içindekiler Kısım 1 Piyasalar 2 Piyasalar ve Piyasanın İşleyişi 28 Ekonomi ve Çevrenizdeki Dünya 4 Grafiklerle Çalışmak 23 Bölüm 2 Bölüm 1 Bölüm 1 Ek

Transkript

1 TETRA IMAGES/CORBIS içindekiler Ön Söz xv Kısım 1 Piyasalar 2 Bölüm 1 Ekonomi ve Çevrenizdeki Dünya 4 1. Mülkiyet 5 2. Ekonomik Özgürlük 10 2.a. Ekonomik Özgürlük ve Yaşam Standartları 11 2.b. Ekonomik Özgürlük ve Yaşam Kalitesi Kıtlık ve Fırsat Maliyeti (Alternatif Maliyet) 12 Global İş Anlayışı: Fırsat Maliyetleri 13 3.a. Okula Gitmenin Fırsat Maliyeti 13 3.b. Kaynaklar ve Gelir Ticaretin Getirileri 14 4.a. Ticaretin Yararları 16 4.b. Uzmanlaşma ve Karşılaştırmalı Üstünlük 16 4.c. Ticaretin Getirileri 17 Özet 19 Alıştırmalar 19 Çalışma Kılavuzu 20 Bölüm 1 Ek Grafiklerle Çalışmak Grafikleri Okumak ve Oluşturmak 23 1.a. Tablodan Grafiğe Geçiş 24 1.b. Grafik Üzerindeki Noktaların Yorumlanması 25 1.c. Eğrilerin Kaymaları 25 Özet 26 Alıştırmalar 26 Global İş Anlayışı: Bedava Hava? 27 Bölüm 2 Piyasalar ve Piyasanın İşleyişi Dağıtım Mekanizmaları 31 1.a. Etkinlik 32 1.b. Piyasa Dağıtımına Alternatifler Piyasaların İşleyiş Yöntemi Talep 35 3.a. Talep Yasası 35 3.b. Talep Tablosu (Şedülü) 36 3.c. Talep Eğrisi 36 3.d. Bireysel Talep Eğrilerinden Bir Piyasa Eğrisine 37 3.e. Talepteki Değişmeler ve Talep Edilen Miktardaki Değişmeler Arz 42 4.a. Arz Yasası 42 4.b. Arz Tablosu (Şedülü) ve Arz Eğrisi 42 4.c. Bireysel Arz Eğrilerinden Piyasa Arzına 43 4.d. Arzdaki Değişmeler ve Arz Edilen Miktardaki Değişmeler Denge: Talep ve Arzın Biraraya Getirilmesi 47 5.a. Dengenin Belirlenmesi 48 5.b. Denge Fiyattaki Değişmeler: Talep Kaymaları 49 5.c. Denge Fiyattaki Değişmeler: Arz Kaymaları 50 Özet 51 Alıştırmalar 52 Çalışma Kılavuzu 53 vii

