı Kirası: Fenerbahçe Sportif, Fenerbahçe Spor Kulübü bünyesinde oynayan Profesyonel futbolcular ile bunların antrenörleri ve diğer teknik adam ve destek sağlayan kişileri 30 yıllığına Fenerbahçe Spor Kulübünden kiralamıştır. 2004/2005 futbol sezonundan başlayarak bir önceki yıla ait şirket gelirlerinin %2 si oranında kira bedeli ödenmektedir. Stadyum Giderleri Katılım Payları: Fenerbahçe Sportif, 2004/2005 sezonundan başlayarak 30 yıllığına stadyum gelirlerinden sabitlenmiş pay alırken, giderlere cüzi bir tutarda iştirak etmektedir. Bu tutar yıllık olarak ABD Dolarıdır. Genel Yönetim Giderleri: Şirket faaliyetlerinin profesyonellerden oluşacak çekirdek bir kadro ile sürdürmektedir. 16

17 Trabzonspor Sportif Yatırım ve Ticaret A.Ş Halka Arzı Trabzonspor Sportif Yatırım ve Ticaret A.Ş, 2005 yılında Deniz Yatırım tarafından hisselerinin %25 ini halka arz etmiştir. Trabzonspor markalarının tek, meşru, yasal ve süresiz maliki olan Futbol A.Ş. ile Şirket arasında imzalanan Lisans Kiralama Sözleşmesi ve Profesyonel Futbol Takımı Kiralama Sözleşmesi uyarınca, Trabzonspor Sportif 30 yıl süreyle; (i)trabzonspor marka ve pazarlama ve lisans haklarına (ii)profesyonel Futbol takımı nın uluslararası müsabakalardan elde ettiği performans ve pazarlama gelirlerinin bir kısmına (iii) Futbol A.Ş. tarafından elde edilecek stadyum hasılatlarının büyük bir kısmına sahip olacaktır. Trabzonspor Sportif in gelirlerinin hemen hemen tamamı 30 yıllık sözleşmelere dayanmaktadır. Yurtdışındaki halka açık benzerlerinin aksine, Galatasaray Sportif modelinde olduğu gibi, Trabzonspor Sportif in giderleri arasında Profesyonel Futbol takımına ilişkin transfer ve maaş giderleri yoktur. Gelir kalemleri şunlardır: Yayın Hakkı gelirleri, stadyum gelirleri, reklam gelirleri, sponsorluk gelirleri, futbol takımının performansına bağlı gelirler, isim hakkı gelirleri (Lisans ve ticari ürünler isim hakkı gelirleri, bahis oyunları isim hakkı gelirleri) Halka Arz Öncesi Dağılım Halka Arz Sonrası Dağılım Hissedar (YTL) (%) (YTL) (%) Trabzonspor Futbol İşl. Tic. A.Ş , ,0 Diğer Kurucu Gerçek Kişiler 5 0,0 5 0,0 Halka Açık Kısım - 0, ,0 TOPLAM HİSSE ADEDİ , ,00 17

18 Trabzonspor Sportif Yatırım ve Ticaret A.Ş Halka Arzı Trabzonspor Sportif in gelirlerinin hemen hemen tamamı 30 yıllık sözleşmelere dayanmaktadır. Galatasaray Sportif modelinde olduğu gibi, Trabzonspor Sportif in giderleri arasında Profesyonel Futbol takımına ilişkin transfer ve maaş giderleri yoktur. Başlıca Gelir Kalemleri Yayın Hakkı Gelirleri: Lig TFF ile yayıncı kuruluş arasındaki anlaşma, Şampiyonlar Ligi, diğer karşılaşmalardan elde edilecek gelir, UEFA yayın havuzu gelirleri Stadyum Gelirleri: tarihinden tarihine kadar Hüseyin Avni Aker Stadyumundan gerek bilet, gerekse başka bir isim altında elde edilen seyirci satış hasılatlarından sadece satış komisyonları düşüldükten sonra kalan tutarın %80 i nispetindeki tutar Şirket e ödenmektedir. Reklam Gelirleri: Hüseyin Avni Aker stadyumundaki reklam alanlarından ve futbol takımı ile ilişkili tüm tesislerdeki reklam alanlarından gelir elde edilmektedir. Sponsorluk Gelirleri: Formalara alınan reklam, teknik sponsorluk, diğer sponsorluklar Şampiyonlar Ligi Performans Gelirleri İsim Hakkı Gelirleri: Trabzonspor Sportif, Trabzonspor markalarının ve Trabzonspor Hakları nın 30 yıllığına inhisari lisans sahibidir. Lisans Hakkı Gelirleri: Trabzonspor Ticari Ürünler çok çeşitli ürünlerle ilgili sahibi olduğu lisans haklarını üreticilere kullandırtarak isim hakkı geliri elde etmektedir. Futbol Müşterek Bahis Oyunları Gelirleri 18