2 viii İ çindekiler Bölüm 3 Serbest Piyasa Devlet Müdahalesine Karşı Kısıtlanmamış (Unfettered) Piyasa 58 1.a. Piyasanın İşleyişi: Fiyat ve Miktar Uyarlaması 59 1.b. Kısıtlanmamış Emek Piyasası 61 Global İş Anlayışı: Sınır Ötesine (Offshore) Taşınan İşler Piyasa Müdahaleleri 65 2.a. Taban Fiyat: Asgari (Minimum) Ücret 67 2.b. Tavan Fiyat: Kiralık Konut Piyasası 68 2.c. Kotalar 70 2.d. Yasaklar: Trans Yağlar Üzerindeki Yasak 71 Özet 72 Alıştırmalar 73 Çalışma Kılavuzu 73 Kısım 2 Tüketiciler, Firmalar ve Sosyal Konular 76 Bölüm 4 Firma ve Tüketici Gelir 79 1.a. Toplam, Ortalama ve Marjinal Gelir Bir Firma Kendine Yönelik Talebi Nasıl Öğrenir? 80 2.a. Örnek: Oto Güvenlik Talebi 81 2.b. Örnek: Portakal Talebi 81 2.c. Örnek: Mağaza Vitrinlerinde Yer Almak Tüketiciyi Tanımak 82 3.a. Talebin Fiyat Esnekliği 82 3.b. Fiyat Esnekliği ve Hasılat 84 3.c. Fiyat Esnekliğinin Belirleyicileri 85 Global İş Anlayışı: Fiyatı Uyarlayan Otomatik Satış Makineleri Nereye Geldik? 87 Özet 87 Alıştırmalar 88 Çalışma Kılavuzu 88 Bölüm 5 Maliyetler ve Kâr Maksimizasyonu Maliyetler 93 1.a. Toplam, Ortalama ve Marjinal Maliyetler 93 1.b. Maliyet Eğrileri Neden U Şeklindedir? Kâr Maksimizasyonu 96 2.a. Ekonomik Kâr Kâr Maksimizasyonu Kuralı: MR 5 MC 98 3.a. MR = MC Kuralının Grafiksel Türetilişi 98 3.b. Neler Öğrendik? 101 Özet 102 Alıştırmalar 102 Çalışma Kılavuzu 103 Bölüm 6 Rekabet Rekabet ve Giriş a. Mallar ve Farklılaştırma 108 Ekonomik Anlayış: Amerikan Kızları Fenomeni b. Monopol (Tekel) c. Rekabet ve Talep Eğrisinin Şekli Giriş Engelleri Yaratılması a. Marka İsimleri b. Batık Maliyetler c. Eşsiz Kaynaklar d. Firma Büyüklüğü ve Ölçek Ekonomileri Firma Sayısı: Oligopol a. Oligopol ve Rekabet b. İkilem: Oyun Teorisi 118 Ekonomik Anlayış: Mahkumlar Çıkmazı (İkilemi) c. Tekrarlanan Oyunlar d. Kartel e. Kolaylaştırıcı Uygulamalar 122 Özet 123 Alıştırmalar 123 Çalışma Kılavuzu 125

3 İ çindekiler ix Bölüm 7 İş Alemi, Toplum ve Devlet Rekabetin Yararları: Gözden Geçirme Devletin Piyasaya Dahil Edilmesi a. Piyasa Sonucu Üzerine Anlaşmazlık b. Tekelleşme ve Antitröst 132 Ekonomik Anlayış: ebay ve Online Piyasaları 132 Global İş Anlayışı: Damping c. Ekonomik Regülasyon d. Kriz: İflas Edemeyecek Kadar Büyük Piyasa Başarısızlıkları a. Dışsallıklar b. Ortak Mülkiyet c. Piyasaya Uymayan Bazı Mallar: Kamu Malları d. Bilmediğimiz Bir Şey Bize Zarar Verebilir: Asimetrik Bilgi e. Piyasa Problemleri ve Devlet 142 Özet 147 Alıştırmalar 148 Çalışma Kılavuzu 149 Bölüm 8 Devlet Müdahalesi Serbest Piyasaya Karşı Sağlık Ekonomisi a. Sağlık Hizmetinin Kalitesi b. Sağlık Hizmeti Hakkı c. İktisadi Yasalar Sağlık Hizmetine Uygulanır mı? d. Sağlık Sigortası e. Sağlık Maliyetlerinin Yükselmesine Ne Sebep Olur? f. Sağlık Hizmeti Reformu: Serbest Piyasaya mı Yoksa Devlet Sistemine Yöneliş mi? Petrol Sızıntısı a. Doğal Kaynaklar Piyasası Yasadışı İlaçlar a. Tedarikçiler b. Uyuşturucu ile Mücadele c. Serbest Piyasa: Yasak İlaçların Yasallaşması Ayrımcılık a. Serbest Bir Piyasada Ayrımcılık Var Olabilir mi? b. İstatistiki Ayrımcılık 173 Ekonomik Anlayış: Ayrımcılık ve Zayıf Kelime-İşlem Becerileri 173 Özet 174 Alıştırmalar 175 Çalışma Kılavuzu Piyasaların Yararlılığı Üzerine Görüşler a. Serbest Piyasalarla İlgili Sorun Nedir? 154 Kısım 3 Ulusal ve Global Ekonomiler 178 Bölüm 9 Ulusal ve Uluslararası Ekonomilere Genel Bir Bakış Hanehalkları a. Hanehalkları Sayısı ve Hanehalkı Geliri b. Hanehalkı Harcaması Firmalar a. Ticari Organizasyon Biçimleri b. İşletme İstatistikleri c. Dünya Üzerindeki Firmalar d. Firma Harcaması Uluslararası Sektör a. Ülke Çeşitleri b. Uluslararası Sektör Harcaması ABD Hükümetine Genel Bakış a. Hükümet Politikası b. Hükümet (Devlet) Harcamaları Sektörler Arası Bağlantı a. Özel Sektör b. Kamu Sektörü 191 Özet 193 Alıştırmalar 194 Çalışma Kılavuzu 194 ix

4 x İ çindekiler Bölüm 10 Makroekonomik Ölçümler Çıktı ve Gelir Ölçümleri a. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) 199 Ekonomik Anlayış: Ev Kadını Hizmetlerinin Değeri b. Çıktı ve Gelirin Diğer Ölçümleri Nominal ve Reel Ölçümler a. Nominal ve Reel GDP b. Fiyat Endeksleri Gelir ve Harcama Akımları Döviz Piyasası a. Döviz Kurları b. Döviz Kuru Değişimleri ve Uluslararası Ticaret Ödemeler Dengesi a. Ödemeler Dengesi Hesapları b. Cari Hesap ve Finansal Hesap 213 Özet 215 Alıştırmalar 216 Çalışma Kılavuzu 217 Bölüm 11 İşsizlik, Enflasyon ve İş Çevrimleri İş Çevrimleri a. Tanımlar b. Tarihsel Kayıtlar c. Göstergeler İşsizlik a. Tanım ve Ölçüm b. İşsizlik Oranının Yorumlanması 226 Economik Anlayış: Kayıt Dışı Ekonomi c. İşsizlik Çeşitleri d. İşsizliğin Maliyetleri e. İşsizlik Kayıtları Enflasyon a. Mutlak ve Göreli Fiyat Değişikleri 233 Küresel İş Anlayışı: Avrupa da Yüksek İşsizlik b. Enflasyonun Etkileri Enflasyon Neden Bir Sorundur? a. Enflasyon Çeşitleri b. Enflasyon Kayıtları 239 Özet 241 Alıştırmalar 242 Çalışma Kılavuzu 243 Bölüm 12 Makroekonomik Denge: Toplam Talep ve Toplam Arz Toplam Talep,Toplam Arz ve İş Çevrimleri a. Toplam Talep ve İş Çevrimleri b. Toplam Arz ve İş Çevrimleri c. Kamu Harcamaları Toplam Talebi Etkileyen Faktörler a. Tüketim b. Yatırım c. Kamu Harcamaları d. Net İhracat e. Toplam Harcamalar Toplam Talep Eğrisi a. Toplam Talep Edilen Miktardaki Değişmeler: Fiyat Düzeyi Etkileri b. Toplam Talepteki Değişmeler: Fiyat-Dışı Belirleyiciler Toplam Arz a. Toplam Arz Edilen Miktardaki Değişmeler: Fiyat Düzeyi Etkileri b. Toplam Arz Açısından Kısa-Dönem Uzun-Döneme Karşı Supply c. Toplam Arzdaki Değişmeler: Fiyat-Dışı Belirleyiciler 261 Global İş Anlayışı: OPEC ve Toplam Arz Toplam Talep ve Arz Dengesi a. Kısa Dönem Dengesi b. Uzun Dönem Dengesi 266 Özet 267 Alıştırmalar 267 Çalışma Kılavuzu 269