19 Trabzonspor Sportif Yatırım ve Ticaret A.Ş Halka Arzı Başlıca Gider Kalemleri Futbol Takımı Kirası: Trabzonspor Sportif, kurumlar vergisi muafiyeti kazanmak amacıyla Trabzonspor profesyonel futbolcuları ile bunların antranörleri ve diğer teknik adam ve destek sağlayan kişileri ( Profesyonel Futbol Takımı ) Futbol A.Ş. ile yapılan Futbol Takımı Kira Sözleşmesi ile 30 yıllığına kiralamıştır. Şirket 2004/2005 Futbol Sezonu Kira Bedeli olarak ABD Doları, 2005/2006 futbol sezonundan başlayarak bir önceki yılda oluşan Şirket gelirlerinin %2 si oranında Profesyonel Futbol takımı kira bedeli ödemektedir. Genel Yönetim Giderleri: Şirket faaliyetlerini profesyonellerden oluşan çekirdek bir kadro ile sürdüreceğinden Trabzonspor Sportif in genel yönetim giderleri sınırlıdır. 19

20 Sportif A.Ş. lerin Gelir Karşılaştırmaları Futbol A.Ş. nin GS Sportif BJK FB Sportif TS Sportif Gelirleri Sportif Yayın Hakkı x x x Sponsorluk x x x x Reklam x x x x Lisans ve İsim Hakkı x x %100 iştiraki Beşiktaş Sportif Ürünler uzerinden temettü TV Kanalı - - FBTV nin vergi öncesi karının %50 si $ a ek olarak yıllık ticari ürün satışlarının 1 mn $ ı aşması durumunda, satışlardan %10 pay Maç Hasılatı - x Yıllık 8.5 mn $ Net satış hasılatının %80 i Bahis - x x x Ticaret Merkezi - - Devreye alındığında - Kulübün elde edeceği gelirler Sportif e aktarılacak Champions Başlangıç ve 1. Grup x Brüt gelirlerin %20 si Brüt gelirlerin %20 si League Performans maç primleri üzerinden %60, çeyrek, yarı final, final performans primlerinden net gelirin %50 si UEFA Kupası x x x x Yayın Havuzu Transfer ve Bonservis - x - - -

21 Sportif A.Ş. lerin Gider Karşılaştırmaları Futbol A.Ş. nin GS Sportif BJK Sportif FB Sportif TS Sportif Giderleri Genel Yönetim x x x x Antrenör-Futbolcu - x - - Bonservis - x - - Transfer - x - - Kamp ve Tesis - x - - Pazarlama Şirketi x x - - Stadyum - Kullanma ve işletme hakkı bedeli olarak 2003 Aralık da 11.5 mn $ ödenmiş 2004/05 sezonundan itibaren yıllık $ - Lisans Bedeli Futbol Takımı Kirası 2005 Haziran dan itibaren yıllık gelirlerin KDV hariç brut %1 i (min $) Kulübe Şam.Ligi Başlangıç ve 1.Tur Maç primleri üzerinden % /06 sezonundan itibaren gelirlerin %1.5 u (min $) 2003 Aralık da BJK dan 18 mn $ a satın alınmış Kulübe 2004/05 sezonundan itibaren gelirlerin %2 si (min $) Kulübe 2004/05 sezonundan itibaren bir önceki sezon brüt toplam gelirlerin %1 i 21