5 İ çindekiler xi Bölüm 13 Maliye Politikası Maliye Politikası ve Toplam Talep a. Toplam Talep Eğrisinin Kayması b. Çarpan Etkisi c. Kamu Harcamalarının Vergi Artışlarıyla Finanse Edilmesi d. Kamu Harcamalarının Borçlanmayla Finanse Edilmesi e. Dışlama Birleşik Devletler de Maliye Politikası a. Bütçeleme Süreci b. Tarihsel Kayıt 279 Ekonomik Anlayış: Mükellefin Federal Hükümet Kredi Kartı Beyanı c. Açıklar ve Ulusal Borç d. Otomatik İstikrarlandırıcılar Farklı Ülkelerde Maliye Politikası a. Kamu Harcamaları b. Vergilendirme 286 Global İş Anlayışı: Katma Değer Vegisi 287 Özet 288 Alıştırmalar 289 Çalışma Kılavuzu 289 Bölüm 14 Para ve Bankacılık Para Nedir? a. Paranın İşlevleri b. ABD de Para Arzı c. Global Para Bankacılık a. Finansal Aracılar b. ABD de Bankacılık 300 Global İş Anlayışı: İslami Bankacılık c. Uluslararası Bankacılık d. Gelişmekte Olan Ülkelerde Gayriresmî Finans Piyasaları Bankalar ve Bankacılık a. Mevduatlar ve Krediler b. Mevduat Genişleme Çarpanı 308 Özet 309 Alıştırmalar 310 Çalışma Kılavuzu 311 Kısım 4 Makroekonomik Politika 314 Bölüm 15 Para Politikası Federal Rezerv Sistemi a. Fed in Yapısı b. Fed in Fonksiyonları Para Politikasının Uygulanması 319 Ekonomik Anlayış: 20-Dolarlık Banknotun Üzerinde Ne Var? a. Politika Hedefleri b. Uygulama Süreçleri c. Döviz Piyasası Müdahalesi Para Politikası ve Denge Geliri a. Para Talebi b. Para ve Denge Geliri Avrupa Merkez Bankası (ECB) a. Bir Avrupa Merkez Bankası İhtiyacı b. ECB nin Yapısı c. ECB Politikası 338 Özet 339 Alıştırmalar 340 Çalışma Kılavuzu 341 Bölüm 16 Makroekonomik Politika, İş Çevrimleri ve Büyüme Phillips Eğrisi a. Bir Enflasyon-İşsizlik Değiş-Tokuşu? b. Kısa-Dönem Değiş-Tokuşu/Uzun-Dönem Değiş-Tokuşu Beklentilerin Rolü a. Öngörülen (Beklenen)/Öngörülmedik (Beklenmeyen) Enflasyon b. Beklentilerin Oluşumu 353 Global İş Anlayışı: Ücretler Resesyonlarda Neden Düşmez? 354

6 xii İ çindekiler 3. İş Çevrimlerinin Kaynakları a. Politik İş Çevrimleri b. Reel İş Çevrimleri Para ve Maliye Politikaları Arasındaki Bağlantı Ekonomik Büyüme a. Büyümenin Belirleyicileri b. Verimlilik 362 Özet 363 Alıştırmalar 364 Çalışma Kılavuzu 365 Bölüm 17 Uluslararası Ticaret ve Finans Konuları Dünya Ticaretine Genel Bakış a. Karşılaştırmalı Üstünlük b. Karşılaştırmalı Üstünlüğün Kaynakları Uluslararası Ticaret Kısıtlamaları a. Koruma Lehine Görüşler b. Politika Araçları 377 Ekonomik Anlayış: Smoot - Hawley Tarifesi Döviz Kuru Sistemleri ve Uygulamalar 382 Global İş Anlayışı: IMF ve Dünya Bankası 384 Özet 385 Alıştırmalar 386 Çalışma Kılavuzu 387 Bölüm 18 Küreselleşme Küreselleşmenin Tanımı a. Küreselleşme Ne Yenidir Ne de Yaygın b. Teknolojik Değişmenin Rolü c. Küreselleşmenin Ölçülmesi Küreselleşme Tartışmaları a. Küreselleşme Karşıtı Görüşler 395 Global Business Insight: Dünya Ticaret Örgütü (The World Trade Organization) b. Küreselleşme Lehine Görüşler Küreselleşme Ekonomik Büyüme ve Gelir Finansal Krizler ve Küreselleşme a lardaki Krizler b. Döviz Kurları ve Finansal Krizler c. Krizleri Yaratan Nedir? 404 Özet 406 Alıştırmalar 406 Çalışma Kılavuzu 407 Şimdi Siz Deneyin/Cevaplar 411 Çalışma Kılavuzu Alıştırmaları/Cevaplar 415 Sözlük 427 Dizin 433